LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w96 3/1 p. 19-22
  • Sio Fakalaka Atu mei he Ngaahi Meʻa ʻOkú Ke Sio ki Aí!

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Sio Fakalaka Atu mei he Ngaahi Meʻa ʻOkú Ke Sio ki Aí!
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1996
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Ko e Hā ʻOku Fiemaʻu Aí?
  • Vakai ki he Ngaahi Mamahi Lolotongá ʻo Hangē ʻOku Momeniti Pē!
  • Tokangataha ki he Ngaahi Meʻa Taʻengata Taʻehāmaí!
  • Moʻui Atu ke Sio ʻi he Ngaahi Meʻa ʻOku Taʻehāmaí!
  • ʻOkú Ke Tokangataha ki he Palé?
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2004
  • Tauhi Mateaki ki he ʻOtuá Neongo ʻa e “Ngaahi Mamahi Lahi”
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2014
  • Hanganaki Tuʻumaʻu ʻi he Sio ki he Tokotaha Taʻehāmaí!
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2001
  • ʻOua ʻe Foʻi ʻi he Lova ki he Moʻuí!
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1998
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1996
w96 3/1 p. 19-22

Sio Fakalaka Atu mei he Ngaahi Meʻa ʻOkú Ke Sio ki Aí!

KO HA tāpuaki ʻa e sio lelei ʻa e mata fakakakanó. Ko hono moʻoní, ʻe pehē ʻe he kakai tokolahi ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi meʻa siʻi ʻoku nau maʻu ʻoku mahuʻinga ange ia. Kae kehe, ki he kau Kalisitiané, ʻoku ʻi ai ha faʻahinga sio naʻe lave ki ai ʻa e ʻaposetolo ko Paulá ʻoku mahuʻinga lahi ange ia, ʻi he sio lelei ʻa e mata fakakakanó. “Ikai i he e mau jiofia ae gaahi mea oku ha mai, ka koe gaahi mea oku ikai ha mai,” ko e meʻa ia naʻe tohi ʻe Paulá. (2 Kolinitō 4:18, PM) ʻOku pau ko ha faʻahinga mātuʻaki makehe ʻeni ia ʻo e vakaí ʻokú ne fakaivia ha taha ke ne sio ki he ngaahi meʻa ʻoku ʻikai hā maí! ʻOku lava ke tau ui ia ko e vakai 20/20 ʻo e sio fakalaumālie lelei ʻaupito.

Ko e Hā ʻOku Fiemaʻu Aí?

Naʻe fiemaʻu moʻoni ki he kau Kalisitiane ʻo e ʻuluaki senitulí ke nau maʻu ʻa e faʻahinga sio fakalaumālie ko ʻení. Naʻa nau fua ʻenau ngāue fakafaifekau faka-Kalisitiané ʻi he malumalu ʻo e faingataʻa lahi. Ko e anga ʻeni hono fakahā ʻe Paulá: “He kuo fakaabiabi akimautolu mei he botu kotoabe, ka oku ikai efituu; moua be, kae ikai tae ha tokoni; Oku fakatagaʻi, ka oku ikai liaki; kuo li ki lalo, kae ikai tamateʻi.”​—2 Kolinitō 4:​8, 9, PM.

Neongo ʻa e ngaahi tuʻunga peheé, naʻe tuʻumaʻu ʻa e kau ākonga anga-tonú ia. ʻAki ʻa e tui mālohi ki he ʻOtuá, naʻe malava ai ke nau lea ʻo hangē ko ia naʻe fai ʻe Paulá: “Oku ikai ai te mau vaivai: ka i he fakaaau o mole ho mau tagata i tua, oku fakafoou ae loto i he aho kotoabe.” Ko ia, ko e hā naʻá ne fakahoko mai ʻa e fakafoʻou fakaʻaho ko iá? Naʻe hoko atu ʻa e lea ʻa Paulá: “He ko ho mau mamahi maamaa ni, aia oku ojigofua, oku fakatubu maa mautolu ae lelei oku lahi hake fakamanavahe aubito aubito bea mamafa mo taegata; Kae ikai i he e mau jiofia ae gaahi mea oku ha mai, ka koe gaahi mea oku ikai ha mai: he koe gaahi mea oku ha mai, oku ojigofua; ka koe gaahi mea oku ikai ha mai, oku taegata ia.”​—2 Kolinitō 4:​16-18, PM.

Naʻe fakalototoʻaʻi ʻe Paula ʻa hono ngaahi tokoua fakalaumālié ke ʻoua te nau fakaʻatā ʻa e ngaahi palopalemá, ngaahi faingataʻá, ngaahi fakatangá​—ngaahi faingataʻaʻia ʻi ha faʻahinga tuʻunga pē​—ke nau fakaʻuliʻulilātaiʻi ʻa ʻenau vakai atu ki he pale lāngilangiʻia kuo tukutauhi mai maʻanautolú. ʻOku totonu ke nau sio fakalaka atu mei honau ngaahi tuʻunga lolotongá, ʻo hanga atu honau matá ki he ola fakafiefia ʻo e ʻalunga faka-Kalisitiané. Ko e meʻa ia naʻá ne tokoniʻi kinautolu ke fakafoʻou fakaʻaho ʻenau fakapapau ke tutui atu ʻi he faitaú. ʻOku fiemaʻu tatau pē ki he kau Kalisitiane ʻi he ʻaho ní ke nau maʻu ha sio fakalaumālie lelei pehē.

Vakai ki he Ngaahi Mamahi Lolotongá ʻo Hangē ʻOku Momeniti Pē!

ʻOku ʻikai ke ala leʻei ia, ʻoku tau sio fakaʻaho ki he ngaahi meʻa te tau saiʻia ange ke ʻoua ʻe sio ki ai. Ko ha kiʻi hila ki he sioʻatá pea heʻikai te tau taʻesio ai ki he ngaahi ʻila pea mo e ngaahi mele ʻoku ʻikai ʻaupito fiemaʻu ʻi he sino fakakakanó, ko e ngaahi fakaʻilonga ia ʻo e taʻehaohaoa fakaesinó. ʻI he taimi ʻoku tau sio ai ki he sioʻata ko e Folofola ʻa e ʻOtuá, ʻoku tau sio ai ki he ngaahi ʻila mo e ngaahi mele fakalaumālie, fakatouʻosi ʻiate kitautolu mo e niʻihi kehé. (Sēmisi 1:​22-25) Pea ʻi he taimi ʻoku tau sio ai ʻi he nusipepa fakaʻahó pe ko e televīsoné, ʻoku vave ʻa hono tohoaki ʻetau tokangá ʻe he ngaahi fakamatala ʻo e fakamaau taʻetotonú, anga-fakamamahí, mo ha meʻa fakamamahi ʻoku hoko ʻo fakatupunga ai haʻatau loto-mamahi.

ʻE saiʻia ʻa Sētane ke ne ʻai kitautolu ke tau ongoʻi ʻoku ʻikai ha ʻamanaki koeʻuhi ko e ngaahi meʻa ʻoku tau sio ki aí, pe ke hoko ʻo afe ki tafaʻaki pea kamata ke toumoua ʻi he tuí. ʻE malava fēfē ke tau taʻofi ke ʻoua ʻe hoko ʻa e meʻá ni? Kuo pau ke tau muimui ʻi he faʻifaʻitakiʻanga naʻe fokotuʻu ʻe Sīsū Kalaisí, ʻo hangē ko ia naʻe fakaongoongoleleiʻi mai ʻe he ʻaposetolo ko Pitá ʻi heʻene pehē: “ʻIo, ko e meʻa ia naʻe ui kimoutolu ki ai: he naʻe kataki mamahi ʻa Kalaisi foki koeʻuhi ko kimoutolu, ʻo ne tuku ha faʻifaʻitakiʻanga kiate kimoutolu, ke mou muimui ofi, ʻo topuvaʻe taha mo ia.” (1 Pita 2:21) ʻI he tafaʻaki kotoa pē ʻo e moʻui faka-Kalisitiané, naʻe hoko ai ʻa Sīsū ko e faʻifaʻitakiʻanga haohaoa.

ʻI he tuhu kia Sīsū ko hotau faʻifaʻitakiʻangá ia, naʻe lave ʻa Pita ʻo tautefito ki he faingataʻaʻia ʻa Sīsuú. Ko e moʻoni, naʻe faingataʻaʻia lahi ʻa Sīsū ʻi he taimi naʻe ʻi māmani aí. ʻI hono tuʻunga ko e “tufunga lahi” ʻa Sihova ʻo ʻi ai tonu ʻi he fakatupu ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá, naʻá ne ʻilo tonu matematē ai ʻa e meʻa naʻe taumuʻa ki ai ʻa Sihova ki he faʻahinga ʻo e tangatá. (Palōvepi 8:​30, 31) Ka naʻá ne fuofua sio leva heni ki he meʻa naʻe fakatupunga ʻe he angahalá mo e taʻehaohaoá ke nau hoko ki aí. Naʻá ne sio fakaʻaho pea naʻe pau ke ne fekuki mo e ngaahi taʻehaohaoa mo e ngaahi vaivaiʻanga ʻa e kakaí. Kuo pau pē naʻe hoko ʻa e meʻa ko iá ko ha ʻahiʻahi kiate ia.​—Mātiu 9:36; Maʻake 6:34.

Tuku kehe ʻa e ngaahi mamahi ʻa e niʻihi kehé, naʻe hokosia foki ʻe Sīsū ʻa ʻene ngaahi mamahi ʻaʻana. (Hepelū 5:​7, 8) Ka ʻi hono fai ʻaki ʻa e sio fakalaumālie haohaoá, naʻá ne sio fakalaka atu meiate kinautolu ke sio ki he pale ko e hoko ʻo hakeakiʻi ki he moʻui taʻefaʻamaté koeʻuhi ko hono ʻalunga haohaoá. Pea ʻi he tuʻunga ko e Tuʻi Faka-Mīsaiá, te ne maʻu ai ʻa e monū ko hono ʻohake ʻa e faʻahinga faingataʻaʻia ʻo e tangatá mei he tuʻunga māʻulalo ʻoku ʻi aí ʻo fakafoki ki he tuʻunga haohaoa naʻe fuofua taumuʻa ki ai ʻa Sihová. ʻI hono tauhi maʻu ke tokangataha ʻa hono matá ki he ngaahi ʻamanaki ʻo e kahaʻu taʻehāmaí, naʻe tokoni ia kiate ia ke tauhi maʻu ʻa e fiefia ʻi he ngāue fakaʻotuá neongo ʻa e ngaahi meʻa fakamamahi naʻá ne sio ai ʻi he ʻaho ki he ʻaho. Naʻe tohi ʻe Paula ki mui: “Ko e meʻa ke ne maʻu ʻa e fiefia naʻe tala humaki kiate ia, ko ia naʻa ne kataki ʻa e mate kalusefai, naʻe ʻikai te ne tokaʻi hono fakamāʻi, pea kuo ne nofo hifo foki mei he toʻomataʻu ʻo e taloni ʻo e ʻOtua.”​—Hepelū 12:2.

Naʻe ʻikai ʻaupito ke fakaʻatā ʻe Sīsū ʻa e ngaahi faingataʻá mo e ngaahi tuʻunga fakatupu ʻahiʻahí ke nau fakatupunga ia ke ne ongoʻi ʻoku ʻikai ha ʻamanaki, ke afe ki tafaʻaki, pe ke toumoua ʻi heʻene tuí. ʻI he hoko ko ʻene kau ākongá, kuo pau ke tau muimui ofi ʻi heʻene faʻifaʻitakiʻanga māʻolungá.​—Mātiu 16:24.

Tokangataha ki he Ngaahi Meʻa Taʻengata Taʻehāmaí!

ʻI he lea ʻo fekauʻaki mo e meʻa naʻá ne fakaivia ʻa Sīsū ke kātakí, naʻe toe fakahaaʻi mai ʻe Paula ʻa e ʻalungá kiate kitautolu ʻi heʻene tohi: “Tau kitaki atu ʻetau lele he fakapuepue kuo tala humaki mai kiate kitautolu; ʻo tau sio fakamamaʻu atu ki he Takimuʻa ʻi he tui mo hono Fakaaʻu, ʻio, ʻa Sīsū.” (Hepelū 12:​1, 2) ʻIo, ke lavameʻa mo fiefia ʻi he lele ʻi he ʻalunga faka-Kalisitiané, kuo pau ke tau sio fakalaka atu mei he ngaahi meʻa ʻoku ʻi muʻa ʻiate kitautolú. Ka ʻe anga-fēfē ke tau “sio fakamamaʻu” kia Sīsū, pea ko e hā te tau maʻu mei hono fai iá?

Ko e meʻa ʻe taha, ʻi he 1914, naʻe fokotuʻu ai ʻa Sīsū ko e Tuʻi ʻo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá, pea ʻokú ne lolotonga pule mei hēvani. Ko hono moʻoní, ko e ngaahi meʻá ni kotoa ʻoku taʻehāmai ia ki hotau mata fakaekakanó. Ka, ʻo kapau ʻoku tau “sio fakamamaʻu” kia Sīsū, ʻe tokoniʻi kitautolu ʻe heʻetau sio fakalaumālié ke tau sio ʻokú ne lolotonga mateuteu he taimí ni ke ngāue mai ke fakangata ʻa e ngaahi meʻa ʻo e fokotuʻutuʻu fulikivanu lolotongá mo fakaheeʻi ʻa Sētane mo ʻene ngaahi konga kau tēmenioó ki he ngaahi haʻi fakapōpulá ʻo taʻengāue. ʻI he sio ʻo toe mamaʻo atú, ʻe fakahaaʻi mai ai ʻe heʻetau vakai fakalaumālié ʻa e māmani foʻou fakaofo ʻa ia “ʻe ʻikai toe ai ha mate, pea ʻe ʻikai toe ai ha mamahi, pe ha tangi, pe ha ongosia; kuo mole ʻa e ngaahi meʻa muʻa.”​—Fakahā 19:​11-16; 20:​1-3; 21:4.

Ko ia ai, ke ʻoua ʻe hoko ʻo fakamafasiaʻi ʻe he ngaahi meʻa fakamamahi fakataimi ʻoku tau fehangahangai fakaʻaho nai mo iá, fēfē ke fakahangataha ʻetau sio fakamamaʻú ki he ngaahi meʻa ʻoku laui ʻitānití? ʻAki ʻa e ngaahi mata ʻo e tuí, fēfē ke sio fakalaka atu mei he mahamahaki mo e mānumanu ʻo e foʻi māmani ʻuli ko ʻení ʻo sio ki ha palataisi kuo fakafonu ʻaki ʻa e kakai moʻui lelei, fiefia, mo tokanga? Fēfē ke sio fakalaka atu mei hotau ngaahi melé, fakatouʻosi ʻi he fakaesinó mo e fakalaumālié, pea sio kiate kitautolu ʻoku fakatauʻatāinaʻi taʻengata mei ai ʻaki ʻa e tuʻunga lelei ʻo e feilaulau huhuʻi ʻa Kalaisí? Fēfē ke sio fakalaka atu mei he fuʻu mate tokolahi koeʻuhi ko e taú, faihiá, mo e fakamālohí pea sio ki he faʻahinga kuo toki toetuʻu hake ʻo akoʻi ki he melino mo e māʻoniʻoni ʻa Sihová?

Tānaki atu ki ai, ʻe kau foki ʻi he “sio fakamamaʻu” kia Sīsuú ʻa hono fakahangataha ʻetau sio fakalaumālié ki he meʻa kuo ʻosi fakahoko ʻe he Puleʻangá, neongo ʻoku taʻehāmai, ʻi he lotolotonga ʻo e kakai ʻa e ʻOtuá ʻi he foʻi māmaní: fāʻūtaha, melino, ʻofa, ʻofa fakatokoua, mo e tuʻumālie fakalaumālie. Ko ha fefine Kalisitiane ʻe taha ʻi Siamane, ʻi he hili ʻene sio ki he foʻi vitiō ko e United by Divine Teaching, naʻá ne tohi: “ʻE tokoni lahi ange kiate au ʻa e foʻi vitioó ke u manatuʻi ʻoku tokolahi ʻaupito ʻa e ngaahi tokoua mo e tuofāfine Kalisitiane ʻi he māmaní kotoa ʻoku nau lolotonga tauhi mateaki kia Sihova ʻi he momeniti pē ko ʻení​—pea ʻoku fai ia neongo ʻa e fakafepakí. Ko ha meʻa mahuʻinga lahi ē ko ʻetau fāʻūtaha fakatokoua ʻi ha māmani ʻo e fakamālohi mo e tāufehiʻa!”

ʻOkú ke toe “sio” kia Sihova, Sīsū, ko e kau ʻāngelo anga-tonú, mo e laui miliona ʻo e kaungā Kalisitiané ʻoku nau tuʻu ʻi ho tafaʻakí? Kapau ʻoku pehē, ʻe ʻikai ke hoko ʻo tōtuʻa hoʻo hohaʻa ʻi he “lotomoʻua ki māmani” ʻa ia ʻoku malava ke ne ʻai koe ke ke tuʻu pē ʻi he loto-siʻí mo fakatupunga koe ke ke hoko ʻo “taʻe fua” ʻi he ngāue faka-Kalisitiané. (Mātiu 13:22) Ko ia “sio fakamamaʻu” kia Sīsū ʻaki hoʻo fakahangataha ho mata fakalaumālié ki he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá kuo ʻosi fokotuʻú mo ʻene ngaahi tāpuakí, fakatouʻosi ʻi he lolotongá ni mo e kahaʻú.

Moʻui Atu ke Sio ʻi he Ngaahi Meʻa ʻOku Taʻehāmaí!

ʻI he sio ki he faikehekehe lahi ʻi he maama foʻou taʻengata ʻa e ʻOtuá mo e maama motuʻa mo movetevete ʻo e ʻaho ní, ʻoku totonu ke ueʻi ai kitautolu ke tau ʻai ʻetau tōʻongá ʻi ha founga ʻe lau ai ʻoku tau taau ke moʻui ke sio tonu ʻi he ngaahi meʻa ʻoku malava ke tau toki sio ʻaki pē ʻa e mata ʻo e tuí ki ai he ʻahó ni. Ko e fuʻu kakai tokolahi ʻe toetuʻú ʻe faingataʻa ke nau tui ki he meʻa ʻoku nau sio ki aí ʻi he taimi ʻe fokotuʻu hake ai kinautolu ʻo sio ki ha māmani palataisi māʻoniʻoni ʻoku mātuʻaki kehe ia mei he maama naʻa nau sio ai ki muʻa pea nau toki maté. Fakakaukauloto atu ki heʻetau fiefia ʻi he kei moʻui ke fakafeʻiloaki kiate kinautolu pea mo fakamatalaʻi kiate kinautolu ʻa e meʻa kuo fai ʻe he ʻOtuá!​—Fakafehoanaki mo Sioeli 2:​21-27.

ʻIo, he meʻa mahuʻinga lahi ē ko e lelei ʻa e sio fakalaumālié, pea ko ha meʻa mātuʻaki mahuʻinga lahi ē ko hono tauhi ia ke lelei ʻaupito! ʻOku malava ke tau fai ʻeni ʻaki ʻetau manako maʻu pē ke ako fakafoʻituitui ʻa e Tohitapú, maʻu ʻa e ngaahi fakataha faka-Kalisitiané, lea ki he niʻihi kehé ʻo fekauʻaki mo ʻetau ʻamanaki ʻoku makatuʻunga ʻi he Tohitapú, pea ʻoku hiliō ai, ʻa e lotu ʻo kole ha tataki mei he ʻOtuá. ʻE ʻai ʻe he meʻá ni ʻa ʻetau vakai fakalaumālié ke lelei ʻaupito mo mata-ʻāʻā, ʻo fakaivia ai kitautolu ke tau sio fakalaka atu mei he ngaahi meʻa ʻoku tau sio ki aí!

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share