LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • be p. 4-p. 8 pal. 1
  • ʻOku Talitali Lelei Kimoutolu ki he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • ʻOku Talitali Lelei Kimoutolu ki he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
  • Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
  • Kaveinga Tokoni
  • Founga ke Maʻu ʻAonga Kakato Aí
Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
be p. 4-p. 8 pal. 1
Fakatātā ‘i he peesi 5

ʻOku Talitali Lelei Kimoutolu ki he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí

TAKATAKAI ʻi he māmaní, ʻi he ngaahi fonua ʻoku aʻu ki he 200, ʻoku maʻu ʻaonga ai ʻa e kau ako ʻe laui miliona ʻi he uike taki taha mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí. ʻOku foʻou ʻa e niʻihi. Ko e niʻihi kehe kuo nau kau ʻi he akó ʻi he ngaahi taʻu lahi. ʻOku fai ʻa e akó ʻi he ngaahi feituʻu ʻe laui mano. Ko fē pē ha feituʻu ʻokú ke nofo ai ʻi he māmaní, ʻoku ʻatā kiate koe ʻa e polokalama tatau ʻo e akó. Ko e kakai ʻo e taʻumotuʻa, kulupu fakafaʻahinga, mo e ʻātakai fakaeako kotoa pē ʻoku nau maʻu ʻa e fakahinohino fakateokalati ko ení, taʻetotongi.

ʻI he taimi naʻe fokotuʻu ai ʻa e akó ʻi he ngaahi fakatahaʻanga ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻi he 1943, naʻe fakahaaʻi ʻa hono taumuʻá ʻi he ngaahi lea ko ení: “Ke teuʻi ʻa e ‘kau tangata loto-tōnunga’ kotoa, ʻa e faʻahinga kuo nau fanongo ki he Folofola ʻa e ʻOtuá pea fakamoʻoniʻi ʻenau tui ki aí, ke nau ‘malava ʻo akoʻi ʻa e niʻihi kehé’ . . . ki he taumuʻa ʻe taha ko hono ʻai ʻa e tokotaha taki taha . . . ke mateuteu lelei ange ai ke ne ʻoatu ki he kakaí ʻa e ʻamanaki ʻoku ʻiate iá.” (Course in Theocratic Ministry, p. 4) Ko e taumuʻa ʻo e akó kuo tatau ai pē ʻo aʻu mai ki he ʻahó ni.

Ko e moʻoni, ko e hā ʻa e meʻa lelei taha ʻe lava ke fai ʻe ha taha pē ʻo kitautolu ʻaki ʻetau meʻaʻofa foaki faka-ʻOtua ko e leá? ʻOku tali ʻe he Tohitapú: “ʻIlonga ha meʻa ʻoku manava ke ne fai ʻa e fakamalo [“fakahīkihikiʻi,” NW] ʻo Iaa.” (Sāme 150:6) ʻI heʻetau fai iá, ʻoku tau ʻoatu ai ʻa e fiefia ki he loto ʻo ʻetau Tamai fakahēvaní. ʻOku tau ʻoatu ai ʻa e fakamoʻoni kiate ia ko hotau lotó tonu ʻokú ne tali houngaʻia ʻa ʻene anga-leleí mo ʻene ʻofá. ʻOku ʻikai ha ofo ʻi hono fakalototoʻaʻi maʻu pē ʻa e kau Kalisitiané ke nau “ʻatu ʻiate ia pe, maʻu ai pe, ha feilaulau fakafetaʻi ki he ʻOtua, ʻa é ko e fua ʻo e loungutu ʻoku takua hono huafa”! (Hep. 13:15) ʻI ha taumuʻa ke tokoniʻi koe ke fakalakalaka hoʻo malava ke ngāueʻaki hoʻo ngaahi meʻaʻofa kuo foaki faka-ʻOtua ke fakahīkihikiʻi ʻaki ʻa Sihová, ʻoku mau talitali lelei koe ʻi he tuʻunga ko ha tokotaha ako ʻi he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí.

Lolotonga ʻoku fai ʻa e tokanga lahi ʻi he akó ki he lautohi fakahāhaá pea mo e ngaahi pōtoʻi ʻi he leá mo e faiakó, ko e ngaahi ʻaonga ʻo e Ako Fakafaifekau Fakateokalatí ʻoku ʻikai ke fakangatangata ia ki he meʻa ko iá. ʻI hoʻo kaú, ʻe tokoniʻi ai koe ke ke fakatupulekina ʻa e ngaahi pōtoʻi mahuʻinga hangē ko e lautohi fakafoʻituituí, fanongo pea manatuʻi, ako, fai ʻa e fekumi, ʻanalaiso mo fokotuʻutuʻu, fetalanoaʻaki, tali ʻa e ngaahi fehuʻi, pea mo hono hiki ʻa e ngaahi fakakaukaú. Ko e Tohitapú tonu pea mo e ngaahi tohi makatuʻunga ʻi he Tohitapú te ne tokonaki mai ʻa e makatuʻunga ki he akó pea ki he ngaahi tali mo e ngaahi konga ʻe fakahoko ʻi he akó. ʻI hoʻo fakafonu ho ʻatamaí ʻaki ʻa e ngaahi moʻoni mahuʻinga ʻoku maʻu ʻi he Folofola ʻa e ʻOtuá, te ke ako ai ke fakakaukau ʻi he ngaahi fakakaukau ʻa e ʻOtuá. He meʻa ʻaonga moʻoni ia ʻe lava ke hoko, ʻi he tafaʻaki kotoa ʻo e moʻuí! Fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e Folofola ʻa e ʻOtuá, ko e faiako ʻunivēsiti he senituli hono 20 ko William Lyon Phelps naʻá ne tohi: “Ko e tokotaha kotoa kuó ne maʻu ha ʻilo fakaʻāuliliki ʻo e Tohitapú ʻe lava ke ui moʻoni ia ko e tokotaha ako. . . . ʻOku ou tui ko ha ʻilo ʻo e Tohitapú taʻekau ai ha koosi ʻi he kolisí ʻoku mahuʻinga ange ia ʻi ha koosi he kolisí taʻekau ai ʻa e Tohitapú.”

Founga ke Maʻu ʻAonga Kakato Aí

Fakatātā peesi-kakato ‘i he peesi 4

Ko e moʻoni, ke maʻu ʻaonga kakato mei he ako ʻoku tokonaki mai ʻi he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí, ko koe, ʻa e tokotaha akó, kuo pau ke ke fai ha feinga fakafoʻituitui. Naʻe enginaki ʻa e ʻapositolo ko Paulá ki hono kaumeʻa Kalisitiane ko Tīmoté: “Fakalaulauloto ki he gaahi mea ni; ke ke moua koe ki ai; koeuhi ke ha mai hoo fakaaau ki muʻa i he mea kotoabe.” (1 Tim. 4:​15, PM) Ko e hā ʻa e ngaahi founga ʻaonga ʻe lava ke ke ngāueʻakí?

Kapau ʻe ala lava, maʻu ʻa e Ako Fakafaifekau Fakateokalatí ʻi he uike taki taha. Ngāue fakapotopoto ʻaki ʻa e tohi-ako ko ení, ʻa e Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí. Tohiʻi ho hingoá ʻi he ʻatā ʻoku ʻomai ki ai ʻi he peesi ʻo e ʻuluʻi-kaveingá. ʻOmai maʻu pē ʻa e tohí ʻi hoʻo maʻu ʻa e akó. Ko e tohi-ako ko ení ko ha tohi-ngāue foki ia. ʻI haʻo lau ai ha ngaahi poini mahuʻinga ʻa ia ʻokú ke ongoʻi te ne tokoniʻi koe, laineʻi ia. Ngāueʻaki ʻa e ngaahi ʻatā lahi ʻi he tafaʻakí ke tohiʻi ai ʻa e ngaahi poini ʻaonga ʻokú ke ako ʻi he lolotonga ʻa e ngaahi lāulea ʻi he akó.

Ko ha tatau kuo pulusi ʻo e polokalamá ke muimui ai ʻi he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí ʻoku ʻomai mavahe ia. ʻE toe kau ʻi he taimi-tēpilé ʻa e ngaahi fakaikiiki ki he founga ʻe fakahoko ʻaki ʻa e akó. Te ke ʻilo nai ʻoku ʻaonga ke tauhi ʻa e taimi-tēpilé ʻi he tohí ni, ʻa ia ʻe maʻungofua ai ia.

ʻI he teuteu ki he ngaahi konga ʻo e ako fakauiké, manatuʻi ko e Tohitapú ʻa e tohi-ako tefitó. Fakamuʻomuʻa ʻa hono lau ha konga pē ʻo e Tohitapú ʻa ia ʻoku fakataimitēpileʻi nai ki he uiké. Kapau te ke toe malava ke lau ki muʻa ʻa e fakamatala ki he ngaahi konga kehekehe ʻo e polokalamá, ʻe mātuʻaki ʻaonga foki mo e meʻá ni.

ʻI he lolotonga ʻa e akó, ʻe ʻi ai nai ʻa e ngaahi faingamālie ke kau ki ai ʻa e kau fanongó. Ngāue ʻaonga kakato ʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni. Ko e kau ʻi he ngaahi lāulea peheé ko ha tefitoʻi meʻa mahuʻinga ia ki hono manatuʻi ʻa e meʻa ʻokú ke fanongo ki aí pea hoko ʻo malava ai ke ngāueʻaki ia ʻi hoʻo moʻui fakafoʻituituí.

Ko e moʻoni, ʻe maʻu ʻe he kau ako kotoa ʻa e ngaahi faingamālie ke fai ʻa e ngaahi malanga pe ko e ngaahi fakahāhā ʻi muʻa ʻi he fakatahaʻangá. Ngāueleleiʻaki ʻa e ngaahi faingamālie taki taha ko iá. Mātuʻaki feinga ke ke fakalakalaka ʻi ha tuʻunga pē ʻo e leá kuo vaheʻi atu kiate koé. ʻE ʻoatu kiate koe ʻa e akonaki fakataha mo ha taumuʻa ke hokohoko atu ʻa hoʻo fakalakalaká. Talitali lelei ʻa e tokoni fakafoʻituitui ko iá. ʻI hoʻo tohí, hikiʻi ai ʻa e ngaahi fokotuʻu hangatonu ki he meʻa te ke fai fakafoʻituitui nai ke fakalakalaka aí. Koeʻuhi ʻoku faingataʻa ki ha tokotaha ke ne ʻiloʻi fekauʻaki mo ia tonu ʻi he founga tatau mo hono ʻiloʻi ia ʻe he niʻihi kehé, ko e ngaahi fokotuʻu mo e ngaahi akonaki anga-ʻofa ʻoku tokonaki mai makatuʻunga ʻi he Tohitapú, ʻe lava ke tokoni ia ʻi ha tuʻunga mahuʻinga ki hoʻo fakalakalaká. ʻOku moʻoni ia ʻo tatau ai pē pe kuó ke hū ʻo kau ʻi he akó ʻi ha taʻu lahi.​—Pal. 1:5.

Te ke saiʻia ke fai ha fakalakalaka vave ange? Kapau ʻokú ke fakahaaʻi fakafoʻituitui ha tomuʻa fakakaukau, ʻe lava ke fakahoko ia. Ako ki muʻa ʻa e fakamatala ʻa ia ʻe kāpui ʻi he malanga ʻa e tokotaha ako taki taha. Kapau ʻoku fiemaʻu ha tokotaha malanga fetongi, te ke ʻi ha tuʻunga ai ke ke pole, pea ʻe ʻoatu kiate koe ʻe he meʻa ko iá ʻa e taukei lahi ange. ʻI he taimi ʻoku fai ai ʻe he niʻihi kehé ʻa e ngaahi malangá, fanongo lelei ki he founga ʻo ʻenau fai ʻa e fakamatalá. ʻOku tau feakoʻaki.

Tānaki atu ki ai, kapau ʻoku fakaʻatā ʻi ho tuʻungá, ʻe lava ke ke ʻai ke vave ange ʻa hoʻo fakalakalaká ʻaki ʻa e ako fakafoʻituitui ki muʻa ʻi he tohi-ako ko ení. Hili hoʻo ako lelei ʻa e meʻa ʻoku ʻi he ngaahi ako hoko mai ʻe 15, hoko atu ʻa hoʻo ngāué ʻi he kotoa ʻo e “Polokalama ki Hono Fakatupulekina ʻa e Malava ʻi he Tuʻunga ko ha Tokotaha Malanga mo ha Faiakó,” ʻoku kamata ʻi he peesi 78. ʻUluakí, ako ʻa e lēsoni taki taha, pea fai ʻa e ngaahi meʻa ʻoku fakahaaʻi felāveʻi mo iá. Ngāueʻaki ʻi hoʻo ngāue fakafaifekaú ʻa e meʻa ʻokú ke akó. ʻE lava ʻe he meʻá ni ke ne fakaleleiʻi lahi ʻa hoʻo fakalakalaka ʻi he tuʻunga ko ha tokotaha malanga pea ko ha faiako ʻo e Folofola ʻa e ʻOtuá.

Ko hoʻo Ako Fakafaifekau Fakateokalatí ʻe tokoni ia ke teuteuʻi koe ki he meʻa ʻoku mahuʻinga lahi taha ʻi he moʻuí. ʻI he vakai atu ko ia ʻoku tau moʻui koeʻuhi ko e finangalo ʻo e ʻOtuá, ke fakahīkihikiʻi ia kuo pau ke tau ʻiloʻi ʻa e taumuʻa tonu ʻo ʻetau ʻi aí. ʻOku tuha ʻa Sihova ko e ʻOtuá mo e fakahīkihiki ʻi he tuʻunga māʻolunga tahá. (Fkh. 4:​11) Ko e ako ʻoku tau maʻu ʻi he akoʻangá ko ha ngaahi founga ia ke fakahoko ai eni koeʻuhi ke tau fakakaukau lelei nai ai, ngāue fakapotopoto, pea vahevahe ola lelei atu ʻa e ngaahi moʻoni fakaofo mei he Folofola fakamānavaʻi ʻa e ʻOtuá.

NGAAHI TAFAʻAKI ʻO E AKÓ

  • Ko ha polokalama fakauike ʻo e lautohi, ako, mo e fekumi fakatefito ʻi he Tohitapú

  • Fakahinohino ki he lautohi fakahāhaá pea ki he ngaahi pōtoʻi ʻi he leá mo e faiakó

  • Kau ʻi he ngaahi lāulea ʻi he kalasí

  • Ngaahi faingamālie ke fai ai ha ngaahi konga ʻi muʻa ʻi he fakatahaʻangá

  • Tokoni fakafoʻituitui ke tokoniʻi koe ke ke fakalakalaka

NGAAHI PŌTOʻI ʻA IA ʻOKU FAI KI AI ʻA E TOKANGÁ

  • Fanongo pea manatuʻi

  • Lautohi fakafoʻituitui

  • Ako

  • Fai ʻo e fekumi

  • ʻAnalaiso mo fokotuʻutuʻu

  • Fetalanoaʻaki

  • Tali ʻa e ngaahi fehuʻi

  • Hiki ʻa e ngaahi fakakaukaú

KO HA MAKATUʻUNGA KE LANGA MEI AI

Ko e malava ke ola lelei ʻi he fetuʻutakí ko ha pōtoʻi ia. ʻOku ʻikai ke fai lelei ia ʻe he tokotaha kotoa pē. Kuo faʻufaʻu ʻa e ngaahi tohi-ako lahi ke tokoniʻi ʻa e kakaí ke nau fakalakalaka ʻi he tafaʻaki ko ení. Kae kehe, ko e Tokotaha-Fakatupú, ʻa e Tokotaha ʻa ia naʻá ne foaki ki he tangatá ʻa e malava ke leá, ʻoku ʻilo lahi ange ia ʻo fekauʻaki mo e leá pea mo e faiakó ʻi ha faiako lea fakaetangata pē. Ko hono ʻAlo tofu-pē-taha-ne-fakatupú naʻá ne ngāue fāitaha mo ia ʻi hono tuʻunga ko e Tokotaha Pule Ngāue ʻi hono faʻu ʻa e ʻuto ʻo e tangatá pea mo e ngaahi ʻōkani leá pea pehē ki he ngaahi meʻa fakaofo kehe ʻo e fakatupú.

ʻI hono ʻomai ke ʻi ai ʻa e kau ʻāngeló pea toki hoko ki he tangatá, naʻe ngāue ai ʻa e ʻAlo ko iá ʻi he tuʻunga ko e Folofola ʻa e ʻOtuá, ʻa e Tokotaha tefito ʻa ia naʻe fakafou mai ʻiate ia ʻa e fakahinohino kiate kinautolú ʻe he ʻOtuá tonu. (Pal. 8:​30; Sione 1:​1-3) Ko e ʻAlo ko iá naʻe fekau mai ia ki māmani ko e ʻEiki ko Sīsū Kalaisí. ʻI he fekauʻaki mo iá, ʻoku pehē ʻe he lēkooti fakamānavaʻí: Naʻe “ofo ae kakai i he ene akonaki.” Pea ko e faʻahinga naʻe fanongo kiate iá naʻa nau fakamoʻoni: “ʻA, teʻeki ha tangata ʻe lea hange ko ia.” (Mt. 7:​28, PM; Sione 7:46) ʻOku laka hake he tuʻo 40 ʻa e lau kia Sīsū ʻi he ngaahi Kōsipelí ko e Faiako, pea ʻi he ʻuhinga lelei. ʻOku lahi ʻa e meʻa fekauʻaki mo e leá pea mo e faiakó ʻe lava ke tau ako meiate ia.

ʻOku toe ʻi he Tohitapú ha lēkooti fekauʻaki mo e anga ʻo hono ngāueʻaki ʻe Sihova ko e ʻOtuá ʻa e kau tangata mo e kau fefine mei he ngaahi ʻātakai lahi ke fakahoko ʻa hono finangaló. Ko e niʻihi ʻo kinautolu naʻa nau fakahaaʻi ʻa e ngaahi pōpoaki nounou kae mālohi. Naʻe ʻikai ke lea ʻa e tokolahi ʻi ha ʻao ʻo ha fuʻu kau fanongo tokolahi, ka naʻa nau kau loto-tōnunga ʻi hono fai ha fakamoʻoni ʻo fekauʻaki mo e ʻOtua moʻoní pea mo ʻene taumuʻá. Ngalingali, ko e tokolahi tahá naʻe ʻikai ko e kau pōtoʻi lea, ka naʻe tāpuakiʻi ʻe he ʻOtuá ʻenau ngaahi feingá. ʻOku lava ke tau ako mei he meʻa ʻoku tala mai ʻe he Tohitapú kiate kitautolu ʻo fekauʻaki mo e founga ʻo ʻenau fakahoko ʻa ʻenau ngāue fakafaifekaú.​—Sāme 68:11.

Ko e moʻoni, ko e Tohitapú ʻoku ʻikai ko ha tohi-ako ʻo fekauʻaki mo e lea fakahāhaá. Ka ki he faʻahinga ʻoku nau lau fakataha mo e ʻiloʻiló, ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi fakamaama mahuʻinga ʻo fekauʻaki mo e lea pea mo e faiako ola leleí. ʻOku feinga ʻa e Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí ke langa hake ʻi he makatuʻunga ko iá.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share