Weya wa Katumbwi

NYAMA zinandi zo zija m’maji ngakuzizira ukongwa, zija ndi mafuta nganandi ngo ngatiziwovya kuti zilekengi kuvwa kuzizira. Mwakupambana ndi nyama zinyaki, katumbwi pamwenga kuti kalabwi wavikilirika ndi weya waki.

Ŵanaŵaniyani ivi: Katumbwi we ndi weya unandi ukongwa kuphara nyama zosi. Mwakuyeruzgiyapu, pamalu ngamanavi ŵaka, pasanirika weya 1 miliyoni. Asani katumbwi wasambira m’maji, weya waki uguza mphepu kuti yije pafupi ndi liŵavu laki. Mphepu yeniyi yitovya kuti maji ngakuzizira ngaleki kukwaska liŵavu laki. Ivi vitovya kuti waleki kuvwa kuzizira.

Asayansi agomezga kuti angasambira vinandi kutuliya ku weya wa katumbwi. Yiwu anguchita kafukufuku ndipu angupanga makhoti ngakuvwala ngo ngenga ndi weya wakupambanapambana. Makhoti nganyaki ngenga ndi weya utaliutali, nganyaki ufupiufupi, nganyaki anguwuŵika patalipatali penipo nganyaki anguwuŵika pafupipafupi. Wo achitanga kafukufuku uyu angusaniya kuti “asani weya wenuwu ngunandi kweniso ngutali ukongwa, vichitisa kuti maji ngalekengi kusere muchikhoti.” Kukamba uneneska, weya wa katumbwi uphara chikhoti chechosi.

Wo achita kafukufuku awona kuti vo asambira pa nkhani yeniyi viŵawovyengi kuziŵa nthowa zasonu za mo angapangiya vinthu vakuti vilekengi kuzumbwa asani vakwasa maji. Ivi vachitisa kuti ŵanthu anyaki aŵanaŵanengi kuti vingaja umampha kuti ŵanthu wo asambira munyanja zo zizizira ukongwa, avwalengi vakuvwala vakupangika nge weya wa katumbwi vo vingaleka kuzumbwa chinanga kuti vingakwasa maji.

Kumbi imwi muwona wuli? Kumbi vikuchitika ŵaka vija kuti katumbwi waje ndi weya wa mtundu wenuwu? Pamwenga walipu yo wakuwulenga?