Kuleka Kukwiya Liŵi Ndi Zeru
Toñi, wagwira ntchitu yakuphwere ŵanthu wo atama. Iyu wati wafika pa khomu lo wagwirangaku ntchitu, wangumba belu la pachisasa ndipu ama a munyumba yo, angujulaku. Yiwu angwamba kukalipiya Toñi ndi kumunyoza kuti wanguswera kuza kuziphwere anyinawu wo ŵenga akukota. Chinanga kuti Toñi wanguswera cha ku ntchitu, wanguŵapepesa ama wo chifukwa cha vo vinguchitika.
ZUŴA linyaki wati waweriyaku, ama wo angwamba so kukalipiya Toñi ndi kumunyoza. Kumbi iyu wanguchita wuli? Toñi wanguti: “Venga vakusuzga ukongwa chifukwa andinyozanga pa vifukwa vambula kwenere.” Chinanga kuti venga viyo, Toñi wanguŵapepesa mbwenu ndipu wanguŵakambiya kuti, waziŵanga masuzgu ngo akumananga nangu.
Asani yimwi mwenga Toñi, muŵanaŵana kuti mwatingi muchitengi wuli? Kumbi mwatingi mulekengi kukwiya liŵi? Pamwenga mwatingi musuzgikengi kujiko? Kukamba uneneska, kutuŵa kwakusuzga kuti munthu waleki kukwiya asani vamuchitikiya vinthu nge vo tavikamba pachanya yapa. Asani tasuzgika maŵanaŵanu pamwenga takwiya, kuja kwakusuzga ukongwa kuti tizizipizgi.
Bayibolu lichiska Akhristu kuti akhumbika cha kukwiya liŵi ndipu lilongo kuti jalidu lenili, likoliyana ndi zeru. Yakobe wakufumba kuti: “Ndiyani wazeru ndi wakuwamu pakati pinu? Chifukwa cha jalidu lamampha walongo ntchitu za kuzika zo wachita chifukwa cha zeru.” (Yak. 3:13) Kumbi munthu wambula kukwiya liŵi, walongo wuli zeru yakutuliya kwaku Chiuta? Nanga ntchinthu wuli cho chingatiwovya kuti tije ndi jalidu lenili?
UMAMPHA WAKULEKA KUKWIYA LIŴI
Kuleka kukwiya liŵi kutovya kuti paleki kuja mphindanu. “Kumuka mwakuzika kutovya kuti munthu waleki kukwiya kweni mazu ngaheni ngachitisa munthu kufya mtima.”—Nthanthi 15:1.
Kumuka mwakukwiya, kungachitisa kuti vinthu vinangiki ukongwa chifukwa kutuŵa nge kudila mafuta pamotu. (Nthanthi 26:21) Mwakupambana ndi venivi munthu yo waleka kukwiya liŵi, kanandi vo wamuka vichitisa kuti vinthu vije umampha. Kuleka kukwiya liŵi, kungachitisa kuti munthu yo wenga wankhaza wasinthi maŵanaŵanu ngaki.
Venivi ndivu Toñi wanguwona. Ama wo amunyozanga angwamba kuliya ŵati awona kuti Toñi wanguŵamuka mwa ukari cha. Yiwu angumukambiya kuti anguguŵa chifukwa cha masuzgu ngawu kweniso nga mu banja lawu. Toñi wanguŵapharazgiya ndipu angwamba kusambira. Ivi vinguchitika chifukwa chakuti Toñi wanguchita nawu vinthu mwa chimangu ndipuso wanguŵakalipiya cha pa nyengu yo amunyozanga.
Kuleka kukwiya liŵi kungatiwoyva kuti tikondwengi. “Mbakutumbikika akuzika chifukwa azamulonde charu chapasi.”—Mat. 5:5.
Ntchifukwa wuli ŵanthu wo aleka kukwiya liŵi akondwa? Ŵanthu wo kali achitanga vinthu vankhaza, akondwa sonu chifukwa chakuti atesesa kuleka kukwiya liŵi. Akusintha umoyu wawu ndipu aziŵa kuti azamulonde vinthu vamampha ukongwa kunthazi. (Ŵakol. 3:12) Adolfo, yo ngwakuwonere dera ku Spain, wangukamba mo umoyu waki wenge wechendasambiri uneneska.
Adolfo wanguti: “Palivi chechosi chamampha cho ndalindizanga pa umoyu wangu. Ndakwiyanga kanandi ndipu chinanga mbanyangu awopanga chifukwa cha jalidu lo ndenga nalu la kujikuzga kweniso la ndewu. Kweni vo vinguchitika zuŵa linyaki, vinguchitisa kuti ndisinthi. Pa ndewu yinyaki yo yinguchitika, ndingugwazika maulendu 6 ndipu ndenga pafupi kufwa.”
Vo Adolfo wachita ndi kukamba mazuŵa nganu, vitovya anyaki kuti aleki kuja ndi jalidu la kukwiya liŵi. Anandi acheza nayu chifukwa we ndi jalidu lamampha kweniso la chanju. Iyu wakamba kuti ngwakukondwa chifukwa wakuleka vo wachitanga. Adolfo wawonga Yehova chifukwa wakumuwovya kuti waleki kukwiya liŵi.
Munthu wambula kukwiya liŵi wakondwesa Yehova. “Uje wazeru wamwana wangu, ndipu ukondwesi mtima wangu, alinga kuti ndimumuki yo watindinyoza.”—Nthanthi 27:11.
Yehova wanyozeka ndi murwani waki mura Dyaboli. Mphakwenere kuti Chiuta wakwiyi chifukwa chakuti wanyozeka kweni Bayibolu likonkhoska kuti ‘wakwiya liŵi cha.’ (Chit. 34:6) Asani titesesa kuja ndi jalidu laku Chiuta lambula kukwiya liŵi ndipuso la kuzika, tilondo jalidu la zeru lo litimukondwesa ukongwa.—Ŵaef. 5:1.
Mucharu cho tilimu, kanandi muchitika vinthu vankhaza. Tikumana ndi ŵanthu wo ‘mbakujiŵikamu, akujikuzga, akunyoza . . . akukamba viheni va anyawu, ambula kujiko ndipuso akari.’ (2 Tim. 3:2, 3) Chinanga kuti ve viyo, vinthu venivi vikhumbika cha kuchitisa Mkhristu kuti waje ndi jalidu la kukwiya liŵi. Mazu ngaku Chiuta ngatitikumbusa kuti, ‘zeru yakutuliya kuchanya . . . njachimangu ndipuso njakuŵanaŵana umampha.’ (Yak. 3:17) Asani tija ndi jalidu la chimangu ndipuso tiŵanaŵana umampha, tilongo kuti te ndi zeru yakutuliya kwaku Chiuta. Zeru yeniyi, yitichitisengi kuti tingakwiyanga liŵi cha asani atitinyoza ndipu tinderengi kufupi ukongwa ndi Yehova, yo ndi Mweneku wa zeru.