-
Founga ke Kamata Ai ha Ngaahi Ako ʻi he Tohi Akoʻi ʻe he Tohi TapúNgāue Fakafaifekau—2006 | Sanuali
-
-
Founga ke Kamata Ai ha Ngaahi Ako ʻi he Tohi Akoʻi ʻe he Tohi Tapú
Ko e tokolahi ʻo kitautolú te tau fiefia ke fai ha ako Tohi Tapu ʻo kapau pē te tau lava ʻo kamataʻi ʻa e akó. ʻE lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe he tohi foʻou Ko e Hā ʻOku Akoʻi Moʻoni ʻe he Tohi Tapú? Ko e talateu ʻi he peesi 3-7 ʻoku faʻufaʻu ia ke fakalotoʻiʻaki ʻa e tokotaha-ʻapí ke fai ha fetalanoaʻaki Fakatohitapu ʻo ngāueʻaki ʻa e tohí. Naʻa mo e faʻahinga ʻoku taukei siʻisiʻi ʻi he ngāue fakafaifekaú te nau ʻiloʻi ʻoku faingofua ia ke kamata ai ha ngaahi ako.
◼ Te ke ʻahiʻahi nai ʻa e fakalea ko ení ʻo ngāueʻaki ʻa e peesi 3:
Hili ʻa e lave ki ha ongoongo pe ko ha palopalema ʻoku ʻi he ʻatamai ʻo e kakai ʻi ho feituʻú, fakahanga ʻa e tokanga ʻa e tokotaha-ʻapí ki he ngaahi fehuʻi ʻoku taipeʻi matolu ʻi he peesi 3, pea fakaafeʻi ia ke ne fai ha fakamatala. Pea huke leva ki he peesi 4-5.
◼ Pe te ke fili nai ke kamata ʻaki hoʻo fakamamafaʻi ʻa e peesi 4-5:
ʻE lava ke ke leaʻaki, “ʻIkai nai ʻe fakafiefia kapau ʻe hoko ʻo moʻoni ʻa e ngaahi liliu ʻoku fakatātaaʻi hení?” Pe te ke ʻeke nai, “Ko fē ʻi he ngaahi talaʻofa ko ení te ke saiʻia ke sio ʻoku fakahokó?” Fanongo tokanga ki he talí.
Kapau ʻe fakahaaʻi ʻe he tokotaha-ʻapí ha mahuʻingaʻia makehe ʻi he taha ʻo e ngaahi konga Tohi Tapú, fakahaaʻi ange kiate ia ʻa e meʻa ʻoku akoʻi ʻe he Tohi Tapú ʻi he kaveinga ko iá ʻaki ʻa e fetalanoaʻaki ʻi he ngaahi palakalafi ʻi he tohí ʻa ia ʻoku lāulea ai ki he konga tohi ko iá. (Sio ki he puha ʻi he peesi ko eni ʻo e konga fakalahí.) Lāulea ki he fakamatalá ʻo hangē pē ko haʻo fai ia ʻi ha ako Tohi Tapú. ʻE lava ke fai eni ʻi he miniti ʻe nima ki he hongofulu ʻi he matapaá ʻi he ʻuluaki ʻaʻahí pē.
◼ Ko ha toe fakalea ʻe taha ko hono fakatalanoaʻi ʻa e tokotahá ʻo ngāueʻaki ʻa e peesi 6:
Fakahanga ʻa e tokanga ʻa e tokotaha-ʻapí ki he ngaahi fehuʻi ʻi lalo he pēsí, pea ʻeke ange, “Kuó ke fifili nai ʻo kau ki ha taha pē ʻo e ngaahi fehuʻi ko ení?” Kapau te ne fakahaaʻi ha mahuʻingaʻia ʻi he taha ʻo e ngaahi fehuʻí, huke ki he ngaahi palakalafi ʻi he tohí ʻoku tali ai ʻa e fehuʻí. (Sio ki he puha ʻi he peesi ko eni ʻo e konga fakalahí.) ʻI hoʻomo lāulea fakataha ki he fakamatalá, ʻokú ke fakahoko ai ha ako Tohi Tapu.
◼ ʻE ngāueʻaki nai ʻa e peesi 7 ke taki atu ai ki ha fakahāhā ʻo ha ako Tohi Tapu:
Lau ʻa e ʻuluaki ngaahi sētesi ʻe tolu ʻi he pēsí, pea huke leva ki he vahe 3 pea fakahāhaaʻi ha ako ʻo ngāueʻaki ʻa e palakalafi 1-3. Fokotuʻutuʻu ke toe foki ʻo lāulea ki he ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi ʻi he palakalafi 3.
◼ Founga ke fokotuʻutuʻu ai ke toe fokí:
ʻI hono fakaʻosi ʻa e fuofua akó, fokotuʻutuʻu ke hokohoko atu ʻa e fetalanoaʻakí. Te ke leaʻaki pē nai: “ʻI ha ngaahi miniti siʻi pē, naʻá ta ako ai ki he meʻa ʻoku akoʻi ʻe he Tohi Tapú ʻi ha kaveinga mahuʻinga. ʻI he taimi hoko maí, ʻe lava ke ta lāulea ai ki he [tuku ha fehuʻi ʻa ia ʻe fai ha lāulea ki aí]. ʻE lava ke u toe foki mai ʻi he taimi tatau pē ʻi he uike kahaʻú?”
ʻI heʻetau fakaʻaʻau ke ofi ange ki he taimi kotofa ʻa Sihová, ʻokú ne hokohoko atu ke teuʻi kitautolu ki he ngāue kuo teuaki maí. (Mt. 28:19, 20; 2 Tim. 3:17) Tau ngāueleleiʻaki muʻa ʻa e meʻangāue fakaofo foʻou ko ení ke kamata ai ha ngaahi ako Tohi Tapu.
[Puha ʻi he peesi 3]
Lāulea ki he Ngaahi Konga Tohi Tapu ʻi he Peesi 4-5
◻ Fakahā 21:4 (p. 27-8, pal. 1-3)
◻ Aisea 33:24; 35:5, 6 (p. 36, pal. 22)
◻ Sione 5:28, 29 (p. 72-3, pal. 17-19)
◻ Sāme 72:16 (p. 34, pal. 19)
Tali ki he Ngaahi Fehuʻi ʻi he Peesi 6
◻ Ko e hā ʻoku tau faingataʻaʻia aí? (p. 108-9, pal. 6-8)
◻ ʻE lava fēfē ke tau fekuki mo e ngaahi loto-moʻua ʻi he moʻuí? (p. 184-5, pal. 1-3)
◻ ʻE lava fēfē ke tau ʻai ʻetau moʻui fakafāmilí ke toe fiefia angé? (p. 143, pal. 20)
◻ Ko e hā ʻoku hoko kiate kitautolu ʻi he taimi ʻoku tau mate aí? (p. 58-9, pal. 5-6)
◻ ʻE faifai ange pea tau toe sio ki he faʻahinga naʻa tau ʻofa ai kuo nau maté? (p. 72-3, pal. 17-19)
◻ ʻE lava fēfē ke tau fakapapauʻi ʻe fakahoko ʻe he ʻOtuá ʻa ʻene ngaahi talaʻofa ki he kahaʻú? (p. 25, pal. 17)
-
-
Founga ke Tuʻuaki Ai ʻa e Tohi Akoʻi ʻe he Tohi TapúNgāue Fakafaifekau—2006 | Sanuali
-
-
Founga ke Tuʻuaki Ai ʻa e Tohi Akoʻi ʻe he Tohi Tapú
ʻOku kau ʻi he konga fakalahi ko ení ha ngaahi fokotuʻu kehekehe ki hono tuʻuaki ʻa e tohi Akoʻi ʻe he Tohi Tapú. Ke hoko ʻo mātuʻaki ola lelei, fakahaaʻi ia ʻi hoʻo ngaahi lea pē ʻaʻau, feʻunuʻaki hoʻo fakaleá ki he kakai ʻi ho feituʻú pea hoko ʻo alāanga mo e ngaahi poini ʻi he tohí ki he fetalanoaʻakí. ʻE toe ngāueʻaki nai mo e ngaahi tuʻuaki kehe ʻoku ʻaonga ki ho feituʻú.—Sio ki he ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga ʻo Sanuali 2005, p. 8.
Fāmili
◼ “Ko e kotoa ʻo kitautolú ʻoku tau mahuʻingaʻia ʻi hono maʻu ha moʻui fakafāmili fiefia. ʻIkai ʻokú ke loto-tatau ki ai? [Tuku ke ne tali.] ʻOku lave ʻa e Tohi Tapú ki ha meʻa ʻe lava ʻe he tokotaha kotoa ʻi he fāmilí ʻo fai ke tokoni ai ki ha fāmili fiefia—ko e faʻifaʻitaki ki he ʻOtuá ʻi hono fakahāhaaʻi ʻa e ʻofá.” Lau ʻa e Efeso 4:32, 33 (Ef 5:1, 2, PM) mo e palakalafi 4 ʻi he peesi 135.
Lotu
◼ “Kuó ke fifili nai ki he founga hono tali mai ʻe he ʻOtuá ʻa e ngaahi lotú? [Tuku ke ne tali. Pea lau leva ʻa e 1 Sione 5:14, 15 mo e palakalafi 16-18 ʻi he peesi 170-2.] ʻOku toe fakamatalaʻi ʻe he vahe ko ení ʻa e ʻuhinga ʻoku totonu ai ke tau lotu ki he ʻOtuá pea mo e meʻa kuo pau ke tau fai ke fanongo mai aí.”
Lotu (Faʻahinga Tui)
◼ “ʻOku kamata ke vakai ʻa e kakai tokolahi ki he ngaahi lotu ʻa e māmaní ko ha tupuʻanga ia ʻo e ngaahi palopalema ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá ʻo ʻikai ko ha fakaleleiʻanga. ʻOkú ke fakakaukau ʻoku taki ʻe he lotú ʻa e kakaí ʻi he hala totonú? [Tuku ke ne tali. Pea lau leva ʻa e Mātiu 7:13, 14 mo e palakalafi 5 ʻi he peesi 145-6.] ʻOku sivisiviʻi ʻe he vahe ko ení ʻa e tafaʻaki ʻe ono ʻa ia ʻoku fakapapauʻi ai ʻa e lotu ʻoku hōifua ki ai ʻa e ʻOtuá.” Fakahaaʻi ʻa e fakahokohoko ʻi he peesi 147.
Mate/Toetuʻu
◼ “ʻOku fifili ʻa e kakai tokolahi ki he meʻa ʻoku hoko moʻoni ʻi he maté. ʻOkú ke fakakaukau ʻoku malava kiate kitautolu ke tau ʻiloʻi? [Tuku ke ne tali. Pea lau leva ʻa e Koheleti 9:5 mo e palakalafi 5-6 ʻi he peesi 58-9.] ʻOku toe fakamatalaʻi ʻe he tohi ko ení ʻa e meʻa ʻoku ʻuhinga ki ai ʻa e talaʻofa ko ia ʻa e Tohi Tapú ki ha toetuʻú ki he faʻahinga kuo maté.” Fakahaaʻi ange ʻa e fakatātā ʻi he peesi 75.
◼ “ʻI he mate ha taha ʻoku tau ʻofa aí, ʻoku fakanatula pē ke tau holi ke toe sio ki he tokotaha ko iá. ʻIkai ʻokú ke loto-tatau ki ai? [Tuku ke ne tali.] Kuo maʻu ʻe he tokolahi ʻa e fakafiemālie ʻi he talaʻofa ko ia ʻa e Tohi Tapú ki ha toetuʻú. [Lau ʻa e Sione 5:28, 29 mo e palakalafi 16-17 ʻi he peesi 71-2.] ʻOku toe tali ʻe he vahé ni ʻa e ngaahi fehuʻi ko ení.” Fakahaaʻi ange ʻa e ngaahi fehuʻi talateu ʻi he peesi 66.
Meʻa Fakamamahi/Faingataʻaʻia
◼ “ʻI he hoko ha meʻa fakamamahí, ʻoku fehuʻia ʻe he tokolahi pe ʻoku tokanga moʻoni mai ʻa e ʻOtuá ki he kakaí peá ne fakatokangaʻi ʻenau faingataʻaʻiá. Kuó ke fifili nai ʻo kau ki ai? [Tuku ke ne tali. Pea lau leva ʻa e 1 Pita 5:7 mo e palakalafi 11 ʻi he peesi 11.] ʻOku fakamatalaʻi ʻe he tohi ko ení ʻa e founga ʻe toʻo fakaʻaufuli atu ai ʻe he ʻOtuá e faingataʻaʻia ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá.” Fakahaaʻi ange ʻa e ngaahi fehuʻi talateu ʻi he peesi 106.
Moʻui Taʻengata
◼ “ʻOku holi ʻa e kakai tokolahi ki ha moʻui lelei mo ha moʻui fuoloa. Ka ʻo kapau naʻe malava ia, te ke fie moʻui taʻengata? [Tuku ke ne tali. Pea lau leva ʻa e Fakahā 21:3, 4 mo e palakalafi 17 ʻi he peesi 54.] ʻOku lāulea ʻa e tohi ko ení ki he founga ʻe lava ai ke tau maʻu ʻa e moʻui taʻengatá pea mo e tuʻunga ʻe ʻi ai ʻa e moʻuí ʻi he taimi ʻe hoko ai ʻo moʻoni ʻa e talaʻofa ko iá.”
Nofoʻanga
◼ “ʻI he ngaahi feituʻu lahi, ko hono maʻu ha nofoʻanga lelei ʻoku ala fua hono fakamolé ke nofo aí kuo hoko ʻo toe faingataʻa ange. ʻOkú ke fakakaukau ʻe ʻi ai ha ʻaho ʻe maʻu ai ha nofoʻanga feʻunga maʻá e tokotaha kotoa? [Tuku ke ne tali. Pea lau leva ʻa e Aisea 65:21, 22 mo e palakalafi 20 ʻi he peesi 34.] ʻOku fakamatalaʻi ʻe he tohi ko ení ʻa e founga ʻe fakahoko ai ʻa e talaʻofa ko eni mei he ʻOtuá.”
Sihova ko e ʻOtua
◼ “Ko e kakai tokolahi ʻoku nau tui ki he ʻOtuá te nau saiʻia ke ongoʻi ofi ange kiate ia. Naʻá ke ʻilo ʻoku fakaafeʻi mai kitautolu ʻe he Tohi Tapú ke tau ʻunuʻunu ofi kiate ia? [Tuku ke ne tali. Pea lau leva ʻa e Semisi 4:8a mo e palakalafi 20 ʻi he peesi 16.] Kuo teuteuʻi ʻa e tohi ko ení ke tokoniʻi ʻa e kakaí ke nau ako lahi ange ʻo kau ki he ʻOtuá, ʻo ngāueʻaki ʻenau tatau tonu ʻo e Tohi Tapú.” Fakahaaʻi ʻa e ngaahi fehuʻi talateu ʻi he peesi 8.
◼ “ʻOku lotu ʻa e kakai tokolahi ke fakamāʻoniʻoniʻi pe fakatāpuhaaʻi ʻa e huafa ʻo e ʻOtuá. Kuó ke fifili nai pe ko hai ʻa e huafa ko iá? [Tuku ke ne tali. Pea lau leva ʻa e Sāme 83:18 mo e palakalafi 2-3 ʻi he peesi 195.] ʻOku fakamatalaʻi ʻe he tohi ko ení ʻa e meʻa ʻoku akoʻi moʻoni ʻe he Tohi Tapú ʻo kau kia Sihova ko e ʻOtuá pea mo ʻene taumuʻa maʻá e faʻahinga ʻo e tangatá.”
Sīsū Kalaisi
◼ “Ko e kakai takatakai he māmaní kuo nau fanongo ʻo kau kia Sīsū Kalaisi. ʻOku pehē ʻe he niʻihi ko ha tangata tuʻu-ki-muʻa pē ia. ʻOku lotu ʻa e niʻihi ia kiate ia ko e ʻOtua Māfimafi-Aoniú. ʻOkú ke fakakaukau ʻoku mahuʻinga ʻa e meʻa ʻoku tau tui ki ai ʻo kau kia Sīsū Kalaisí?” Tuku ke ne tali. Pea lau leva ʻa e Sione 17:3 mo e palakalafi 3 ʻi he peesi 37-8. Fakahanga ʻa e tokangá ki he ngaahi fehuʻi talateu ʻi he ʻuluʻi-kaveinga ʻo e vahé.
Tau/Melino
◼ “ʻOku fakaʻamu ʻa e kakai ʻi he feituʻu kotoa pē ki ha melino. ʻOkú ke fakakaukau ko e ʻamanaki ki ha melino ʻi he māmaní ko ha misi pē? [Tuku ke ne tali. Pea lau leva ʻa e Sāme 46:8, 9.] ʻOku lāulea ʻa e tohi ko ení ki he founga ʻe fakahoko ai ʻe he ʻOtuá ʻa ʻene taumuʻá peá ne fakahoko mai ha melino fakaemāmani lahí.” Fakahaaʻi ange ʻa e fakatātā ʻi he peesi 35, pea lāulea ki he palakalafi 17-21 ʻi he peesi 34.
Tohi Tapu
◼ “ʻOku faʻa lave ʻa e kakaí ki he Tohi Tapú ko e Folofola ʻa e ʻOtuá. Kuó ke fifili nai pe ʻe lava fēfē ke ui totonu ha tohi naʻe hiki ʻe ha kau tangata, ko e Folofola ʻa e ʻOtuá? [Tuku ke ne tali. Pea lau leva ʻa e 2 Pita 1:21 mo e palakalafi 5 ʻi he peesi 19-20.] ʻOku ʻomai ʻe he tohí ni ʻa e ngaahi tali ʻa e Tohi Tapú ki he ngaahi fehuʻi ko ení.” Fakahaaʻi ʻa e ngaahi fehuʻi ʻi he peesi 6.
◼ “ʻI he ngaahi ʻahó ni, kuo ala maʻu ʻe he kakaí ʻa e ngaahi fakamatala lahi ange ʻi ha toe taimi ki muʻa. Ka ʻokú ke fakakaukau ko fē ʻe lava ke tau maʻu mei ai ha faleʻi lelei ʻe lava ke tokoniʻi ai kitautolu ke tau maʻu ha moʻui fiefia mo lavameʻá? [Tuku ke ne tali. Pea lau leva ʻa e 2 Timote 3:16, 17 mo e palakalafi 12 ʻi he peesi 23.] ʻOku fakamatalaʻi ʻe he tohi ko ení ʻa e founga ʻe lava ke tau moʻui ai ʻi ha ʻalunga ʻoku fakahōifua ki he ʻOtuá pea lelei maʻa kitautolú.” Fakahaaʻi ʻa e saati mo e fakatātā ʻi he peesi 122-3.
ʻĀmaketone
◼ “ʻI he fanongo ʻa e kakaí ki he foʻi lea ‘ʻĀmaketone,’ ʻoku fakakaukau ʻa e tokolahi ko ha fakaʻauha fakatokolahi ia. ʻE fakaʻohovale nai kiate koe ke ke ʻiloʻi ko ʻĀmaketoné ko ha meʻa ia ke fakatuʻamelie moʻoni atu ki ai? [Tuku ke ne tali. Pea lau leva ʻa e Fakahā 16:14, 16.] Fakatokangaʻi ʻa e fakamatala ko eni ʻo e tuʻunga ʻe ʻi ai ʻa e moʻuí hili ʻa ʻĀmaketoné.” Huke ki he peesi 82-4, pea lau ʻa e palakalafi 21.
[Puha ʻi he peesi 5]
Ngaahi Founga ke Lave Ai ki he Fokotuʻutuʻu Tokoní
“Kapau te ke saiʻia ke fai ha kiʻi tokoni he ʻahó ni ki heʻemau ngāue ʻi māmani lahí, te u tali fiefia ia.”
“Neongo ʻoku tuʻuaki taʻetotongi ʻemau tohí, ʻoku mau tali moʻoni ʻa e ngaahi tokoni siʻisiʻi ki heʻemau ngāue ʻi māmani lahí.”
“Te ke fifili nai ki he founga ʻoku lava ai ke mau fua ʻa e fakamole ki he ngāue ko ení. Koeʻuhí pē ko ʻemau ngāue ʻi māmani lahí ʻoku poupouʻi ia ʻaki ʻa e ngaahi tokoni loto-fiefoaki. Kapau te ke saiʻia ke fai ha tokoni siʻisiʻi he ʻahó ni, te u fiefia ke tali ia.”
-
-
(1) Fehuʻi, (2) Konga Tohi Tapu mo e (3) VaheNgāue Fakafaifekau—2006 | Sanuali
-
-
(1) Fehuʻi, (2) Konga Tohi Tapu mo e (3) Vahe
Ko ha founga faingofua ke tuʻuaki atu ai ʻa e Ko e Hā ʻOku Akoʻi Moʻoni ʻe he Tohi Tapú? ko hono (1) langaʻi ha fehuʻi fakakaukau, (2) lau ha konga Tohi Tapu feʻungamālie, pea (3) fakaʻaliʻali ha vahe ʻi he tohí ʻa ia ʻoku lāulea ai ki he kaveingá ʻaki hono lau ʻa e ngaahi fehuʻi talateu ʻi lalo he kaveinga ʻo e vahé. Kapau ʻoku fakahaaʻi ʻe he tokotaha-ʻapí ha mahuʻingaʻia, ʻe lava nai ke ke fakatātaaʻi ha ako Tohi Tapu ʻo ngāueʻaki ʻa e ʻuluaki ngaahi palakalafi ʻo e vahe ko iá. ʻE lava ke ngāueʻaki ʻa e founga ko ení ke kamata ai ha ako ʻi hono fai ʻa e ʻuluaki ʻaʻahí pe ko ha toe ʻaʻahí.
◼ “ʻOkú ke fakakaukau ʻoku malava ki he tangata ko e meʻa noá ke ne hoko ʻo ʻiloʻi hotau Tokotaha-Fakatupu māfimafi-aoniú, ʻo hangē ko ia ʻoku fakahaaʻi heni ʻi he Tohi Tapú?” Lau ʻa e Ngāue 17:26, 27, pea tuku ke ne tali. Pea fakaʻaliʻali leva ʻa e vahe 1.
◼ “ʻI he ngaahi pole ʻoku tau fehangahangai mo ia he ʻaho ní, ʻokú ke fakakaukau ʻoku malava ke maʻu ʻa e fakafiemālie mo e ʻamanaki ʻa ia ʻoku fakamatalaʻi hení?” Lau ʻa e Loma 15:4, pea tuku ke ne tali. Pea fakaʻaliʻali leva ʻa e vahe 2.
◼ “Kapau naʻá ke maʻu ʻa e mālohi ke ke fai pehē, te ke fakahoko ʻa e ngaahi liliu ko ení?” Lau ʻa e Fakahā 21:4, pea tuku ke ne tali. Pea fakaʻaliʻali leva ʻa e vahe 3.
◼ “ʻOkú ke fakakaukau ʻe faifai angé pea malava ʻetau fānaú ʻo fiefia ʻi he ngaahi tuʻunga ʻoku fakamatalaʻi ʻi he hiva motuʻa ko ení?” Lau ʻa e Sāme 37:10, 11, pea tuku ke ne tali. Pea fakaʻaliʻali leva ʻa e vahe 3.
◼ “ʻOkú ke fakakaukau ʻe faifai ange pea hoko mai ʻa e ʻaho ʻe fakahoko ai ʻa e ngaahi lea ko ení?” Lau ʻa e Aisea 33:24, pea tuku ke ne tali. Pea fakaʻaliʻali leva ʻa e vahe 3.
◼ “Kuó ke fifili nai pe ʻoku ʻiloʻi ʻe he kau maté ʻa e meʻa ʻoku fai ʻe he kau moʻuí?” Tuku ke ne tali. Pea lau leva ʻa e Koheleti 9:5, pea fakaʻaliʻali ʻa e vahe 6.
◼ “ʻOkú ke fakakaukau ʻe malava ke ʻi ai ha ʻaho te tau toe sio ai ki hotau ngaahi ʻofaʻanga kuo maté, ʻo hangē ko ia ʻoku lave ki ai ʻa Sīsū ʻi he ongo veesi ko ení?” Lau ʻa e Sione 5:28, 29, pea tuku ke ne tali. Pea fakaʻaliʻali leva ʻa e vahe 7.
◼ “ʻOkú ke fakakaukau ʻe malava fēfē ke fakahoko ʻa e finangalo ʻo e ʻOtuá ʻi he māmaní ʻo hangē ko ia ʻi he langí, ʻo hangē ko e meʻa ʻoku lave ki ai ʻi he lotu ʻiloa ko ení?” Lau ʻa e Mātiu 6:9, 10, pea tuku ke ne tali. Pea fakaʻaliʻali leva ʻa e vahe 8.
◼ “ʻOkú ke fakakaukau ʻoku tau lolotonga moʻui ʻi he vahaʻa taimi ʻoku fakamatalaʻi ʻi he kikite ko ení?” Lau ʻa e 2 Timote 3:1-4, pea tuku ke ne tali. Pea fakaʻaliʻali leva ʻa e vahe 9.
◼ “ʻOku fifili ʻa e kakai tokolahi ki he ʻuhinga ʻoku hā ngali fakautuutu ke kovi ange ai e ngaahi palopalema ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá. Kuó ke fakakaukau nai ko e ʻuhingá eni?” Lau ʻa e Fakahā 12:9, pea tuku ke ne tali. Pea fakaʻaliʻali leva ʻa e vahe 10.
◼ “Kuó ke fie ʻilo nai ki he tali ki ha fehuʻi hangē ko ení?” Lau ʻa e Siope 21:7, pea tuku ke ne tali. Pea fakaʻaliʻali leva ʻa e vahe 11.
◼ “ʻOkú ke fakakaukau ko hono ngāueʻaki ko ia ʻa e faleʻi ko eni mei he Tohi Tapú ʻe tokoniʻi ai ʻa e kakaí ke nau maʻu ha moʻui fakafāmili fiefia?” Lau ʻa e Efeso 5:33, pea tuku ke ne tali. Pea fakaʻaliʻali leva ʻa e vahe 14.
ʻE līpooti nai ko ha ako Tohi Tapu kapau kuo fai tuʻo ua hili hono fakahāhaaʻi ʻa e fokotuʻutuʻu akó pea kapau ʻoku ʻi ai ha ʻuhinga ke tui ai ʻe hokohoko atu ʻa e akó.
-