ESITERI

1 Mu mazuŵa ngaku Ahasiweru,* uyu ndi Ahasiweru yo walamuliyanga vigaŵa 127,+ kwambiya ku Indiya mpaka ku Ifiyopiya,* 2 mu mazuŵa ngo Fumu Ahasiweru yenga pampandu waki waufumu munyumba yachifumu ya mpanda wakukho ku Shushani,*+ 3 mu chaka chachitatu cha ulamuliru waki, yingunozge phwandu alongozgi ŵaki akuzirwa ndi ateŵeti ŵaki wosi. Asilikali a ku Peresi+ ndi ku Mediya,+ ŵanthu akuzirwa ndipuso alongozgi a vigaŵa nawu anguza ku phwandu lenili. 4 Ndipu kwa mazuŵa nganandi, mazuŵa 180, wanguŵalongo chuma cha ufumu waki waunkhankhu, ukulu waki kweniso kuzirwa kwaki. 5 Ndipu mazuŵa ngenanga ngati ngamala, Fumu yingunozga phwandu la mazuŵa 7. Yingunozge phwandu ili ŵanthu wosi wo ŵenga munyumba yachifumu ya mpanda wakukho ku Shushani,* kwamba ŵanthu akutumbikika mpaka ŵanthu ŵaka. Phwandu ili linguchitikiya mubalaza la munda wa pa nyumba yachifumu. 6 Mwenga maketani ngasalu, maketani ngakupangika kutuliya ku thonji ndipuso maketani ngabuluu. Maketani ngo, ngangumangika ndi vingwi vakupangika ndi salu zamampha kweniso ngangumangika ndi wuzu wapepo wakupangika ndi weya wa mbereri. Ndipu vinthu venivi vingumangika kumikomberu yasiliva yo yenga muvipilala va mabo. Mwenga so mipandu yakupangika ndi golidi kweniso siliva yo yenga mukamsewu kakupangika ndi mya ya poferi, mabo, ngali kweniso mabo mufipa.

7 Ŵanthu apaskikanga vinyu mumakapu ngagolidi,* kapu yeyosi yenga yakupambana ndi yinyaki, ndipu vinyu wachifumu wenga munandi ukongwa mwakukoliyana ndi chuma cha fumu. 8 Ŵanthu akhumbikanga kumwa mwakukoliyana ndi dangu lakuti paŵevi wakuŵachichizga,* chifukwa fumu limoza ndi akugwira ntchitu pa nyumba yaki yachifumu angunozga kuti weyosi wamwi mo wakhumbiya.

9 Fumukazi Vashiti+ nayu yingunozge phwandu anthukazi pa nyumba yachifumu ya Fumu Ahasiweru.

10 Pa zuŵa la 7, mtima wa fumu wati wakondwa chifukwa cha vinyu, fumu yingukambiya Mehumani, Bizita, Habona,+ Bigita, Abagata, Zetari ndi Karikasi, nduna 7 zo zateŵetiyanga Fumu Ahasiweru, 11 kuti ŵazi ndi Fumukazi Vashiti pa masu pa fumu yavwala mphumphu yachifumu,* kuti yizilongo ŵanthu ndi alongozgi kutowa kwaki, chifukwa yenga yakutowa ukongwa. 12 Kweni Fumukazi Vashiti yingulutirizga kukana kuza yati yadanika ndi fumu kuporote mwa nduna. Mwaviyo, fumu yingukwiya ukongwa, ndipu ukali waki ungukore mumtima mwaki.

13 Pavuli paki, fumu yingulongoro ndi ŵanthu azeru akuziŵa midawuku* (chifukwa asani fumu ye ndi nkhani, yafumbanga ŵanthu wosi akuziŵa dangu kweniso nkhani zakukwaskana ndi milandu, 14 ndipu ŵanthu wo ŵenga nayu pafupi ukongwa ŵenga, Karishena, Sheta, Adimata, Tashishi, Meresi, Masena ndi Memukani, alongozgi 7+ a ku Peresi ndi ku Mediya, wo azanga pa masu pa fumu kaŵikaŵi kweniso wo ŵenga ndi maudindu ngakulungakulu mu ufumu wo). 15 Fumu yingufumba kuti: “Mwakukoliyana ndi dangu, kumbi ntchinthu wuli cho chitenere kuchitikiya Fumukazi Vashiti chifukwa chakuti yavwiya cha dangu la Fumu Ahasiweru lo linguperekeka kwaku iyu kuporote mwa nduna zaki?”

16 Pa masu pa fumu ndi alongozgi akuzirwa, Memukani wangumuka kuti: “Fumukazi Vashiti yanangiya fumu pe cha,+ kweni yanangiya so alongozgi wosi ndi ŵanthu wosi muvigaŵa vosi va Fumu Ahasiweru. 17 Pakuti vo fumukazi yachita viziŵikengi kwa anthukazi wosi ndipu anyozengi alumu ŵawu ndi kukamba kuti, ‘Fumu Ahasiweru yingukamba kuti Fumukazi Vashiti yiluti pa masu paki, kweni yingukana kuluta.’ 18 Msanawale viyo, awolu ŵa alongozgi a ku Peresi ndi ku Mediya wo aziŵa vo fumukazi yachita, akambengi nkhani iyi kwa alongozgi wosi akuzirwa a fumu, ndipu venivi vichitiskengi kuti paŵi kuyuyuwana ndi kukwiyisana. 19 Asani ntchamampha kwaku yimwi fumu, dangu lachifumu lijalikiskiki kutuliya kwa fumu, ndipu lilembeki ndi kuŵikika pa marangu nga Aperesi ndi Amedi ngo ngangasinthika cha,+ kuti Fumukazi Vashiti yingazanga so cha pa masu pa Fumu Ahasiweru; ndipu fumu yipereki udindu wa fumukazi ku munthukazi munyaki yo ngwamampha kuluska iyu. 20 Ndipu asani dangu la fumu lavwika mu ufumu waki wosi, anthukazi akuyirwa atumbikengi alumu ŵawu, kwamba akutumbikika mpaka ŵanthu ŵaka.”

21 Sachizgu lenili lingukondwesa fumu ndi alongozgi akuzirwa, ndipu fumu yinguchita vo Memukani wangukamba. 22 Sonu fumu yingutumiza makalata muvigaŵa vosi va ufumu waki,+ kuchigaŵa chechosi mu kalemberu kaki kweniso ku mtundu wewosi mu chineneru chaki, kuti munthulumi weyosi waje ndi mazaza* munyumba yaki ndi kulongoro mu chineneru cha ŵanthu ŵaki.

2 Pavuli paki, ukali wa Fumu Ahasiweru+ wati wamalaku, fumu yingukumbuka vo Vashiti wanguchita+ ndipuso chilangu cho angusankha kuti amupaski.+ 2 Ateŵeti a fumu angukamba kuti: “Fumu ayipenje amwali akutowa. 3 Ndipu fumu yisankhi ŵanthu muvigaŵa vosi va ufumu waki+ kuti awunganisi amwali* akutowa ndipu azi nawu kunyumba yachifumu ya mpanda wakukho ku Shushani,* kunyumba ya anthukazi.* Yiwu aperekeki mu manja mwaku Hegayi,+ mteŵeti wa fumu yo ngwakutheneka ndipuso yo waphwere anthukazi, ndipu aŵapakanga mafuta ngakutowese. 4 Ndipu mwali yo fumu yakondweseka nayu ukongwa ndiyu wajengi fumukazi mumalu mwaku Vashiti.”+ Sachizgu ili lingukondwesa fumu ndipu venivi ndivu yinguchita.

5 Kunyumba yachifumu ya mpanda wakukho ku Shushani,*+ kwenga munthulumi munyaki Myuda zina laki Modikayi+ mwana waku Yayiri, mwana waku Shimeyi, mwana waku Kishi wa mu fuku laku Benjamini,+ 6 yo wangutoleke ku ukapolu kutuliya ku Yerusalemu limoza ndi ŵanthu wo angutoleke limoza ndi Yekoniya*+ fumu ya Yuda, yo Fumu Nebukadinezara ya Babiloni yingumutole ku ukapolu. 7 Modikayi ndiyu wangulera Hadasa, yo ndi Esiteri, mwana wa mubali wa awisi,+ chifukwa wengavi awisi ndipuso anyina. Mwali yo wenga wakuma umampha ndipuso wakutowa ukongwa, ndipu awisi ndi anyina ŵati afwa, Modikayi wangumuto kuja mwana waki. 8 Mazu nga fumu ndipuso dangu laki vati vapharazgika kweniso amwali anandi ŵati awunganisika pamoza kunyumba yachifumu ya mpanda wakukho ku Shushani,* ndi kuperekeka mu manja mwaku Hegayi,+ Esiteri nayu wangutoleke kunyumba ya fumu ndipu wenga mu manja mwaku Hegayi, wakuphwere anthukazi.

9 Ndipu Hegayi wangukondweseka ndi mwali yo ndipu wangumuyanja, mwaviyo mwaliŵi wangunozga kuti amupakengi mafuta ngakutowese+ ndipuso amupaskengi chakurya chapade. Wangumupaska amwali 7 akusankhika kutuliya kunyumba ya fumu. Ndipuso wangusamisiya mwali uyu kumalu ngamampha ukongwa munyumba ya anthukazi* limoza ndi amwali wo amuteŵetiyanga. 10 Esiteri wangukamba chechosi cha chakukwaskana ndi ŵanthu a mtundu waki+ pamwenga abali ŵaki, chifukwa Modikayi+ wangumukambiya kuti wangakambiyanga weyosi cha.+ 11 Zuŵa ndi zuŵa, Modikayi wayendanga kunthazi kwa balaza la nyumba ya anthukazi* kuti waziŵi umoyu waku Esiteri kweniso vo vamuchitikiyanga.

12 Mwali weyosi wachiwonekiyanga kwa Fumu Ahasiweru pavuli pakuti amupaka mafuta ngakutowese ngo amwali wo, akhumbikanga kuŵapaka kwa myezi 12. Kuti amalizi kuŵatowesa, akhumbikanga kuŵapaka mafuta nga mure+ kwa myezi 6 kweniso mafuta nga basamu+ ndi nganyaki ngakupambanapambana ngakutowese kwa myezi 6. 13 Asani ivi vachitika, mwali yo wajanga wakunozgeka kuluta kwa fumu, ndipu wapaskikanga chechosi cho wapempha asani watuwa kunyumba ya anthukazi* kuluta kunyumba ya fumu. 14 Mwali yo, waserenga ndi mazulu munyumba ya fumu, ndipu ndi mlenji walutanga kunyumba yachiŵi ya anthukazi,* ndipu yo wamuphweliyanga ndi Shashigazi, mteŵeti wa fumu yo wenga wakutheneka,+ yo waphweriyanga mbilika.* Mwali yo walutanga so cha kwa fumu, pijapija asani fumu yingukondweseka nayu ndipu yamudanisa mwakumuzumbuwa zina.+

15 Nyengu yaku Esiteri yakuti walutiyi kwa fumu yingukwana. Iyu wenga mwana waku Abihayili mubali wa awisi aku Modikayi. Modikayi wangumuto kuja mwana waki.+ Esiteri wangupempha vinthu vinyaki cha kupatuwaku vo Hegayi, mteŵeti wa fumu yo wenga wakutheneka, yo waphweriyanga anthukazi wangumupaska. (Pa nyengu yosi iyi Esiteri wayanjikanga ndi munthu weyosi yo wamuwonanga.) 16 Esiteri wangutoleke kwa Fumu Ahasiweru kunyumba yaki yachifumu, mu mwezi wa 10, wo ndi mwezi wa Tebeti,* mu chaka cha 7+ cha ulamuliru waki. 17 Fumu yingumuyanja ukongwa Esiteri kuluska amwali anyaki wosi, ndipu yingukondweseka nayu kweniso yingumuyanja ukongwa kuluska amwali anyaki wosi. Mwaviyo fumu yingumuvwalika mphumphu yachifumu* kumutu kwaki ndipu yingumuŵika kuja fumukazi+ mumalu mwaku Vashiti.+ 18 Fumu yingunozge phwandu likulu alongozgi ŵaki wosi akuzirwa ndi ateŵeti ŵaki, lenili lenga phwandu laku Esiteri. Pavuli paki, fumu yingupharazga kuti ŵanthu afwatuliki muvigaŵa vosi, ndipu yaperekanga mphasu mwakukoliyana ndi chuma cha fumu.

19 Sonu amwali+ ŵati awunganisika pamoza kachiŵi, Modikayi wanguja pageti la fumu. 20 Esiteri wangukamba chechosi cha chakukwaskana ndi abali ŵaki ndipuso ŵanthu a mtundu waki,+ nge mo Modikayi wangumukambiya. Esiteri wangulutirizga kuchita vo Modikayi wangumukambiya, nge mo wachitiyanga pa nyengu yo wenga mu manja mwaki.+

21 Mu mazuŵa ngo Modikayi wajanga pageti la fumu, Bigitani ndi Tereshi, ateŵeti ŵaŵi a fumu, wo ŵenga alonda a pakhomu, angukwiya ndipu angunozga chiŵembu chakuti abayi* Fumu Ahasiweru. 22 Kweni Modikayi wanguziŵa va chiŵembu chenichi ndipu mwaliŵi wangukambiya Fumukazi Esiteri. Ndipu Esiteri wangukambiya fumu mumalu mwaku Modikayi. 23 Mwaviyo angufufuza nkhani yo ndipu angusaniya kuti njauneneska ndipu wosi ŵaŵi angupayikika pachimiti. Venivi vingulembeka mubuku la mbiri ya vakuchitika va mu nyengu yo, pa masu pa fumu.+

3 Pavuli paki, Fumu Ahasiweru yingumukweza pa udindu Hamani+ mwana waku Hamedata wa mphapu yaku Agagi+ ndipu yingumukweza mwakumupaska mpandu wapachanya kujumpha alongozgi anyaki wosi wo ŵenga nayu.+ 2 Ateŵeti wosi a fumu wo ŵenga pageti la fumu ajikamiyanga Hamani ndi kumusindamiya mpaka chisku pasi, pakuti ndivu fumu yingulamula kuti amuchitiyengi. Kweni Modikayi wangukana kumujikamiya pamwenga kumusindamiya mpaka chisku pasi. 3 Mwaviyo, ateŵeti a fumu wo ŵenga pageti la fumu angufumba Modikayi kuti: “Ntchifukwa wuli ukana kuvwiya dangu la fumu?” 4 Yiwu amufumbanga zuŵa ndi zuŵa, kweni waŵavwiyanga cha. Sonu angukambiya Hamani kuti awoni asani Modikayi amulekengi ŵaka;+ pakuti wanguŵakambiya kuti iyu ndi Myuda.+

5 Hamani wati wawona kuti Modikayi wakana kumujikamiya kweniso kumusindamiya mpaka chisku pasi, Hamani wangukwiya ukongwa.+ 6 Kweni wanguwona kuti mphakukwana cha kubaya* Modikayi pe, chifukwa angumukambiya vakukwaskana ndi ŵanthu aku Modikayi. Mwaviyo, Hamani wangwamba kupenja nthowa yakuti wamaliyi limu Ayuda wosi wo ŵenga mu ufumu wosi waku Ahasiweru, ŵanthu wosi aku Modikayi.

7 Mu mwezi wakwamba, wo ndi mwezi wa Nisani,* mu chaka cha 12+ cha ulamuliru wa fumu Ahasiweru, anguponya Puri+ (kung’anamuwa Mayeri) pa masu paku Hamani kuti aziŵi zuŵa ndi mwezi wo achitiyengi venivi, ndipu mayeri ngo nganguwiya mwezi wa 12, wo ndi mwezi wa Adara.*+ 8 Ndipu Hamani wangukambiya Fumu Ahasiweru kuti: “Pe ŵanthu anyaki wo akumbininikiya mu mitundu ya ŵanthu+ muvigaŵa vosi va ufumu winu,+ wo ŵe ndi marangu ngakupambana ndi nga ŵanthu anyaki wosi. Yiwu avwiya cha marangu nga fumu ndipu vingaŵa umampha cha kuti fumu yiŵalekere. 9 Asani vingaŵa umampha kwaku yimwi fumu, zomerezani kuti dangu lilembeki lakuti abayiki. Ini ndiperekengi siliva wakukwana matalenti* 10,000 kwa antchitu kuti akamuŵiki muchipinda chakusungamu chuma pa nyumba yachifumu.”*

10 Mwaviyo, fumu yinguzuwa mpheti yaki yakudindiya+ kujanja laki ndi kupaska Hamani+ mwana waku Hamedata wa mphapu yaku Agagi.+ Hamani mwenuyu wenga murwani wa Ayuda. 11 Fumu yingukambiya Hamani kuti: “Siliva ndipuso ŵanthu vaperekeka kwaku yiwi, kuti uchiti nawu vo uwona kuti vakwenere.” 12 Pavuli paki, alembi a fumu+ angudanika pa zuŵa la 13 la mwezi wakwamba. Yiwu angulemba+ vosi vo Hamani wangulamula kuti alembe masatarapi nga fumu, nduna zo zalamuliyanga vigaŵa ndipuso alongozgi a ŵanthu akupambanapambana, kuchigaŵa chechosi mu kalemberu kaki kweniso ku mtundu wewosi mu chineneru chaki. Makalata ngo ngangulembeka mu zina la Fumu Ahasiweru ndipu ngangudindika ndi mpheti yakudindiya ya fumu.+

13 Angutuma mathenga kuti ngakapereki makalata ngo muvigaŵa vosi va fumu, ndipu mumakalata ngo mwenga dangu lakuti anangi, abayi ndi kumaliya limu Ayuda wosi, anamana ndi arara viyo, ŵana ndi anthukazi, pa zuŵa limoza, pa zuŵa la 13 la mwezi wa 12, wo ndi mwezi wa Adara,+ ndipuso kuti aphangi katundu wawu.+ 14 Vo vingulembeka mukalata yeniyi vatingi vizijengi dangu muchigaŵa chechosi, ndipu vingupharazgika ku ŵanthu wosi kuti anozgeke zuŵa lenili. 15 Mathenga nganguluta liŵiliŵi+ mwakukoliyana ndi vo fumu yingulamula; dangu lo lingupangika kunyumba yachifumu ya mpanda wakukho ku Shushani.*+ Pavuli paki, fumu ndi Hamani anguja pasi kuti amwi, kweni ŵanthu mutawuni ya Shushani* angutimbanyizgika.

4 Modikayi+ wati wavwa vosi vo vinguchitika,+ wangukeruwa vakuvwala vaki ndipu wanguvwala chigudulu ndi kujidiriya vyotu. Pavuli paki, wanguluta pakati pa tawuni wachiliya ukongwa ndipuso mwakupwetekeka mtima. 2 Iyu wangumaliya ŵaka pageti la fumu, chifukwa munthu weyosi yo wavwala chigudulu wazomerezekanga cha kusere pageti la fumu. 3 Ndipu kuchigaŵa chechosi+ ko kungufika mazu nga fumu ndi dangu laki, Ayuda ŵenga ndi chitima chikulu ukongwa, afunganga,+ aliyanga kweniso atenjenga. Anandi agonanga pasi avwala vigudulu ndipuso ajidiriyanga vyotu.+ 4 Ateŵeti anthukazi aku Esiteri ndipuso ateŵeti ŵaki akutheneka ŵati aza ndi kumukambiya venivi, fumukazi yingusuzgika maŵanaŵanu ukongwa. Pavuli paki, yingutumiza vakuvwala kwaku Modikayi kuti wakavwali mumalu mwa chigudulu cho wanguvwala, kweni wanguvikana. 5 Vati vaŵa viyo, Esiteri wangudana Hataki yumoza mwa ateŵeti akutheneka a fumu, yo fumu yingusankha kuti wateŵetiyengi Esiteri ndipu wangumukambiya kuti waluti kwaku Modikayi kuchifumba kuti venivi vang’anamuwanganji kweniso kuti ntchinthu wuli cho chachitikanga.

6 Mwaviyo, Hataki wanguluta kwaku Modikayi mubalaza la tawuni yo, kunthazi pageti la fumu. 7 Modikayi wangumukambiya vosi vo vingumuchitikiya kweniso unandi wa ndalama+ zo Hamani wangulayizga kuti waperekengi ku chipinda chakusungamu chuma pa nyumba yachifumu, kuti Ayuda abayiki.+ 8 Wangumupaska so kalata yo mwenga dangu lakutuliya ku Shushani*+ lakukonkhoska va kubayika kwawu. Wangumukambiya kuti wakayilongo kwaku Esiteri ndi kumukonkhoske vo venga mwenimo. Wangumutuma so kuti wakamukambiyi+ kuti waluti kwa fumu kuchipempha kuti yiŵalongo wezi kweniso kuti iyu Esiteri wakaŵeyere fumu mumalu mwa ŵanthu a mtundu waki.

9 Hataki wanguweku ndipu wangukambiya Esiteri vo Modikayi wangumuka. 10 Esiteri wangukambiya Hataki kuti wakakambiyi Modikayi kuti:+ 11 “Ateŵeti wosi a fumu ndipuso ŵanthu a muvigaŵa vosi va fumu aziŵa kuti asani munthulumi pamwenga munthukazi weyosi waluta mubalaza lamukati+ la fumu kwambula kudanika, pe dangu limoza pe lo ligwira ntchitu, lakuti: Wabayikengi; wangaja ndi umoyu pijapija asani fumu yamulongo ndi nthonga yagolidi.+ Ndipu pajumpha mazuŵa 30 sonu ndechendadanikepu ndi fumu.”

12 Modikayi wati waziŵisika vo Esiteri wangukamba, 13 wangumuka Esiteri kuti: “Ungaŵanaŵananga cha kuti pa Ayuda wosi yiwi pe ndiwi uponengi chifukwa chakuti we munyumba ya fumu. 14 Pakuti asani ujengepu ŵaka cheti pa nyengu iyi, chovyu ndi utaski wa Ayuda vituliyengi kunyaki,+ kweni yiwi ndi a munyumba ya awusu, mubayikengi. Ndipu ndiyani yo waziŵa, panyaki yiwi waja fumukazi kuti uwovyi pa nyengu yeniyi?”+

15 Pavuli paki, Esiteri wangumuka Modikay kuti: 16 “Lutani, mukawunganisi Ayuda wosi wo ŵe ku Shushani* ndipu mukafungi+ mumalu mwaku ini. Mungachiryanga cha pamwenga kumwa kwa mazuŵa ngatatu,+ msana ndi usiku. Ini limoza ndi ateŵeti ŵangu anthukazi, nasi tifungengi. Ndilutengi kwa fumu, chinanga kuti ndiswengi dangu. Ndipu asani nkhufwa, mbwenu nkhafwi ŵaka.” 17 Mwaviyo, Modikayi wanguluta ndipu wanguchita vosi vo Esiteri wangumukambiya kuti wachiti.

5 Pa zuŵa lachitatu,+ Esiteri wanguvwala vakuvwala vaki va ufumukazi ndipu wanguma mubalaza lamukati la nyumba ya fumu, mwakulereskana ndi nyumba ya fumu. Pa nyengu iyi fumu yenga pampandu waki waufumu munyumba yaki yachifumu, mwakulereskana ndi khomu la nyumba yo. 2 Fumu yati yawona ŵaka fumukazi Esiteri yo yinguma mubalaza, yingukondwa nayu ndipu yingumulongo ndi nthonga yagolidi+ yo yenga mujanja laki. Pavuli paki, Esiteri wanguluta pafupi ndipu wanguko kusongu kwa nthonga.

3 Fumu yingumufumba kuti: “Ntchinthu wuli chasuzga Fumukazi Esiteri? Ukhumba kupemphanji? Chinanga ungapempha hafu ya ufumu wangu, upaskikengi cho upemphengi!” 4 Esiteri wangumuka kuti: “Asani vingakondwesa fumu, fumu yizi limoza ndi Hamani+ msanawale ku phwandu lo ndayinozge.” 5 Mwaviyo, fumu yingukambiya ateŵeti ŵaki kuti: “Kakambiyeni Hamani kuti wazi kunu mwaliŵi nge mo Esiteri wapemphe.” Sonu fumu ndi Hamani anguluta ku phwandu lo Esiteri wangunozga.

6 Phwandu la vinyu le mukati, fumu yingukambiya Esiteri kuti: “Pemphu laku ndakuti wuli? Upaskikengi cho upemphengi! Ukhumba kupemphanji? Chinanga ungapempha hafu ya ufumu wangu, upaskikengi!”+ 7 Esiteri wangumuka kuti: “Pemphu langu ndakuti: 8 Asani ndasaniya wezi pa masu pa fumu, ndipuso asani vingakondwesa fumu kundipaska vo ndipemphengi kweniso kuchita mwakukoliyana ndi pemphu langu, fumu yizi limoza ndi Hamani ku phwandu lo ndikunozgiyeningi mawa; ndipu mawa ndichitengi nge mo fumu yakambiya.”

9 Pa zuŵa lo, Hamani wangutuwaku wakondwa ndipu wenga ndi likondwa likulu mumtima mwaki. Kweni Hamani wati wawona Modikayi pageti la fumu ndipuso wati wawona kuti wasoka cha kweniso kumbwambwanthiya pa masu paki, Hamani wangumukwiyiya ukongwa Modikayi.+ 10 Chinanga kuti venga viyo, Hamani wanguwuko mtima ndipu wanguluta kunyumba kwaki. Pavuli paki wangudana abwezi ŵaki kweniso muwolu waki Zeresi.+ 11 Hamani wangujiŵikamu chifukwa cha chuma chaki chinandi, ŵana ŵaki anandi+ ndipuso chifukwa cha mo fumu yingumukweze pa udindu kweniso mo yingumukweze kuluska alongozgi anyaki ndipuso ateŵeti a fumu.+

12 Hamani wangukamba so kuti: “Chinyaki ntchakuti, Fumukazi Esiteri yadana munthu munyaki cha kweni ini pe kuti ndiluti ndi fumu ku phwandu lo yanozga.+ Ndadanika so kuti mawa nkharyi nawu limoza, iyu ndi fumu.+ 13 Kweni ndikhorwa cha ndi vinthu vosi venivi asani ndiwona Modikayi, Myuda waja pageti la fumu.” 14 Sonu muwolu waki Zeresi ndipuso abwezi ŵaki wosi angumukambiya kuti: “Mumiki chimiti chitali mamita pafufupi 22.* Ndipu ndi mlenji mukakambiyi fumu kuti Modikayi wapayikiki pachimiti cho.+ Pavuli paki, muziluti ku phwandu limoza ndi fumu kuti mukakondwi.” Sachizgu ili linguwoneka kuti ndamampha kwaku Hamani, ndipu wangumika chimiti cho.

6 Usiku weniwo fumu yingugona cha.* Mwaviyo yingudanisa buku la mbiri ya vakuchitika va mu nyengu yo,+ ndipu linguŵerengeka pa masu pa fumu. 2 Angusaniya kuti mubuku lo mungulembeka vo Modikayi wanguvumbuwa vakukwaskana ndi Bigitana ndi Tereshi, ateŵeti ŵaŵi a fumu, wo ŵenga alonda a pakhomu, wo angunozga chiŵembu chakuti abayi* Fumu Ahasiweru.+ 3 Fumu yingufumba kuti: “Kumbi Modikayi wakutumbikika wuli kweniso kuwongeka chifukwa cha vo wakuchita?” Ateŵeti a fumu angumuka kuti: “Palivi chechosi cho akumuchitiya.”

4 Pavuli paki fumu yingufumba kuti: “Kumbi ndiyani yo we mubalaza?”+ Pa nyengu iyi ndipu Hamani wasere mubalaza lakubwalu la nyumba ya fumu kuti wazikambiyi fumu kuti Modikayi wapayikiki pachimiti cho wangunozga.+ 5 Ateŵeti a fumu angumuka kuti: “Ndi Hamani+ yo wama mubalaza.” Sonu fumu yingukamba kuti: “Mukambiyeni kuti wasere.”

6 Hamani wati wasere, fumu yingumufumba kuti: “Ntchinthu wuli cho chitenere kuchitikiya munthu yo fumu yikhumba kumutumbika?” Hamani mumtima mwaki wangukamba kuti: “Ndiyani yo fumu yingakhumba kumutumbika kuluska ini?”+ 7 Sonu Hamani wangukambiya fumu kuti: “Munthu yo fumu yikhumba kumutumbika, 8 amutole vakuvwala vachifumu+ vo fumu yivwala kweniso hachi yo fumu yikwerapu, yo ayivwalika mphumphu yachifumu* kumutu kwaki. 9 Pavuli paki, vakuvwala vo kweniso hachi viperekeki mu manja mwa yumoza wa alongozgi akuzirwa a fumu, ndipu avwaliki munthu yo fumu yikhumba kumutumbika, amukwezi pahachi ndi kumuyendesa mubalaza la tawuni. Ndipu adanirizengi pa masu paki kuti: ‘Ivi ndivu vichitikiya munthu yo fumu yikhumba kumutumbika!’”+ 10 Nyengu yeniyo fumu yingukambiya Hamani kuti: “Yendesa! To vakuvwala ndi hachi ndipu vo wakamba chitiya Modikayi, Myuda yo waja pageti la fumu. Ungalekangaku chechosi cha pa vo wakamba.”

11 Sonu Hamani wanguto vakuvwala ndi hachi, wanguvwalika Modikayi+ ndipu wangumukweza pahachi ndi kumuyendesa mubalaza la tawuni. Iyu wadanirizanga kuti: “Ivi ndivu vichitikiya munthu yo fumu yikhumba kumutumbika!” 12 Pavuli paki, Modikayi wanguwere pageti la fumu, kweni Hamani wanguluta kunyumba yaki mwaliŵiliŵi, wachiliya uku wabenekere kumutu kwaki. 13 Hamani wati wakambiya muwolu waki Zeresi+ ndipuso abwezi ŵaki wosi, vosi vo vingumuchitikiya, ŵanthu ŵaki azeru ndipuso muwolu waki Zeresi angumukambiya kuti: “Asani Modikayi, yo mwayamba kuwa pa masu paki ndi mphapu ya Ayuda,* mumuthereskengi cha; muwengi nadi pa masu paki.”

14 Ŵechekulongoro nayu, ateŵeti a fumu anguza ndi kuto Hamani mwaliŵiliŵi ndipu anguluta nayu ku phwandu lo Esiteri wangunozga.+

7 Sonu fumu ndi Hamani+ anguza ku phwandu lo fumukazi Esiteri yingunozga. 2 Pa zuŵa lachiŵi, phwandu la vinyu le mukati, Fumu yingufumba so Esiteri kuti: “Pemphu laku ndakuti wuli, Fumukazi Esiteri? Upaskikengi cho upemphengi! Ukhumba kupemphanji? Chinanga ungapempha hafu ya ufumu wangu, upaskikengi!”+ 3 Fumukazi Esiteri yingumuka kuti: “Asani ndasaniya wezi pa masu pinu fumu, ndipuso asani vingakukondwesani, ndipempha kuti mutaski umoyu wangu kweniso kuti ŵanthu a mtundu wangu+ angabayikanga cha. 4 Pakuti ini ndi ŵanthu a mtundu wangu tagulisika+ kuti atinangi, atibayi ndi kutimaliya limu.+ Asani tingugulisika nge akapolu anthulumi kweniso anthukazi, ndatingi ndijengepu ŵaka cheti. Kweni mungazomerezanga cha kuti suzgu yeniyi yichitiki, chifukwa yipwetekengi so fumu.”

5 Fumu Ahasiweru yingufumba fumukazi Esiteri kuti: “Ndiyani yo wachita venivi, ndipu munthu yo wachita chiganga cha viyo we pani?” 6 Esiteri wangukamba kuti: “Murwani ndipuso muheni ndi uyu, Hamani.”

Hamani wanguchita mantha ukongwa chifukwa cha fumu kweniso fumukazi. 7 Fumu yingukwiya ukongwa ndipu yingutuwapu pa phwandu la vinyu ndi kuluta kumunda wa pa nyumba yachifumu, kweni Hamani wangusoka kuti waŵeyere fumukazi Esiteri kuti yitaski umoyu waki, pakuti wanguziŵa kuti fumu yimulekengi ŵaka cha kwambula kumulanga. 8 Fumu yinguwere kunyumba ya phwandu la vinyu kutuwa kumunda wa pa nyumba yachifumu ndipu yingusaniya kuti Hamani wajiponya pampandu po Esiteri wenga. Fumu yingudaniriza kuti: “Kumbi wakhumba so kukolere fumukazi munyumba mwangu?” Fumu yati yamaliza ŵaka kukamba mazu ngenanga, angubenekere chisku chaku Hamani. 9 Sonu Habona,+ yumoza wa ateŵeti a fumu wangukamba kuti: “Hamani wakunozga so chimiti chakuti wapayikepu Modikayi,+ yo mazu ngaki ngangutaska fumu.+ Chimiti cho chamikika kunyumba yaku Hamani ndipu ntchitali mamita pafufupi 22.”* Fumu yati yavwa venivi yingukamba kuti: “Kamupayikeni pachimiti chenicho.” 10 Mwaviyo, Hamani angumupayika pachimiti cho wangunozge Modikayi ndipu ukali wa fumu ungutuna.

8 Pa zuŵa lenilo, Fumu Ahasiweru yingupereka nyumba yaku Hamani,+ murwani wa Ayuda,+ kwaku Esiteri yo wenga Fumukazi. Ndipu Modikayi wanguza pa masu pa fumu chifukwa Esiteri wanguvumbuwa kuti ndi mubali waki.+ 2 Sonu fumu yinguzuwa mpheti yaki yakudindiya+ yo yingulonda kwaku Hamani ndipu yingupereka mpheti yo kwaku Modikayi. Esiteri wangusankha Modikayi kuti wawoneliyengi nyumba yaku Hamani.+

3 Esiteri wangulongoro so ndi fumu. Iyu wanguwa pamalundi nga fumu ndipu wanguliya ndi kuŵeyere fumu kuti yitondekesi chiŵembu cho Hamani wa mphapu yaku Agagi wangunozge Ayuda.+ 4 Fumu yingulongo Esiteri ndi nthonga yagolidi+ ndipu Esiteri wangusoka ndi kuma pa masu pa fumu. 5 Iyu wangukamba kuti: “Asani vingakondwesa fumu ndipuso asani ndasaniya wezi pa masu paki kweniso asani vingaŵa umampha kwa fumu ndipuso asani fumu yakondweseka nani, dangu lilembeki lakutondekesa makalata ngaku Hamani wachiŵembu,+ mwana waku Hamedata wa mphapu yaku Agagi,+ ngo wangulemba kuti wabayi Ayuda muvigaŵa vosi va fumu. 6 Pakuti ndingakunthiyapu wuli kuwona soka lichiwiya ŵanthu a mtundu wangu, ndipuso ndingakunthiyapu wuli kuwona abali ŵangu achibayika?”

7 Mwaviyo, Fumu Ahasiweru yingukambiya Fumukazi Esiteri ndi Modikayi, Myuda kuti: “Awonani! Ndapereka nyumba yaku Hamani kwaku Esiteri+ ndipu iyu ndamupayika pachimiti+ chifukwa cha chiŵembu cho wangunozga kuti wayukiyi* Ayuda. 8 Sonu mungalemba mu zina la fumu chechosi cho mwawona kuti ntchamampha kwa Ayuda ndipu mudindepu ndi mpheti yakudindiya ya fumu, chifukwa dangu lo lalembeka mu zina la fumu ndi kudindika ndi mpheti yakudindiya ya fumu, lingasinthika cha.”+

9 Sonu alembi a fumu angudanika pa nyengu yeniyo mu mwezi wachitatu wo ndi mwezi wa Sivani,* pa zuŵa la 23. Alembi wo, angulemba vosi vo Modikayi wangulamula. Makalata ngo, ngangutumizika kwa Ayuda, masatarapi,+ nduna ndipuso kwa alongozgi a vigaŵa+ kutuliya ku Indiya mpaka ku Ifiyopiya, vigaŵa 127. Kuchigaŵa chechosi mu kalemberu kaki, mtundu wewosi mu chineneru chaki ndipuso kwa Ayuda mu kalemberu kawu ndi chineneru chawu.

10 Wangungalemba mu zina la Fumu Ahasiweru ndipu wangudindapu ndi mpheti yakudindiya ya fumu+ ndi kungatumiza mwakugwiriskiya ntchitu mathenga nga pamahachi. Mathenga ngo, ngangukwera pamahachi ngakutchimbiya ukongwa ngo angaŵetanga kuti angagwiriskiyengi ntchitu pakuteŵete fumu. 11 Mumakalata ngo, fumu yinguzomereza Ayuda mumatawuni ngosi ngakupambanapambana kuti awungani pamoza ndi kuvikiliya maumoyu ngawu, ndipuso kuti anangi, abayi ndi kumaliya limu gulu la nkhondu la mtundu wewosi wa ŵanthu pamwenga la chigaŵa chechosi lo lingaŵayukiya, kusazgiyapu anthukazi ndi ŵana kweniso kuti aphangi katundu wawu.+ 12 Venivi vakhumbikanga kuchitika pa zuŵa limoza muvigaŵa vosi va Fumu Ahasiweru, pa zuŵa la 13 la mwezi wa 12, wo ndi mwezi wa Adara.*+ 13 Vo vingulembeka mukalata yeniyi, vakhumbikanga kujalikiskika nge dangu muvigaŵa vosi kweniso kupharazgika ku ŵanthu wosi kuti pa zuŵa lo, Ayuda azije akunozgeka kuweze arwani ŵawu.+ 14 Fumu yati yalamula, mathenga ngo ngangukwera pamahachi ngo angagwiriskiyanga ntchitu pakuteŵete fumu, nganguluta mwaliŵi ndipu ngatchimbiyanga ukongwa. Dangu lo linguperekeka so kunyumba yachifumu ya mpanda wakukho ku Shushani.*+

15 Sonu Modikayi wangutuwapu pa masu pa fumu wavwala chakuvwala chachifumu chabuluu ndipuso chituŵa, chisoti chaufumu chagolidi chaunkhankhu kweniso mkhanju wapepo wakupangika ndi weya wa mbereri.+ Ndipu ŵanthu mutawuni ya Shushani* adanirizanga chifukwa cha likondwa. 16 Ayuda angutaskika.* Yiwu angukondwa ndi kuzaya ndipu ŵanthu aŵapaskanga ulemu. 17 Ndipu muvigaŵa vosi ndi matawuni ngosi, kwekosi ko mazu nga fumu ndipuso dangu laki vingufika, Ayuda angukondwa ndi kuzaya kweniso achitanga maphwandu ndi vinthu vinyaki vakulongo kuti akondwa. Ŵanthu anandi a mucharu cho, ajikambanga kuti mbayuda+ chifukwa chakuti awopanga Ayuda.

9 Pa zuŵa la 13 mu mwezi wa 12, wo ndi mwezi wa Adara,*+ pa nyengu yo mazu kweniso dangu la fumu vakhumbikanga kuchitika,+ pa zuŵa lo arwani ŵa Ayuda akhumbanga kuti aŵathereski, vinthu vingugadabuka ndipu Ayuda anguthereska ŵanthu wo aŵatinkhanga.+ 2 Ayuda anguwungana pamoza mumatawuni ngawu muvigaŵa vosi va Fumu Ahasiweru,+ kuti abayi ŵanthu wo akhumbanga kuŵapweteka. Ndipu pengavi munthu yo watingi wamengeku chifukwa ŵanthu wosi aŵawopanga.+ 3 Alongozgi wosi a vigaŵa, masatarapi,+ nduna kweniso wo agwiranga ntchitu za fumu, awovyanga Ayuda chifukwa chakuti awopanga Modikayi. 4 Modikayi wenga ndi mazaza+ munyumba ya fumu ndipu mbiri yaki yawandanga muvigaŵa vosi chifukwa nthazi zaki zakuliyangakuliyanga.

5 Ayuda anguthereska arwani ŵawu wosi, anguŵabaya ndi lipanga ndi kuŵasakaza. Yiwu anguchita chechosi cho akhumbanga kuchitiya ŵanthu wo aŵatinkhanga.+ 6 Kunyumba yachifumu ya mpanda wakukho ku Shushani,*+ Ayuda angubaya ndi kusakaza anthulumi 500. 7 Kweniso angubaya Pashandata, Dafoni, Asipata, 8 Porata, Adaliya, Aridata, 9 Paramashita, Arisayi, Aridayi ndi Vayizata, 10 wo ŵenga ŵana 10 aku Hamani mwana waku Hamedata, murwani wa Ayuda.+ Kweni ŵati aŵabaya, anguto katundu weyosi cha.+

11 Pa zuŵa lenili fumu anguyikambiya unandi wa ŵanthu wo angubayika ku Shushani,* kunyumba yachifumu ya mpanda wakukho.

12 Fumu yingukambiya Fumukazi Esiteri kuti: “Kunyumba yachifumu ya mpanda wakukho ku Shushani,* Ayuda abaya ndi kusakaza anthulumi 500 ndipuso ŵana 10 aku Hamani. Sonu kumbi achita wuli kuvigaŵa vinyaki vosi va fumu?+ Pemphu laku ndakuti wuli sonu? Upaskikengi cho upemphengi! Ukhumba kupemphanji so chinyaki? Chichitikengi.” 13 Esiteri wangumuka kuti: “Asani vingakondwesa fumu,+ zomerezani kuti mawa Ayuda wo ŵe mutawuni ya Shushani* achiti so mwakuyanana ndi dangu la msanawale;+ ndipu zomerezani so kuti ŵana 10 aku Hamani apayikiki pachimiti.”+ 14 Sonu fumu yingulamula kuti venivi vichitiki. Dangu lingupangika ku Shushani* ndipu ŵana 10 aku Hamani angupayikika.

15 Ayuda ku Shushani* anguwungana so pamoza pa zuŵa la 14 la mwezi wa Adara+ ndipu angubaya anthulumi 300 ku Shushani* kweni anguto katundu weyosi cha.

16 Ayuda anyaki wosi muvigaŵa va fumu nawu so anguwungana pamoza ndipu anguvikiliya maumoyu ngawu.*+ Angumala arwani ŵawu,+ angubaya ŵanthu 75,000 wo aŵatinkhanga. Kweni anguto katundu weyosi cha. 17 Anguchita venivi pa zuŵa la 13 la mwezi wa Adara ndipu angupumuwa pa zuŵa la 14. Zuŵa lenili angulisambusa zuŵa laphwandu kweniso lakukondwe.

18 Ayuda ku Shushani* anguwungana pamoza pa zuŵa la 13+ ndipuso la 14+ ndipu angupumuwa pa zuŵa la 15. Zuŵa lenili angulisambusa zuŵa laphwandu kweniso lakukondwe. 19 Ndichu chifukwa chaki Ayuda wo ajanga mumatawuni ngamanangamana nga kubwalu kwa tawuni ya Shushani angusambusa zuŵa la 14 la mwezi wa Adara kuja zuŵa lakukondwe kweniso laphwandu, zuŵa lakuchitiya vinthu vakukondwesa+ kweniso nyengu yakupaskana vakurya.+

20 Modikayi+ wangulemba vinthu venivi ndi kutumiza makalata kwa Ayuda wosi muvigaŵa vosi va Fumu Ahasiweru, vapafupi ndi vakutali. 21 Wanguŵakambiya kuti akumbukengi zuŵa la 14 la mwezi wa Adara ndipuso zuŵa la 15, chaka chechosi, 22 chifukwa mu mazuŵa ngenanga, Ayuda angufwatuka kwa arwani ŵawu ndipu mu mwezi wenuwu chitima chawu chingusambuka likondwa kweniso kuliya kwawu+ kungusambuka zuŵa lakuchitiya vinthu vakukondwesa. Yiwu angulamulika kuti akumbukengi mazuŵa ngenanga nge mazuŵa nga phwandu ndipuso ngakukondwe kweniso nge nyengu yakupaskana vakurya ndi kupereka mphasu kwa akavu.

23 Ndipu Ayuda anguzomereza kuti alutirizgengi kuchita phwandu lo angwamba kuchita kweniso kuti achitengi vo Modikayi wanguŵalembe. 24 Pakuti Hamani+ mwana waku Hamedata wa mphapu yaku Agagi,+ murwani wa Ayuda wosi, wangunozga chiŵembu kuti wabayi Ayuda.+ Iyu wanguchita Puri,+ kung’anamuwa Mayeri, kuti watenthemesi Ayuda ndipuso kuti waŵasakazi. 25 Kweni Esiteri wati waza pa masu pa fumu, fumu yingupereka dangu lo lingulembeka kuti:+ “Chiŵembu chiheni cho wangunozge Ayuda+ chiwere mweneku,” ndipu iyu ndi ŵana ŵaki anguŵapayika pachimiti.+ 26 Ndichu chifukwa chaki mazuŵa ngenanga ngangudanika kuti Purimu, kutuliya pa zina lakuti Puri.*+ Mwaviyo, chifukwa cha vosi vo vingulembeka mukalata yeniyi ndipuso vo anguwona vakukwaskana ndi nkhani yeniyi kweniso chifukwa cha vo vinguŵachitikiya, 27 Ayuda, ŵana ŵawu ndipuso ŵanthu wosi wo angukoliyana nawu,+ anguzomera kuti achitengi phwandu pa mazuŵa ngaŵi ngenanga kwambula kutondeka ndipuso kuti achitengi vo vingulembeka vakukwaskana ndi phwandu la mazuŵa ngaŵi lenili pa nyengu yakuŵikika chaka chechosi. 28 Akhumbikanga kukumbuka mazuŵa ngenanga kweniso kungasunga mu mugonezi wewosi, mubanja lelosi, muchigaŵa chechosi ndipuso mutawuni yeyosi. Ayuda angalekanga cha kusunga mazuŵa nga Purimu, ndipu ŵana ŵawu nawu angalekanga cha kukumbuka mazuŵa ngenanga.

29 Sonu Fumukazi Esiteri mwana waku Abihayili ndipuso Modikayi, Myuda, angulemba kalata yachiŵi ndi mazaza ngosi kuti asimikizi vakukwaskana ndi Purimu. 30 Modikayi wangutumiza makalata kwa Ayuda wosi muvigaŵa 127+ va ufumu waku Ahasiweru.+ Mumakalata ngo, wangulembamu mazu ngachimangu ndipuso ngauneneska, 31 kusimikiziya kuti akhumbikanga kukumbuka mazuŵa nga Purimu pa nyengu yaki yakuŵikika, nge mo Modikayi, Myuda ndipuso Fumukazi Esiteri anguŵakambiya.+ Wanguŵakumbusa so kuti akhumbikanga kufiska vo yiwu ndi ŵana ŵawu anguzomera kuti achitengi,+ kusazgapu kufunga+ kweniso kupemphera mwakuŵeyere.+ 32 Dangu laku Esiteri lingusimikiziya nkhani yeniyi yakukwaskana ndi Purimu,+ ndipu lingulembeka mubuku.

10 Fumu Ahasiweru yingwambisa ntchitu ya ukapolu mucharu cho kweniso muvirwa va munyanja.

2 Ndipu ntchitu zaki zosi zikulu kweniso zanthazi, ndipuso nkhani yakukonkhoska mo fumu yingupaskiya Modikayi+ udindu ukulu,+ vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu+ ya mafumu nga ku Mediya ndi ku Peresi.+ 3 Modikayi Myuda wenga wachiŵi kwa Fumu Ahasiweru. Wenga wakuzirwa* ukongwa pakati pa Ayuda ndipu watumbikikanga ukongwa ndi abali ŵaki wosi, vo wachitanga vawovyanga ŵanthu a mtundu waki ndipu vo wakambanga vawovyanga ŵana ŵawu wosi kuti ajengi mwachimangu.*