Kikite 5. Fakaʻauha ʻa e Māmaní
‘[Ko e ʻOtuá te ne] fakaʻauha ʻakinautolu ʻoku fakaʻauha ʻa e māmaní.’—FAKAHĀ 11:18.
● Ko Mr. Pirri ʻoku ngāue ia ʻi hono ngaohi ʻo e uaine mei he niú ʻi Kpor, Naisīlia. Ko ʻene ngāué naʻe maumauʻi lahi ia ʻi ha mahua lahi ʻa e loló ʻi Niger Delta. “ʻOkú ne tāmateʻi ʻemau fanga iká, maumauʻi ʻa homau kilí, ʻuliʻi homau ngaahi vaitafé,” ko ʻene leá ia. “Kuo ʻikai toe ʻi ai haʻaku maʻuʻanga moʻui.”
KO E HĀ ʻOKU FAKAHAAʻI ʻI HE NGAAHI MOʻONIʻI MEʻÁ? Fakatatau ki he kau mataotao ʻe niʻihi, ko e toni veve ʻe 6.5 miliona ʻoku hū ki he ʻōseni ʻo e māmaní ʻi he taʻu taki taha. ʻOku fakafuofua ko ha peseti ʻe 50 ʻo e veve ko iá ko e pelesitiki ʻa ia ʻe tētē ia ʻi he taʻu ʻe lauingeau ki muʻa ke ʻaungá. Tuku kehe hono ʻuliʻi ʻo e māmaní, ʻoku holoki ʻe he tangatá ʻa hono koloa fakanatulá ʻi ha tuʻunga lahi fakaʻulia. ʻOku fakahaaʻi ʻi he ngaahi fakatotoló ʻoku fiemaʻu ki he māmaní ha taʻu ʻe taha mo e māhina ʻe nima ke fakakake ai ʻa e meʻa ʻoku ngāuekoviʻaki ʻe he tangatá ʻi he taʻú. “Kapau ʻe hokohoko atu ʻa e tokolahi ʻo e kakaí mo e hehema ki hono ngāuekoviʻakí, te tau fiemaʻu ʻa e tatau ʻo e foʻi Māmani ʻe ua ʻi he taʻu 2035,” ko e līpooti ia ʻa e nusipepa ʻAositelēlia ko e Sydney Morning Herald.
KO E HĀ HA FAKAFEPAKI ANGA-MAHENI? ʻOku mohu fakakaukau ʻa e tangatá. ʻE lava ke tau fakaleleiʻi ʻa e ngaahi palopalema ko ení pea fakahaofi ʻa e māmaní.
ʻOKU ʻUHINGA LELEI ʻA E FAKAFEPAKI KO IÁ? Kuo langaʻi ʻe he faʻahinga ngāue mālohi tokolahi mo e ngaahi kulupu ʻa e ʻilo ki he ngaahi ʻīsiu fakaeʻātakaí. Neongo ia, ʻoku hokohoko atu pē hono ʻuliʻí ʻi ha tuʻunga lahi fau.
KO E HĀ HOʻO FAKAKAUKAÚ? ʻOku ʻi ai ha fiemaʻu ke kau mai ʻa e ʻOtuá ʻo fakahaofi hotau palanité mei hono fakaʻauhá—ʻo hangē tofu pē ko ia kuó ne palōmesi te ne faí?
Tānaki ki he kikite ʻe nima naʻe toki ʻosi lāulea ki aí, naʻe toe tomuʻa tala ʻe he Tohi Tapú ʻa e ngaahi meʻa lelei ʻe hoko ʻi he kuonga fakamuí. Fakakaukau angé ki ha fakatātā ʻe taha ʻi he kikite hono onó.
[Fakamatala ʻi he peesi 8]
“ʻOku ou ongoʻi hangē kuó u ʻalu mei hono maʻu ha konga ʻo ha palataisí ki hono maʻu ʻo ha lingiʻanga veve kona.”—ERIN TAMBER, KO HA TOKOTAHA ʻOKU NOFO ʻI HE MATĀFANGA ʻO E KŪLIFÁ, ʻAMELIKA, ʻI HE HOHAʻA FEKAUʻAKI MO E NGAAHI NUNUʻA ʻO E MAHUA ʻA E LOLÓ ʻI HE 2010 ʻI HE KŪLIFA ʻO MEKISIKOÚ
[Puha ʻi he peesi 8]
Ko e ʻOtuá ʻOku Tupu mei Aí?
Koeʻuhi ne tomuʻa tala ʻe he Tohi Tapú ʻa e tuʻunga kovi ʻoku tau sio ai he ʻaho ní, ʻoku ʻai ʻe he meʻa ko iá ke pehē ko e ʻOtuá ʻoku tupu mei aí? ʻOkú ne fakatupunga ʻetau faingataʻaʻiá? ʻE lava ke ke maʻu e tali fakafiemālie ki he ongo fehuʻi ko iá he vahe 11 ʻo e tohi Ko e Hā ʻOku Akoʻi Moʻoni ʻe he Tohi Tapú? ko e pulusi ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová.
[Credit Line ki he Fakatātā ʻi he peesi 8]
U.S. Coast Guard photo