Upharazgi Wakutchuka wa Paphiri

Yesu watenere kuti wanguvuka chifukwa wangupemphera usiku wosi ndipu pavuli paki wangusankha akusambira 12 kuti aje akutumika. Chinanga kuti venga viyo, iyu wakhumbisiskanga mbwenu kuwovya ŵanthu. Mwaviyo, wangwamba kuchizga ŵanthu wo atamanga kweniso kuŵasambiza mumphepeti mwa phiri ku Galileya, panyaki uku kwenga kufupi ndi ku Kaperenao ko kanandi wajanga wachichita uteŵeti waki.

Ŵanthu anandi akutuliya muvigaŵa vakutali anguza kwaku Yesu. Anyaki angutuliya ku Yerusalemu ndipuso vigaŵa vinyaki va ku Yudeya. Anyaki angutuliya kunkhondi chakuzambwi kwa Sidoni ndipu anyaki angutuwa kuvigaŵa va Turo vo ve mumphepeti mwa nyanja. Ntchifukwa wuli anguza kwaku Yesu? Yiwu anguza “kuti azivwisiyi Yesu wachisambiza kweniso kuti azichizgiki matenda ngawu.” Venivi ndivu vinguchitika nadi, Yesu ‘wanguŵachizga wosi.’ Ŵanaŵaniyani mo vinthu venge kuti ŵanthu wosi wo atamanga anguchizgika. Yesu wangupharazgiya so ŵanthu “wo asuzgikanga ndi mizimu yiheni.” Mizimu yiheni yeniyi mbangelu aheni aku Satana.—Luka 6:17-19.

Pavuli paki, Yesu wangusaniya malu ngamampha mumphepeti mwa phiri ndipu ŵanthu angumuzunguliya. Pa nyengu iyi akutumika ŵaki 12 atenere kuti anguja pafupi ukongwa ndi iyu. Ŵanthu wosi akhumbisiskanga kuti asambiziki ndi msambizi mwenuyu, yo wenga so ndi nthazi zakuchitiya vakuziziswa. Fundu zo Yesu wangusambiza pa upharazgi wenuwu, zinguwovya ŵanthu wosi wo amuvwisiyanga. Kutuliya pa nyengu yeniyi, fundu zenizi zitovya so ŵanthu anyaki anandi. Nasi tingayanduwa ukongwa chifukwa wangusambiza fundu zakuzirwa munthowa yipusu kweniso mwakuvwika umampha. Pakusambiza, Yesu wagwiriskiyanga ntchitu vinthu vo ŵanthu aviziŵanga kali. Venivi vinguwovya ŵanthu wo akhumbanga kukondwesa Chiuta kuti avwisi umampha fundu zo iyu wasambizanga. Kumbi ndi fundu zinyaki nizi zo zinguchitiska kuti upharazgi waku Yesu uje wakuzirwa?

KUMBI MBAYANI WO AJA NDI LIKONDWA CHAYILU?

Weyosi wakhumba kuja mwalikondwa. Chifukwa chakuti Yesu waziŵanga venivi, iyu wangwamba kukonkhoska vinthu vo ŵanthu wo aja ndi likondwa chayilu achita. Ŵanthu anandi atenere kuti akhumbisiskanga kuvwisa nkhani yeniyi. Kweni anguzizwa ukongwa ndi vinthu vinyaki vo Yesu wangukamba.

Iyu wangukamba kuti: “Mbakutumbikika wo aziŵa kuti akhumbika Chiuta, chifukwa Ufumu wakuchanya ngwawu. Mbakutumbikika wo atijichitiya chitima, chifukwa azamupembuzgika. . . . Mbakutumbikika wo ŵe ndi nja ndi nyota ya urunji, chifukwa azamuguta. . . . Mbakutumbikika wo atombozgeka chifukwa chakuchita vinthu vamampha, pakuti Ufumu wakuchanya ngwawu. Mwe akutumbikika asani ŵanthu atikunyozani, atikutombozgani . . . chifukwa chaku ini. Kondwani ndi kusekere ukongwa.”—Mateyu 5:3-12.

Kumbi Yesu wang’anamuwanganji po wangukamba mazu ngakuti “mbakutumbikika” pamwenga kuti mbakukondwa? Munthu weyosi wakondwa asani chamuchitikiya chinthu chamampha. Kweni ndivu Yesu wakambanga cha. M’malu mwaki wakambanga likondwa lo lituliya mumtima. Munthu waja ndi likondwa chayilu asani wagutiskika ndi vinthu vo we navu ndipuso asani wawona kuti venivo ndivu vakukhumbika pa umoyu waki.

Yesu wangukamba kuti ŵanthu wo aziŵa kuti akhumbika Chiuta, wo atijivwiya lisungu chifukwa chakuti mbakubuda kweniso wo akhumba kumuziŵa Chiuta ndi kumuteŵete, ndiwu aja ndi likondwa chayilu. Chinanga kuti ŵanthu angaŵatinkha pamwenga kuŵatombozga chifukwa chakuchita khumbu laku Chiuta, yiwu aja mbwenu akukondwa chifukwa aziŵa kuti akondwesa Chiuta kweniso kuti wazakuŵatumbika ndi kuŵapaska umoyu wamuyaya.

Ŵanthu anandi aŵanaŵana kuti kuja wakukhupuka ndipuso kutchuka ndiku kuchitiska munthu kuja ndi likondwa. Kweni Yesu wangukamba vakupambana ndi venivi. Iyu wanguwovya ŵanthu wo amuvwisiyanga kuti aŵanaŵaniyi nkhani yeniyi, ndipu wangukamba kuti: “Soka kwaku yimwi akukhupuka, chifukwa mwalonde kali vosi vakukukondwesani. Soka yimwi muguta sonu, chifukwa mwazamuja ndi nja. Soka yimwi museka sonu, chifukwa mwazamuliya ndi kubongo. Soka asani ŵanthu wosi akamba vamampha vaku yimwi, chifukwa ndivu apapi ŵawu akali anguchitiya achimi aboza.”—Luka 6:24-26.

Ntchifukwa wuli Yesu wangukamba kuti kuja wakukhupuka, kuseka ndipuso kukondwa chifukwa chakuti walumbika ndi ŵanthu anyaki kuzisa soka? Asani munthu we ndi vinthu venivi ndipu wativiwona kuti vakukhumbika ukongwa, wangaleka kuteŵete Chiuta, vo vingachitiska kuti walekengi kukondwa. Yesu wang’anamuwanga kuti kuja mukavu pamwenga kuja ndi nja ndiku kungachitiska munthu kuja wakukondwa cha. Kweni kanandi ŵanthu wo akumana ndi masuzgu ngenanga ndiwu avwiya vo Yesu wangusambiza ndipuso ndiwu aja ndi likondwa chayilu.

Chifukwa chakuti waŵanaŵaniyanga akusambira ŵaki, Yesu wangukamba kuti: “Ndimwi mche wa charu.” (Mateyu 5:13) Ntchifukwa wuli Yesu wanguyeruzgiya akusambira ŵaki ndi mche? Mche utovya kuti vinthu vileki kunangika. Kweniso munyumba yakusopiyamu yaku Chiuta, pafupi ndi malu ngakuperekiyapu sembi, asungangapu mche unandi wo adiranga ku nyama yo akhumba kupereka sembi. Venivi vamiyanga so kuti sembi njakupaturika pamwenga njambula kunangika. (Ŵalevi 2:13; Ezekiele 43:23, 24) Mwaviyo, akusambira aku Yesu ŵenga nge “mche wa charu” chifukwa vakuchita vawu vatingi viwovyengi ŵanthu kuti alutirizgi kuja pa ubwezi ndi Yehova kweniso kuti aleki kuchita vinthu viheni. Ndipu uthenga wo akusambira ŵenaŵa apharazganga wavikiriyanga umoyu wa ŵanthu wo avwisiyanga.

Yesu wangukambiya so akusambira ŵaki kuti: “Ndimwi ukweru wa charu.” Nyali atiyibenekere ndi sokola cha, kweni atiyiŵika pachakuŵikapu nyali po yimbulikiya weyosi. Ndichu chifukwa chaki Yesu wanguŵakambiya kuti: “Longoni ukweru winu ku ŵanthu wosi kuti awoni ntchitu zinu zamampha ndi kuti akankhuski Awusemwi wo ŵe kuchanya.”—Mateyu 5:14-16.

FUNDU ZO AKUSAMBIRA ŴAKI AKHUMBIKA KULONDO

Alongozgi achisopa Achiyuda awonanga kuti Yesu waswa Dangu laku Chiuta ndipu angupangana kuti amubayi. Mwaviyo, Yesu wanguŵakambiya mwambula kubisa kuti: “Mungaŵanaŵananga cha kuti ndikuziya kuzinanga Dangu pamwenga Vakulemba va Achimi. Ndikuziya kuzinanga cha kweni kuzifiska.”—Mateyu 5:17.

Yesu wawonanga kuti Dangu laku Chiuta ndakukhumbika ukongwa ndipu wachiskanga so ŵanthu anyaki kuti nawu achitengi nge po iyu wachitiyanga. Iyu wangukamba kuti: “Munthu weyosi yo waleka kulondo limoza mwa marangu ngamanangamana yanga ndipu wasambiza anyaki kuti nawu achitengi viyo, ngwambula kwenere kuzisere mu Ufumu wakuchanya.” Yapa, Yesu wang’anamuwanga kuti ŵanthu wo achita viyo, azamusere cha mu Ufumu waku Chiuta. Iyu wangulutiriza kukamba kuti: “Kweni yo watingalondo ndi kungasambiza ngwakwenere kuzisere mu Ufumu wakuchanya.”—Mateyu 5:19.

Yesu wakhumbanga cha kuti ŵanthu achitengi vinthu vo vingaŵachitiska kuti aleki kuvwiya Dangu laku Chiuta. Pakuti Yesu waziŵanga vo Dangu likamba kuti “Ungabayanga munthu cha,” iyu wanguti: “Weyosi yo walutirizga kukwiyiya mubali waki wazamuyeruzgika kukhoti la milandu.” (Mateyu 5:21, 22) Kulutirizga kukwiyiya munthu munyaki ndi nkhani yikulu, ndipu kungachitiska munthu kuti wabayi munyaki. Mwaviyo, Yesu wangukonkhoska vinthu vo vingawovya kuti munthu waje so pa chimangu ndi munyaki. Iyu wangukamba kuti: “Asani utuza ndi chawanangwa pamalu ngakuperekiyapu sembi, ndipu we penipo wakumbuka kuti mubali waku we nawi ndi chifukwa, leka chawanangwa chaku panthazi pa malu ngakuperekiyapu sembi, ndipu luta ku mubali waku. Chakwamba kayanjani ndi mubali waku ndipu pavuli paki ukawe so kuzipereka chawanangwa chaku.”—Mateyu 5:23, 24.

Dangu linyaki lenga lakukaniza ŵanthu kuchita chigololu. Yesu wanguti: “Mukuvwa kuti akukamba kuti: ‘Ungachitanga chigololu cha.’ Kweni ini nditikukambiyani kuti weyosi yo walutirizga kulereska munthukazi mwakumukhumbira, wachita nayu kali chigololu mumtima mwaki.” (Mateyu 5:27, 28) Yesu wakambanga ŵaka za kuja ndi maŵanaŵanu ngaheni cha kweni wakambanga suzgu lo lingaŵapu asani munthu “walutirizga kulereska.” Kanandi, asani munthu walutirizga kulereska munthukazi pamwenga munthurumi wangayamba kukhumbira kuti wagoni nayu ndipu asani mpata wasanirika wangachita chigololu. Kumbi munthu wangachita wuli kuti waleki kuchita jalidu liheni lenili? Iyu watenere kuchita vinthu mwakuphwere ukongwa kweniso kuja ndi fundu zo wakhumbika kulondo pa umoyu waki. Ndichu chifukwa chaki Yesu wangukamba kuti: “Sonu asani jisu laku lakumaryi litikuguŵiska, ulikolowo ndi kulitaya. . . . Asani janja laku lamaryi litikuguŵiska, ulidumuwi ndi kulitaya.”—Mateyu 5:29, 30.

Ŵanthu anyaki asankha kuti janja pamwenga lundi lawu lo le ndi matenda lidumuliki kuti ataski umoyu wawu. Ndichu chifukwa chaki Yesu wangukamba kuti nkhwakukhumbika ukongwa ‘kutaya’ chechosi chinanga chingaŵa chinthu chakuzirwa nge jisu pamwenga janja. Venivi vingawovya kuti munthu waleki kuja ndi maŵanaŵanu ngaheni kweniso kuti waleki kukumana ndi masuzgu. Yesu wangukamba kuti: “Nkhwamampha kuti uleki kuja ndi chiŵalu chimoza, kuluska kuti liŵavu laku losi liponyeki mu Gehena.” (Gehena ngenga malu ngo awotchiyangaku viswaswa kubwalu kwa mpanda wa Yerusalemu) Mwaviyo, asani munthu waponyeka mu Gehena ndikuti wazamuyuskika so cha.

Yesu wangupereka so ulongozgi wa mo tingachitiya ndi ŵanthu wo atiguŵiska pamwenga kwambisa mphindanu. Iyu wangukamba kuti: “Ungalimbananga ndi munthu muheni cha, kweni asani munthu wakuwomba khofi kudakama lakumaryi, mupaski so dakama linyaki.” (Mateyu 5:39) Ivi ving’anamuwa kuti munthu wangaleka cha kujivikiliya pamwenga kuvikiliya banja laki asani wakumana ndi ŵanthu ankhaza. Kuwombeka khofi ko Yesu wangukamba, chilatu chaki nkhupweteka munthu cha pamwenga kumubaya, kweni nkhukhumba ŵaka kumuchitiska soni. Mwaviyo, Yesu wang’anamuwanga kuti munthu wakhumbika cha kuweze asani munyaki wakamba mazu ngachipongu pamwenga wapuma munyaki khofi kuti wayambisi ndewu pamwenga mphindanu.

Ulongozgi wenuwu ukoliyana ndi dangu laku Chiuta lakuti tiyanjengi anyidu. Yesu wangukambiya ŵanthu wo amuvwisiyanga kuti: “Lutirizgani kwanja arwani ŵinu ndipu mupempheriyengi ŵanthu wo atikutombozgani.” Iyu wangukonkhoska chifukwa chikulu cho atenere kuchitiya viyo. Iyu wanguti: “Kuti mulongo kuti ndimwi ŵana a Awusemwi wo ŵe kuchanya, chifukwa yiwu aŵaliskiya lumwi pa ŵanthu aheni ndi amampha, ndipu awisiya vuwa ŵanthu arunji ndi ambula urunji.”—Mateyu 5:44, 45.

Yesu wangumaliza chigaŵa chenichi cha upharazgi waki po wangukamba kuti: “Mwaviyo, jani akufikapu nge mo Awusemwi akuchanya aliri akufikapu.” (Mateyu 5:48) Yesu wang’anamuwanga kuti ŵanthu angaja akufikapu nge Yehova cha. Kweni asani tiyezga Chiuta tingayanja ŵanthu wosi kusazgapu arwani ŵidu. Iyu wangukamba so kuti: “Lutirizgani kuja alisungu nge mo awusemwi aliri alisungu.”—Luka 6:36.

PEMPHERU KWENISO KUGOMEZGA CHIUTA

Yesu wangulutirizga kusambiza ŵanthu ndipu wanguŵachiska kuti: “Tcheŵani kuti muleki kuchita urunji pa masu pa ŵanthu kuti akuwoneni.” Yesu wangutcheŵeska ŵanthu wo achitanga vinthu mwachinyengu kweni ajiwonesanga nge ateŵete Chiuta kuti: “Asani mupereka mphasu zalisungu mungambanga mbata cha nge mo achitiya ŵanthu akunyenga.” (Mateyu 6:1, 2) Mwaviyo, mbumampha kupereka mphasu zalisungu kwambula kujiwonesa.

Pavuli paki Yesu wangukamba kuti: “Asani mupemphera mungachitanga nge ŵanthu akunyenga cha, chifukwa yiwu atanja kuma ndi kupemphera mumasinagogi ndi mumphatukanu za misewu yikuluyikulu kuti ŵanthu aŵawonengi.” Iyu wangulutirizga kukamba kuti: “Asani mukhumba kupemphera, sereni muchipinda chakumwija, jalani chisasa chinu ndipu pempherani kwa Awusemwi wo aja kwambula kuwoneka.” (Mateyu 6:5, 6) Yesu wakanizanga ŵanthu kupemphera pagulu cha chifukwa nayu wangupempherapu viyo. Kweni iyu wakananga kuti apempherengi ndi chilatu chakukhumba ŵaka kukondwesa ŵanthu kweniso kuti ŵanthu aŵapaskengi ulemu.

Iyu wangukambiya so ŵanthu wo kuti: “Pakupemphera mungawerezangawerezanga ŵaka cha nge mo achitiya ŵanthu amitundu yinyaki.” (Mateyu 6:7) Yesu wang’anamuwanga kuti kupemphere nkhani yimoza mwakuwerezawereza nkhuheni cha. Kweni wang’anamuwanga kuti ŵanthu atenere cha kupereka mapempheru ngakuchita kuloŵeza kweniso ‘kuwerezawereza’ mazu pakupemphera. Pavuli paki wangupemphera pempheru lakuwoniyapu lo lenga ndi fundu 7. Fundu zitatu zakwamba, zikonkhoska khumbu laku Chiuta kweniso kuti iyu ndiyu wakwenere kulamuliya. Fundu zaki zakuti: Zina laku Chiuta litoweskeki, Ufumu waki uzi kweniso khumbu laki lichitiki. Mwaviyo, tikhumbika kuzumbuwa dankha fundu zenizi ndipu pavuli paki tingazumbuwa fundu zinyaki nge kuti watipaski chakurya chidu cha msanawale, watigowoke vo tinangisa, watiwovyi kuti tileki kuthera asani takumana ndi mayeseru ndipuso watitaski kwaku Satana.

Kumbi chuma kweniso katundu yo te nayu titenere kumuwona wuli? Yesu wangukambiya ŵanthu wo amuvwisiyanga kuti: “Lekani kujiwunjikiya chuma pacharu chapasi po nyenji ndi ulosu vinanga, kweniso po ankhungu asere ndi kuba.” Fundu yeniyi njakuvwika chifukwa chuma kweniso katundu yo tingaŵa nayu wangamala. Ndipu kuja ndi chuma pamwenga katundu munandi ndivu vingachitiska kuti Chiuta watiyanji cha. Ndichu chifukwa chaki Yesu wangukamba kuti: “Yimwi jiwunjikiyeni chuma kuchanya.” Tingachita venivi asani kuteŵete Chiuta kuja pa malu ngakwamba pa umoyu widu. Palivi munthu yo wangatilonda mwaŵi wakuja pa ubwezi ndi Chiuta kweniso kuzisaniya umoyu wamuyaya. Mwaviyo, Yesu wanguneneska po wangukamba kuti: “Ko kwe chuma chaku ndiku so kwe mtima waku.”—Mateyu 6:19-21.

Pakusimikiziya fundu yeniyi, Yesu wangukamba ntharika yakuti: “Nyali ya liŵavu ndi jisu. Asani jisu laku ndakulereska pa chinthu chimoza, liŵavu laku losi liŵala. Kweni asani jisu laku ndambunu, liŵavu laku losi lichita mdima. Sonu asani ukweru wo we mwaku yiwi ndi mdima, ndikuti mdima waki ngwakofya.” (Mateyu 6:22, 23) Asani jisu lidu lakuyeruzgiya liwona umampha, lija nge nyali yo yimbulika liŵavu lidu losi. Kweni kuti venivi vichitiki, jisu lidu likhumbika kulereska pa chinthu chimoza. Asani laleka kuchita viyo, vingachitiska kuti tileki kusankha umampha vinthu pa umoyu widu. Asani tiŵanaŵaniya ukongwa kuja ndi chuma m’malu mwakuteŵete Chiuta, tingayamba kuchita vinthu mwambula kugomezgeka. Ivi vingalongo kuti ‘liŵavu lidu losi lachita mdima.’

Pavuli paki, Yesu wangukamba chakuyeruzgiyapu chamampha ukongwa. Iyu wanguti: “Palivi munthu yo wangateŵete mabwana ngaŵi, chifukwa watinkhengi yumoza ndi kwanja munyaki, pamwenga wagomezgekengi ku yumoza ndi kunyoza munyaki. Mungaja cha kapolu waku Chiuta ndipuso kapolu wa chuma pa nyengu yimoza.”—Mateyu 6:24.

Ŵanthu anyaki wo avwanga vo Yesu wasambizanga, atenere kuti afipanga mtima ndi mo angasaniriya vinthu vakukhumbika pa umoyu wawu. Mwaviyo, Yesu wanguŵasimikiziya kuti akhumbika cha kufipa mtima asani aŵika Ufumu pakwamba. Iyu wanguti: “Wonesesani tiyuni tamude; timija mbewu cha pamwenga kuvuna pamwenga kusunga munkhokwi, kweni Awusemwi akuchanya atitiryisa.”—Mateyu 6:26.

Yesu wangukamba so za maluŵa nga mudondu ngo ngenga paphiri kuti: “Chinanga ndi Solomoni mu unkhankhu waki wosi wakuvwalapu cha malaya ngakutowa nge maluŵa yanga.” Kumbi tisambiranji penapa? “Asani viyo ndimu Chiuta wavwalikiya vakume vamudondu vo msanawale vilipu, mawa viponyeka pamotu, kumbi yimwi wangatondeka kukuvwalikani kuluska venivi?” (Mateyu 6:29, 30) Yesu wangulutirizga kukamba kuti: “Mwaviyo, lekani kufipa mtima ndi kukamba kuti, ‘Tiryengenji?’ pamwenga, ‘Timwengenji?’ pamwenga, ‘Tivwalengenji?’ . . . Awusemwi akuchanya aziŵa kuti yimwi mukhumbika vosi venivi. Mwaviyo, lutirizgani kupenja dankha Ufumu ndi urunji waki, ndipu vinthu vinyaki vosi venivi visazgikiyengeku kwaku yimwi.”—Mateyu 6:31-33.

KUMBI MUNTHU WANGACHITA WULI KUTI WAZISANIYI UMOYU?

Akutumika kweniso ŵanthu anyaki wo ŵenga ndi mtima wamampha akhumbanga kuchita vinthu vakukondwesa Chiuta. Kweni kuchita venivi kwenga kwasuzga chifukwa cha mo vinthu venge pa umoyu wawu. Mwakuyeruzgiyapu, Afarisi anandi asaniriyanga anyawu vifukwa ndipu aŵayeruzganga mwankhaza. Mwaviyo, Yesu wangutcheŵeska ŵanthu wo amuvwisiyanga kuti: “Lekani kuyeruzga ŵanthu kuti namwi muleki kuyeruzgika; chifukwa cheruzgu cho muyeruzgiya anyinu namwi muyeruzgikiyengi chenicho.”—Mateyu 7:1, 2.

Vo Yesu wangukamba vingulongo kuti kulondo vo Afarisi achitanga kwenga kwakofya. Iyu wangukamba ntharika yakuti: “Kumbi munthu wachibulumutiya wangalongozga wachibulumutiya munyaki? Asi mbwenu wosi ŵaŵi awengi muzenji?” Kumbi Yesu wangusambiza ŵanthu wo amuvwisiyanga kuti aŵawonengi wuli anyawu? Iyu wanguŵasambiza kuti atenere cha kuwona vo anyawu achita ndi chilatu chakuŵasaniriya vifukwa, chifukwa kuchita viyo wenga ubudi ukulu. Iyu wanguŵafumba kuti: “Ungamukambiya wuli mubali waku kuti, ‘Mubali, aga ndikutuzgemu kachiswaswa mujisu laku,’ penipo wamweni uwona cha kuti mujisu laku mwe mugomba? Wakunyenga yiwi! Uyambi dankha kutuzgamu mugomba mujisu laku, ndipu uwonengi umampha mo ungatuzgiya kachiswaswa ko ke mujisu la mubali waku.”—Luka 6:39-42.

Venivi ving’anamuwa kuti akusambira aku Yesu ŵengavi wanangwa wakuyeruzga cha. Tikamba viyo chifukwa Yesu wanguŵakambiya kuti: “Mungapaskanga agalu cha vinthu vakupaturika pamwenga kuponya ngali panthazi pa nkhumba.” (Mateyu 7:6) Uneneska wa m’Mazu Ngaku Chiuta ngwakuzirwa ukongwa, nge po zilili ngali zakuyeruzgiya. Mwaviyo, asani ŵanthu anyaki aleka kuwonga uneneska wakuzirwa nge po nyama zichitiya, akusambira aku Yesu akhumbikanga kuŵaleka ŵanthu a viyo ndi kufufuza anyaki wo akhumbanga kuziŵa Chiuta.

Yesu wanguwerezapu kukamba nkhani ya pempheru kuti titenere kuchita phamphu kupemphera. Iyu wangukamba kuti: “Lutirizgani kupempha ndipu mupaskikengi.” Chiuta ngwakunozgeka kumuka mapempheru ngidu ndipu Yesu wangusimikiza fundu yeniyi po wangukamba kuti: “Ndiyani waku yimwi yo asani mwana waki wangamupempha buledi wangamupaska mwa? . . . Sonu, asani yimwi chinanga kuti mwe aheni muziŵa kupereka mphasu zamampha ku ŵana ŵinu, Awusemwi akuchanya angatondeka wuli kupereka vinthu vamampha ku ŵanthu wo atiŵapempha?”—Mateyu 7:7-11.

Pavuli paki, Yesu wangukamba fundu yakukhumbika ukongwa kweniso yakutchuka yakukonkhoska mo tingachitiya vinthu ndi anyidu. Iyu wanguti: “Mwaviyo, vinthu vosi vo mukhumba kuti ŵanthu akuchitiyeni, namwi muŵachitiyi venivo.” Tosi tikhumbika kuŵanaŵaniya kweniso kulondo fundu yeniyi asani tichita vinthu ndi anyidu. Kweni kuchita viyo nkhwakuphweka cha. Yesu wangulongo venivi po wangukamba kuti: “Sereni pageti lifinyi, chifukwa geti lisani kweniso msewu ukulu ngwakulongozge ku pharanyiku, ndipu akwendamu mbanandi; penipo geti lifinyi kweniso msewu umana ngwakulongozge ku umoyu ndipu mbamanavi wo atiwusaniya.”—Mateyu 7:12-14.

Pa nyengu yeniyi penga ŵanthu anyaki wo akhumbanga kuti akusambira aku Yesu aleki kulondo fundu zo zatingi ziŵawovyengi kusaniya umoyu wamuyaya. Mwaviyo, Yesu wangutcheŵeska akusambira ŵaki kuti: “Tcheŵani ndi achimi aboza, wo awoneka nge mbereri pakuza kwaku yimwi penipo mukati mwawu ndi mphumphi zakusaluka.” (Mateyu 7:15) Yesu wangukamba so kuti tingaziŵa asani chimiti ntchamampha pamwenga ntchiheni chifukwa cha vipasu vaki. Umu ndimu so viliri ndi ŵanthu. Mwaviyo, tingaziŵa achimi aboza chifukwa cha vo asambiza kweniso vo achita. Ndipu Yesu wangukonkhoska kuti munthu wangaziŵika kuti ngwakusambira waki chifukwa cha vo wakamba pe cha, kweni kusazgapu so vo wachita. Ŵanthu anyaki akamba kuti Yesu ndi Mbuyawu, kweni ntchinthu wuli chingaŵachitikiya asani aleka kuchita khumbu laku Chiuta? Yesu wangukamba kuti: “Ndazakuŵakambiya kuti: ‘Nditikuziŵani cha! Tuwanipu yapa, mwaŵanthu ambula kuvwiya marangu yimwi!’”—Mateyu 7:23.

Pakumaliza upharazgi waki, Yesu wangukamba kuti: “Munthu weyosi yo watuvwa mazu ngangu ndi kuchita vo ndikamba, wajengi nge munthu wazeru yo wanguzenga nyumba yaki pajalawi. Ndipu chivuwa chinguwa, maji ngangusapaliya ndipuso chimphepu chingupuma nyumba yo, kweni yinguwa cha chifukwa yinguzengeka pajalawi.” (Mateyu 7:24, 25) Ntchinthu wuli cho chinguwovya kuti nyumba yeniyi yileki kuwa? Mweneku wa nyumba yo “wangukumba mpaka pasi ndipu wanguzenga fawundeshoni pajalawi.” (Luka 6:48) Mwaviyo, kuvwa ŵaka vo Yesu wasambizanga nkhwakukwana cha. Kweni titenere so kuyesesa ‘kuchita’ vo tasambira.

Nanga wuli za munthu weyosi yo “watuvwa mazu” ngaku Yesu kweni “wachita cha” vo mazu ngakamba? Munthu waviyo “wayanana ndi munthu wakupusa yo wanguzenga nyumba yaki pamchenga.” (Mateyu 7:26) Tikamba viyo chifukwa nyumba yo wazenga yingawa asani kungaza vuwa, maji ngakusapaliya kweniso asani kwachita chimphepu.

Gulu la ŵanthu linguzizwa chifukwa cha mo Yesu wanguŵasambiziya pa upharazgi wenuwu. Iyu wanguŵasambiza nge po achitiyanga alongozgi amatchalitchi cha, kweni nge munthu wa udindu. Viwoneka kuti ŵanthu anandi wo anguvwisiya vo Yesu wangusambiza anguja akusambira ŵaki.