LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • yp vahe 37 p. 296-303
  • Ko e Hā ʻOku ʻIkai Tuku Ai Ke U Kiʻi Fiefia Tuʻo Taha Haké?

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Ko e Hā ʻOku ʻIkai Tuku Ai Ke U Kiʻi Fiefia Tuʻo Taha Haké?
  • Ngaahi Fehuʻi ʻOku ʻEke ʻe he Toʻutupú—Tali ʻOku ʻAonga
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Fakafiefia—Vakai ʻa e ʻOtuá
  • Meheka ki he Kau Kumi-Mālié?
  • Ngaahi Taimi Fakafiefia Lelei
  • Ngaahi Fakatahataha Faka-Kalisitiané
  • Tauhi ke Mafamafatatau ʻa e Fakafiefiá!
  • Fakafiefia Lelei ʻOku Fakaivifoʻoú
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2006
  • Maluʻi Ho Fāmilí mei he Ngaahi Tākiekina Fakatupu Maumaú
    Ko e Fakapulipuli ʻo e Fāmili Fiefiá
  • ʻAi Hoʻo Moʻuí ke Lavameʻa!
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1999
  • Kau Talavou—Talitekeʻi ʻa e Laumālie ʻo e Māmaní
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1999
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ngaahi Fehuʻi ʻOku ʻEke ʻe he Toʻutupú—Tali ʻOku ʻAonga
yp vahe 37 p. 296-303

Vahe 37

Ko e Hā ʻOku ʻIkai Tuku Ai Ke U Kiʻi Fiefia Tuʻo Taha Haké?

ʻI HE efiafi Falaite kotoa pē, naʻe faʻa ʻalu ai ʻa Paulinea ki he ngaahi fakataha faka-Kalisitiané. Naʻá ne saiʻia ʻi he ngaahi fetalanoaʻakí, ka ʻi he taimi ʻe niʻihi naʻá ne loto-mamahi ʻi he moʻoniʻi meʻa ko ia ʻo ʻene ʻi ai kae ʻeva fiefia atu ʻa hono ngaahi kaungāakó ia ʻoʻona.

ʻI he tuku ʻa e fakatahá, naʻe fou atu ʻa Pauline ʻi heʻene foki ki ʻapí ʻi ha faiʻanga fakafiefia ʻa e toʻutupú ʻi honau feituʻú. Ko ʻene manatú eni: “ʻI he fakamānako ʻa e fasi longoaʻá mo e tapa ʻa e māmá, naʻá ku pipiki atu he sioʻatá ʻi heʻemau paasi haké mo fakaʻamu loto atu ki he fiefia kuo pau naʻa nau maʻú.” ʻI he faai atu ʻa e taimí, naʻe hoko ʻa ʻene holi ke fiefia fakataha mo hono ngaahi kaungāmeʻá ko e meʻa mahuʻinga taha ia ʻi heʻene moʻuí.

ʻI he hangē ko Pauliné, te ke ongoʻi nai ʻi ha taimi koeʻuhi ko ha Kalisitiane koe, ʻoku ʻi ai ha meʻa ʻokú ke tō mei ai. ʻOkú ke fiemaʻu ke ke sio ʻi he polokalama ʻi he TV ʻoku talanoa kotoa ki ai ʻa e niʻihi kehé, ka ʻoku pehē ʻe hoʻo ongo mātuʻá ʻoku fuʻu lahi ai ʻa e fakamālohí ia. ʻOkú ke fiemaʻu ke ke ʻalu ki kolo ʻo ʻeva ai mo e tamaiki ʻi he ʻapiakó, ka ʻoku ui ia ʻe hoʻo ongo mātuʻá ko e “feohi kovi.” (1 Kolinito 15:​33, NW) ʻOkú ke fiemaʻu ke ke ʻalu ki he paati ʻe ʻalu kotoa ki ai ho ngaahi kaungāakó, ka ʻoku pehē ʻe hoʻo fineʻeikí mo e tangataʻeikí ʻikai.

ʻOku hā ngali tauʻatāina pē ʻa e ʻalu ia mo e haʻu ʻa ho ngaahi kaungāakó, ʻo ʻalu ki he ngaahi konisetí pea mo paati kae ʻoua ke maʻefu ʻa e ʻahó ʻo ʻikai taʻofi ʻe heʻenau ongo mātuʻá. Ko ia, te ke hoko nai ai ʻo meheka ʻi heʻenau tauʻatāiná. ʻOku ʻikai ko haʻo fiemaʻu ke fai ha meʻa ʻoku kovi. Ko hoʻo fiemaʻu pē ke ke kiʻi fiefia tuʻo taha hake.

Fakafiefia—Vakai ʻa e ʻOtuá

Maʻu ʻa e loto-pau ʻoku ʻikai ha meʻa ia ʻe hala ʻi hoʻo fiemaʻu ke ke fiefiá. He ko Sihova ko e “ʻOtua fiefia.” (1 Timote 1:​11, NW) Pea ʻokú ne folofola fakafou ʻi he poto ko Solomoné: “E tagata talavou, ke ke fiefia i hoo kei talavou, bea ke fakafiefiaʻi ho loto i he gaahi aho o hoo kei talavou, bea ke eveeva i he aga o ho loto.” Kae kehe, naʻe hoko atu ai ʻa e fakatokanga ʻa Solomone: “Ka ke ilo, koe gaahi mea ni kotoabe e omi ai koe e he Otua ki he fakamāu.”—Koheleti 11:​9, 10 (Koh 12:1), PM.

Ko hono ʻiloʻi te ke fai ha fakamatala ki he ʻOtuá ki hoʻo ngaahi tōʻongá ʻoku fokotuʻu ai ʻa e fakafiefiá ʻi ha tuʻunga mātuʻaki kehe fakaʻaufuli. He lolotonga ʻoku ʻikai fakahalaiaʻi ʻe he ʻOtuá ha taha ʻi heʻene maʻu ha taimi fakafiefia, ʻoku ʻikai te ne hōifua ki he tokotaha ʻoku “ʻofa ki he malie,” ha tokotaha ko ʻene moʻuí ʻoku maʻá e foʻi taimi fakafiefia hono hokó pē. (2 Timote 3:​1, 4) Ko e hā hono ʻuhingá? Fakakaukau kia Tuʻi Solomone. ʻI heʻene ngāueʻaki ʻene fuʻu koloá, naʻá ne ʻahiʻahiʻi ʻa e faʻahinga fiefia fakaetangata kotoa pē ʻoku ala fakakaukau atu ki aí. ʻOkú ne pehē: “Neongo pe ko e ha naʻe holi ki ai ʻa hoku mata, naʻe ʻikai te u taʻofi mei ai; naʻe ʻikai te u fakafisi ki hoku loto ha momoʻi fiefia ʻe taha.” Ko e hā ʻa e olá? “Ta ko e muna pe hono kotoa mo e kai matangi.” (Koheleti 2:​10, 11) ʻIo, ʻoku ʻafioʻi ʻe he ʻOtuá ʻi he fononga lōloá, ko ha moʻui kumi-mālie ko e meʻa pē te ke maʻu aí ko e koto ngeʻesi mo e ongoʻi feifeitamaki.

ʻOku toe fiemaʻu foki ʻe he ʻOtuá ke ke ʻataʻatā mei he ngaahi tōʻonga ʻuli, hangē ko hono ngāuekoviʻaki ʻo e faitoʻo kona tapú mo e fehokotaki fakasino ki muʻa ʻi he malí. (2 Kolinito 6:19 [2Ko 7:​1, PM]) Kae kehe, ko e ngaahi meʻa lahi ʻoku fai ʻe he kau taʻu hongofulu tupú ki he fakafiefiá ʻoku malava ke iku atu ai ʻo fihia ha taha ʻi he ngaahi tōʻongá ni. Ko e fakatātaá, naʻe fili ha kiʻi taʻahine ke ʻalu ki ha fakatahataha ʻa e ngaahi kaungāakó naʻe ʻikai tokangaʻi. “Ko e fasi naʻe tā ʻi he sitilioó naʻe tōtō-atu, fakalata ʻa e tisikoú, lelei ʻa e meʻakaí pea lahi mo e kakatá,” ko ʻene manatú ia. Ka, “naʻe haʻu ha taha mo e maliuana. Hoko mai ai mo e ʻolokaholo. Ko e taimi leva ia naʻe kamata ai ke ʻikai toe mapuleʻi ha meʻá.” Ko e ikuʻangá ko e fehokotaki fakasino taʻetaau. Ko e vete eni ʻa e taʻahiné: “Talu mei ai mo ʻeku ongoʻi loto-mamahi lahi mo loto-mafasia.” ʻI he ʻikai ke tokangaʻi ʻe ha tokotaha lahi ʻa e ngaahi fakatahataha peheé, he faingofua moʻoni ko ʻene hoko ko e “ngaahi paati taʻemapuleʻi,” pe longoaʻá!—Kaletia 5:​21, Byington.

ʻOku ʻikai ha ofo, ʻe hoko nai ʻo mātuʻaki hohaʻa ʻa hoʻo ongo mātuʻá fekauʻaki mo e anga ʻo hoʻo ngāueʻaki ho taimi mālōloó, ʻo fakangatangata nai ai ʻa e feituʻu ʻokú ke ʻalu ki aí mo e faʻahinga ʻokú ke feohi mo iá. Ko e hā ʻena taumuʻá? Ke tokoniʻi koe ke ke tokanga ki he fakatokanga ʻa e ʻOtuá: “Huʻi ʻa e hohaʻa mei ho loto, pea ʻave ʻa e kovi mei ho kakano: he ko e siʻi mo e fatutangata ko e muna pe.”—Koheleti 12:1 (Koh 11:​10, PM).

Meheka ki he Kau Kumi-Mālié?

ʻOku faingofua ke ngalo kotoa eni pea meheka ki he tauʻatāina ʻoku hā ngali maʻu ʻe he kau talavou ʻe niʻihi. Naʻe ʻikai toe maʻu ʻe Pauline ʻa e ngaahi fakataha faka-Kalisitiané peá ne kau fakataha mo ha kau kumi-mālie. ʻOkú ne manatu: “Naʻá ku fai ʻa e ngaahi meʻa kovi kotoa pē naʻe fai ʻa e fakatokanga ke u fakaʻehiʻehi mei aí.” Ko e fakafiefia tavale ʻa Pauliné naʻe faifai pē ʻo iku ai ki hono puke ia pea ʻave ki ha ʻapiako maʻá e tamaiki fefine puleʻingataʻá!

ʻI he kuohilí naʻe maʻu ʻe he tokotaha naʻá ne hiki ʻa e Sāme 73 ʻa e ngaahi ongoʻi tatau mo ia naʻe maʻu ʻe Pauliné. Naʻá ne vete: “Naʻa ku meheka ki he kau fakamalohi, ʻeku sio ki he tuʻumalie ʻa e haʻa fai kovi.” Naʻe aʻu ʻo ne kamata veiveiua fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e moʻuiʻaki ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni māʻoniʻoní. Naʻá ne pehē: “Ta ko e kulanoa ʻeku toutou tafi hoku loto ke maʻa, mo ʻeku fanofano hoku nima ʻi he taʻe angahala.” Ka naʻe hoko kiate ia ha ʻilo loloto: Ko e kakai fulikivanú ʻoku ʻi he “ngaahi potu ʻoku hekengofua,” ʻo tuʻu teputepu ʻi he fakatamakí!—Sāme 73:​3, 13, 18.

Naʻe ako eni ʻe Pauline—ʻi he tuʻunga faingataʻa. Hili ʻa ʻene ʻahiʻahiʻi ʻa e māmaní, naʻá ne fai ʻa e ngaahi liliu lahi ʻi heʻene moʻuí koeʻuhi ke toe maʻu ʻa e hōifua ʻa e ʻOtuá. ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ke puke koe ʻe he kau polisí, maʻu ha mahaki ko e fetuku ʻe he fehokotaki fakasinó, pe fou ʻi he ngaahi mamahi ʻo e nunuʻa ʻo e faitoʻo kona tapú ke ʻiloʻi ai ko e totongi ʻo ha ‘taimi fakafiefia’ ʻoku malava ke fuʻu mamafa ʻaupito. ʻOku lahi ʻa e ngaahi founga lelei mo fakatupu langa hake ke te fiefia ai ʻa ia ʻoku ʻatā mei he ngaahi fakatuʻutāmaki ko ení. Ko e hā honau niʻihi?

Ngaahi Taimi Fakafiefia Lelei

Naʻe fakahaaʻi ʻi ha savea ki he toʻutupu ʻAmeliká ko e kau taʻu hongofulu tupú “ʻoku nau fiefia ʻi he taimi ki he taimi ʻi he ngaahi ʻeveʻeva mo e ngaahi ngāue fakafāmilí.” Ko e ngāue fakataha ko ha foʻi fāmilí ʻoku ʻikai ke ngata pē ʻi heʻene fakafiefiá ka ʻoku malava ke toe fāʻūtaha ange ai ʻa e fāmilí.

ʻOku ʻuhinga eni ki he meʻa lahi ange ʻi he sio TV fakatahá pē. ʻOku pehē ʻe Dr. Anthony Pietropinto: “Ko e palopalema ʻo e sio televīsoné, lolotonga ʻe fai fakataha nai ia mo e niʻihi kehé, ʻoku meimei ko ha meʻa fai toko taha ia. . . . Kae kehe, ko e ngaahi meʻa hangē ko e ngaahi vaʻinga ʻoku fai ʻi ha fale, ngaahi sipoti ʻoku fai ʻi mui ʻi he ʻapí, ngaohi ha meʻatokoni makehe, ngāue fakameaʻá, mo e lautohi leʻo-lahí ʻoku ʻomai moʻoni ai ʻa e ngaahi faingamālie lahi ange ki he fetuʻutakí, fengāueʻakí mo e ngāue ʻa e ʻatamaí, ʻi he nōfoʻi taʻengaungaue ʻa e fāmilí he ʻahó ni ʻi he televīsoné.” Hangē ko e lau ʻa John ko e tamai ʻa ha toko fitu: ‘Naʻa mo hono fakamaʻa ʻo e loto-ʻapí pe vali ʻa e falé ʻe malava ke fakafiefia ia ʻi hono fai ko ha fāmilí.’

Kapau ʻoku teʻeki ai ke fai fakataha ʻe ho fāmilí ʻa e ngaahi meʻa peheé, tamuʻomuʻa koe pea fokotuʻu atu ia ki hoʻo ongo mātuʻá. Fokotuʻu atu ha ngaahi fakakaukau fakamānako mo fakafiefia ki he ngaahi ʻeveʻeva pe ngaahi ngāue fakafāmilí.

Kae kehe, ʻoku ʻikai fiemaʻu maʻu pē ia ke ke feohi mo e niʻihi kehé ke ke fiefia ai. Ko Mary, ko ha finemui ʻokú ne vakaiʻi fakalelei ʻa ʻene feohí, kuó ne ako ke ne fiefia ʻi hono taimi toko tahá. ʻOkú ne pehē: “ʻOku ou tā ʻa e pianó mo e vaioliní, pea ʻoku ou fakamoleki ha taimi ʻi hono ako iá.” ʻOku toe pehē ʻe Melissa, ko ha kiʻi taʻahine taʻu hongofulu tupu ʻe taha: “ʻI he taimi ʻe niʻihi ʻoku ou faʻu ʻa e ngaahi talanoa pe maau ke maʻu ai ʻeku fiefiá.” Ko koe foki te ke malava ke ako ke ngāueʻaongaʻaki ʻa e taimí ʻaki ʻa hono fakatupulekina ʻa e ngaahi pōtoʻi hangē ko e lautohí, ngāue fakatufungá pe ko hono tā ha meʻalea.

Ngaahi Fakatahataha Faka-Kalisitiané

ʻI he taimi ki he taimi, ʻoku toe fakafiefia foki ke fakatahataha mo e ngaahi kaungāmeʻá. Pea ʻi he ngaahi feituʻu lahi ʻoku lahi ʻa e ngaahi meʻa lelei ʻe malava ke mou fiefia ai. Ko e lelé, ʻakapulú pe pasiketipoló mo e fakamālohisinó ko e ngaahi meʻa ia ʻoku manakoa. ʻE toe malava foki ke ke fakalahi atu pea feinga ke ʻaʻahi ki he ngaahi feituʻu fakahisitōliá pe ngaahi mātangá. Pea ko e moʻoni, ʻoku malava pē ke mou fakatahataha ʻo fanongo ʻi ha fasi pe sio ʻi ha foʻi faiva lelei fakataha mo e toʻutupu Kalisitiane kehé.

ʻE aʻu nai ʻo malava ke ke kole ki hoʻo ongo mātuʻá ke na tokoni atu ki hono palani ha fakatahataha ʻoku fai fakalelei angé. ʻAi ia ke fakamānako ʻaki hono fokotuʻutuʻu ha ngaahi meʻa kehekehe, hangē ko e ngaahi vaʻinga fakafaʻahí mo e hiva fakakulupú. Kapau ʻoku ʻi ai ha ngaahi talēniti hiva ʻa ha niʻihi ho ngaahi kaungāmeʻá, ʻe malava nai ke kole kia kinautolu ke nau fai ha hiva. Ko e meʻakai leleí ʻoku toe lelei ange ai ha fakatahataha, ka ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ke fuʻu makehe pe mamafa. ʻI he taimi ʻe niʻihi ko e kau ʻaʻahí ʻe malava ke nau ʻomai ha ngaahi meʻakai kehekehe.

ʻOku ʻi ai ha paʻake pe ko ha feituʻu ʻi tuʻa ʻoku ofi atu ʻe lava ke fai ai ha ngaahi meʻa hangē ko e vaʻinga ʻaki ʻa e foʻi pulú pe kakaú? Fēfē ke ke palani ha kaimeʻakai? ʻE toe malava ai pē ke vahevahe ʻa e ngaahi fāmilí ʻi hono ʻomai ʻa e meʻakaí ke ʻoua ʻe hoko ʻo mafasia fakapaʻanga ai ha taha.

Ko e fakafeʻungá ʻa e kií. Ko e fasí ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ke ʻi he tuʻunga fakatuli-telingá kae toki fai ai ha mālieʻia, pehē ki he tauʻolungá ʻa e ʻikai fiemaʻu ke taʻetaau pe fakamāmani kae toki fakafiefia. ʻI he tuʻunga tatau, ko e ngaahi vaʻinga ʻoku fai ʻi tuʻá ʻe malava ke fai ai ha fiefia ʻo ʻikai ha feʻauʻauhi tautāmate. Kae kehe, ʻoku pehē ʻe ha mātuʻa ʻe taha: “ʻOku faʻa fakafekiki ʻa e kau talavou ʻe niʻihi, ʻo meimei aʻu ki he tuʻunga ʻo e fuhú.” Tauhi ʻa e ngaahi meʻa ko iá ke fakafiefia ʻaki ʻa e muimui ʻi he faleʻi ʻa e Tohi Tapú ke fakaʻehiʻehi mei he “fepolepolei.”—Kaletia 5:26.

Ko hai te ke fakaafeʻí? ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú, “Ofa ki he kaiga lotu.” (1 Pita 2:​17, PM) Ko e hā ke fakangatangata ai pē hoʻo fakatahatahá ki ho toʻumeʻá? Fano atu ʻi hoʻo feohí. (Fakafehoanaki mo e 2 Kolinito 6:13.) Naʻe pehē ʻe ha mātuʻa ʻe taha: “Ko e kau toulekeleká, neongo ʻa e ʻikai faʻa lava ke nau kau ʻi he ngaahi vaʻinga ʻe niʻihi, ʻoku nau fiefia ʻi he haʻu ʻo mamata ʻi he ngaahi meʻa ʻoku faí.” Ko e ʻi ai ʻa e kakai lalahí ʻoku faʻa tokoni ia ke taʻofi ʻa e ngaahi meʻá mei heʻene hoko ʻo taʻemapuleʻí. Neongo ia, ʻoku ʻikai malava ke fakaafeʻi ʻa e “kaiga lotu” kotoa ki ha fakatahataha pē ʻe taha. ʻIkai ko ia pē, ko e fakatahataha iiki angé ʻoku faingofua ange ke puleʻi.

ʻOku toe ʻomai foki ʻe he ngaahi fakatahataha faka-Kalisitiané ʻa e faingamālie ke felangahakeʻaki fakalaumālie ai. Ko e moʻoni, ʻoku ongoʻi ʻe he kau talavou ʻe niʻihi ko hono tānaki mai ʻo e fakalaumālié ki ha fakatahataha ʻoku mole ai hono mālié. “ʻI he taimi ʻoku fai ai haʻamau fakatahataha,” ko e lāunga ia ʻa ha tamasiʻi Kalisitiane, “ko e, ‘Tangutu ki lalo, toʻo hake hoʻomou Tohi Tapú, pea mou fai ha ngaahi vaʻinga Fakatohitapu.’” Kae kehe, naʻe pehē ʻe he tokotaha-tohi-sāmé: “Monuʻiaa, ka ko e tangata ko ē . . . ko e Lao ʻo Sihova ʻa ʻene manako.” (Sāme 1:​1, 2) Ko ia ko e ngaahi fetalanoaʻaki—pea naʻa mo e ngaahi vaʻinga—ʻoku fakatefito ʻi he Tohi Tapú ʻe malava ke fakafiefia. Mahalo ko e fiemaʻú pē nai ke ke fakamāsilaʻi ʻa hoʻo ʻilo ki he Tohi Tapú koeʻuhi ke ke malava ai ʻo kau lahi ange ki ai.

Ko e fakakaukau ʻe taha, ko hono ʻai ha niʻihi ke nau fakamatala ki he anga ʻo ʻenau hoko ko e kau Kalisitiané. Pe tānaki atu ha tuʻunga māfana mo e kata ʻaki hono ʻai ha niʻihi ke nau fai ha ngaahi talanoa fakaoli. ʻOku faʻa akoʻi ʻe he ngaahi meʻá ni ʻa e ngaahi lēsoni mahuʻinga. ʻE aʻu nai ʻo malava ke ngāueʻaki ha niʻihi ʻo e ngaahi vahe ʻi he tohí ni ko e makatuʻunga ki ha fetalanoaʻaki mālie fakakulupu ʻi ha fakatahataha.

Tauhi ke Mafamafatatau ʻa e Fakafiefiá!

Ko Sīsū Kalaisi naʻe ʻikai moʻoni te ne taʻemaʻu ʻi ha taimi ha fakafiefia. ʻOku fakamatala ʻa e Tohi Tapú ki heʻene ʻalu ki ha kātoanga mali ʻi Kena, ʻa ia ʻoku ʻikai ha veiveiua naʻe lahi ai ʻa e meʻakaí, fasí, tauʻolungá mo e feohi fakatupu langa haké. Naʻe aʻu ʻo fai ʻe Sīsū ha tokoni ki he ola lelei ʻo e kātoanga malí ʻaki ʻene tokonaki fakaemana ha uaine!—Sione 2:​3-11.

Ka ko e moʻui ʻa Sīsuú naʻe ʻikai ko ha paati taʻetuku ia. Naʻá ne ngāueʻaki ʻa e lahi taha ʻo hono taimí ʻi he tuli ki he ngaahi meʻa fakalaumālié, ʻo akoʻi ʻa e kakaí ki he finangalo ʻo e ʻOtuá. Naʻá ne pehē: “Ko ʻeku meʻakai e, ko e tuli ke fai ʻa e finangalo ʻo ia naʻa ne fekau mai au, pea ke fakaʻosi haʻána ngaue.” (Sione 4:34) Ko hono fai ʻa e finangalo ʻo e ʻOtuá naʻá ne ʻoange kia Sīsū ʻa e fiefia tuʻuloa ange ʻi ha mālie fakataimi pē. ʻI he ʻahó ni, ʻoku kei “lahi ʻa e meʻa ke fai ʻi he ngāue ʻa e ʻEikí.” (1 Kolinito 15:​58, NW; Mātiu 24:14) Ka ʻi he taimi ʻokú ke ongoʻi ai, ʻi he taimi ki he taimi, ʻa hoʻo fiemaʻu ha fakafiefiá, fai ia ʻi ha founga lelei mo mafamafatatau. Hangē ko e lau ʻa e tokotaha-tohi ʻe taha: “Ko e moʻuí ʻoku ʻikai malava maʻu pē ke hakitekita ʻi he ngaahi meʻa ʻoku hokó mo e fiefiá—pea naʻá ke mei ongosia nai kapau naʻe pehē!”

[Fakamatala ʻi lalo]

a ʻIkai ko hono hingoa totonú.

Ngaahi Fehuʻi ki he Fetalanoaʻaki

◻ Ko e hā ʻoku meheka ai ʻa e kau talavou Kalisitiane ʻe niʻihi ki he kau talavou ʻi he māmaní? Kuó ke ongoʻi pehē nai?

◻ Ko e hā ʻa e fakatokanga ʻoku fai ʻe he ʻOtuá ki he kau talavoú ʻo fekauʻaki mo ʻenau tōʻongá, pea ʻoku totonu ke kaunga fēfē eni ki he fakafiefia ʻoku nau filí?

◻ Ko e hā ʻoku fakavalevale ai ke meheka ki he kau talavou ʻoku nau maumauʻi ʻa e ngaahi lao mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻa e ʻOtuá?

◻ Ko e hā ʻa e ngaahi founga ʻe niʻihi ke maʻu ai ʻa e fakafiefia leleí (1) fakataha mo e ngaahi mēmipa ʻo e fāmilí, (2) ʻiate koe pē pea (3) fakataha mo e kaungā Kalisitiané?

◻ Naʻe anga-fēfē hono fokotuʻu ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e faʻifaʻitakiʻanga ʻi he mafamafatataú ʻi he fekauʻaki mo e fakafiefiá?

[Fakamatala ʻi he peesi 297]

“ʻI he fakamānako ʻa e fasi longoaʻá mo e tapa ʻa e māmá, naʻá ku pipiki atu he sioʻatá ʻi heʻemau paasi haké mo fakaʻamu loto atu ki he fiefia kuo pau naʻa nau maʻú”

[Fakamatala ʻi he peesi 302]

“Naʻe haʻu ha taha mo e maliuana. Hoko mai ai mo e ʻolokaholo. Ko e taimi leva ia naʻe kamata ai ke ʻikai toe mapuleʻi ha meʻá”

[Fakatātā ʻi he peesi 299]

ʻOku tō moʻoni nai ʻa e kau talavou ʻoku muimui ʻi he ngaahi tefitoʻi moʻoni Fakatohitapú mei ha taimi fakafiefia?

[Fakatātā ʻi he peesi 300]

Ko hono fai ha meʻa ʻokú ke manako ai ko e founga lelei ia ʻe taha ʻo hono ngāueʻaki ʻo e taimi ʻataá

[Fakatātā ʻi he peesi 301]

ʻOku fakafiefia ange ʻa e ngaahi fakatahataha faka-Kalisitiané ʻi he kehekehe ʻa e ngaahi meʻa ʻoku palaní pea mo e ʻi ai ʻa e toʻu kehekehé

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share