LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w10 1/1 p. 26-31
  • Liliu ʻe he Tohi Tapú ʻa e Moʻuí

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Liliu ʻe he Tohi Tapú ʻa e Moʻuí
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2010
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Liliu ʻe he Tohi Tapú ʻa e Moʻuí
    Ko e Taua Leʻo: Liliu ʻe he Tohi Tapú ʻa e Moʻuí
  • Liliu ʻe he Tohi Tapú ʻa e Moʻuí
    Ko e Taua Leʻo: Liliu ʻe he Tohi Tapú ʻa e Moʻuí
  • Liliu ʻe he Tohi Tapú ʻa e Moʻuí
    Ko e Taua Leʻo: Liliu ʻe he Tohi Tapú ʻa e Moʻuí
  • Liliu ʻe he Tohi Tapú ʻa e Moʻuí
    Ko e Taua Leʻo: Liliu ʻe he Tohi Tapú ʻa e Moʻuí
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2010
w10 1/1 p. 26-31

Liliu ʻe he Tohi Tapú ʻa e Moʻuí

Ko e hā naʻe fili ai ha tangata ʻa ia naʻe tō ʻene fakamamafá ki he paikí, faitoʻo kona tapú, mo e sipotí ke ne hoko ko ha faifekau taimi-kakató? Ko e hā naʻá ne ueʻi ha tokotaha ko ʻene maʻuʻanga moʻuí ʻa e pelepaʻangá ke ne ʻatā mei hono maʻukovia iá ʻo poupouʻi ʻa hono fāmilí ʻaki hono maʻu ha ngāue taau? Ko e hā naʻá ne ueʻi ha finemui ʻa ia naʻe ʻohake ko e taha ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ka naʻá ne liʻaki ʻa e tuʻunga Fakatohitapú ke ne toe fakakaukauʻi ʻa ʻene founga moʻuí? Vakai angé ki he meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he faʻahinga ko ení.

FAKAMATALA

HINGOA: TERRENCE J. O’BRIEN

TAʻUMOTUʻA: 57

FONUA: ʻAOSITELĒLIA

HISITŌLIA: ʻAHIʻAHIʻI ʻA E FAITOʻO KONA TAPÚ, SAIʻIA ʻI HE PAIKÍ

KUOHILÍ: Naʻá ku tupu hake heʻeku kei siʻí ʻi he kolo moʻumoʻua ʻo Pilisipeiní, ko e kolomuʻa ʻo Kuinisilaní. Naʻe Katolika ʻa hoku fāmilí, ka ʻi heʻeku taʻu valú, naʻe ʻikai te mau toe ō ki he lotú pea ʻikai ʻaupito te mau toe talanoa lotu. ʻI heʻeku taʻu hongofulú, naʻe hiki ʻa homau fāmilí ki he Gold Coast ʻi ʻAositelēlia. Naʻa mau nofo ofi ki tahi, pea naʻá ku lahi kaukau tahi mo fānifo ʻi hoku taʻu hongofulu tupu siʻí.

Naʻa mo ia, naʻe ʻikai fakafiefia ʻa e taimi ʻo ʻeku kei siʻí. Naʻe liʻaki ʻe heʻeku tamaí homau fāmilí ʻi heʻeku taʻu valú. Naʻe toe mali ʻa ʻeku faʻeé, pea ʻi homau fāmilí, naʻe hoko ai ʻa e kava mālohí mo e fakafekikí ko e konga tuʻumaʻu ia ʻo e moʻuí. ʻI he pō ʻe taha, hili ha fakafekiki lahi ʻa ʻeku ongo mātuʻá, naʻá ku tangutu ai ʻi hoku mohengá, ʻo fuakava kapau ʻe faifai ange peá u mali, heʻikai ʻaupito te u fakafekiki mo hoku malí. Neongo ʻa e ngaahi palopalema ʻi ʻapí, ko homau fāmilí—naʻe kau ki ai ʻa e fānau ʻe toko ono, faʻē mo e tamai-uá—naʻa mau vāofi maʻu pē.

ʻI hoku taʻu hongofulu tupu lahí, ko e tokolahi ʻo hoku toʻú naʻa nau angatuʻu ki he tuʻunga mafaí. Naʻa nau ʻahiʻahiʻi ʻa e maliuaná, tapaká mo e ngaahi faitoʻo kona tapu kehe, pea naʻa nau ngāuekoviʻaki ʻa e kava mālohí. Naʻá ku kau ʻi he founga moʻui taʻehohaʻa tatau mo hoku toʻú. Naʻá ku toe saiʻia foki he heka paikí. Neongo naʻá ku kau ʻi ha fakatuʻutāmaki lalahi ʻe ua, naʻe hokohoko atu pē ʻeku saiʻia he paikí peá u fili ke u heka paiki ʻo takaiʻi ʻa ʻAositelēlia.

Neongo ʻa e tauʻatāina kotoa naʻá ku maʻú, naʻá ku faʻa ongoʻi loto-mafasia ʻi heʻeku fakakaukau fekauʻaki mo e tuʻunga ʻo e māmaní mo e anga ʻo e taʻetokanga ʻa e tokolahi taha ʻo e kakaí fekauʻaki mo e palopalema ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá. Naʻá ku fakaʻamu ke ʻiloʻi ʻa e moʻoni fekauʻaki mo e ʻOtuá, lotú, mo e tuʻunga ʻo e māmaní. Ka ʻi he taimi naʻá ku ʻeke ai ʻeku fehuʻí ki ha ongo pātele Katolika, naʻe ʻikai te u fiemālie ʻi heʻena talí. Naʻá ku fetalanoaʻaki ʻi he tōpiki tatau mo e kau faifekau Palotisani kehekehe ka naʻá ku taʻefiemālie tatau pē ʻi heʻenau talí. Naʻe fokotuʻutuʻu leva ʻe hoku kaumeʻa ke u feʻiloaki mo Eddie, ko e taha ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová. Naʻá ku talanoa tuʻo fā mo Eddie, pea ʻi he taimi taki taha naʻá ne ngāueʻaki ai ʻa e Tohi Tapú ke tali ʻeku fehuʻí. Mei he ʻuluaki talanoá pē, naʻá ku ʻiloʻi kuó u maʻu ha meʻa makehe. Neongo ia, ʻi he taimi ko iá, naʻe ʻikai te u sio ai ki he fiemaʻu ke liliu ʻi ha founga ʻa ʻeku founga moʻuí.

FOUNGA HONO LILIU ʻE HE TOHI TAPÚ ʻA ʻEKU MOʻUÍ: Lolotonga ʻeku fononga ʻo takaiʻi ʻa ʻAositelēliá, naʻá ku fetalanoaʻaki ai mo ha Fakamoʻoni ʻa ia naʻá ku fetaulaki mo ia. Ka ʻi heʻeku foki ki Kuinisilaní, naʻe ʻikai te u toe fetuʻutaki mo e Kau Fakamoʻoní ʻo feʻunga mo e māhina ʻe ono.

ʻI he ʻaho leva ʻe taha ʻi heʻeku foki ki ʻapi mei he ngāué, naʻá ku sio ai ki ha ongo tangata teunga lelei ʻokú na toʻo ha ongo kato ʻo lue he kauhalá, pea naʻá ku mahaloʻi ai ko e ongo Fakamoʻoni ʻa Sihova kinaua. Naʻá ku fakaofiofi atu ki ai, ʻo ʻiloʻi naʻe tonu ʻa ʻeku mahaló peá u kole ange leva ke mau ako Tohi Tapu. Naʻe kamata leva ke u maʻu e fakataha naʻe fai ʻe he Kau Fakamoʻoní pea aʻu ʻo maʻu ha fuʻu fakataha-lahi naʻe fai ʻi Senē ʻi he 1973. Kae kehe, ʻi he taimi naʻe ʻiloʻi ai ʻe hoku fāmilí—tautefito ki heʻeku faʻeé—ʻa e meʻa naʻá ku faí, naʻa nau loto-mamahi ʻaupito. ʻI he meʻá ni mo e ʻuhinga kehe, naʻe tuku ai ʻeku feohi mo e Kau Fakamoʻoní. ʻI he taʻu ʻe taha, naʻá ku femoʻuekina ai ʻi ha toe meʻa ʻe taha naʻá ku manako lahi ai, ʻa ia ko e kilikití.

Neongo ia, ne faifai atu pē ʻou ʻiloʻi ko e taimi pē naʻá ku ongoʻi fiefia moʻoni aí ko e taimi ko ia naʻá ku ako Tohi Tapu ai mo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová. Naʻá ku toe fetuʻutaki mo kinautolu pea kamata ke toe maʻu ʻa e fakatahá. Naʻá ku toe mavahe foki mei he feohi mo hoku ngaahi kaumeʻa naʻa nau ngāueʻaki ʻa e faitoʻo kona tapú.

Ko e meʻa naʻá ne ueʻi moʻoni au ke u fai ʻa e liliu ko ení ko e meʻa naʻá ku ako fekauʻaki mo e tokotaha ko ia ko Siope ʻi he Tohi Tapú. Ko ha Fakamoʻoni taʻumotuʻa anga-lelei kae tuʻumaʻu ko Bill naʻá ne talanoa Tohi Tapu maʻu pē mo au. Hili ʻema ako ʻa e talanoa kia Siopé, naʻe ʻeke mai ai ʻe Bill pe ko hai ha toe taha naʻe tukuakiʻi ʻe Sētane ʻokú ne tauhi lotolotoua pē ki he ʻOtuá. (Siope 2:3-5) Naʻá ku fakahokohoko ange ʻa e faʻahinga kotoa ʻi he Tohi Tapú naʻá ku ʻiloʻí, pea naʻe tali anga-kātaki mai ʻe Bill, “ʻIo, ʻio, mo kinautolu foki.” Pea naʻá ne sio hangatonu mai leva kiate au mo ne pehē, “ʻOku leaʻaki ia ʻe Sētane ʻo fekauʻaki mo koe foki!” Naʻá ku meimei tō ki lalo mei hoku seá. Ki muʻa ʻi he ako ko iá, naʻá ku ʻiloʻi ko e tokāteline naʻá ku akó naʻe moʻoni. Ka ʻi he taimi ko ení naʻá ku mahinoʻi ai ʻa e ʻuhinga ʻoku totonu ai ke u fai ki he meʻa naʻá ku akó. ʻI he māhina ʻe fā ki mui ai, naʻá ku papitaiso ai ʻo hoko ko e taha ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová.

FOUNGA ʻO ʻEKU MAʻU ʻAONGÁ: ʻOku ou tuʻutuʻukina ʻi heʻeku fakakaukau atu pe naʻe mei fēfē ʻa ʻeku moʻuí he taimí ni kapau naʻe ʻikai te u ako ke moʻuiʻaki ʻa e tuʻunga Fakatohitapú. ʻOku ngalingali pē, ne u ʻosi mate. Ko e tokolahi ʻo hoku kaungāfeohi ki muʻá kuo nau mate ko e tupu mei he faitoʻo kona tapú pe ko e kava mālohí. ʻOku toe palopalemaʻia ʻenau nofo malí. ʻOku lava pē ke u fakakaukau atu naʻe mei pehē ʻeku moʻuí.

ʻOku ou mali he taimí ni, pea ko au mo hoku uaifí, ko Margaret, ʻokú ma fiefia ʻi he ngāue ʻi he ʻōfisi vaʻa ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻi ʻAositelēlia. ʻOku ʻikai ha taha ʻo hoku fāmilí kuo kau mo au ʻi he lotu kia Sihová. Ka neongo ia ʻi he faai mai ʻa e ngaahi taʻú, ko au mo Margaret kuó ma maʻu ʻa e fiefia ʻi hono ako ʻa e Tohi Tapú mo ha faʻahinga tāutaha mo ha ngaahi hoa mali kuo liliu ʻenau moʻuí, ʻo hangē pē ko aú. ʻI he meʻá ni, kuó ma maʻu ʻa e ngaahi kaumeʻa fakaʻofoʻofa tokolahi. Tānaki atu ki ai, ko Margaret, ʻa ia naʻe ʻohake ko ha Fakamoʻoní, kuó ne tokoniʻi au ke u fai ki he fuakava naʻá ku fai ʻi he meimei taʻu ʻe 40 he kuohilí. Laka hake ʻi he taʻu ʻe 25, kuó ma fiefia ai ʻi he nofo malí. ʻOku ʻikai te ma loto-tatau maʻu pē, ka kuo teʻeki ai ke ʻi ai haʻama fakafekiki. ʻOkú ma ongoʻi fakatouʻosi ʻoku totonu ke ma fakamālō ki he Tohi Tapú ʻi he meʻa ko iá.

FAKAMATALA

HINGOA: MASAHIRO OKABAYASHI

TAʻUMOTUʻA: 39

FONUA: SIAPANI

HISITŌLIA: TOKOTAHA PELEPAʻANGA

KUOHILÍ: Naʻe ʻohake au ʻi Iwakura, ko ha kiʻi feituʻu ʻoku feʻunga ʻa e ʻalu ki aí mo e haafe houa nai ʻi he lēlué mei Nagoya. ʻOku ou manatuʻi ʻa ʻeku faʻeé mo ʻeku tamaí fakatouʻosi ko ha ongo meʻa anga-lelei ʻaupito. Ka naʻá ku toki ʻilo ki mui ko ʻeku tamaí ko ha yakuza, pe kengi, ʻa ia naʻá ne tokoniʻi fakapaʻanga ʻi ha vahaʻa taimi ʻa e mēmipa ʻe toko nima ʻo homau fāmilí ʻaki ʻa e founga kākā. Naʻá ne inu lahi he ʻaho kotoa, pea ʻi he taimi naʻá ku taʻu 20 aí, naʻá ne mate tupu mei he maumau hono ʻaté.

Ko ʻeku tamaí ko ha Kōlea, ko ia ko hoku fāmilí naʻe faʻa fehiʻanekinaʻi ʻe he toenga ʻo e feituʻú. Ko ia naʻe ʻai ʻe he moʻoniʻi meʻá ni fakataha mo e palopalema kehe ke u ʻi he tuʻunga fakamamahi lolotonga hoku taʻu hongofulu tupú. Naʻá ku hū ki he ako māʻolungá kae lahi liʻaki maʻu pē pea naʻá ku nofo mei ai hili ha taʻu ʻe taha. Kuo ʻosi ʻi ai hoku polisi lēkooti, pea fakataha mo ʻeku konga Kōleá naʻe ʻai ai ke faingataʻa kiate au ke u kumi ha ngāue. Ne faai mai pē ʻou maʻu ha ngāue, ka naʻe lavea hoku tuí pea ʻikai lava ke u fai ha ngāue.

Naʻe kamata ke u kumi haʻaku moʻui ʻaki ʻa e vaʻinga pachinko, ko ha faʻahinga ʻo e pelepaʻangá ʻoku kau ki ai ha kiʻi meʻangāue ʻoku meimei tatau mo ha mīsini keimi. ʻI he taimi ko iá, naʻá ku nonofo ai mo ha taʻahine naʻá ne fiemaʻu ke u kumi ha ngāue fakalao peá u mali mo ia. Ka naʻe lahi ʻeku paʻanga ʻi he pelepaʻangá, pea naʻe ʻikai te u fie liliu ʻeku tōʻonga moʻuí.

FOUNGA HONO LILIU ʻE HE TOHI TAPÚ ʻA ʻEKU MOʻUÍ: ʻI he ʻaho ʻe taha, naʻe haʻu ai ha taha ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ki homa ʻapí ʻo ne tuku mai ʻa e tohi Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? Kuo teʻeki ai ke u fakakaukau ki he fehuʻi ko ení ki muʻa. Kae kehe, hili hono lau ʻa e tohí, naʻá ku loto-lelei ke ako lahi ange fekauʻaki mo e Tohi Tapú. Naʻá ku fifili maʻu pē ʻo kau ki he meʻa ʻe hoko ʻi he maté. Ko e tali mahino naʻá ku maʻu mei he Tohi Tapú ʻo kau ki he meʻá ni mo e ngaahi tōpiki kehe naʻe ʻai ai au ke u ongoʻi naʻe hangē kuo ʻā hoku matá.

Naʻá ku ʻiloʻi ʻa e fiemaʻu ke ngāueʻaki ʻa e meʻa naʻá ku ako mei he Tohi Tapú. Ko ia naʻá ku ʻai ke fakalao ʻeku nofo malí, tuku ʻeku ifí, kosi hoku ʻulu ʻa ia naʻe vali keló, pea ʻai ke maʻa hoku fōtungá. Naʻe tuku foki mo ʻeku pelepaʻangá.

Naʻe ʻikai ke faingofua ha taha ʻo e liliu ko ení. Ko e fakatātaá, naʻe ʻikai lava ke tuku ʻeku ifí ʻi haku mālohi pē. Ka ʻi he lotu tōtōivi mo e falala kia Sihova ko e ʻOtuá, naʻá ku tuku moʻoni ia. ʻIkai ngata aí, ko e fuofua ngāue naʻá ku maʻu hili hono tuku ʻa e vaʻinga pachinko, naʻe faingataʻa moʻoni kiate au. Naʻe maʻu pē ai ʻa e vaeua ʻo e paʻanga naʻá ku maʻu ʻi he pelepaʻangá, pea naʻe faingataʻa mo fakamafasia ʻa e ngāué. Ko e veesi Tohi Tapu ʻe taha naʻe tokoni kiate au ʻi he taimi faingataʻa ko iá ko e Filipai 4:6, 7. ʻOku pehē ai: “ʻOua te mou lotomoʻua ai; ka ʻi he meʻa kotoa pe tuku ke ha ki he ʻOtua hoʻomou ngaahi kole, ʻi he lotu mo e hufia, pea fai mo e fakafetaʻi. Pea ko e nonga ʻa e ʻOtua, ʻa ia ʻoku mamaʻo ʻi he tatae ʻa e ʻatamai kotoa pe, te ne maluʻi homou loto mo hoʻomou ngaahi fakakaukau ʻia Kalaisi Sisu.” ʻI he tuʻunga lahi, ko e talaʻofa ko ení kuo hoko moʻoni ia ʻiate au.

FOUNGA ʻO ʻEKU MAʻU ʻAONGÁ: ʻI he taimi naʻá ku kamata ako ai ʻa e Tohi Tapú mo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová, naʻe ʻikai ke fiefia hoku uaifí. Ka ʻi he taimi naʻá ne sio ai ki he liliu lahi ʻa hoku ʻulungaangá, naʻá ne kau ai ʻi heʻeku akó peá ne kamata maʻu mo au ʻa e fakataha ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová. ʻI he taimi ní kuó ma hoko fakatouʻosi ko e ongo Fakamoʻoni ʻa Sihova. Ko ha tāpuaki ia ke malava ʻo tauhi fakataha ki he ʻOtuá!

Ki muʻa ke u ako ʻa e Tohi Tapú, naʻá ku fakakaukau naʻá ku fiefia. Ka ʻi he taimi ní, ʻoku ou toki ʻilo ai ʻa e fiefia moʻoní. Ko e moʻui ʻo fakatatau ki he tuʻunga ʻa e Tohi Tapú ʻoku ʻikai ʻaupito haʻane faingofua, ka ʻoku ou tuipau ko e founga lelei taha ia ʻo e moʻuí.

FAKAMATALA

HINGOA: ELIZABETH JANE SCHOFIELD

TAʻUMOTUʻA: 35

FONUA: PILITĀNIA

HISITŌLIA: MOʻUI PĒ KE FIEFIA ʻI HE FAKAʻOSINGA UIKÉ

KUOHILÍ: Naʻá ku tupu hake ʻi Hardgate, ko ha kiʻi kolo ofi ki Glasgow, Sikotilani. ʻI heʻeku taʻu fitú, ko ʻeku faʻeé ʻa ia naʻe hoko ko e taha ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová, naʻá ne kamata akoʻi au ʻo fekauʻaki mo e Tohi Tapú. Ka ʻi he taimi naʻá ku taʻu 17 aí, naʻá ku manako ange ʻi he feohi mo hoku kaungāmeʻa he akó—ʻalu ki he naitikalapú, fanongo ki he fasi ngatūtuú, mo e inu kava mālohí. Ko e meʻa naʻe mamaʻo taha mei heʻeku fakakaukaú ko e meʻa fakalaumālié. Naʻá ku moʻui pē ke fiefia ʻi he fakaʻosinga uiké. Kae kehe, naʻe liliu kotoa ia ʻi he taimi naʻá ku taʻu 21 aí.

Naʻá ku ʻalu ʻo ʻaʻahi ki he niʻihi ʻo hoku kāingá ʻi ʻAilani Tokelau. Lolotonga ʻeku ʻi aí, naʻá ku sio tonu ai ʻi he laka ʻa e lotu Palotisaní. Ko e fetāufehiʻaʻaki mo e fefusifusilotoʻaki lahi naʻá ku sio ai ʻi he vahaʻa ʻo e kau Palotisaní mo e kau Katoliká he taimi ko iá naʻe fakaʻohovale ia kiate au. Ko hono moʻoní, naʻe ueʻi ai au ke u fakaʻuhinga. Naʻá ku manatuʻi ʻa e meʻa naʻe akoʻi kiate au ʻe heʻeku faʻeé mei he Tohi Tapú pea naʻá ku ʻilo heʻikai ke hōifua ʻa e ʻOtuá ki he faʻahinga ʻoku nau tukunoaʻi ʻa ʻene tuʻunga anga-ʻofá. Naʻá ku toki ʻiloʻi hifo kuó u femoʻuekina he tuli ki he meʻa pē naʻá ku saiʻia aí, kae tukunoaʻi ʻa e tōʻonga moʻui ʻoku fiemaʻu mai ʻe he ʻOtuá ke u maʻú. Naʻá ku fakakaukau ko ʻeku foki pē ki Sikotilaní, te u kumi fakalelei ki he meʻa ʻoku akoʻi ʻe he Tohi Tapú.

FOUNGA HONO LILIU ʻE HE TOHI TAPÚ ʻA ʻEKU MOʻUÍ: Ko e fuofua taimi naʻá ku toe foki ai ki he fakataha ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻi hoku kolo tupuʻangá, naʻá ku ongoʻi mā mo manavasiʻi. Kae kehe, naʻe ʻai au ʻe he tokotaha kotoa ke u ongoʻi ʻoku talitali lelei au. ʻI heʻeku kamata ke ngāueʻaki ʻa e meʻa naʻá ku ako mei he Tohi Tapú, naʻe fakahāhā ʻe ha mēmipa anga-lelei ʻaupito ʻi he fakatahaʻangá ha mahuʻingaʻia makehe ʻiate au. Naʻá ne tokoniʻi au ke u toe ongoʻi ko e konga au ʻo e fakatahaʻangá. Ko e ngaahi kaumeʻa naʻá ku feohi mo ia ki muʻá naʻa nau hokohoko atu ke fakaafeʻi au ki he naitikalapú, ka naʻá ku tala ange naʻá ku fakamātoato fekauʻaki mo e moʻuiʻaki ʻa e tuʻunga ʻa e Tohi Tapú. Ne faifai pē ʻo tuku ʻenau fetuʻutaki maí.

ʻI he kuohilí, naʻá ku vakai ai ki he Tohi Tapú ko ha kiʻi tohi lao. Ka kuo liliu he taimí ni ʻa ʻeku fakakaukaú. Naʻe kamata ke u sio ko e faʻahinga ʻi he Tohi Tapú ko e kakai moʻoni naʻe ʻi ai ʻenau ongoʻi mo e vaivaiʻanga, ʻo hangē pē ko aú. Naʻe ʻi ai foki ʻenau fehālaaki, ka neongo iá naʻe fakamolemoleʻi kinautolu ʻe Sihova ko e ʻOtuá ʻi he taimi naʻa nau fakatomala moʻoni aí. Naʻá ku maʻu ʻa e tuipau neongo naʻá ku fakasītuʻaʻi ʻa e ʻOtuá ʻi heʻeku kei siʻí, te ne fakamolemoleʻi au pea fakangaloʻi ʻa ʻeku fehālaaki he kuohilí kapau naʻá ku feinga mālohi ke fakahōifuaʻi ia.

Ko e ʻulungaanga ʻo ʻeku faʻeé naʻe maongo lahi ia kiate au. Neongo naʻá ku siʻaki ʻa e ʻOtuá, naʻe ʻikai ʻaupito te ne fai pehē. Ko ʻene faʻifaʻitakiʻanga faitōnunga ʻo e mateakí naʻe ʻai ai au ke u lāuʻilo ko e tauhi kia Sihová naʻe tuha ia mo e feinga. ʻI he taimi naʻá ku kei siʻi aí peá u ʻalu ʻo malanga mei he fale ki he fale mo ʻeku faʻeé, naʻe ʻikai ʻaupito haʻaku fiefia ai pea naʻe ʻikai lava ke u fakaʻuta atu ki hano fakamoleki ʻa e ngaahi houa ʻi he malanga ki he kakaí. Ka ʻi he taimi ní, naʻá ku fakapapauʻi ke ʻahiʻahiʻi ʻa e talaʻofa ʻa Sīsū ʻi he Mātiu 6:31-33. Naʻá ne pehē: “ʻOua te mou lotomoʻua, ʻo mou pehe, Te tau kai ai e ha mo inu e ha? mo kofuʻaki ʻa e ha? . . . ʻOku meaʻi ʻe hoʻomou Tamai Fakalangi ʻoku tāu mo kimoutolu ʻa e ngāhi meʻa ko ia kotoa. Ka mou kumi muʻa ki hono puleʻanga, mo e maʻoniʻoni aʻana, pea ʻe ʻatu mo ia foki ʻa e ngāhi meʻa ko ia kotoa.” Hili pē hoku papitaiso ko e taha ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová, naʻá ku tukuange ʻeku ngāue paʻanga taimi-kakató, maʻu ha ngāue konga taimi, peá u hoko ko ha faifekau taimi-kakato.

FOUNGA ʻO ʻEKU MAʻU ʻAONGÁ: ʻI heʻeku kei siʻi angé mo ʻeku moʻui pē ke fiefia he fakaʻosinga uiké, naʻe ʻikai ʻaupito te u ongoʻi fiemālie ai. Ko e koto ngeʻesi ʻa ʻeku moʻuí. Kuó u kau kakato he taimí ni ʻi he ngāue kia Sihová, ʻoku ou maʻu ha ongoʻi fiemālie. Kuo mohu taumuʻa ʻeku moʻuí. ʻOku ou mali he taimí ni, pea ko au mo hoku husepānití ʻokú ma fononga holo he fakatahaʻanga kehekehe ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻi he uike taki taha, ke fakalototoʻaʻi kinautolu. ʻOku ou vakai ki he ngāue ko ení ko e monū lahi taha ia ʻo ʻeku moʻuí. ʻOku ou fakamālō lahi kia Sihova ʻi heʻene ʻomai kiate au ha faingamālie hono ua!

[Fakamatala ʻi he peesi 27]

“Mei he ʻuluaki talanoá pē, naʻá ku ʻiloʻi kuó u maʻu ha meʻa makehe. Neongo ia, ʻi he taimi ko iá, naʻe ʻikai te u sio ai ki he fiemaʻu ke liliu ʻi ha founga ʻa ʻeku founga moʻuí”

[Fakamatala ʻi he peesi 29]

“Naʻe ʻikai lava ke tuku ʻeku ifí ʻi haku mālohi pē. Ka ʻi he lotu tōtōivi mo e falala kia Sihova ko e ʻOtuá, naʻá ku tuku moʻoni ia”

[Fakamatala ʻi he peesi 31]

“ʻI he kuohilí, naʻá ku vakai ai ki he Tohi Tapú hangē ha tohi lao pē. Ka kuo liliu he taimí ni ʻa ʻeku fakakaukaú. Naʻe kamata ke u sio ko e faʻahinga ʻi he Tohi Tapú ko e kakai moʻoni naʻe ʻi ai ʻenau ongoʻi mo e vaivaiʻanga, ʻo hangē pē ko aú”

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share