TICHITENGI VINTHU NGE AKHRISTU

Malifalensi Ngasonu mu Unganu wa Umoyu Widu Wachikhristu Ndipuso Uteŵeti

Kwambiya mu January 2018, mukabuku ka Unganu wa Umoyu Widu Wachikhristu Ndipuso Uteŵeti muŵengi fundu zakusambiriya, mavidiyo, vinthu vakuvwisiya ndipuso vithuzi vo vituliyengi m’Bayibolu lakusambiriya la pa Intaneti la New World Translation of the Holy Scriptures (nwtsty), chinanga kuti muchineneru chinu mulivi. Tikayika cha kuti fundu zenizi zikuwovyeningi ukongwa pakunozgeke unganu wenuwu. Chinthu chakukhumbika so ukongwa ntchakuti fundu zenizi zikuwovyeningi kuti muje pa ubwezi wakukho ndi Yehova, Awusefwi achanju!

FUNDU ZAKUSAMBIRIYA

Fundu izi zikonkhosa ukongwa midawuku, malu ndipuso chineneru cha ŵanthu wo akambika mumavesi nganandi nga m’Bayibolu.

Mateyu 12:20

Chisunda chakusiwiriya: Kali ŵanthu ayanjanga ukongwa kuwumba tinyali taviŵiya to adangamu mafuta nga olivi. Mafuta ngenanga ngayendanga muchisunda ndipu ngachitisanga kuti motu ukolengi umampha. Mu Chigiriki, mazu ngakuti “chisunda chakusiwiriya” ngangang’anamuwa chisunda cho chisunkha josi pe, cho motu waki ukole mwakusiwiriya pamwenga wazimwiya limu. Uchimi wa pa Yesaya 42:3 ungukambiya limu kuti Yesu wazamuchitiya lisungu ŵanthu ndipu wazakuchizimwiya limu cha chigomezgu cha ŵanthu akujiyuyuwa ndipuso akusuzgika.

Mateyu 26:13

Nditikuneneskiyani: Mazu ngachigiriki ngo ngafwatulikiya kuti ame, ngang’anamuwa kuti “vije viyo” pamwenga kuti “mbuneneska.” Yesu wayanjanga kugwirisiya ntchitu mazu ngenanga asani wakhumba kukamba layizgu pamwenga uchimi. Wakambanga viyo kuti wasimikiziyi akuvwisiya kuti vo wakambengi vauneneska nadi ndipuso vakusimikizika. Mazu ngakuti “nditikuneneskiyani” pamwenga ngakuti ame ngo Yesu wakambanga ngapade ukongwa mubuku lakupaturika. M’malu ngo mazu yanga ngawerezeka kaŵi (ame, ame), nge mo ngaliri m’buku la uthenga wamampha waku Yohane, mazu ngaku Yesu ngenanga ngafwatulika kuti ‘nadi, nditikuneneskiyani.’—Yoha. 1:51.

MAVIDIYO NDIPUSO VITHUZI

Mavidiyo ngambula mazu ndipuso vithuzi, vingakuwovyani kuti muvwisi vinthu vinandi vo vikambika m’Bayibolu.

Ku Betifage, pa Phiri la Maolivi, Ndipuso ku Yerusalemu

Kavidiyo yaka kalongo nthowa yakuluta ku Yerusalemu kutuliya kuvuma, mumuzi wo sonu udanika kuti et-Tur. Viwoneka kuti malu ngenanga ndingu ngazumbulika m’Bayibolu kuti Betifage ngo nge pachanya pa Phiri la Maolivi ndipu nthowa yeniyi yitachifika kwenuku. Betaniya we kuvuma kwa Betifage mumphepeti mwa Phiri la Maolivi. Asani Yesu ndi akusambira ŵaki ŵe ku Yerusalemu, ayanjanga kugona ku Betaniya, tawuni yo sonu yiziŵika kuti el-ʽAzariyeh (El ʽEizariya), zina la Chiarabu lo ling’anamuwa kuti “Malu Ngaku Lazaro.” Tikayika cha kuti Yesu wajanga kunyumba kwaku Marita, Mariya ndi Lazaro. (Mate. 21:17; Mariko 11:11; Luka 21:37; Yoha. 11:1) Yesu watenere kuti wayendanga munthowa yo vidiyo iyi yilongo wachituwa kwawu kuluta ku Yerusalemu. Pa Nisani 9, 33 C.E., Yesu wangukwela pamwana wa bulu ndipu wangujumpha pa Phiri la Maolivi. Yapa watenere kuti wangutuwa ku Betifage kuluta ku Yerusalemu.

Msewu wakutuwa ku Betaniya mpaka ku Betifage
Betifage
Phiri la Maolivi
Dambu la Kidironi
Phiri la Nyumba Yakusopiyamu

Muzumali Muchiwanga cha Phundulu la Munthu

Ichi ntchithuzi cha chiwanga cha phundulu la munthu ndipu che ndi muzumali, wa masentimita 11.5 (mainchesi 4.5). Kweni chiwanga chayichu chingusanirika mu 1968 pa nyengu yo afukuwanga vinthu vakali kumpotu kwa Yerusalemu. Chiwanga chenichi chilongo kuti chikujaku kutuliya munyengu ya Aroma. Venivi vilongo ukaboni wakuti asani munthu wayeruzgika kuti wabayiki, amukhomeriyanga pachimiti ndi mizumali. Viwoneka kuti muzumali wangeti wenuwu ndiwu Aroma angukhome Yesu Khristu pachimiti. Chiwanga chenichi chingusanirika mubokosi lamwa lo lidanika kuti ossuary. Bokosi lenili mwenga viwanga va munthu wakufwa yo liŵavu laki likuvunda kali ukongwa. Venivi vilongo so kuti anyaki wo ayeruzgika kuti akhomeki pachimiti aŵikikanga so kumasanu.—Mate. 27:35.