KALATA YAKWAMBA YAKU PETURO
1 Ini Peturo, wakutumika+ waku Yesu Khristu, ndilembe yimwi ŵanthu ambula kujalisa wo akumbininikiya ku Pontu, Galatiya, Kapadokiya,+ Asia ndi ku Bituniya. Ndilembe yimwi akusankhika 2 mwakukoliyana ndi kuziŵiya limu vinthu kwaku Chiuta, Ada,+ yimwi mwatoweseka ndi mzimu+ kuti muje akuvwiya kweniso kuti muwaziki ndopa zaku Yesu Khristu, kuti:+
Wezi ukulu kweniso chimangu visazgikiyeku kwaku yimwi.
3 Wathamikiki Chiuta ndipuso Wusewu wa Ambuyafwi Yesu Khristu, pakuti chifukwa cha lisungu laki likulu wakutibala so+ kuti tije ndi chilindizga chamoyu+ kuporote mu chiyuka chaku Yesu Khristu kutuliya ku nyifwa,+ 4 kuluta ku chihara cho chinganangika cha, chingafipiskika cha kweniso chingatchujuka cha.+ Chihara ichi chasungikiya yimwi kuchanya,+ 5 yimwi muvikilirika ndi nthazi yaku Chiuta kuporote mu chivwanu kuti muzilonde utaski wo wazamuvumbulika mu nyengu yakumaliya. 6 Chifukwa cha venivi mukondwa ukongwa, chinanga kuti kwa kanyengu kamanavi mphakwenere kuti musuzgiki ndi mayeseru ngakupambanapambana,+ 7 ndi chilatu chakuti chivwanu chinu cho chayeseka,+ chenicho ntchakuzirwa ukongwa kuluska golidi yo wanangika chinanga kuti wayeseka* ndi motu, chizikuchitiskeni kuti muzithamikiki, muzikankhuskiki kweniso muzipaskiki ulemu pa nyengu yo Yesu Khristu wazamuvumbulika.+ 8 Chinanga kuti mukumuwonapu cha, mutimuyanja. Chinanga kuti mutimuwona cha sonu, kweni muvwana mwaku iyu ndipu mukondwa ukongwa ndi likondwa lambula makambika kweniso launkhankhu, 9 muchilindizga utaski winu, wo ntchilatu cha chivwanu chinu.+
10 Achimi wo angukambiya limu vakukwaskana ndi wezi ukulu wo ulipu chifukwa chaku yimwi, angufufuza va utaski wenuwu mwaphamphu ndipuso mwakuphwere.+ 11 Yiwu angulutirizga kufufuza nyengu pamwenga mazuŵa ngo mzimu wo wenga mwaku yiwu unguŵalongo, vakukwaskana ndi Khristu.+ Venga viyo chifukwa chakuti mzimu wakupaturika ungupereke limu ukaboni wakukwaskana ndi kusuzgika kwaku Khristu+ ndipuso wakukwaskana ndi unkhankhu wo wangusaniya pavuli paki. 12 Chiuta wanguvumbuliya achimi kuti ajiteŵetiyanga ŵija cha, kweni ateŵetiyanga yimwi. Yiwu akambanga vinthu vo sonu vapharazgika kwaku yimwi ndi ŵanthu wo angukupharazgiyani uthenga wamampha mwakuwovyeka ndi mzimu wakupaturika wo ungutumizika kutuliya kuchanya.+ Mu vinthu venivi, angelu akhumbisiska kulingizamu.
13 Mwaviyo, nozgekeresani maŵanaŵanu nginu kuti mugwiri ntchitu;+ lutirizgani kuŵanaŵana umampha;+ jani ndi chilindizga mu wezi ukulu wo mwazamulongoreka pa nyengu yo Yesu Khristu wazamuvumbulika. 14 Nge ŵana akuvwiya, lekani kuwumbika ndi* makhumbiru ngo mwenga nangu kali pa nyengu yo mwenga ambula kuziŵa, 15 kweni nge mo Mtuŵa yo wakukudanani waliri, namwi muje atuŵa mu vakuchita vinu vosi,+ 16 pakuti kukulembeka kuti: “Muje atuŵa, chifukwa ini nde mtuŵa.”+
17 Ndipu asani mupempha vinthu kwa Ada wo ayeruzga mwambula kwanjiya+ mwakukoliyana ndi ntchitu yaku weyosi, muchitengi vinthu mwamantha+ pa nyengu yo mwe alendu. 18 Chifukwa muziŵa kuti vo vikukufwatuwani* ku umoyu winu wabwekabweka wo mukupaskika ndi apapi ŵinu akali,* ndi siliva cha pamwenga golidi vo vinangika.+ 19 Kweni mukufwatulika ndi ndopa zakuzirwa+ nge za mwana wa mbereri wambula kalema ndipuso donthu,+ ndopa zaku Khristu.+ 20 Kukamba uneneska, iyu wanguziŵikiya limu charu chechendajalikiskiki,+ kweni wanguwoneke kukumaliya kwa nyengu chifukwa chaku yimwi.+ 21 Kuporote mwaku iyu, mugomezga Chiuta+ yo wakumuyuska ku nyifwa+ ndi kumupaska unkhankhu,+ kuti chivwanu chinu ndi chilindizga chinu vije mwaku Chiuta.
22 Sonu pakuti mwajitowesa chifukwa cha kuvwiya uneneska, vo vachitiska kuti muyanjengi abali kwambula chinyengu,+ muyanjanengi ukongwa kutuliya mumtima.+ 23 Pakuti mwabalika so, mbewu yo yinganangika ndiyu yakubalani cha,+ kweni mwabalika ndi mbewu yakuti yinganangika cha*+ kuporote mu mazu ngaku Chiuta wamoyu kweniso wamuyaya.+ 24 Pakuti “ŵanthu wosi ŵe nge uteka, ndipu unkhankhu wawu we nge luŵa lakudondu; uteka ufota ndipu luŵa liponthoka, 25 kweni mazu ngaku Yehova* ngaŵengeku mpaka muyaya.”+ Ndipu uthenga wamampha wo ukupharazgika kwaku yimwi ndiwu “mazu” ngenanga.+
2 Mwaviyo, lekani ntchitu ziheni zosi,+ uryarya, chinyengu, bina ndipuso kukamba vinthu viheni va ŵanthu anyaki ŵeneku palivi. 2 Nge malitema ngo ngabalika ŵaka sonu,+ mukhumbisiskengi mkaka wa mazu wambula kuchumbuluka, kuti ukuwovyeni kukuwa kuti muzisaniyi utaski,+ 3 pakuti mwalaŵa ndipu mwawona* kuti Ambuya mbalisungu.
4 Muchiza kwa Ambuya, wo ndi mwa wamoyu weniwo ŵanthu akuwukana,+ kweni wo ndi mwa wakusankhika ndipuso wakuzirwa kwaku Chiuta,+ 5 yimwi mwaŵeni nge mya yamoyu, muzengeka kuŵa nyumba yauzimu+ kuti muje asembi akupaturika, ndi chilatu chakuti mupereki sembi zauzimu+ zakuzomerezeka kwaku Chiuta kuporote mwaku Yesu Khristu.+ 6 Pakuti Lemba likamba kuti: “Awonani! Ku Ziyoni ndiŵikaku mwa wakusankhika, mwa wakuzirwa wapakona wa fawundeshoni, ndipu palivi munthu yo we ndi chivwanu mu mwa wenuwu yo wazamuguŵa.”*+
7 Mwaviyo, kwaku yimwi mbakuzirwa chifukwa mwe akugomezga, kweni ku ŵanthu ambula kugomezga, “mwa wo akuzenga anguwukana+ ndiwu waja mwa wakukhumbika ukongwa wapakona,”*+ 8 kweniso waja “mwa wakuguŵiska ndipuso jalawi lakuwisa.”+ Yiwu aguŵa chifukwa avwiya cha mazu. Wenuwu ndiwu umaliru wo utiŵalindizga. 9 “Kweni yimwi ndimwi ŵanthu akusankhika, asembi wo so ndi mafumu, mtundu wakupaturika,+ ŵanthu wo ntchuma chapade chaku Chiuta,+ kuti mupharazgi kwekosi mijalidu yamampha ukongwa”*+ yaku Yo wakukudanani kutuwa mu mdima kuluta ku ukweru waki wakuziziswa.+ 10 Pakuti kali mwenga mtundu cha, kweni sonu mwe ŵanthu aku Chiuta;+ kali mungulongoreka lisungu cha, kweni sonu mwalongoreka lisungu.+
11 Akwanjiwa, nditikupemphani nge alendu kweniso ŵanthu ambula kujalisa,+ kuti mulutirizgi kukana makhumbiru nga liŵavu+ ngo ngachita namwi nkhondu.+ 12 Lutirizgani kuja ndi nkharu yamampha pakati pa ŵanthu amitundu,+ kuti asani atikunenani kuti muchita vinthu viheni, ajiwone ŵija ntchitu zinu zamampha+ ndipu pavuli paki azikankhuski Chiuta mu zuŵa laki lakwendere.
13 Chifukwa cha Ambuya, jithereskeni ku chechosi chakujalikiskika ndi munthu,+ kwali nkhwa fumu+ pakuti ye ndi mazaza 14 pamwenga ku nduna zo zatumika ndi fumu yo, kuti zilangi akunanga ndi kulumba wo achita vamampha.+ 15 Pakuti ndi khumbu laku Chiuta kuti mwakuchita chamampha, mujali pamulomu pa ŵanthu ambula zeru wo akamba vinthu vaŵakaŵaka.+ 16 Jani nge anangwa,+ ndipu mungagwiriskiyanga ntchitu wanangwa winu nge chakubisamiyaku* cha kuti muchitengi vinthu viheni,+ kweni muwugwiriskiyengi ntchitu nge akapolu aku Chiuta.+ 17 Mutumbikengi ŵanthu amitundu yosi,+ muyanjengi gulu losi la abali,+ muwopengi Chiuta+ ndipuso mutumbikengi fumu.+
18 Ateŵeti ajithereskengi kwa ambuyawu ndi mantha ngakwenere.+ Angachitiyanga venivi ambuyawu amampha ndi akoloŵa pe cha, kweni achitiyengi so wo mbakusuzga kuŵakondwesa. 19 Pakuti mbumampha kuti munthu wakunthiyepu masuzgu* ndipuso kuti wasuzgiki ndi vinthu vambula urunji chifukwa cha njuŵi yaki kwaku Chiuta.+ 20 Pakuti pe phindu wuli asani mukunthiyapu kupumika chifukwa cha kuchita ubudi?+ Kweni asani mukunthiyapu masuzgu chifukwa cha kuchita vinthu vamampha, Chiuta wawona kuti venivi vamampha.+
21 Mukudanikiya umoyu wenuwu, pakuti chinanga ndi Khristu wangusuzgika chifukwa chaku yimwi,+ ndipu wakukusiliyani chakuwoniyapu kuti mulondongi maphazi ngaki mwakugomezgeka.+ 22 Iyu wanguchitapu ubudi wewosi cha+ ndipuso mumulomu mwaki mukusanirikapu boza cha.+ 23 Po wanyozekanga*+ wanguweze kunyoza* cha.+ Po wasuzgikanga+ wanguwofyeza cha, kweni wanguzomereza kuti Mweniyo wayeruzga+ mwaurunji wamuphwere. 24 Iyu wangupinga maubudi ngidu+ muliŵavu laki po wangukhomeka pachimiti,+ kuti tifwi ku maubudi ndi kuja amoyu ku urunji. Ndipu “mukuchizgika kuporote mu vilonda vaki.”+ 25 Pakuti mwenga nge mbereri zakulanda,+ kweni sonu mwawere ku mliska+ kweniso wakuwonere maumoyu nginu.
3 Mwakuyanana ŵaka, yimwi anthukazi akuyirwa, mujithereskengi kwa alumu ŵinu+ kuti wo aleka kuvwiya mazu, akopeki kwambula mazu chifukwa cha nkharu ya awolu ŵawu,+ 2 pakuti ajiwone ŵija nkharu yinu yamampha*+ ndipuso ulemu ukulu. 3 Kujitowesa kwinu kungaŵanga kwakubwalu cha, kung’anamuwa kuluka sisi ndipuso kuvwala vakujitowese vagolidi+ pamwenga vakuvwala vamampha, 4 kweni kuŵi kwa munthu wakubisika wa mumtima, wakuvwala vakujitowese vo vinganangika cha, vo ndi mzimu wakufwasa kweniso wakuzika,+ wo Chiuta watiwuwona kuti ngwakuzirwa ukongwa. 5 Pakuti viyo ndimu anthukazi akupaturika akali wo alindizganga Chiuta ajitowesiyanga. Yiwu ajithereskanga kwa alumu ŵawu, 6 nge mo Sara wavwiyanga Abrahamu ndipu wamudananga kuti ambuya.+ Yimwi mwaja ŵana ŵaki, chikulu mulutirizga kuchita vinthu vamampha ndipuso muleka kopa chechosi.+
7 Mwakuyanana ŵaka, yimwi anthulumi akuto, lutirizgani kuja nawu mwakuŵaziŵa umampha* awolu ŵinu. Muŵapaskengi ulemu anthukazi+ nge chiyaŵi chambula kukho pakuti mwazamuhariya nawu limoza+ mphasu ya umoyu. Asani mwaleka kuchita viyo, mapempheru nginu ngajalizikengi.
8 Pakumaliya, yimwi mosi muŵi ndi maŵanaŵanu ngamoza,*+ muŵanaŵaniyanengi, muyanjengi abali, muŵi alisungu,+ ndipuso muŵi akujiyuyuwa.+ 9 Mungaweziyanga uheni pa uheni cha+ pamwenga kunyoza pa kunyoza,+ mumalu mwaki muweziyengi vitumbiku,+ pakuti mukudanikiya kuti muchitengi venivi ndi chilatu chakuti muzihari vitumbiku.
10 Pakuti “yo watanja umoyu ndipu wakhumba kuwona mazuŵa ngamampha, watenere kuvikiliya lilimi laki ku uheni+ ndipuso milomu yaki kuti yileki kukamba boza. 11 Iyu watuweku ku chinthu chiheni+ ndipu wachiti cho ntchamampha,+ wapenji chimangu ndipu wachilondo.+ 12 Pakuti masu ngaku Yehova* nge pa ŵanthu arunji ndipu makutu ngaki ngatuvwa kuŵeyere kwawu,+ kweni chisku chaku Yehova* chisuskana ndi wosi wo achita vinthu viheni.”+
13 Kukamba uneneska, kumbi ndiyani yo wangakupwetekani asani mulimbikiya kuchita vinthu vamampha?+ 14 Kweni chinanga kuti musuzgiki chifukwa cha urunji, muŵengi akukondwa.+ Kweni mungaviwopanga cha vo yiwu atopa,* pamwenga kutimbanyizgika maŵanaŵanu.+ 15 Muziŵi mumitima yinu kuti Khristu ndiyu Ambuya kweniso kuti ngwakupaturika, nyengu zosi muŵengi akunozgeka kumuka munthu weyosi yo watikufumbani vakukwaskana ndi chilindizga cho mwe nachu. Kweni muchitengi venivi mwakuzika+ kweniso ndi ulemu ukulu.+
16 Lutirizgani kuŵa ndi njuŵi yamampha,+ kuti asani muneneka mu nthowa yeyosi, wo atikunenani alengi soni+ chifukwa cha nkharu yinu yamampha nge akulondo Khristu.+ 17 Pakuti asani Chiuta wazomereza, mbumampha kusuzgika chifukwa cha kuchita vinthu vamampha,+ kuluska kusuzgika chifukwa cha kuchita vinthu viheni.+ 18 Pakuti Khristu wangufwa kamoza pe mbwenu mpaka muyaya chifukwa cha maubudi,+ munthu murunji wangufwiya ŵanthu ambula urunji,+ kuti wakulongozgiyeni kwaku Chiuta.+ Wangubayika mu liŵavu+ kweni wanguyuskika mu mzimu.+ 19 Pavuli paki wanguluta kuchipharazgiya mizimu yo yenga mujeri,+ 20 yo kali yenga yambula kuvwiya pa nyengu yo Chiuta walindizganga mwakuzikira* mu nyengu yaku Nowa,+ penipo chombu* chakhomekanga+ cho ŵanthu amanavi ŵaka, akukwana 8 angutaskikiyamu pamaji.+
21 Ubatizu uyanana ndi chombu* chenichi, ndipu nawu so utikutaskani sonu chifukwa cha kuyuskika kwaku Yesu Khristu (mwakutuzga lisiru la liŵavu cha kweni mwakupempha Chiuta kuti muŵi ndi njuŵi yamampha).+ 22 Iyu we kujanja lamaryi laku Chiuta+ pakuti wakuluta kuchanya, ndipu angelu, mazaza ndipuso nthazi vikuthereskeke kwaku iyu.+
4 Pakuti Khristu wangusuzgika we mu liŵavu,+ yimwi namwi jinozgekereseni ndi maŵanaŵanu ngakuyanana ndi ngaki; chifukwa munthu yo wasuzgika we mu liŵavu walekana nangu maubudi,+ 2 kuti kwa nyengu yo yamujaliyaku we mu liŵavu, waleki kuja ndi umoyu wakuchita makhumbiru nga ŵanthu+ kweni waje ndi umoyu wakuchita khumbu laku Chiuta.+ 3 Pakuti nyengu yo yajumpha yenga yakukwana kwaku yimwi kuti muchiti khumbu la ŵanthu amitundu,+ penipo mwachitanga mijalidu yiheni mwambula soni,* mwenga ambula kujiko pa vinthu viheni, mwamwanga mwakujumpha mwesu, mwachitanga maphwandu nga viwawa, mwamwanga mwamaphara ndipuso mwasopanga angoza lo ndi jalidu laukazuzi kwaku Chiuta.+ 4 Yiwu azizwa kuti mulutirizga cha kutchimbiya nawu limoza mu nkharu zabwekabweka, ndipu venivi vichitiska kuti akunyozeningi.+ 5 Kweni ŵanthu yaŵa azamumuka mulandu kwaku yo ngwakunozgeka kuyeruzga amoyu ndi akufwa.+ 6 Ndipu ndichu chifukwa chaki uthenga wamampha ungupharazgika so ku ŵanthu akufwa,+ kuti chinanga kuti ayeruzgika mu liŵavu mwakukoliyana ndi mo ŵanthu awone, aje ndi umoyu mwa mzimu mwakukoliyana ndi mo Chiuta wawone.
7 Kweni umaliru wa vinthu vosi we pafupi. Mwaviyo, muŵanaŵanengi umampha+ ndipuso muje masu pa nkhani ya kupemphera.+ 8 Chakukhumbika ukongwa ntchakuti muyanjanengi ukongwa,+ chifukwa chanju chiwundiya maubudi nganandi.+ 9 Mulondiyanengi kwambula kudinginyika.+ 10 Mwakukoliyana ndi mphasu yo weyosi wakulonde, yigwiriskiyeni ntchitu pakuteŵetiyana nge ateŵeti akuwonere nyumba amampha wo alonde wezi ukulu waku Chiuta, wo ulongoreka mu nthowa zakupambanapambana.+ 11 Asani munyaki walongoro, walongoro mazu ngakutuliya kwaku Chiuta; asani munyaki wateŵete, wateŵete mwakuthemba nthazi yo Chiuta wapereka;+ kuti kuporote mwaku Yesu Khristu, Chiuta wakankhuskiki mu vinthu vosi.+ Unkhankhu ndi nthazi, vaki muyaya mpaka muyaya. Ame.
12 Akwanjiwa, asani mukumana ndi mayeseru ngakulilima,+ mungazizwanga cha nge kuti chitikuchitikiyani chinthu chachilendu. 13 Kweni lutirizgani kukondwa+ muchisuzgika nge mo Khristu wangusuzgikiya,+ kuti mukondwi ndipuso muziŵi ndi likondwa likulu ukongwa mu nyengu ya kuvumbulika kwa unkhankhu waki.+ 14 Mwe akukondwa asani munyozeka* chifukwa cha zina laku Khristu,+ chifukwa mzimu wa unkhankhu wo ndi mzimu waku Chiuta, we paku yimwi.
15 Kweni pakati pinu paŵevi wakusuzgika chifukwa chakuti wabaya ŵanthu, ndi munkhungu, wachita viheni, ndipuso waselere mu nkhani zaŵeni.+ 16 Asani munyaki wasuzgika chifukwa chakuti ndi Mkhristu, wangachitanga soni cha,+ kweni walutirizgi kukankhuska Chiuta wachipinga zina lenili. 17 Pakuti sonu yakwana nyengu yakuŵikika yakuti cheruzgu chiyambi panyumba yaku Chiuta.+ Sonu asani chitambiya paku isi,+ nanga wo aleka kuvwiya uthenga wamampha waku Chiuta, vazakuŵamaliya wuli?+ 18 “Ndipu asani munthu murunji wataskika mwakusuzgikiya viyo, nanga munthu wambula kopa Chiuta kweniso munthu wakubuda, vazakuŵamaliya wuli?”+ 19 Mwaviyo, ŵanthu wo asuzgika mwakukoliyana ndi khumbu laku Chiuta, alutirizgi kujipereka kwa Mlengi wakugomezgeka achichita vinthu vamampha.+
5 Mwaviyo, nge mura munyinu, kaboni wa masuzgu ngaku Khristu ndipuso yo wazamulondiyaku unkhankhu wo wazamuvumbulika,+ ndipempha* ŵara wo ŵe pakati pinu kuti: 2 Liskani mskambu waku Chiuta+ wo we mu manja mwinu, teŵetiyani nge akuwonere,* mwakuchichizgika cha, kweni mwakukhumbisiska pa masu paku Chiuta;+ kuti musaniriyepu phindu lachinyengu cha,+ kweni ndi mtima wosi; 3 mwakuchita ufumu cha pa ŵanthu wo ntchihara chaku Chiuta,+ kweni muŵi vakuwoniyapu ku mskambu.+ 4 Ndipu asani mliska mura+ waziwoneke, mwazamulonde nkhata* yaunkhankhu yo yingafota cha.+
5 Mwakuyanana ŵaka, yimwi anyamata, jithereskeni kwa anthulumi arara.*+ Muchitiyanengi vinthu mwakujiyuyuwa,* chifukwa Chiuta wasuska akujikuzga, kweni wapereka wezi ukulu ku ŵanthu akujiyuyuwa.+
6 Mwaviyo, jiyuyuweni pasi pa janja lanthazi laku Chiuta kuti wazikukwezeni pa nyengu yaki,+ 7 muchiponya paku iyu vosi vo vitikufipiskani mtima,+ chifukwa iyu watikuŵanaŵaniyani.+ 8 Lutirizgani kuŵanaŵana umampha, jani masu!+ Murwani winu Dyaboli wayingayinga nge nkharamu yakukoroma, wapenja kumeza munthu munyaki.+ 9 Kweni yimwi limbanani nayu,+ muŵi akukho mu chivwanu pakuziŵa kuti gulu losi la abali ŵinu mucharu likumana ndi masuzgu ngakuyanana ndi ngenanga.+ 10 Kweni pavuli pakusuzgika kwa kanyengu kamanavi, Chiuta wa wezi ukulu wosi, yo wakukudaniyani ku unkhankhu waki wamuyaya+ mwakukoliyana ndi Khristu, wamalizengi kukusambizani. Iyu wakuwovyeningi kuti muŵi akukho,+ muŵi anthazi+ ndipuso kuti muleki kusukunyika. 11 Kwaku iyu kuŵi nthazi mpaka muyaya. Ame.
12 Kuporote mwaku Silivano,*+ yo nditimuwona kuti ndi mubali wakugomezgeka, ndakulembiyani mazu ngamanavi kuti ndikuchiskeni ndi kukupaskani ukaboni wanthazi kuti uwu ndi wezi ukulu nadi waku Chiuta. Muŵi akukho mwaku yiwu. 13 Munthukazi yo we mu Babiloni, wakusankhika nge yimwi, watikutawuzgani, mwana wangu Mariko+ nayu watikutawuzgani. 14 Tawuzganani mwakufyofyonthana mwachanju.
Chimangu chiŵi namwi, mosi yimwi mukoliyana ndi Khristu.
Pamwenga kuti, “wayengetulika.”
Pamwenga kuti, “lekani kulondo.”
Mazu ngaki chayingu, “vo vikukuwomboni.”
Pamwenga kuti, “mukupaskika mwa mudawuku.”
Kung’anamuwa mbewu yo yingapasa vipasu.
Wonani Fundu Zakukumaliya A5.
Pamwenga kuti, “pakuti mwajiwone mwija.”
Mazu ngaki chayingu, “wazamulengeseka.”
Mazu ngaki chayingu, “mutu wapakona.”
Kung’anamuwa, mijalidu ndi vakuchita vaki vakulumbika.
Pamwenga kuti, “pakugwenthe.”
Pamwenga kuti, “chitima; urwirwi.”
Pamwenga kuti, “amutondowonga.”
Pamwenga kuti, “kutondowo.”
Mazu ngaki chayingu, “yakutowa.”
Pamwenga kuti, “mwakuŵaŵanaŵaniya; mwakuŵavwisa.”
Pamwenga kuti, “mosi muŵanaŵanengi mwakukoliyana.”
Wonani Fundu Zakukumaliya A5.
Wonani Fundu Zakukumaliya A5.
Yapa pangafwatulikiya so kuti, “mungawopanga cha asani atikuwofyani.”
Mazu ngaki chayingu, “kuzikira kwaku Chiuta kwalindizganga.”
Anyaki akamba kuti, “chingaraŵa.”
Anyaki akamba kuti, “chingaraŵa.”
Kuchita mijalidu yiheni mwambula soni. Mu Chigiriki, a·sel′gei·a. Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
Pamwenga kuti, “mutondowoleka.”
Pamwenga kuti, “ndichiska.”
Pamwenga kuti, “muwuwoneriyengi mwakuphwere.”
Nkhata iyi, ndi mphotu yo ŵanthu alonde pa maphara.
Pamwenga kuti, “ku ŵara.”
Pamwenga kuti, “Vwalani kujiyuyuwa.”
Wadanika so kuti Sila.