LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w09 11/15 p. 13-17
  • FAKAMAHUʻINGAʻI HO TUʻUNGA ʻI HE FAKATAHAʻANGÁ

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • FAKAMAHUʻINGAʻI HO TUʻUNGA ʻI HE FAKATAHAʻANGÁ
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2009
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Fakamahuʻingaʻi Hotau Tuʻungá—Anga-Fēfē?
  • Ngaahi Meʻa Tefito ʻOkú Ne ʻOmai ha Faikehekehé
  • Laka ki Muʻa—Anga-Fēfē?
  • Tauhi Maʻu Ho Tuʻungá!
  • ʻOku ʻi Ai Ho Ngafa ʻi he Fakatahaʻanga ʻa Sihová!
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2020
  • Ke Fakahīkihikiʻi ʻe he Fakatahaʻangá ʻa Sihova
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2007
  • Ke Langa Hake ʻa e Fakatahaʻangá
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2007
  • Fakaʻapaʻapaʻi ʻa e Ngafa ʻo e Niʻihi Kehé ʻi he Fakatahaʻanga ʻa Sihová
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2020
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2009
w09 11/15 p. 13-17

FAKAMAHUʻINGAʻI HO TUʻUNGA ʻI HE FAKATAHAʻANGÁ

“Kuo faʻu ʻe he ʻOtua ʻa e ngaahi kupu ʻi he sino, ʻo taki taha maʻana; ʻo fakatatau ki he meʻa naʻe ha ki hono finangalo.”—1 KOL. 12:18.

1, 2. (a) Ko e hā ʻokú ne fakahaaʻi ko e tokotaha kotoa ʻi he fakatahaʻangá ʻoku ʻi ai hono tuʻunga ʻoku lava ke ne fakamahuʻingaʻi? (e) Ko e hā e ngaahi fehuʻi ʻe lāulea ki ai ʻi he kupu ko ení?

TALU mei he ngaahi ʻaho ʻo ʻIsileli ʻi he kuonga muʻá mo e hoko ʻa e fakatahaʻangá ko e fokotuʻutuʻu ia ʻa Sihova ki hono fafangaʻi fakalaumālie ʻa hono kakaí mo ʻoange kia kinautolu ʻa e fakahinohino. Ko e fakatātaá, hili hono liua ʻe he kau ʻIsilelí ʻa e kolo ko ʻAí, naʻe hanga ai ʻe Siosiua ʻo “lau ʻa e ngaahi lea kotoa ʻo e lao, ʻa e tapuaki mo e fakamalaʻia, ʻo hange ko ia kotoa naʻe tuʻu ʻi he tohi lao . . . ʻi he ʻao ʻo e fakataha kotoa ʻo Isileli.”—Sios. 8:34, 35.

2 ʻI he ʻuluaki senituli T.S., naʻe tala ai ʻe he ʻapositolo ko Paulá ki he mātuʻa Kalisitiane ko Tīmoté ko e fakatahaʻanga Kalisitiané ʻa e “Fale ʻo e ʻOtua” pea “ko e pou mo e tuʻunga [ia] ʻo e Moʻoni.” (1 Tim. 3:15) Ko e “fale” ʻo e ʻOtuá he ʻaho ní ʻa e fetokouaʻaki ʻi māmani lahi ʻo e kau Kalisitiane moʻoní. ʻI he vahe 12 ʻo ʻene ʻuluaki tohi fakamānavaʻi ki he kau Kolinitoó, ʻoku fakatatau ai ʻe Paula ʻa e fakatahaʻangá ki ha sino fakaetangata. ʻOkú ne pehē neongo ʻoku fakahoko ʻe he kupu taki taha ha ngāue kehekehe, ʻoku fiemaʻu ʻa e kupu kotoa pē. “Kuo faʻu ʻe he ʻOtua ʻa e ngaahi kupu ʻi he sino,” ko e tohi ia ʻa Paulá, “ʻo taki taha maʻana; ʻo fakatatau ki he meʻa naʻe ha ki hono finangalo.” Naʻe aʻu ʻo ne fakahaaʻi “ko e ngaahi kupu ʻo e sino ʻoku tau lau ʻoku feifeiʻavale, ʻoku lahi hake ʻa e teunga ʻoku tau ʻai ki ai.” (1 Kol. 12:18, 23) Ko ia ai, ko e ngafa ʻo e tokotaha faitotonu ʻe taha ʻi he fale ʻo e ʻOtuá ʻoku ʻikai lelei ange pe kovi ange ia ʻi he ngafa ʻo ha tokotaha Kalisitiane faitōnunga ʻe taha. ʻOkú na kehekehe pē. ʻE lava fēfē leva ke tau ʻiloʻi ʻa hotau tuʻunga ʻi he fokotuʻutuʻu ʻa e ʻOtuá pea fakamahuʻingaʻi, pe koloaʻaki ia? Ko e hā ʻa e ngaahi meʻa tefito ʻe uesia nai ai ʻa e tuʻunga ʻoku tau ʻi aí? Pea ʻe lava fēfē ke tau ʻai ke ‘ha ki he kakai kotoa ʻetau laka ki muʻá’?—1 Tim. 4:15.

Fakamahuʻingaʻi Hotau Tuʻungá—Anga-Fēfē?

3. Ko e hā e founga ʻe taha ke ʻiloʻi ai hotau tuʻunga ʻi he fakatahaʻangá pea fakahaaʻi ai ʻoku tau fakamahuʻingaʻi ia?

3 Ko e founga ʻe taha ke ʻiloʻi ai hotau tuʻunga ʻi he fakatahaʻangá pea ʻoatu ʻa e fakamoʻoni ʻoku tau fakamahuʻingaʻi iá ko e ngāue fāitaha kakato mo e “tamaioeiki agatonu mo boto” mo hono fakafofonga ko e Kulupu Pulé. (Lau ʻa e Mātiu 24:45-47, PM.) ʻOku fiemaʻu ke tau sivisiviʻi ʻetau tali ki he fakahinohino ʻoku tau maʻu mei he kalasi tamaioʻeikí. Ko e fakatātaá, ʻi he faai mai ʻa e ngaahi taʻú, kuo tau maʻu ai ʻa e fakahinohino hangatonu fekauʻaki mo e valá mo e teuteú, fakafiefiá, mo hono ngāuetaʻetotonuʻaki ʻo e ʻInitanetí. ʻOku tau tokanga fakamātoato ki he akonaki lelei ko ení koeʻuhi ke maluʻi fakalaumālie ai kitautolu? Fēfē ʻa e ekinaki ke fokotuʻu ha founga-tuʻumaʻu ʻo fai maʻu pē ha lotu fakafāmilí? Kuo tau ʻai ki hotau lotó ʻa e faleʻí pea vaheʻi ha efiafi ki he taumuʻa ko iá? Kapau ʻoku teʻeki ke tau mali, ʻoku tau vaheʻi ha taimi ki hono ako fakafoʻituitui ʻo e Tohi Tapú? ʻE tāpuakiʻi tāutaha kitautolu ʻe Sihova pea ʻi he tuʻunga ko e fāmilí kapau ʻoku tau muimui ki he fakahinohino ʻa e kalasi tamaioʻeikí.

4. Ko e hā ʻoku totonu ke tau fakakaukau ki ai ʻi hono fai ʻa e fili fakafoʻituituí?

4 ʻE fakaʻuhinga nai ʻa e niʻihi ko e ngaahi tafaʻaki hangē ko e fakafiefiá mo e valá pea mo e teuteú ko e ngaahi meʻa fakafoʻituitui pē ia. Kae kehe, ki he Kalisitiane fakatapui ʻa ia ʻokú ne fakamahuʻingaʻi ʻa hono tuʻunga ʻi he fakatahaʻangá, ko e saiʻia fakafoʻituituí ʻoku ʻikai totonu ke hoko ko e meʻa tefito pē ia ʻe taha ke fakapapauʻiʻaki ha meʻa ʻi hono fai ʻo e ngaahi filí. Kuo pau ke fai tautefito ʻa e fakakaukau ki he vakai ʻa Sihová hangē ko ia kuo fakahaaʻi fakafou ʻi heʻene Folofolá, ʻa e Tohi Tapú. Ko ʻene pōpoakí ʻoku totonu ke fakamoʻoniʻi ʻene hoko ko ha ‘tūhulu ki hotau vaʻé, moe māma ki hotau halá.’ (Sāme 119:105) ʻOku fakapotopoto foki ke tau fakakaukau ki he founga ʻe uesia ai ʻe he fili ʻoku tau fai ʻi he ngaahi meʻa fakafoʻituituí ʻa ʻetau ngāue fakafaifekaú mo e kakai kehé, fakatouʻosi ʻi loto pea ʻi tuʻa ʻi he fakatahaʻangá.—Lau ʻa e 2 Kolinito 6:3, 4.

5. Ko e hā ʻoku totonu ai ke tau leʻohi kitautolu mei he laumālie ʻo e faʻifaʻitelihá?

5 Ko e “laumalie ʻoku lolotonga ngaue ni ʻi he hako ʻo talangataʻa” ʻoku mātuʻaki mafolalahia ʻo hangē ia ko e ʻea ʻoku tau mānavaʻakí. (Ef. 2:2) Ko e laumālie ko iá ʻe lava ke ne fakatupunga ke tau fakakaukau ʻoku ʻikai ke tau fiemaʻu ʻa e tataki mei he kautaha ʻa Sihová. Ko e moʻoni ʻoku ʻikai ke tau loto ke hangē ko Taiotifí, ʻa ia naʻe ʻikai te ne ‘tali ha meʻa mei he ʻapositolo ko Sioné’ fakataha mo e ʻapasia. (3 Sione 9, 10) ʻOku fiemaʻu ke tau leʻohi kitautolu mei hono fakatupulekina ha laumālie ʻo e faʻifaʻitelihá. ʻI he leá pe ngāué, ʻofa ke ʻoua ʻaupito te tau taʻeʻapasia ki he halanga fetuʻutaki ʻoku ngāueʻaki ʻe Sihova he ʻaho ní. (Nom. 16:1-3) ʻI hono kehé, ʻoku totonu ke tau fakamahuʻingaʻi hotau monū ke ngāue fāitaha mo e kalasi tamaioʻeikí. Pea ʻikai ʻoku totonu ke tau feinga mālohi ke talangofua mo fakavaivai ki he faʻahinga ʻoku takimuʻa ʻi heʻetau fakatahaʻanga fakalotofonuá?—Lau ʻa e Hepelu 13:7, 17.

6. Ko e hā ʻoku totonu ai ke tau sivisiviʻi hotau tuʻunga fakafoʻituituí?

6 Ko e toe founga ʻe taha ke fakahāhā ai ʻoku tau fakamahuʻingaʻi hotau tuʻunga ʻi he fakatahaʻangá ko hono sivisiviʻi lelei hotau tuʻunga fakafoʻituituí pea fai ʻa e meʻa kotoa te tau malavá ke ‘fakaogolelei a etau gaue’ fakafaifekaú pea ʻoatu ai ʻa e lāngilangi kia Sihova. (Loma 11:13, PM) ʻOku malava ʻa e niʻihi ke hoko ko e kau tāimuʻa tuʻumaʻu. ʻOku ngāue ʻa e niʻihi kehe ʻi he tuʻunga makehe ʻo e ngāue taimi-kakató ʻi he hoko ko e kau misinale, kau ʻovasia fefonongaʻaki, mo e kau mēmipa ʻo e ngaahi fāmili Pētelí ʻi he māmaní kotoa. ʻOku tokoni ʻa e fanga tokoua mo e fanga tuofāfine tokolahi ʻi hono langa ʻo e Fale Fakatahaʻangá. Ko e tokolahi taha ʻo e kakai ʻa Sihová ʻoku nau fai ʻenau lelei tahá ke tokangaʻi ʻa e fiemaʻu fakalaumālie ʻa honau fāmilí pea kau kakato ʻi he ngāue fakafaifekaú ʻi he uike taki taha. (Lau ʻa e Kolose 3:23, 24.) ʻOku lava ke tau tuipau ko e taimi ko ia ʻoku tau foaki loto-lelei atu ai kitautolu ʻi he ngāue ʻa e ʻOtuá pea fai ʻetau lelei tahá ke tauhi ʻaufuatō kiate iá, ʻoku ʻi ai maʻu pē ha tuʻunga kia kitautolu ʻi heʻene fokotuʻutuʻú.

Ngaahi Meʻa Tefito ʻOkú Ne ʻOmai ha Faikehekehé

7. Fakamatalaʻi ʻa e founga ʻe lava ke kaunga ai hotau ngaahi tuʻungá ki he tuʻunga ʻoku tau ʻi ai ʻi he fakatahaʻangá.

7 ʻOku mahuʻinga ke sivisiviʻi fakalelei ʻa hotau tuʻungá, koeʻuhi ʻi he tuʻunga lahi, ko hotau tuʻunga ʻi he fakatahaʻangá ʻoku fakatuʻunga ia ʻi he meʻa ʻoku tau malava ke faí pe ʻi he tuʻunga ʻoku fai aí. Ko e fakatātaá, ko e tuʻunga ʻoku ʻi ai ha tokoua ʻi he fakatahaʻangá ʻoku kehe ia ʻi he tafaʻaki ʻe niʻihi mei he tuʻunga ʻo ha tuofefine. Ko e taʻumotuʻá, moʻui leleí, mo e ngaahi meʻa tefito kehe ʻoku toe tākiekina ai ʻa e meʻa ʻoku tau malava ke fai ʻi he ngāue ʻa Sihová. “Koe toulekeleka oe kau talavou a ho nau malohi,” ko e lau ia ʻa e Palovepi 20:29 (PM), “bea koe mea matamata lelei i he kau mātua ko ho nau ulu hina.” Ko e kau mēmipa kei siʻi ange ʻo e fakatahaʻangá te nau malava nai ke fai ʻa e meʻa fakaesino lahi ange koeʻuhi ko honau ivi fakatalavoú, lolotonga ia ko e faʻahinga taʻumotuʻá ʻoku maʻu ʻaonga lahi meia kinautolu ʻa e fakatahaʻangá koeʻuhi ko honau potó mo e taukeí. ʻOku toe fiemaʻu ke tau manatuʻi ko ha meʻa pē ʻoku tau malava ke fai ʻi he kautaha ʻa Sihová ʻoku fakatuʻunga ia ʻi heʻene ʻofa maʻataʻataá.—Ng. 14:26; Loma 12:6-8.

8. Ko e hā ʻa e kaunga ʻo e holí ki he meʻa ʻoku tau fai ʻi he fakatahaʻangá?

8 Ko ha fakatātā fekauʻaki mo ha ongo tuofefine tautehina ʻoku fakamamafaʻi ai ha toe meʻa tefito ʻoku hoko ʻi hono fakapapauʻi ʻa e tuʻunga ʻoku tau ʻi ai ʻi he fakatahaʻangá. ʻOkú na fakatou maʻu tohi fakamoʻoni ako mei he akoʻanga māʻolungá. ʻOkú na maʻu ʻa e tuʻunga tatau. Kuo fai ʻe heʻena ongo mātuʻá ʻa ʻena lelei tahá ke fakalototoʻaʻi kinaua fakatouʻosi ke na kakapa atu ki he ngāue tāimuʻa tuʻumaʻú ʻi he ʻosi ʻena akó. Hili ʻena akó, ʻoku hū ai ʻa e toko taha ki he ngāue tāimuʻá, lolotonga iá ʻoku kamata ke ngāue paʻanga taimi-kakato ʻa e tokotaha ʻe tahá. Ko e hā ʻokú ne ʻomai ʻa e faikehekehé? Ko ʻena holí. ʻI he ʻosi angé, naʻá na taki taha fai ʻa e meʻa naʻá na loto ki ai. ʻIkai ʻoku hoko moʻoni ia ʻi he tokolahi taha ʻo kitautolú? ʻOku fiemaʻu ke tau fakakaukau fakamātoato fekauʻaki mo e meʻa te tau saiʻia ke fai ʻi he ngāue ʻa e ʻOtuá. ʻE lava ke tau fakalahi ʻetau kau ki aí, neongo kapau ʻoku ʻuhinga iá ʻe feʻunuʻaki ai ʻa hotau ngaahi tuʻungá?—2 Kol. 9:7.

9, 10. Ko e hā ʻoku totonu ke tau faí kapau ʻoku ʻikai haʻatau fakaueʻiloto ke fai ʻa e meʻa lahi ange ʻi he ngāue ʻa Sihová?

9 Fēfē kapau ʻoku ʻikai pē haʻatau fakaueʻiloto ke fai ʻa e meʻa lahi ange ʻi he ngāue ʻa Sihová pea ʻoku tau hehema ke kehe pē ke fai ha meʻa ʻi he fakatahaʻangá? ʻI heʻene tohi ki he kau Filipaí, ʻoku fakamatala ai ʻa Paula: “Ko e ʻOtua ia ʻoku ngaue ʻiate kimoutolu ke fakatupu ʻa e fiefai mo e mafai fakatouʻosi, koeʻuhi pe ko ʻene tokanga ʻofa mai.” ʻIo, ʻoku lava ke ngāue ʻa Sihova ʻia kitautolu ʻo ueʻi hotau lotó, pe ko ʻetau ngaahi holí.—Fili. 2:13; 4:13.

10 ʻIkai ʻoku totonu leva ke tau kole kia Sihova ke ne ʻai ke tau loto ke fai ʻa hono finangaló? Naʻe fai ʻe Tuʻi Tēvita ʻo ʻIsileli ʻi he kuonga muʻá ʻa e meʻa tofu pē ko iá. Naʻá ne lotu: “ʻEiki, fakaʻilo mai ho ngaahi founga; ako kiate au ho ngaahi ʻalunga. Tataki au ʻi hoʻo moʻoni, pea ako kita; he ko koe hoku ʻOtua fakamoʻuiʻanga; ko koe ʻoku ou ʻamanaki ki ai he ʻaho kotoa.” (Sāme 25:4, 5) ʻE lava ke tau fai ʻa e meʻa tatau ʻaki ʻetau lotu ke hanga ʻe Sihova ʻo ʻai kitautolu ke tau loto ke fai ʻa e meʻa ʻokú ne hōifua aí. ʻI heʻetau fakakaukauloto atu ki he anga ʻo e ongoʻi ʻa e ʻOtua ko Sihová mo hono ʻAló fekauʻaki mo e meʻa ʻoku tau fai ʻi he ngāue ki heʻena ngaahi meʻá, ʻoku fonu ai hotau lotó ʻi he houngaʻia ʻia kinaua. (Mt. 26:6-10; Luke 21:1-4) Ko e ongoʻi ko ia ʻo e houngaʻiá ʻe lava ke ne ueʻi kitautolu ke tau kōlenga kia Sihova ke ne ʻai ke tau loto ke fai ha laka ki muʻa fakalaumālie. Kuo ʻomai ʻe he palōfita ko ʻAiseá ha faʻifaʻitakiʻanga ʻo e fakakaukau ʻoku totonu ke tau fakatupulekiná. ʻI he taimi naʻá ne fanongo ai ki he leʻo ʻo Sihová ʻokú ne ʻeke mai: “Ko hai te u fekau, ʻio, ko hai ʻe ʻalu maʻatautolu?” naʻe tali ʻa e palōfitá: “Ko au eni; fekau au.”—Ai. 6:8, 9.

Laka ki Muʻa—Anga-Fēfē?

11. (a) Ko e hā ʻoku ʻi ai ai ʻa e fiemaʻu ke kakapa atu ʻa e fanga tokouá ki he ngaahi fatongia ʻi he kautahá? (e) ʻE lava fēfē ke kakapa atu ha tokoua ki he ngaahi monū ʻo e ngāué?

11 ʻI he papitaiso ʻi māmani lahi ʻa e faʻahinga tāutaha ʻe toko 289,678 lolotonga ʻa e taʻu fakangāue 2008, ʻoku hā mahino ʻoku ʻi ai ha fiemaʻu lahi ki he fanga tokouá ke nau takimuʻa. ʻOku totonu ke fēfē ʻa e tali ʻa ha tokoua ki he fiemaʻu ko ení? Ko hono ʻai mahinó, ʻaki ʻene feinga mālohi ke aʻusia ʻa e ngaahi tuʻunga taau ki he kau sevāniti fakafaifekaú mo e kau mātuʻá ʻoku fokotuʻu mai ʻi he Tohi Tapú. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tai. 1:5-9) ʻOku lava fēfē ke feinga mālohi ha tokoua ke aʻusia ʻa e ngaahi fiemaʻu Fakatohitapu ko iá? ʻAki ʻene kau longomoʻui ʻi he ngāue fakafaifekaú, tokanga tōtōivi ki heʻene ngaahi konga ʻi he fakatahaʻangá, ngāue mālohi ke fakaleleiʻi ʻa e tuʻunga ʻo ʻene tali ʻi he ngaahi fakataha faka-Kalisitiané, pea ʻi heʻene mahuʻingaʻia fakafoʻituitui ʻi he kaungātuí. ʻOkú ne fakahaaʻi ai ʻokú ne fakamahuʻingaʻi ʻa hono tuʻunga ʻi he fakatahaʻangá.

12. ʻE lava fēfē ke fakahāhā ʻe he toʻutupú ʻenau faivelenga ki he moʻoní?

12 Ko e hā ʻe lava ke fai ʻe he fanga tokoua īkí, tautefito ki he faʻahinga ʻoku nau taʻu hongofulu tupú ke nau laka ai ki muʻa ʻi he fakatahaʻangá? ʻE lava ke nau feinga ke tupulaki ʻi he “boto kotoabe moe ilo fakalaumalie” ʻaki hono maʻu ʻa e ʻilo ki he Tohi Tapú. (Kol. 1:9, PM) Ko e hoko ko e kau ako tōtōivi ʻo e Folofola ʻa e ʻOtuá pea kau longomoʻui ʻi he fakataha ʻa e fakatahaʻangá ʻe tokoni moʻoni ia ke fakahoko ʻa e taumuʻa ko iá. ʻE lava ke kakapa atu foki ʻa e kau talavoú ʻaki ʻenau ngāue ke taau ke hū ʻi he “matapā lahi ʻoku taki atu ki he ngāué” ʻi he tafaʻaki kehekehe ʻo e ngāue taimi-kakató. (1 Kol. 16:9, NW) Ko e tuli ki ha ngāue tuʻumaʻu ʻi he ngāue ʻa Sihová ko ha founga moʻui fakafiemālie moʻoni ia pea ko ha ʻalunga ia ʻe iku atu ki he ngaahi tāpuaki lahi.—Lau ʻa e Koheleti 12:2 (12:1, PM).

13, 14. ʻI he ngaahi founga fē ʻoku lava ke fakahāhā ai ʻe he fanga tuofāfiné ʻoku nau fakamahuʻingaʻi ʻa honau ngafa ʻi he fakatahaʻangá?

13 Ko e fanga tuofāfiné foki ʻe lava ke nau fakahāhā ʻoku nau fakamahuʻingaʻi honau monū ʻo e kau fakafoʻituitui ʻi hono fakahoko ʻa e Sāme 68:11. ʻOku tau lau ai: “ʻOmai ʻa e tala ʻe Atonai—Ko e kau fefine tala ongoongo lelei ko e hosite lahi.” Ko e taha ʻo e founga mahuʻinga ʻa ia ʻoku lava ke fakahaaʻi ai ʻe he fanga tuofāfiné ʻenau houngaʻia ki honau tuʻunga ʻi he fakatahaʻangá ko e kau ʻi he ngāue ngaohi-ākongá. (Mt. 28:19, 20) Ko ia ai, ʻi he kau kakato ʻi he ngāue fakafaifekaú pea ʻi hono fai ha ngaahi feilaulau loto-lelei ʻi he ngāue ko iá, ʻoku fakamoʻoniʻi ai ʻe he fanga tuofāfiné ʻoku nau fakamahuʻingaʻi ʻa honau ngafa ʻi he fakatahaʻangá.

14 ʻI heʻene tohi kia Taitusí, naʻe fakahaaʻi ai ʻe Paula: “Ke pehe foki mo e kau finemātutuʻa; ke ngali maʻoniʻoni ʻenau anga, . . . ko e akoʻanga meʻa lelei, koeʻuhi ke nau kiēʻi ʻa e kau fefine ʻoku mālōlō ke nau ʻofa ki honau ngaahi husepaniti, pea ʻofa ki heʻenau fānau, ke nau angafakapotopoto, ke nau angamaʻa, ke nau ngāue ʻi ʻapi, ke nau angalelei, ke nau anganofo ki honau ngaahi husepaniti naʻa lauʻikovi ʻa e folofola ʻa e ʻOtua.” (Tai. 2:3-5) Ko ha tākiekina lelei moʻoni ē ko e fanga tuofāfine matuʻotuʻá ʻi he fakatahaʻangá! ʻI he ʻapasiaʻi ʻa e fanga tokoua ʻoku nau takimuʻá pea ʻi hono fai ʻa e fili fakapotopoto ʻi he ngaahi tafaʻaki ʻo e moʻuí hangē ko ia ʻi he valá mo e teuteú pea mo e fakafiefiá, ʻoku nau fokotuʻu ai ha faʻifaʻitakiʻanga lelei ki he niʻihi kehé pea fakahaaʻi ai ʻa e tokanga lahi ki honau tuʻunga tonu ʻi he fakatahaʻangá.

15. Ko e hā nai ʻe fai ʻe ha tuofefine teʻeki mali ke fekuki ai mo e taʻelatá?

15 ʻI he taimi ʻe niʻihi, ʻoku faingataʻa nai ai ki ha tuofefine taʻemali ke ʻiloʻi ʻa hono tuʻunga ʻi he fakatahaʻangá. Ko e tuofefine ʻe taha kuó ne hokosia ʻa e meʻá ni naʻá ne fakamatala: “Ko ha moʻui teʻeki malí ʻoku lava ke hoko ʻi he taimi ki he taimi ko ha moʻui fakataʻelata.” ʻI hono ʻeke ange pe ʻoku anga-fēfē ʻene fekuki mo e tuʻungá, naʻá ne pehē: “Ko e lotú mo e akó ʻoku tokoniʻi ai au ke u toe ʻiloʻi ʻa hoku tuʻungá. ʻOku ou ako fekauʻaki mo e anga ʻo e vakai mai ʻa Sihova kiate aú. Peá u kakapa atu leva ʻo feinga ke tokoni ki he niʻihi kehe ʻi he fakatahaʻangá. ʻOku tokoni ʻa e meʻá ni ke toʻo ai ʻeku fakakaukau fekauʻaki mo aú.” Fakatatau ki he Sāme 32:8 (PM), naʻe folofola ai ʻa Sihova kia Tēvita: “Teu fakahinohino koe aki hoku mata.” ʻIo, ʻoku mahuʻingaʻia fakafoʻituitui ʻa Sihova ʻi he kotoa ʻo ʻene kau sevānití, ʻo kau ai ʻa e fanga tuofāfine teʻeki malí, pea te ne tokoniʻi kinautolu kotoa ke nau ʻiloʻi ʻa honau tuʻunga ʻi he fakatahaʻangá.

Tauhi Maʻu Ho Tuʻungá!

16, 17. (a) Ko e hā ko e fili lelei taha ai ʻoku lava ke tau faí ʻa hono tali ʻa e fakaafe ʻa Sihova ke hoko ko e konga ʻo ʻene kautahá? (e) ʻE lava fēfē ke tau tauhi maʻu ʻa hotau tuʻunga ʻi he kautaha ʻa Sihová?

16 Kuo tohoakiʻi anga-ʻofa ʻe Sihova ʻa ʻene kau sevānití taki taha ki ha vahaʻangatae mo ia. Naʻe pehē ʻe Sīsū: “ʻOku ʻikai lava ʻe ha taha ke haʻu kiate au, ka ʻi he tohoaki ia ʻe he Tamai naʻa ne fekau mai au.” (Sione 6:44) ʻI he kotoa ʻo e kakai ʻe laui piliona ʻi he māmaní, kuo fakaaʻu mai ʻe Sihova ha fakaafe fakafoʻituitui kia kitautolu ke tau hoko ko ha konga ʻo ʻene fakatahaʻangá he ʻahó ni. Ko hono tali ʻa e fakaafe ko ení ʻa e fili lelei taha kuo faifai ange pea tau faí. Kuó ne ʻomai ki heʻetau moʻuí ʻa e taumuʻa mo e ʻuhinga. Pea ko ha fiefia mo e fiemālie moʻoni ē ʻoku tau hokosiá koeʻuhi ko e ʻi ai ʻa hotau tuʻunga ʻi he fakatahaʻangá!

17 “E Jihova, kuou ofa ki he nofoaga o ho fale,” ko e lea ia ʻa e tokotaha-tohi-sāmé. Naʻá ne toe hiva foki: “Oku tuu hoku vaʻe i he botu tokamalie: i he gaahi fakataha oe kakai teu fakafetai kia Jihova.” (Sāme 26:8, 12, PM) Ko e ʻOtua moʻoní ʻokú ne ʻomai ʻa e tuʻunga kia kitautolu taki taha ʻi heʻene kautahá. ʻI he hokohoko atu ʻa e muimui ʻi he fakahinohino fakateokalatí pea ʻi he femoʻuekina ai pē ʻi he ngāue ʻa e ʻOtuá, ʻe lava ke tau tauhi maʻu ai ʻa hotau tuʻunga mahuʻinga ʻi he fokotuʻutuʻu ʻa Sihová.

ʻOkú Ke Manatuʻi?

• Ko e hā ʻoku ʻuhinga lelei ai ke fakaʻosiʻaki ʻoku ʻi ai ʻa e tuʻunga ʻo e kau Kalisitiane kotoa pē ʻi he fakatahaʻangá?

• ʻOku anga-fēfē ʻetau fakahaaʻi ʻoku tau fakamahuʻingaʻi ʻa hotau tuʻunga ʻi he kautaha ʻa e ʻOtuá?

• Ko e hā ʻa e ngaahi meʻa tefito ʻoku lava ke kaunga ki hotau tuʻunga ʻi he fakatahaʻangá?

• ʻE lava fēfē ke fakahāhā ʻe he toʻutupú mo e kakai lalahi Kalisitiané ʻoku nau fakamahuʻingaʻi ʻa honau tuʻunga ʻi he fokotuʻutuʻu ʻa e ʻOtuá?

[Fakatātā ʻi he peesi 16]

ʻE lava fēfē ke kakapa atu ʻa e fanga tokouá ki he ngaahi monū ʻi he fakatahaʻangá?

[Fakatātā ʻi he peesi 17]

ʻE lava fēfē ke fakahāhā ʻe he fanga tuofāfiné ʻoku nau fakamahuʻingaʻi ʻa honau tuʻunga ʻi he fakatahaʻangá?

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share