Chigaŵa 5
Wanangwa Wamampha Ukongwa Wakuti Tisankhengi Tija Vakuchita
1, 2. Kumbi Chiuta wakutilenga ndi wanangwa wapade nuwu?
KUTI tivwisi chifukwa cho Chiuta wazomerezge masuzgu kuchitika ndipuso mo wazamuchitiya nangu, tikhumbika kuziŵa mo wakutilenge. Iyu wakutilenga ndi liŵavu kweniso wongu waka pe cha. Wakutilenga so kuti tiŵanaŵanengi ndi kukwaskika ndi vinthu.
2 Wanangwa wakusankha tija vakuchita ndiwu chigaŵa chikulu cha zeru ndi maŵanaŵanu ngidu. Chiuta wakutilenga ndi wanangwa wakusankha tija vakuchita. Ichi nchawanangwa chapade ukongwa chakutuwa kwaku Chiuta.
Mo Tikulengeke
3-5. Nchifukwa wuli tiwonga kuti te ndi wanangwa wakusankha tija vakuchita?
3 Tikambiskanengi mo wanangwa wakusankha tija vakuchita wachitiskiya kuti Chiuta wazomerezgi masuzgu kuchitika. Chakwamba, ŵanaŵaniyani ivi: Kumbi muwonga cha kuti mwe ndi wanangwa wakusankha vo mukhumba kuchita ndi kukamba, vo mukhumba kurya ndi kuvwala, nchitu yo mukhumba kugwira ndipuso ko mukhumba kuchija ndi mo mwamujaliya? Pamwenga mungakhumba kuti munthu munyaki wakukambiyeningi chechosi cho mukhumba kukamba ndi kuchita pa umoyu winu?
4 Palivi munthu wazeru zaki yo wangakhumba kuti umoyu waki ulongozgekengi ndi munthu munyaki pa chechosi. Chifukwa wuli? Chifukwa cha mo Chiuta wakutilenge. Bayibolo lititikambiya kuti Chiuta wakulenga munthu ‘muchikozgu chaki,’ ndipu chigaŵa chimoza cha mijalidu yo Chiuta wenayu ndi wanangwa wakusankha vakuchita. (Chiyambo 1:26; Marangu 7:6) Pakulenga ŵanthu, iyu wanguŵapaska chinthu chamampha ukongwa chenichi, wanangwa wakusankha ŵija vakuchita. Ndichu chifukwa chaki taŵanthu tikondwa cha asani tikandirizgika ndi ŵanthu anyaki wo atitiwusa.
5 Mwaviyo, kukhumba kuja ndi wanangwa kuchitika waka mwangozi cha, chifukwa Chiuta ndi Chiuta wa wanangwa. Bayibolo lititikambiya kuti, “Kweniko kwe mzimu wa Mbuya [Yehova], kweniko so kwe wanangwa.” (2 Ŵakorinte 3:17) Ndichu chifukwa chaki Chiuta wakutipasa wanangwa wakuti tisankhengi tija vakuchita nge chigaŵa cha umoyu widu. Chifukwa chakuti waziŵanga mo zeru ndi maŵanaŵanu ngidu vigwiriyengi nchitu, wanguziŵa kuti tijengi alikondwa asani tingaja ndi wanangwa wakusankha tija vakuchita.
6. Kumbi Chiuta wakulenga wuli wongu widu kuti ugwirengi nchitu mwakukoliyana ndi wanangwa wakusankha tija vakuchita?
6 Kuti tigwiriskiyi nchitu umampha wanangwa wenuwu, Chiuta wakutipanga kuti tiŵanaŵanengi, tiwonengi vinthu mwakwenere, tipangengi vakusankha ndipuso tiziŵengi chamampha ndi chiheni. (Ŵahebere 5:14) Mwaviyo, wanangwa wakusankha tija vakuchita wagona pakusankha vinthu mwazeru. Tikupangika nge makina cha, ngo ngatondeka kusankha ngija vakuchita. Kweniso, tikulengeka nge vinyama cha vo vitende waka zeru zakuwa nazu. M’malu mwaki, wongu widu wakuziziswa ukongwa ukupangika munthowa yakuti ukoliyanengi ndi wanangwa widu wakusakha.
Vinthu Vingwamba Umampha
7, 8. Kumbi Chiuta wangupanga apapi ŵidu akwamba ndi chiyambi chamampha wuli?
7 Kuti walongo kuti watitiŵanaŵaniya, Chiuta wangupaska apapi ŵidu akwamba Adamu ndi Eva wanangwa wakusankha pe cha, kweni wanguŵapaska so vinthu vinandi vo munthu weyosi wangakhumba. Wanguŵaŵika mu malu ngakutowa nga paradayisu. Ŵenga ndi vinthu vosi vakukhumbika pa umoyu. Ŵenga ndi maŵanaŵanu ndipuso maliŵavu ngakufikapu, vo vatingi vichitiskengi kuti aleki kukota, kutama pamwenga kufwa, atingi ajengi kwamuyaya. Atingi ajengi ndi ŵana akufikapu wo nawu so atingi ajengi alikondwa, ndipuso kwamuyaya. Ŵanthu wosi wo atingi awengeku atingi azigwirengi nchitu yakusambuska charu chosi kuja paradayisu.—Chiyambo 1:26-30; 2:15.
8 Pakukamba za vinthu vo Chiuta wangupereka, Bayibolo likamba kuti: “Chiuta wanguwona chosi cho wanguchita, ndipu chenga chamampha ukongwa.” (Chiyambo 1:31) Bayibolo likamba so kuti: “Nchitu yaki njakufiskika.” (Marangu 32:4) Mlengi wanguchitiska kuti ŵanthu aje ndi chiyambi chamampha. Chiyambi chamampha chatingi chiruskengi yapa cha. Yapa Chiuta wangulongo kuti waŵanaŵaniya ukongwa ŵanthu.
Wanangwa we ndi Pakulekeze
9, 10. Kumbi nchifukwa wuli titenere kulondo marangu asani tigwiriskiya nchitu wanangwa wakusankha tija vakuchita?
9 Kumbi Chiuta wakhumbanga kuti ŵanthu agwiriskiyengi nchitu wanangwa po akhumbiya? Ŵanaŵaniyani kuti mu msumba mulivi marangu nga pamsewu ndipu munthu weyosi watendesa galimotu ndi kuyichimbizga mo wakhumbiya. Kumbi mungayanja kwendesa galimotu mu msumba waviyo? Awa, chifukwa kuchita viyo kungachitiska ngozi zinandi.
10 Ndimu so viliri ndi wanangwa wo Chiuta wakutipasa. Wanangwa wambula pakulekeze ungachitiska kuti ŵanthu akumani ndi masuzgu nganandi. Kweni pakhumbika marangu ngakuti ngalongozgengi ŵanthu pa vakuchita vawu. Mazu ngaku Chiuta ngakamba kuti: “Chitani vinthu nge ŵanangwa, kweni kugwiriskiya nchitu wanangwa uwu nge chifukwa chakuchitiya uheni cha.” (1 Petro 2:16, JB) Chiuta wakhumba kuti wanangwa widu ujengi ndi pakulekeze kuti vinthu vosi viyendengi umampha. Iyu wakhumbanga kuti tichitengi vinthu mo takhumbiya cha, kweni tije ndi wanangwa wachikatikati ndi kuvwiya so vo marangu ngakamba.
Kumbi Titenere Kuvwiya Marangu Ngakuyani?
11. Kumbi tikulengeka kuti tivwiyengi marangu ngakuyani?
11 Kumbi tikulengeka kuti tivwiyengi marangu ngakuyani? Chigaŵa chinyaki cha lemba la 1 Petro 2:16 (JB) chikamba kuti: “Mwe akapolu a munthu munyaki cha, kweni aku Chiuta.” Ivi ving’anamuwa kuti te akapolu wo akandirizika cha, kweni ving’anamuwa kuti tikulengeka kuti tikondwengi asani tivwiya marangu ngaku Chiuta. (Mateyu 22:35-40) Marangu ngaki ndingu nge ndi ulongozgi wamampha ukongwa kuruska marangu ngosi nga ŵanthu. “Ndini, Ambuya [Yehova] Chiuta waku, mweniyo watikurunguchizga kusakata, mweniyo watikurongozga mu nthowa yeniyo utenere kwendamu.”—Yesaya 48:17.
12. Kumbi ndi wanangwa wuli wakusankha wo tenawu wo ukoliyana ndi marangu ngaku Chiuta?
12 Pa nyengu yeniyi pe, marangu ngaku Chiuta ngazomereza so kuti munthu wajengi ndi wanangwa ukulu wakusankha vakuchita, kweni wajengi ndi pakulekeze. Ivi vipereka mwaŵi wakuti ŵanthu achitengi vinthu vakupambanapambana, vo vitiŵakondwesa. Ŵanaŵaniyani vinthu vakupambanapambana vo ve pacharu chosi chapasi nge vakurya, vakuvwala, sumu, nchitu ndi nyumba. Tingakhumba cha kuti munthu munyaki watisankhiyengi vakuchita pa vinthu ivi, kweni tisankhengi tija.
13. Kumbi ndi marangu nanga ngachilengedu ngo titenere kungavwiya kuti tilutirizgi kuja ndi umoyu?
13 Mwaviyo, tikulengeka kuti tikondwengi asani tichita vinthu mwakuvwiya marangu ngaku Chiuta. Ivi viyanana waka ndi kuvwiya marangu ngaku Chiuta ngachilengedu. Mwakuyeruzgiyapu, tikhoza kujipweteka asani tingadukiya dala kutuwa pachanya po mphatali ukongwa. Tikhoza kufwa asani tingaziŵanizga marangu nga mu liŵavu lidu mwakuleka kurya, kumwa maji, pamwenga kututa.
14. Kumbi tiziŵa wuli kuti ŵanthu akulengeka kuti ajengi umoyu wakujimiya pakuŵija cha kwambula Chiuta?
14 Nge mo viliri kuti tikulengeka kuti tivwiyengi marangu ngachilengedu ngaku Chiuta, tikulengeka so kuti tivwiyengi fundu za majalidu ngamampha ndipuso marangu ngaku Chiuta. (Mateyu 4:4) Ŵanthu akulengeka kuti achitengi vinthu pakuŵija cha kwambula kulongozgeka ndi yo Wakuŵapanga kuti vinthu viŵayende umampha. Mchimi Yeremiya wakamba kuti: “Kuti nkhwa munthu yo watenda cha kunyoroska menderu ngaki. Ambuya, [Yehova] ndisuskeni.” (Yeremiya 10:23, 24) Mwanthowa yeyosi, ŵanthu akulengeka kuti ajiwusengi ŵija cha, kweni awusikengi ndi Chiuta.
15. Kumbi kuvwiya marangu ngaku Chiuta kwatingi kuŵengi kwakufyo kwaku Adamu ndi Eva?
15 Kuvwiya marangu ngaku Chiuta kwatingi kuŵengi kwakufyo cha kwa apapi ŵidu akwamba. M’malu mwaki, kwatingi kuŵawovyengi pa umoyu wawu ndipuso mtundu wosi wa ŵanthu. Asani ŵanthu ŵaŵi akwamba angulutiriza kwende marangu ngaku Chiuta, vinthu vosi vatingi vijengi umampha. Mphanyi sonu tija mu charu chamampha cha paradayisu mwakukondwa nge banja lakwanjana ndipuso lakukoliyanaku. Kwatingi kuŵengevi uheni, kusuzgika, ndipuso nyifwa.
[Chithuzi papeji 11]
Mlengi wanguchitisa kuti ŵanthu aje ndi chiyambi chamampha
[Chithuzi papeji 12]
Kumbi mungayanja kwendesa galimotu mu msumba waviyo?