Ko ha Fakafaingataʻaʻiaʻanga Ia ki he Malangá?
1 ʻOku moʻui femoʻuekina ʻa e tokolahi taha ʻo e kakaí. Ko e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻoku nau ʻi he lotolotonga ʻo e faʻahinga femoʻuekina lahi tahá—ʻi he ako ʻa e Folofola ʻa e ʻOtuá, maʻu ʻa e ngaahi fakataha ʻa e fakatahaʻangá pea kau ʻi he ngāue fakamalangá. Tānaki atu ki ai, ʻoku tau femoʻuekina ʻi he tokanga ki he ngāue fakamāmaní, ngāue fakaʻapí pe ngāue fakaakó, pea mo e ngaahi fatongia kehe lahi, ʻa ia ʻoku fiemaʻu kotoa ki ai ha taimi. ʻOku faingataʻa ʻeni tautefito ki he ngaahi ʻuluʻi fāmilí.
2 Koeʻuhi ko e ʻikai ke lelei ʻa e ngaahi tuʻunga fakaʻekonōmiká ʻi he ngaahi feituʻu kehekehe, ʻoku ngāue nai ai ʻa e ngaahi ʻulu ʻo e fāmilí ʻi ha ngaahi houa lahi pea feinga mālohi ke maʻu ha moʻui. ʻI he taimi ʻoku toʻo atu ai ʻe he ngaahi ngāue fakamāmani ʻoku fiemaʻú ʻa e lahi taha ʻo honau taimí mo e mālohí, ʻoku toe pē ai ha kiʻi taimi siʻisiʻi ki he ngāue fakamalangá. Koeʻuhi ʻoku nau maʻu ʻa e fatongia ke tokonaki fakamatelie ki honau ngaahi fāmilí, ʻoku ongoʻi nai ai ʻe ha niʻihi ʻe fakangatangata pē ʻenau kau ʻi he ngāue fakafaifekaú. (1 Tim. 5:8) Ko e moʻoni, ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi tenge lahi ʻi he ʻahó ni ʻo fekauʻaki mo hono maʻu ʻa e ngaahi meʻa ʻoku fiemaʻu ki he moʻuí. Ka ʻoku ʻikai fiemaʻu ke hoko ha ngāue fakamāmani ʻa ha taha ko ha fakafaingataʻaʻiaʻanga ia ki hono malangaʻi ʻa e ongoongo leleí. (Mk. 13:10) Ko ia ai, ʻoku totonu ke tau sivisiviʻi hotau tuʻunga moʻoní.
3 Koeʻuhi ʻoku feliliuaki maʻu pē ʻa e tuʻunga ʻo e māmaní, ʻe hehema nai ha ʻuluʻi fāmili ke fakamoleki ha taimi lahi ange ʻi he ngāué ʻi ha vakai atu ke fakalahi ʻene paʻanga talifaki ki he ngaahi fakatamaki taʻeʻamanekiná. (1 Kol. 7:31) Neongo ko e ngāue fakamāmani fakalahí ʻe ngali tokonaki mai nai ai ha toe ngaahi meʻa fakamatelie pe ʻomai ai ha ngaahi faingamālie lahi ange ki he fakaivifoʻoú mo e fakafiefiá, ʻe ʻai ai heni ʻa e fāmilí ke nau fiefia mo fiemālie lahi ange kapau ʻoku fai ia ʻaki hono feilaulauʻi ʻo e taimi ki he ngaahi meʻa fakalaumālié mo e maʻu maʻu pē ʻo e fakatahá? Te tau fiemaʻu moʻoni ke fakaʻehiʻehi mei ha faʻahinga meʻa ʻe fakatuʻutāmaki ki hotau tuʻunga fakalaumālié. Ko e tokanga ki he akonaki ʻa Sīsū ke ‘faʻoaki koloa ʻi langi’ pea hoko ʻo “fakatupu koloa ki he ʻOtua,” ʻa e ʻalunga fakapotopotó.—Mt. 6:19-21; Luke 12:15-21.
4 Fuofua Kumi ki he Ngaahi Meʻa ʻo e Puleʻangá: Naʻe akoʻi ʻe Sīsū ʻa hono kau muimuí ke nau fakamuʻomuʻa ʻa e ngaahi meʻa fakalaumālié ʻi he meʻa kehe kotoa pē. Naʻá ne fakaʻaiʻai kinautolu: “ʻOua te mou lotomoʻua, ʻo mou pehe, Te tau kai ai e ha mo inu e ha? mo kofuʻaki ʻa e ha?” Ko e hā naʻá ne lea pehē aí? Naʻá ne fakamatala: “ʻOku meaʻi ʻe hoʻomou Tamai Fakalangi ʻoku tāu mo kimoutolu ʻa e ngāhi meʻa ko ia kotoa.” Kapau ʻoku tau falala moʻoni ki ai, ʻe ʻikai ke ʻi ai ha fakafaingataʻaʻiaʻanga te ne taʻofi kitautolu mei hono fai ʻa e meʻa hono hoko naʻe leaʻaki heni ʻe Sīsuú: “Mou kumi muʻa ki hono puleʻanga, mo e maʻoniʻoni aʻana, pea ʻe ʻatu mo ia foki ʻa e ngāhi meʻa [fakamatelie ʻoku fiemaʻú] kotoa.” ʻE fakapapauʻi ʻe he ʻOtuá ʻoku tau maʻu ʻa e ngaahi meʻa ko eni ʻoku tau fiemaʻú! (Mt. 6:31-33) ʻOku ʻikai ko e taimi ʻeni ke hoko ai ʻo fakaleluʻi ʻe he loto-moʻua taʻetotonu ki he moʻuí pe ko ha holi ke maʻu ha tuʻunga fakafiemālie ʻi ha fokotuʻutuʻu ʻo e ngaahi meʻa ʻe vavé ni ke mole atú.—1 Pita 5:7; 1 Sione 2:15-17.
5 Ko e taumuʻa tefito ʻo e ngāue fakamāmaní ke tokonaki ʻa e ngaahi fiemaʻu fakamatelie ʻa ha taha. Ka ko e hā hono lahi ʻoku tau fiemaʻú? Naʻe tohi ʻe he ʻapositolo ko Paulá: “ʻI heʻetau maʻu ʻetau meʻakai mo e kofu, te tau feʻunga pe ʻi he meʻa ko ia.” ʻOku tau feinga ke maʻu ʻo lahi ange ʻi he meʻa ko iá? Kapau ko ia, te tau utu nai ʻa e nunuʻa naʻe fakatokanga ʻa Paula fekauʻaki mo iá: “Ko kinautolu kuo pau honau loto ke koloaʻia, ʻoku nau to ki he ʻahiʻahi, mo e tauhele, mo e ngaahi holi kehekehe, ʻa ia ʻoku fakasesele pea ko e meʻa ʻoku te lavea ai; ko e faʻahinga meʻa ʻoku nau lomekina ʻa e kakai ki he ʻauha mo e malaʻia.” (1 Tim. 6:8, 9; Mt. 6:24; Luke 14:33) ʻE lava fēfē ke tau ʻilo pe ʻoku fakafaingataʻaʻiaʻi kitautolu ʻe he ngaahi holi tōtuʻá?
6 Kapau ko ʻetau ngaahi ngāue fakamāmaní ʻoku siʻisiʻi ai ʻetau kau ʻi he ngāue fakamalangá pe taʻemalava ke sio ai ki he fiemaʻu ke fai ha ngaahi feilaulau maʻá e ongoongo leleí, pea ʻoku ʻi ai leva ha fiemaʻu ke fakatonutonu ʻetau ngaahi meʻa ʻoku fakamuʻomuʻá. (Hep. 13:15, 16) Ko ha founga moʻui faingofua ange ʻe mātuʻaki tokoni lahi ia ki hono toʻo atu ʻa e fakafaingataʻaʻiaʻanga ko ʻeni ki heʻetau malangá. Ko e ngaahi meʻa mahuʻinga ʻo e Puleʻangá ʻoku totonu ko e ʻuluaki meʻa muʻomuʻa ia ʻi he fekauʻaki mo hono ngāueʻaki ʻo hotau taimí mo e iví.
7 Ko e Fakaongosia ko Ia ʻOku ʻIkai ko e Laufanoó: ʻOku fakalototoʻaʻi maʻu pē kitautolu ʻe he ngaahi lea ʻa Paulá ke tau “tupulekina maʻu ai pe ʻi he ngaue ʻa e ʻEiki: ʻi hoʻomou ʻilo ni, ko e meʻa ki he ʻEiki, ko [ʻetau] fakaongosia ʻoku ʻikai ko e laufanō ia.” (1 Kol. 15:58) Ko e tuʻu-ki-muʻa ʻi he “ngaue ʻa e ʻEiki” ko e malangaʻi ʻo e Puleʻangá pea mo e ngāue ngaohi-ākongá. (Mt. 24:14; 28:19, 20) Ke kau ʻi he kakato taha ʻe malavá, ʻoku totonu ke tau fakataimitēpileʻi ʻa e taimi ki he ngāue fakamalangá ʻi he uike taki taha pea feinga ke ʻoua ʻe ngāueʻaki ʻa e taimi ko iá ki ha toe faʻahinga ngāue kehe. (Ef. 5:15-17) Ko ia, ʻe ʻikai hoko ai ʻa e ngāue fakamāmaní pe ko ha faʻahinga meʻa kehe pē ko ha fakafaingataʻaʻiaʻanga ki heʻetau ngāue fakafaifekaú.
8 ʻI he taimi ʻoku tau ʻoatu ai kitautolu ke vahevahe atu ʻa e moʻoni faka-Tohitapú ki he niʻihi kehé, ʻoku tau maʻu ai ʻa e fiefia māʻolunga taha ʻoku maʻu mei hono fai ʻo e foakí. (Ng. 20:35) ʻI he tulitāupau ki he ngāue fakamalanga ʻo e Puleʻangá, ʻoku lava ke tau vakai atu ai ki he kahaʻú mo e loto-maʻu, “he oku ikai taeagatonu ae Otua, ke ne fakagaloʻi [ʻetau] gaue moe feiga ofa, aia kuo [tau] fakaha ki hono huafa.”—Hep. 6:10, PM.