LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • wp16 Fika 4 p. 9
  • Naʻá Ke ʻIloʻi?

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Naʻá Ke ʻIloʻi?
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Maʻá e Kakai)—2016
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Ngaahi Lēsoni he Vete Malí mo e ʻOfa ki he Fānaú
    Ko e Moʻungaʻi Tangata Lahi Taha Kuo Moʻui Maí
  • Ngaahi Lēsoni ʻi he Vete Malí mo e ʻOfa ki he Fānaú
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1992
  • “Ko e Meʻa Kuo Haʻi Fakatahaʻi ʻe he ʻOtuá . . .”
    Ko ʻEtau Moʻui Faka-Kalisitiané mo e Ngāue Fakafaifekaú—Polokalama Ngāue ki he Fakatahá—2018
  • Fakaʻapaʻapaʻi ʻa e “Meʻa Kuo Haʻi Fakatahaʻi ʻe he ʻOtuá”
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2018
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Maʻá e Kakai)—2016
wp16 Fika 4 p. 9

Naʻá Ke ʻIloʻi?

Ko e hā naʻe kehe ai ʻa e fakafeangai ʻa Sīsū ki he kau kiliá?

Jesus touches a leper

Naʻe ilifia ʻa e kau Siu ʻo e kuonga muʻá ʻi ha kalasi ʻo e kiliá ʻa ia naʻe hoko ʻi he taimi ʻo e Tohi Tapú. Ko e mahaki fakalilifu ko ení ʻoku lava ke ne uesia ʻa e neavé ʻo iku ki ha ngaahi mele tuʻuloa mo patu. Naʻe ʻikai ke ʻi ai ha faitoʻo ki he kiliá. ʻIkai ko ia pē, ko e faʻahinga naʻa nau moʻua aí naʻe fakamavaheʻi pea fekau ke nau fakatokanga ki he niʻihi kehé ʻo fekauʻaki mo honau tuʻungá.​—Livitiko 13:45, 46.

Ko e kau taki lotu Siú naʻa nau faʻu ha ngaahi lao ʻo fekauʻaki mo e kau kiliá ʻa ia naʻe fakalaka atu ia ʻi he meʻa naʻe ʻi he Tohi Tapú, ʻo ʻai ai ke toe faingataʻa ange ki he faʻahinga naʻa nau kiliá. Ko e fakatātaá, ko ha lao faka-lāpai naʻe tapui ai ki ha taha pē ke ofi ki he tokotaha kiliá ʻo feʻunga mo e kiupite ʻe 4 pe fute nai ʻe 6 (mita ʻe 2), mei ha tokotaha kilia. Pea kapau naʻe havilivili naʻe ʻikai ke toe ofi ange ha taha ʻo feʻunga mo ha kiupite ʻe 100 pe fute ʻe 150 nai (mita ʻe 45). Naʻe fakaʻuhingaʻi ʻe he kau Talamatá ko ha fiemaʻu ia ki he kau kiliá ke nau nofo “ʻi tuʻa ʻi he tuʻakoló” ʻa ia ʻoku ʻuhingá ʻoku ʻikai ke fakakau kinautolu ʻi he lotoʻā ʻo e ngaahi koló. ʻI hono kehé, ko ha lāpai ʻe taha, ʻi heʻene sio ki ha kilia ʻi he loto koló, ʻe tolomakaʻi ia pea pehē: “Foki ki ho feituʻú pea ʻoua ʻe fakapipihi ia ki he niʻihi kehé.”

He kehe moʻoni ē mei he meʻa naʻe fai ʻe Sīsuú! ʻI he ʻikai ke ne tuli ʻa e kau Kiliá, naʻá ne loto-lelei ke ala kia kinautolu​—naʻa mo hono fakamoʻui kinautolu.​—Mātiu 8:3.

ʻI he ʻuhinga fē naʻe fakangofua ai ʻe he kau taki lotu Siú ha vete mali?

Certificate of divorce dated from 71/72 C.E.

Tohi vete ʻi he ʻaho 71/72 T.S.

Ko e vete malí naʻe tālangaʻi ia ʻi he haʻohaʻonga ʻo e kau taki lotu ʻi he ʻuluaki senituli T.S. Kae kehe, ʻi he tuʻunga ʻe taha, ko e kau Fālesi ʻe niʻihi naʻa nau fakafepakiʻi ʻa Sīsū ʻaki ʻa e fehuʻi ko ení: “ʻOku ngofua ki ha tangata ke ne veteʻi hono uaifí ʻi ha faʻahinga ʻuhinga pē?”​—Mātiu 19:3.

Naʻe fakangofua ʻe he Lao ʻa Mōsesé ha tangata ke veteʻi hono uaifí kapau naʻá ne “ilo ha mea taemaa iate ia.” (Teutalōnome 24:1, PM) ʻI he taimi ʻo Sīsuú naʻe ʻi ai ha ako faka-lāpai ʻe ua naʻe kehekehe ʻena fakaʻuhingaʻi ʻa e laó. Ko Shammai, ko e ʻapiako ako naʻe fakamātoato ange, naʻa nau fakaʻuhinga ko e ʻuhinga pē ʻe taha ke fai ai ʻa e veté ko e “taʻemaʻa” ʻa ia ko e tono. ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, ko e ʻApi Ako ko Hileli naʻa nau pehē ʻoku lava ke fakalao ki ha tangata ke veteʻi hono malí ʻi ha taʻefelotoi fakaemali, ʻo tatau ai pē pe ʻoku siʻisiʻi fēfē. ʻI he hangē ko e ʻapiako ko ení, ʻoku lava ki ha tangata ke ne veteʻi hono uaifí kapau ʻoku ʻikai ke sai hono ngaohi ʻene meʻakaí pe ko ʻene saiʻia ʻi ha toe fefine ʻe taha ʻoku talavou ange.

ʻI he founga fē leva naʻe tali ai ʻe Sīsū ʻa e fehuʻi ʻa e kau Fālesí? Naʻá ne fakahaaʻi mahino ange: “ʻIlonga ʻa ia te ne veteʻi hono uaifí, tuku kehe pē ʻi he ʻuhinga ko e feʻauakí, peá ne mali mo ha taha kehe, ʻokú ne tono ai.”​—Mātiu 19:6, 9.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share