NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 17
Zomerani Kuti Yehova Wakuwovyeni Kuti Mizimu Yiheni Yileki Kukulandizgani
“Tilimbana ndi mizimu yiheni mumalu ngakuchanya.”—AEFE. 6:12.
SUMU 55 Kuŵawopa Cha!
VO TISAMBIRENGI MU NKHANI IYIa
1. Nge mo likambiya lemba la Aefeso 6:10-13, kumbi ndi nthowa yimoza niyi yo Yehova walongore kuti watitiŵanaŵaniya? Konkhoskani.
NTHOWA yimoza yo Yehova walongore kuti watitiŵanaŵaniya, nkhutiwovya kuti arwani ŵidu aleki kutilandizga. Satana ndi angelu aheni ndiwu arwani ŵidu. Yehova watititcheŵeska vakukwaskana ndi arwani ŵenaŵa ndipu watitipaska vo tikhumbikiya kuti aleki kutilandizga. (Ŵerengani Aefeso 6:10-13.) Asani tizomera kuti Yehova watiwovyi ndipuso asani titimuthemba, tingamususka Dyaboli. Ndipu nasi tingaja ndi chiganga nge cho wakutumika Paulo wenga nachu. Iyu wangukamba kuti: “Asani Chiuta we ndi isi, ndiyani yo walimbanengi nasi?”—Aro. 8:31.
2. Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?
2 Chifukwa chakuti te Akhristu auneneska, maŵanaŵanu ngidu ngatuŵa pa vo Satana ndi angelu aheni achita cha. Mumalu mwaki, ngatuŵa pakuteŵete Yehova ndipuso kusambira vaku iyu. (Sumu 25:5) Chinanga kuti ve viyo, tikhumbika kuziŵa vinthu vo Satana wachita. Ntchifukwa wuli ve viyo? Chifukwa vingatiwovya kuti iyu waleki kutichenjere. (2 Akori. 2:11) Mu nkhani iyi, tikambiskanengi nthowa yikulu yo Satana ndi angelu aheni alandizgiya ŵanthu. Tikambiskanengi so vo tingachita kuti aleki kutilandizga.
MO MIZIMU YIHENI YILANDIZGIYA ŴANTHU
3-4. (a) Kumbi kuchita vamizimu kung’anamuwanji? (b) Kumbi kugomezga vamizimu kwawanda wuli mazuŵa nganu?
3 Nthowa yikulu yo Satana ndi mizimu yiheni alandizgiya ŵanthu nkhuchita vamizimu. Ŵanthu wo achita vamizimu, akamba kuti yiwu aziŵa pamwenga kuchita vinthu vo ŵanthu anyaki aleka kuziŵa pamwenga vo angachita cha. Mwakuyeruzgiyapu, anyaki akamba kuti awombeza pamwenga agwiriskiya ntchitu nyenyezi kuti aziŵi vo vichitikengi kunthazi. Anyaki angachita vinthu nge kuti alongoro ndi ŵanthu wo akufwa. Penipo anyaki mbafwiti, achita vamasenga ndipuso alowa anyawu.b
4 Kumbi kugomezga vamizimu kwawanda wuli mazuŵa nganu? Kafukufuku yo wanguchitika mu vyaru 18 va ku America, wangulongo kuti munthu yumoza pa ŵanthu atatu agomezga vamasenga ndi ufwiti. Ndipu anandi mwa ŵanthu ŵenaŵa agomezga kuti vingachitika kulongoro ndi mizimu ya ŵanthu akufwa. Kafukufuku munyaki so wanguchitika mu vyaru 18 va ku Africa. Ŵanthu anandi wo angufumbika angukamba kuti ufwiti uliku. Kukamba uneneska, kosi ko tija titenere kujivikiliya ku vinthu vakukwaskana ndi mizimu. Ve viyo chifukwa Satana wakhumbisiska kulandizga “charu chosi chapasi.”—Chivu. 12:9.
5. Kumbi Yehova watikuwona wuli kuchita vamizimu?
5 Yehova ndi “Chiuta wauneneska.” (Sumu 31:5) Kumbi watikuwona wuli kuchita vamizimu? Iyu watinkhana navu. Yehova wangukambiya Ayisirayeli kuti: “Pakati pinu pangasanirikanga cha munthu wakotcha mwana waki pamotu, yo waloske, yo wachita vamasenga, yo wawombeza, yo we ndi nyanga, wakulowa anyaki, yo wafumba kwaku yo waŵereŵeta ndi mizimu pamwenga yo walose vamunthazi, kweniso weyosi yo walongoro ndi akufwa. Pakuti weyosi yo wachita vinthu venivi Yehova watinkhana nayu.” (Mara. 18:10-12) Akhristu ŵe pasi pa Dangu lo Yehova wangupereka kwa Ayisirayeli cha. Kweni tiziŵa kuti Yehova wechendasinthi mo wawone vamizimu.—Mala. 3:6.
6. (a) Kumbi Satana wagwiriskiya wuli ntchitu vamizimu kuti walandizgi ŵanthu? (b) Mwakukoliyana ndi Wakutaula 9:5, kumbi uneneska wakukwaskana ndi akufwa ngwakuti wuli?
6 Yehova watititcheŵeska vakukwaskana ndi vamizimu chifukwa waziŵa kuti Satana wativigwiriskiya ntchitu pa kulandizga ŵanthu. Satana wagwiriskiya ntchitu vamizimu pa kuwandisa maboza, nge lakuti akufwa aja so ndi umoyu kumalu nganyaki. (Ŵerengani Wakutaula 9:5.) Satana wagwiriskiya so ntchitu vamizimu kuti ŵanthu achitengi mantha kweniso kuti aleki kuteŵete Yehova. Iyu wakhumba kuti ŵanthu wo achita vamizimu athembengi mizimu yiheni mumalu mwakuthemba Yehova.
KUMBI TINGACHITA WULI KUTI MIZIMU YIHENI YILEKI KUTILANDIZGA?
7. Kumbi Yehova watitikambiyanji?
7 Nge mo tawone kali, Yehova watitikambiya vo tikhumbika kuziŵa kuti tileki kulandizgika ndi Satana ndipuso angelu aheni. Tiyeni tikambiskani vinthu vinyaki vo tingachita kuti tithereski Satana ndi angelu aheni.
8. (a) Kumbi ndi nthowa yikulu niyi yo tikaniya mizimu yiheni? (b) Kumbi lemba la Sumu 146:4 lilongo wuli kuti vo Satana wakamba vakukwaskana ndi akufwa vaboza?
8 Tiŵerengengi Mazu Ngaku Chiuta ndi kuŵanaŵaniyapu. Yeniyi ndiyu nthowa yikulu yo tikaniya maboza nga mizimu yiheni. Mazu Ngaku Chiuta ngayanana ndi lipanga la wuyi kosikosi ndipu ngavumbuwa pakweru maboza ngaku Satana. (Aefe. 6:17) Mwakuyeruzgiyapu, Mazu Ngaku Chiuta ngavumbuwa boza lakuti akufwa angalongoro ndi ŵanthu amoyu. (Ŵerengani Sumu 146:4.) Mazu ngenanga ngakamba so kuti ndi Yehova pe yo wangakambiya limu vakunthazi. (Yesa. 45:21; 46:10) Asani nyengu zosi tiŵerengengi Mazu Ngaku Chiuta ndi kuŵanaŵaniyapu, tikanengi ndipuso kutinkha maboza ngo mizimu yiheni yikhumba kuti tingagomezgengi.
9. Kumbi ndi vinthu nivi vo vikoliyana ndi vamizimu vo titenere kukana?
9 Tikanengi kuchitaku chechosi cho chikoliyana ndi vamizimu. Chifukwa chakuti te Akhristu auneneska, tichitaku cha chechosi chakukwaskana ndi vamizimu. Mwakuyeruzgiyapu, tiluta cha ku ng’anga pamwenga kukambiskana ndi ŵanthu akufwa mu nthowa yinyaki yeyosi. Nge mo tingusambiriya sabata yamala, tichitaku cha midawuku ya maliru yo ŵanthu achita chifukwa cha kugomezga kuti akufwa mbamoyu kumalu nganyaki. Kweniso tigwiriskiya ntchitu nyenyezi cha pamwenga kufumba ku ŵanthu wo aloske vakunthazi kuti tiziŵi vo vichitikengi. (Yesa. 8:19) Tiziŵa kuti kuchita vinthu venivi nkhwakofya ukongwa ndipu kungachitiska kuti tikoliyanengi ndi Satana kweniso angelu aheni.
Mungachita nge mo Akhristu a mu nyengu ya akutumika anguchitiya asani mungataya chechosi cho mwenachu chakukwaskana ndi vamasenga kweniso asani muleka kwanja vakusangaluska vo vilongo vamizimu (Wonani ndimi 10-12)
10-11. (a) Kumbi ŵanthu anyaki a mu nyengu ya akutumika anguchita wuli ŵati asambira uneneska? (b) Mwakukoliyana ndi 1 Akorinto 10:21, ntchifukwa wuli tikhumbika kuchita nge mo Akhristu a mu nyengu ya akutumika anguchitiya, nanga tingachita wuli viyo?
10 Titayi chechosi chakukwaskana ndi vamasenga. Ŵanthu anyaki wo ajanga ku Efeso mu nyengu ya akutumika achitanga vamizimu. Kweni ŵati asambira uneneska, anguchitapu kanthu mwaluŵi. Bayibolu likamba kuti: “Ŵanthu anandi wo achitanga vamasalamusi anguza ndi mabuku ngawu ndipu angungawotcha pa masu pa ŵanthu wosi.” (Machi. 19:19) Ŵanthu ŵenaŵa anguchita chechosi kuti aleki kulandizgika ndi mizimu yiheni. Mabuku ngawu nga vamasalamusi ngenga ngakudula ukongwa. Kweni mumalu mwakupaska anyawu pamwenga kugulisa mabuku ngenanga, yiwu angungawotcha. Ŵanthu yaŵa anguŵanaŵaniya ukongwa unandi wa ndalama zo anguguliya mabuku cha kweni kukondwesa Yehova.
11 Kumbi tingachita wuli nge mo ŵanthu a ku Efeso anguchitiya? Tingachita umampha kutaya chechosi chakukwaskana ndi vamasenga cho tingaŵa nachu. Ivi visazgapu njilizi, vithumwa ndipuso vinthu vinyaki vo ŵanthu avwala pajanja pamwenga mukhosi kuti ajivikiliyi.—Ŵerengani 1 Akorinto 10:21.
12. Kumbi tikhumbika kujifumba mafumbu nanga pa nkhani ya vakusangaluska vo titanja?
12 Tiphweriyengi ndi vakusangaluska. Jifumbeni kuti: ‘Kumbi ndiŵerenga mabuku, magazini pamwenga nkhani zakukwaskana ndi vamasenga pa intaneti? Nanga sumu zo ndivwisiya, mafilimu ngo ndiwonere pa TV pamwenga magemu nga pa kompyuta ngo nditanja kuseŵe? Kumbi vakusangaluska vo nditanja vikoliyana ndi vamizimu? Kumbi vilongo mizukwa pamwenga vinthu vinyaki vamizimu? Kumbi vilongo kuti kuchita vamasenga kweniso kuja ndi nyanga nkhwamampha?’ Mbuneneska kuti ndi vakusangaluska vosi cha vo vikoliyana ndi vamizimu. Kweni asani tisankha vakusangaluska tikhumbika kuyesesa kusankha vo vingatiwovya kuti tileki kuchita chechosi cho Yehova watinkha. Tikhumba kuchita vo tingafiska kuti ‘tije ndi njuŵi yamampha’ pa masu paku Chiuta.—Machi. 24:16.c
13. Ndi vinthu wuli vo tikhumbika cha kuchita?
13 Tingakambanga cha nkhani zakukwaskana ndi angelu aheni. Pa nkhani iyi, tikhumbika kuchita vo Yesu wachitanga. (1 Petu. 2:21) Yesu wechendazi pacharu chapasi, wajanga kuchanya. Iyu waziŵanga vinandi vakukwaskana ndi Satana ndipuso angelu aheni. Kweni wakambanga cha nkhani zakukwaskana ndi vo angelu aheni achitanga. Yesu wakhumbanga kuja kaboni waku Yehova, waku Satana cha. Nasi tingachita nge mo Yesu wachitiyanga asani tileka kuwandisa nkhani zakukwaskana ndi vo angelu aheni achita. Mumalu mwaki, vo tikamba vitenere kulongo kuti ‘mtima widu uvundulika ndi chinthu chamampha.’—Sumu 45:1.
Tikhumbika cha kopa angelu aheni. Yehova, Yesu ndipuso angelu mbanthazi ukongwa kuluska angelu aheni (Wonani ndimi 14-15)d
14-15. (a) Ntchifukwa wuli tikhumbika cha kopa mizimu yiheni? (b) Kumbi ndi maukaboni nanga ngo ngalongo kuti Yehova wavikiliya ŵanthu ŵaki mazuŵa nganu?
14 Tingayiwopanga cha mizimu yiheni. Mucharu chiheni ichi, vinthu viheni vingatichitikiya. Ngozi, matenda pamwenga nyifwa vingachitika mwamabuchibuchi. Kweni tingaŵanaŵananga cha kuti Satana ndi mizimu yiheni ndiyu yichitiska venivi. Bayibolu likamba kuti “vinthu vamabuchibuchi” viwiya weyosi. (Waku. 9:11) Yehova walongo kuti we ndi nthazi ukongwa kuphara mizimu yiheni. Mwakuyeruzgiyapu, Yehova wangumuzomereza cha Satana kuti wabayi Yobu. (Jobu 2:6) Mu nyengu yaku Mozesi Yehova wangulongo kuti we ndi nthazi ukongwa kuphara asembi a ku Ijipiti wo achitanga masenga. (Chitu. 8:18; 9:11) Mwakuwovyeka ndi Yehova, Yesu wangulongo kuti we ndi nthazi kuphara Satana ndi angelu ŵaki wati waŵadikiskiya panu pasi. Pambula kuswera yapa, azamuponyeka muchizenji ndipu azamulandizga ŵanthu cha.—Chivu. 12:9; 20:2, 3.
15 Mazuŵa nganu tiwona maukaboni nganandi ngo ngalongo kuti Yehova wavikiliya ŵanthu ŵaki. Ŵanaŵaniyani ivi: Tipharazga ndipuso kusambiza uneneska pacharu chosi chapasi. (Mate. 28:19, 20) Mwakuchita viyo, tivumbuwa ntchitu ziheni zaku Dyaboli. Asani Satana wenga ndi nthazi zakukaniziya ntchitu yidu, watingi walekeskengi, kweni wangachita cha venivi. Mwaviyo, tikhumbika cha kopa mizimu yiheni. Tiziŵa kuti “masu ngaku Yehova ngatendatenda pacharu chosi, kuti walongo nthazi zaki pakovya ŵanthu wo mtima wawu ngwamphumphu kwaku iyu.” (2 Miko. 16:9) Asani tigomezgeka kwaku Yehova angelu aheni angatipweteka cha kwamuyaya.
VITUMBIKU VO TISANIYA ASANI TIZOMERA KUWOVYEKA NDI YEHOVA
16-17. Kambani chakuyeruzgiyapu cho chilongo chiganga cho tikhumbika kuja nachu kuti tikani mizimu yiheni.
16 Tikhumbika chiganga kuti tileki kulandizgika ndi mizimu yiheni, ukongwa asani abali ŵidu pamwenga anyidu atitichichizga chifukwa chakopa kuti vinthu viheni vitichitikiyengi asani taleka kuchitaku midawuku yawu. Kweni Yehova watumbika wo achita chiganga chenichi. Ŵanaŵaniyani vo mzichi Erica yo waja ku Ghana wanguchita. Erica wangwamba kusambira Bayibolu pa nyengu yo wenga ndi vyaka 21. Chifukwa chakuti awisi ŵenga mura wa amasenga wakhumbikanga kurya nyama zo zaperekekanga sembi kwa achiuta wo awisi asopanga. Erica wati wakana, abali ŵaki akambanga kuti wachitiya mwalu achiuta ŵawu. Yiwu aŵanaŵananga kuti achiuta ŵenaŵa aŵafunthisengi ndipuso kuŵatamisa.
17 Abali aku Erica angumuchichizga kuti waryi nyama zo zaperekekanga sembi kwa achiuta ŵawu, kweni wangukana. Ivi vinguchitiska kuti amudikiski panyumba. Abali anyaki angumuto kuti akajengi nayu. Mwaviyo, tingakamba kuti Yehova wangumutumbika Erica mwakumupaska abali ndi azichi wo ŵenga nge azichi ŵaki, aku ŵaki ndipuso avurwa ŵaki. (Mariko 10:29, 30) Chinanga kuti abali ŵaki angumukana Erica ndipuso kumuwotche vinthu vaki, iyu wanguleka cha kuja wakugomezgeka kwaku Yehova. Erica wakubatizika ndipu sonu ndi mpayiniya wanyengu zosi. Iyu watopa cha mizimu yiheni. Pakukamba vakukwaskana ndi abali ŵaki Erica wanguti: “Ndipemphera zuŵa lelosi kuti abali ŵangu nawu azisaniyi vitumbiku vo munthu wasaniya chifukwa cha kuziŵa Yehova kweniso wanangwa wo munthu waja nawu chifukwa chakuteŵete Chiuta wachanju.”
18. Kumbi tisaniya vitumbiku wuli asani tithemba Yehova?
18 Tosi tingayeseka nge Erica cha. Chinanga kuti ve viyo, tosi tikhumbika kukana mizimu yiheni ndipu tithembengi Yehova. Asani tichitengi viyo, tilondiyengi vitumbiku vinandi ndipuso tilandizgikengi cha ndi maboza ngaku Satana. Kweniso tizomerezengi cha kuti kopa angelu aheni kutitondekesi kuteŵete Chiuta. Kuluska vosi, tijengi pa ubwezi wakukho ndi Yehova. Wakutumika Yakobe wangukamba kuti: “Jithereskeni kwaku Chiuta. Kweni suskani Dyaboli ndipu iyu wakuthaŵeningi. Ndereni kufupi ndi Chiuta, ndipu nayu wanderengi kufupi ndi yimwi.”—Yako. 4:7, 8.
SUMU 150 Zani Kwaku Chiuta Kuti Muzitaskiki
a Chifukwa chakuti Yehova watitiyanja, watititcheŵeska vakukwaskana ndi mizimu yiheni kuti yileki kutilandizga. Kumbi mizimu yiheni yitiŵalandizga wuli ŵanthu? Kumbi tingachita wuli kuti mizimu yeniyi yileki kutilandizga? Nkhani iyi yikonkhoska mo Yehova watitiwovye kuti tileki kulandizgika.
b VO MAZU NGANYAKI NGANG’ANAMUWA: Kuchita vamizimu nkhugomezga ndipuso kuchita vinthu vinyaki vo vikoliyana ndi mizimu yiheni. Ivi visazgapu kugomezga kuti mzimu wa munthu utufwa cha ndipuso kuti akufwa alongoro ndi ŵanthu amoyu kuziya mu munthu yo walongoro ndi mizimu. Kuchita vamizimu kusazgapu so ufwiti ndi kuwombeza. Mu nkhani iyi, mazu ngakuti masenga ngang’anamuwa vinthu vakuziziswa vo vingachitika ndi nthazi za ŵanthu cha, nge kulowa ndi kulopo.
c Ŵara alivi mazaza ngakupanga marangu ngakukwaskana ndi vakusangaluska. Mumalu mwaki, Mkhristu weyosi wakhumbika kugwiriskiya ntchitu umampha njuŵi yaki yakusambizika Bayibolu asani wasankha vo wakhumba kuŵerenga, kuwonere pamwenga magemu ngo wakhumba kuseŵe. Mitu ya mabanja yikhumbika kuwonesesa kuti banja lawu lilongozgeka ndi fundu za mu Bayibolu asani likhumba kusankha vakusangaluska.—Wonani nkhani ya mutu wakuti “Kumbi Akaboni aku Yehova Akanizga Mafilimu ndi Mabuku Nganyaki Pamwenga Sumu Zinyaki?” pa jw.org®. Lutani po palembeka kuti VAKUKWASKANA NDI ISI > MAFUMBU NGO ŴANTHU AFUMBA KAŴIKAŴI.
d CHITHUZI: Yesu yo ndi Fumu yanthazi ukongwa walongozga angelu. Mpandu wachifumu waku Yehova we pachanya.