LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w09 7/1 p. 4-5
  • 1 Langa Hake ʻa e Falala ki he Tohi Tapú

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • 1 Langa Hake ʻa e Falala ki he Tohi Tapú
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2009
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • 1. Tonu Fakahisitōlia
    ʻĀ Hake!—2008
  • Ko e Tohi Tapú—Ko ha Tohi mei he ʻOtuá
    Ko e Hā ʻOku Akoʻi Moʻoni ʻe he Tohi Tapú?
  • Ko e Tohi ʻOkú Ne Fakahaaʻi Mai ʻa e ʻIloʻi ʻo e ʻOtuá
    ʻIlo ʻA Ia ʻOku Taki Atu ki he Moʻui Taʻengatá
  • Ko e ʻUhinga ke Ke Falala Ai ki he Tohitapu
    Ko e ʻUhinga ke Ke Falala Ai ki he Tohitapu
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2009
w09 7/1 p. 4-5

1 Langa Hake ʻa e Falala ki he Tohi Tapú

“Ko e potu Folofola kotoa pe ne fakamanava mei he ʻOtua, ʻoku ʻaonga foki ki he akonaki, ki he fakaʻilo hala, ki he fakatonutonu.”​—2 Timote 3:16.

KO E HĀ ʻA E POLÉ? ʻOku taukaveʻi ʻe he tokolahi ko e Tohi Tapú ko ha tohi pē ia ʻo e poto fakaetangata. ʻOku tui ʻa e niʻihi ʻoku ʻikai tonu fakahisitōlia ia. ʻOku taukaveʻi ʻe he niʻihi ko e akonaki ʻi he Tohi Tapú ʻoku taʻeʻaonga pe ʻosi hono kuongá.

ʻE LAVA FĒFĒ KE KE IKUʻI ʻA E POLÉ? ʻOku faʻa hoko, ko e faʻahinga ʻoku nau fehuʻia ʻa e alafalalaʻanga pe ʻaonga ʻo e Tohi Tapú kuo ʻikai te nau fakatotoloʻi ʻia kinautolu pē ʻa e meʻá ni. ʻOku nau toe leaʻaki pē ʻe kinautolu ʻa e meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he niʻihi kehé. Kae kehe, ʻoku fakatokanga mai ʻa e Tohi Tapú: “Ko e hehemangofua ʻoku ne tui ki he lea kotoa: Ka ko e fakapotopoto ʻoku ne fakakaukau ʻene laka.”—Palovepi 14:15.

ʻI he ʻikai tali kuikui ʻa e meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he niʻihi kehé, ko e hā ʻoku ʻikai ke tau muimui ai ʻi he faʻifaʻitakiʻanga ʻa e kau Kalisitiane ʻi he ʻuluaki senitulí ʻa ia naʻa nau nofo ʻi Pēlea, ʻa ia ʻi he taimi ní ko e fakatokelau ia ʻo Kalisí? Naʻe ʻikai te nau tali mola pē ʻe kinautolu ʻa e meʻa naʻe tala ange ʻe he niʻihi kehé. ʻI hono kehé, naʻa nau ʻiloa ʻi heʻenau “kumi ʻi he Tohitapu ʻi he ʻaho kotoa pe ʻa e moʻoni ʻo e ngaahi meʻa ko ia.” (Ngāue 17:11) Tau vakai nounou angé ki he ʻuhinga ʻe ua ʻe lava ai ke ke falala ko e Tohi Tapú ko e Folofola fakamānavaʻi ia ʻa e ʻOtuá.

Ko e Tohi Tapú ʻoku tonu fakahisitōlia. ʻI he faai mai ʻa e ngaahi taʻú, kuo poleʻi ai ʻe he kau tui veiveiuá​—pea ʻoku hokohoko atu ʻenau poleʻi—​ʻa e tonu ʻa e Tohi Tapú fekauʻaki mo e ngaahi hingoa ʻo e kakai mo e feituʻu ʻoku lave ki aí. Neongo ia, kuo toutou fakamoʻoniʻi ʻoku ʻikai ha makatuʻunga ʻo e tui veiveiuá pea ʻoku alafalalaʻanga ʻa e fakamatala ʻi he Tohi Tapú.

Ko e fakatātaá, ʻi he taimi ʻe taha naʻe veiveiua ai ʻa e kau mataotaó ki he ʻi ai ʻa e tuʻi ʻAsīlia ko ia ko Sākoni, naʻe lave ki ai ʻi he Aisea 20:1. Kae kehe, ʻi he 1840 tupú, naʻe kamata ke keli ai ʻo ʻiloʻi ʻe he kau keli fakatotoló ʻa e palasi ʻo e tuʻí ni. ʻI he taimi ní, ko Sākoni ʻa e taha ʻo e ngaahi tuʻi ʻiloa taha ʻi ʻAsīliá.

Naʻe fehuʻia ʻe he kau fakaangá ʻa e ʻi ai ʻa Ponitō Pailató, ko e kōvana Loma naʻá ne tuʻutuʻuni ke tāmateʻi ʻa Sīsuú. (Mātiu 27:1, 22-24) Ka ʻi he 1961 naʻe ʻiloʻi ai ha maka naʻe tuʻu ai ʻa e hingoa ʻo Pailató mo hono lakangá ofi ki he kolo ko Sesalia ʻi ʻIsilelí.

ʻI he fekauʻaki mo e tonu fakahisitōlia ʻa e Tohi Tapú, ko e ʻīsiu ʻo e U.S.News & World Report ʻi ʻOkatopa 25, 1999 naʻe pehē ai: “ʻI he ngaahi founga makehe, kuo fakamoʻoniʻi ai ʻe he keli fakatotolo ʻi onopōní ʻa e tonu fakahisitōlia ʻa e Fuakava Motuʻá mo e Fuakava Foʻoú​—ʻo fakapapauʻi ai ʻa e ngaahi konga mahuʻinga ʻo e ngaahi talanoa fekauʻaki mo e kau pēteliake ʻi ʻIsilelí, ko e Hiki-Atu ʻa e kau ʻIsilelí mei ʻIsipité, ko e haʻa tuʻi ʻo Tēvitá mo e moʻui pea mo e taimi ʻo Sīsuú.” Lolotonga ko e tui ki he Tohi Tapú ʻoku ʻikai fakatuʻunga ia ʻi he ngaahi ʻilo he keli fakatotoló, ko e tonu fakahisitōlia peheé ʻa e meʻa te ke ʻamanekina mei ha tohi naʻe fakamānavaʻi ʻe he ʻOtuá.

Ko e poto ʻaonga ʻoku ʻi he Tohi Tapú ʻoku maʻu ʻaonga mei ai ʻa e kakai ʻo e puipuituʻa kotoa pē. Fuoloa ki muʻa ke ʻilo ʻa e fanga kiʻi meʻamoʻui valevalé mo ʻenau ngāue ko hono fakamafola ʻa e mahakí, naʻe fakahinohino mai ai ʻi he Tohi Tapú ʻa e ngaahi founga fakahaisini ʻoku kei mahuʻinga pē ʻi he ʻahó ni. (Livitiko 11:32-40; Teutalonome 23:12, 13) Ko e ngaahi mēmipa ʻi he fāmilí ʻoku nau ngāueʻaki ʻa e fakahinohino ʻi he Tohi Tapú fekauʻaki mo e founga ke fefaiʻaki ʻia kinautolú ʻoku nau fiefia ange ai. (Efeso 5:28–6:4) Ko ha tokotaha ʻoku moʻui ʻo fakatatau ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he Tohi Tapú ʻokú ne hoko nai ai ko ha tokotaha ngāue tōtōivi pe ko ha pule ngāue ʻoku fakaʻatuʻi lahi ange. (Efeso 4:28; 6:5-9) Ko hono ngāueʻaki ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he Tohi Tapú ʻoku ʻaonga foki ia ki he moʻui lelei fakaeongó. (Palovepi 14:30; Efeso 4:31, 32; Kolose 3:8-10) Ko e faleʻi ʻaonga peheé ʻa e meʻa te tau ʻamanekina mei hotau Tokotaha-Fakatupú.

KO E HĀ ʻA E PALÉ? Ko e poto ʻoku maʻu ʻi he Tohi Tapú ʻe lava ke ne fakapotoʻi ʻa e tokotaha ʻoku ʻikai fie valé. (Sāme 19:7) ʻIkai ko ia pē, ʻi heʻetau maʻu pē ʻa e falala ki he Tohi Tapú, ʻe lava ke tokoniʻi ai kitautolu ke tau fou ʻi he sitepu hono hoko ke maʻu ai ʻa e tui mālohi angé he ʻoku ʻikai lava ia ʻe ha toe tohi kehe.

Ki ha fakamatala lahi ange, sio ki he vahe 2, “Ko e Tohi Tapú—Ko ha Tohi mei he ʻOtuá,” ʻi he tohi Ko e Hā ʻOku Akoʻi Moʻoni ʻe he Tohi Tapú?a

[Fakamatala ʻi lalo]

a Pulusi ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share