Inu ʻOlokaholó—ʻE Lava Fēfē Ke Ke Mapuleʻi Ia?

Ko e kakai ʻe niʻihi ʻoku nau inu lahi ange ʻa e ʻolokaholó ʻi he taimi ʻoku nau ongoʻi loto-hohaʻa, taʻelata pe pipikoʻia aí. ʻOkú ke inu lahi ange he taimí ni ʻi he anga-mahení? Kapau ko ia, ʻe lava fēfē ke ke fakapapauʻi ʻoku mapuleʻi hoʻo inú pea ʻikai ke ke hoko ʻo ʻolokahōlika? Fakakaukau ki ha fakamatala ʻaonga ʻe lava ke ne tokoniʻi koe ke mapuleʻi hoʻo inú.

• ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e inu fakafuofua ʻo e ʻolokaholó?

• Fakaʻilonga ʻokú ke ngāuekoviʻaki ʻa e ʻolokaholó

• Founga ʻe nima ke tokoniʻi koe ke mapuleʻi hoʻo inu ʻolokaholó

ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e inu fakafuofua ʻo e ʻolokaholó?

Meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he Tohi Tapú: “ʻOua naʻá ke kau fakataha mo kinautolu ʻoku nau inu ʻo fuʻu lahi ʻa e uainé.”​—Palōveepi 23:20.

Fakakaukau: ʻOku ʻikai ke fakahalaʻi ʻe he Tohi Tapú ʻa e inu fakafeʻunga ʻo e ʻolokaholó. (Tangata Malanga 9:7) Kae kehe ʻokú ne fakafaikehekeheʻi ʻa e inu fakafeʻungá, inu tōtuʻá mo e konaá. (Luke 21:34; ʻEfesō 5:18; Taitusi 2:3) Neongo ʻoku ʻikai iku atu ki he konā, ko e inu ʻo fuʻu hulu ʻa e ʻolokaholó ʻe lava ke ne fakatupunga koe ke ke fai ha ngaahi fili te ne maumauʻi ai hoʻo moʻui leleí, pe vahaʻangatae mo e niʻihi kehé.​—Palōveepi 23:29, 30.

Kuo fakatokangaʻi ʻe he kau maʻu mafai tokolahi ʻa e faikehekehe ʻi he inu fakafeʻungá mo e inu tōtuʻá, pea ʻoku nau fokotuʻu ai ha fakafuofua ki he lahi ʻo e inu ʻa ha tokotaha ʻi ha ʻaho pe ngaahi ʻaho ʻi he uiké.a Kae kehe ʻoku kehekehe pē ʻa e fakafeangai ʻa e kakaí ki he ʻolokaholó, pea ʻi he taimi lahi ko e fili lelei tahá ke ʻoua ʻe inu. Fakatatau ki he Kautaha Moʻui ʻa Māmaní:

“Naʻa mo e foʻi inu ʻe taha pe ua ʻe lava ke fuʻu lahi​—ko e fakatātaá:

• ʻI he taimi ʻokú ke fakaʻuli pe ngāueʻaki ai ha meʻangāue fakamīsini.

• ʻI he taimi ʻokú ke feitama pe fakahuhu ai ha pēpē.

• ʻI he taimi ʻokú ke ngāueʻaki ai ha faitoʻo pau.

• Kapau ʻokú ke maʻu ha mahaki tauhi.

• Kapau ʻoku ʻikai ke ke lava ʻo mapuleʻi hoʻo inú.”

Fakaʻilonga ʻokú ke ngāuekoviʻaki ʻa e ʻolokaholó

Meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he Tohi Tapú: “Tuku ke tau vakaiʻi mo sivisiviʻi hotau ngaahi ʻalungá, pea ke tau foki kia Sihova.”​—Tangilāulau 3:40.

Fakakaukau: ʻE lava ke ke maluʻi koe mei he nunuʻa fakatuʻutāmaki ʻo e ʻolokaholó kapau te ke vakaiʻi maʻu pē ʻa e lahi hoʻo inú pea fai ha liliu ʻo kapau ʻoku fiemaʻu. Ko e ngaahi fakaʻilonga eni te ke ʻilo nai ai ʻoku ʻikai te ke mapuleʻi hoʻo inú.

• Ko hoʻo fiefiá ʻoku fakatuʻunga ʻi he ʻolokaholó. ʻOkú ke ongoʻi ʻoku fiemaʻu ke ke inu kae toki nonga, feohi pe fakafiefia. ʻOkú ke inu ke fekuki ai mo hoʻo palopalemá.

• ʻOkú ke inu lahi ange ʻi he anga-mahení. ʻOku kiʻi hokohoko ange hoʻo inú. ʻOku taufua ange hoʻo inú, pea toe lahi ange kae lava ke ke ongoʻi ʻa e uesia tatau naʻá ke anga ki ai ki muʻá.

• Ko hoʻo inú kuó ne fakatupunga ʻa e ngaahi palopalema ʻi ʻapi pe ngāueʻangá. Ko e fakatātaá, ʻokú ke fakamole lahi ange ʻi he ʻolokaholó ʻi he paʻanga ʻokú ke maʻú.

• ʻOkú ke fai ha ngaahi fili ʻe fakatuʻutāmaki hili ʻa e inú, hangē ko e fili ke fakaʻuli, kaukau tahi pe ngāueʻaki ha meʻangāue fakamīsini.

• Ko e niʻihi kehé ʻoku nau hohaʻa fekauʻaki mo hoʻo inú. ʻI he taimi ʻoku nau fai pehē aí, ʻokú ke ʻita. ʻOkú ke feinga ke fūfuuʻi hoʻo inú mei he niʻihi kehé pe loi fekauʻaki mo e lahi hoʻo inú.

• ʻOku faingataʻa ke ke tuku. ʻOkú ke feinga ke fakasiʻisiʻi pe tuku hoʻo inú, ka ʻoku ʻikai malava.

Founga ʻe nima ke tokoniʻi koe ke mapuleʻi hoʻo inu ʻolokaholó

1. ʻAi ha palani.

Meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he Tohi Tapú: “Ko e ngaahi palani ʻa e tokotaha faʻa ngāué ʻe iku moʻoni atu ki he lavameʻa.”​—Palōveepi 21:5.

ʻAhiʻahiʻi eni: Fili ʻa e ngaahi ʻaho ʻi he uiké te ke inu aí. Fokotuʻu ha fakangatangata ki he lahi ʻo e meʻa te ke inu ʻi he ngaahi ʻaho ko iá. Pea fokotuʻu ʻo ʻoua naʻa toe siʻi hifo ʻi he ʻaho ʻe ua he uike taki taha ke tuku inu.

“Ko hono toutou tuku fakataimi hoʻo inú ko e founga lelei taha ia ke fakasiʻisiʻi ai hoʻo hoko ʻo fakafalala ki he ʻolokaholó,” ko e lau ia ʻa e kautaha tokoni ki hono ngāueleleiʻaki ʻa e ʻolokaholó ʻi Pilitānia.

2. Fai ki hoʻo palaní.

Meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he Tohi Tapú: “Ko ia mou fakakakato foki ʻa e meʻa naʻe kamata ke mou faí.”​—2 Kolinitō 8:11.

ʻAhiʻahiʻi eni: Ako ki he tuʻunga totonu ʻo e lahi ʻo e inú koeʻuhi ke ke lava ʻo fua pau hoʻo inú. Kumi ki ha inu ʻokú ke saiʻia ai ka ʻoku fakatupu moʻui lelei ʻo ʻikai kau ai ʻa e ʻolokaholó, pea ʻoku faingofua ke maʻu.

“Ko ha fanga kiʻi liliu iiki ʻe lava ke ne fakahoko ha kehekehe lahi ʻi hono fakasiʻisiʻi ʻa e faingamālie ki ha ngaahi palopalema fekauʻaki mo e ʻolokaholó,” ko e lau ia ʻa e Kautaha Fakafonua ki hono ngāuekoviʻaki ʻa e ʻolokaholó mo e ʻOlokahōliká ʻi ʻAmelika.

3. Pipiki ki hoʻo filí.

Meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he Tohi Tapú: “ʻAi hoʻomou ‘ʻIó’ ke ʻuhingá ko e ʻio pea mo hoʻomou ‘ʻIkaí,’ ko e ʻikai.”​—Sēmisi 5:12.

ʻAhiʻahiʻi eni: Mateuteu ke lea “ʻIkai” ʻi ha founga fakaʻapaʻapa kae fakatuipau kapau ʻe tuʻuaki atu ʻe ha taha ha inu ʻolokaholo ʻa ia te ne veuki hoʻo palaní.

“Ko e vave ange hoʻo tali ʻikai ki he ngaahi tuʻuakí ni, ko e siʻi ange ia ʻa e faingamālie ke ke fakangalokú,” ko e lau ia ʻa e Kautaha Fakafonua ki hono ngāuekoviʻaki ʻa e ʻolokaholó mo e ʻOlokahōliká ʻi ʻAmelika.

4. Tokangataha ki he ngaahi ʻaonga hoʻo filí.

Meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he Tohi Tapú: “ʻOku lelei ange ʻa e ikuʻanga ʻo ha meʻa ʻi hono kamataʻangá.”​—Tangata Malanga 7:8.

ʻAhiʻahiʻi eni: ʻAi ha lisi ʻo e ngaahi ʻuhinga ʻokú ke loto ai ke mapuleʻi hoʻo inu ʻolokaholó. Fakakau ai ʻa e ngaahi meʻa hangē ko hono fakaleleiʻi hoʻo mohé, tuʻunga moʻui leleí, tuʻunga fakapaʻangá mo e vahaʻangatae mo e ngaahi kaumeʻá. Kapau te ke talanoa fekauʻaki mo hoʻo filí ki he niʻihi kehé, tokangataha ki hono ngaahi ʻaongá kae ʻikai ko e ngaahi polé.

5. Hanga ki he ʻOtuá ki ha tokoni.

Meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he Tohi Tapú: “ʻOku ou malava ʻa e meʻa kotoa pē koeʻuhi ʻoku ou maʻu ʻa e ivi fakafou ʻi he tokotaha ko ia ʻokú ne ʻomai kiate au ʻa e mālohí.”​—Filipai 4:13.

ʻAhiʻahiʻi eni: Kapau ʻokú ke hohaʻa fekauʻaki mo hoʻo tōʻonga inú, lotu ki he ʻOtuá ki ha tokoni. Kole kiate ia ki ha mālohi mo ha mapuleʻi-kita.b Pea vaheʻi ha taimi ke fekumi ai ki he ngaahi poto ʻaonga ʻoku ʻi heʻene Folofolá, ʻa e Tohi Tapú. ʻI heʻene kau mo koé, te ke malava ai ʻo mapuleʻi hoʻo inu ʻolokaholó.