Yohane wapharazganga kuti: ‘Munthu munyaki wakuluska ini watuza.’ Pa nyengu yo Yesu wenga ndi vyaka pafupifupi 30 wangutuwa ku Galileya kuluta ku Msinji wa Yorodani, ko Yohane wabatiziyanga ŵanthu. Yesu wakhumbanga kuti Yohane wamubatizi kweni iyu wangumuka kuti: ‘Nde wakwenere cha kukubatiza. Iwi ndiwi utenere kundibatiza.’ Yesu wangukambiya Yohane kuti: ‘Yehova ndiyu wakhumba kuti iwi undibatizi.’ Mwaviyo, angusere mu msinji wa Yorodani ndipu Yohane wangubatiza Yesu mwakumubiza liŵavu losi.

Yesu wati wazuwuka mumaji wangupemphera. Pa nyengu iyi, kuchanya kungujulika ndipu mzimu waku Chiuta unguza paku iyu nge nkhunda. Pavuli paki Yehova wangulongoro kutuwa kuchanya kuti: “Yiwi ndiwi Mwana wangu, mweniyo nditanja; utindikondwesa.”

Mzimu waku Yehova wati waza paku Yesu, iyu wanguja Khristu pamwenga kuti Mesiya. Sonu watingi wayambengi ntchitu yo Yehova wangumutuma kuti wazigwiri pacharu chapasi.

Yesu wati wabatizika ŵaka, wanguluta kuchipululu ndipu wanguja kweniko mazuŵa 40. Wati waweku, wanguluta kuchiwona Yohane. Yesu we pafupi kufika po penga iyu, Yohane wanguti: ‘Uyu ndi Mwanawambereri waku Chiuta yo watuzgapu ubudi wa charu.’ Vo Yohane wangukamba, vinguchitisa kuti ŵanthu aziŵi kuti Yesu wenga Mesiya. Kumbi uziŵa vo vinguchitikiya Yesu pa nyengu yo wenga muchipululu? Tiyi tiwoni.

Yesu wati wabatizika, mzimu utuŵa ungumulongozge kuchipululu. Iyu wangurya kanthu cha kwa mazuŵa 40 ndipu wenga ndi nja ukongwa. Pavuli paki Dyaboli wanguza kuzimuyesa ndipu wangukamba kuti: ‘Asani ndiwi nadi Mwana waku Chiuta, kambiya mya iyi kuti yisambuki viŵandi.’ Yesu wangugwiriskiya ntchitu Malemba pakumumuka, wanguti: ‘Malemba ngakamba kuti munthu wangaja ndi umoyu ndi chiŵandi pe cha, kweni ndi mazu ngosi ngakutuliya kwaku Yehova.’

Kachiŵi, Dyaboli wangukambiya Yesu kuti: ‘Asani ndimwi Mwana waku Chiuta, jiponyi pasi kutuwa pachanya pa nyumba yakusopiyamu. Malemba ngakamba kuti Chiuta wazamutuma angelu kuti azikuŵankheni.’ Kweni Yesu wangukamba so mazu nga m’Malemba ngakuti: ‘Malemba ngakamba so kuti ungamuyesanga cha Yehova.’

Kachitatu, Satana wangulongo Yesu maufumu ngosi nga pacharu kweniso chuma ndi unkhankhu waki ndipu wanguti: ndikupaskengi asani ungandijikamiya ndi kundisopa kamoza pe.’ Yesu wangumuka kuti: ‘Tuwapu yapa, Satana! Malemba ngakamba kuti utenere kusopa Yehova pe.’

Pavuli paki Dyaboli wangutuwapu ndipu angelu anguza kwaku Yesu ndi kumupasa chakurya. Kutuliya pa nyengu iyi, Yesu wangulutiriza kupharazga uthenga wamampha wa Ufumu. Yeniyi ndiyu yenga ntchitu yo wangutumika kuti wazigwiri pacharu chapasi. Ŵanthu ayanjanga vo Yesu wasambizanga ndipu amulondonga kwekosi ko walutanga.

Mu mwezi wa April mu chaka cha 30 C.E., Yesu wanguluta ku Yerusalemu. Ŵanthu anandi anguluta kwenuku kuchichita Pasika. Pa mwambu wenuwu, yiwu aperekanga so sembi za nyama pa nyumba yakusopiyamu. Ŵanthu anyaki azanga ndi viŵetu vawu kweni anyaki agulanga kweniko.

Yesu wati waluta kunyumba yakusopiyamu, wangusaniya kuti ŵanthu agulisa viŵetu. Yiwu agulisiyanga munyumba yakusopiyamu kuti asaniyi ndalama. Kumbi Yesu wanguchita wuli? Wangupanga likhwechu la vingwi ndipu wangudikisa mbereri ndi ng’ombi. Iyu wangugudubuwa mathebulu nga ŵanthu wo asinthanga ndalama ndipu wangudila ndalama zawu pasi. Yesu wangukambiya ŵanthu wo agulisanga nkhunda kuti: ‘Tuzganimu vinthu ivi munu! Lekani kuchitiyamu malonda munyumba ya Ada!’

Ŵanthu wo ŵenga pa nyumba yakusopiyamu anguzizwa ndi vo Yesu wanguchita. Akusambira ŵaki angukumbuka uchimi wo ukamba zaku Mesiya wakuti: ‘Ndazamuchita vinthu mwaphamphu pa nyumba yaku Yehova.’

Mu chaka cha 33 C.E., Yesu wanguyitowesa so nyumba yakusopiyamu. Iyu wakhumbanga cha kuti ŵanthu alekengi kutumbika nyumba ya Awisi.

Pasika wati wamala,Yesu ndi akusambira ŵaki angupitiya ku Samariyaachiwere ku Galileya. Iyu wangupumuwa pa chisimi cho chaziŵikanga kuti chisimi chaku Yakobe ndipu chenga pafupi ndi tawuni ya Sukari. Akusambira ŵaki anguluta mutawuni kuchigula vakurya ndipu angumuleka wachipumuwa.

Munthukazi munyaki wanguza pachisimi cho kuzitunga maji. Yesu wangumukambiya kuti: “Ndipaskeku maji ngakumwa.” Iyu wanguti: ‘Ntchifukwa wuli ulongoro ndi ini? Ini ndini Msamariya. Ayuda alongoro cha ndi Asamariya.’ Yesu wangumukambiya kuti: ‘Asani ungundiziŵa watingi undipemphengi maji ndipu ndatingi ndikupaskengi maji ngakupasa umoyu.’ Munthukazi yo wangumufumba kuti, ‘Ung’anamuwanji? Ulivi chinanga ntchiyaŵi chakutungiyamu maji.’ Yesu wangumuka kuti: ‘Weyosi yo watumwa maji ngo ini ndipereka, wazamukuvwa nyota so cha.’ Munthukazi yo wanguti: ‘Ada ndipaskeni maji ngo mukamba.’

Yesu wangumukambiya kuti: ‘Kadani mulumu waku.’ Iyu wanguti: ‘Ndilivi munthulumi.’ Yesu wanguti: ‘Uneneska. Wayirwapu kankhondi ndipu munthulumi yo wenayu sonu ndi mulumu waku cha.’ Munthukazi yo wanguti: ‘Ndaziŵa kuti ndimwi mchimi. Ŵanthu a mtundu wangu agomezga kuti tingasopa Chiuta paphiri ili kweni Ayuda akamba kuti nkhu Yerusalemu pe ko tingachisopa. Ndigomezga kuti asani Mesiya waza, wazakutisambiza mo tingasope.’ Pavuli paki, Yesu wangukamba chinthu cho wenga wechendakambiyepu munthu weyosi. Iyu wangumukambiya kuti: ‘Ndini Mesiya.’

Munthukazi yo wanguluta mwaliŵi mutawuni yo wajanga ndipu wangukambiya Asamariya kuti: ‘Ndigomeza kuti ndasaniya Mesiya. Iyu waziŵa chechosi chakukwaskana ndi ini. Tiyeni mukamuwoni!’ Yiwu angumulondo mpaka ku chisimi ndipu anguvwisiya vo Yesu wanguŵasambiza.

Asamariya angupempha Yesu kuti waje mutawuni yawu. Yesu wanguŵasambiza kwa mazuŵa ngaŵi ndipu ŵanthu anandi angumugomezga. Yiwu angukambiya munthukazi yo kuti: ‘Tati tavwisiya vo munthu uyu watikambiya, taziŵa kuti iyu ndi mtaski nadi wa charu.’

Pati pajumpha nyengu, Yesu wangwamba kupharazga kuti: ‘Ufumu waku Chiuta we pafupi.’ Akusambira ŵaki anguluta nayu limoza ku Galileya ndi ku Yudeya. Yesu wati wawere ku Nazareti yo yenga tawuni ya kwawu, wanguluta musinagogi ndipu wangujula mpukutu waku Yesaya. Iyu wanguŵerenga mwakukweza kuti: ‘Yehova wandipaska mzimu utuŵa kuti ndipharazgi uthenga wamampha.’ Kumbi mazu yanga ngang’anamuwanganji? Ngang’anamuwanga kuti chinanga kuti ŵanthu akhumbanga kuwona Yesu wachichita vakuziziswa, kweni chifukwa chikulu cho Yehova wangumupaskiya mzimu wakupaturika, chenga chakuti wapharazgengi uthenga wamampha. Wati wamala kuŵerenga, wangukambiya ŵanthu wo amuvwisiyanga kuti: ‘Msanawale uchimi uwu wafiskika.’

Pavuli paki, Yesu wanguluta ku Nyanja ya Galileya ko wanguchikumana ndi alovi anayi wo anguja akusambira ŵaki. Iyu wanguŵakambiya kuti: “Ndilondoni, ndipu ndikusambuskeningi alovi a ŵanthu.” Ŵanthu yaŵa ŵenga Peturo, Andireya, Yakobe ndi Yohane. Nyengu yeniyo, anguleka ntchitu yawu ya ulovi ndipu angumulondo. Anguchipharazga ku Galileya kosi za Ufumu waku Yehova. Yiwu apharazganga mumasinagogi, mumsika ndipuso munthowa. Ŵanthu anandi aŵalondonga kwekosi ko akanga. Mbiri yaku Yesu yingufika kwekosi mpaka ku Siriya.

Pati pajumpha nyengu, Yesu wanguŵapaska nthazi anyaki mwa akusambira ŵaki kuti achizgengi ŵanthu ndipuso atuzgengi viŵanda. Anyaki apharazganga nayu limoza mumatawuni ndi mumizi. Anthukazi anyaki akugomezgeka nge Mariya wa ku Magadala, Jowana, Suzana ndi anyaki ndiwu aphweriyanga Yesu ndi akusambira ŵaki.

Yesu wati wasambiza akusambira ŵaki wanguŵatuma kuti akapharazgi. Pa nyengu yo apharazganga ku Galileya, ŵanthu anandi anguja akusambira ndipu angubatizika. Penga so anandi wo akhumbanga kuja akusambira ndipu Yesu wanguŵayeruzgiya ndi munda wo wakhumbikanga kuti akolori. Iyu wanguti: ‘Pemphani Yehova kuti watumizi antchitu anandi kuti akakolori mbewu.’ Pavuli paki, wangusankha akusambira 70 ndipu wanguŵatuma ŵaŵiŵaŵi kuti apharazgi mu Yuda mosi. Yiwu angusambiza ŵanthu a mitundu yosi za Ufumu. Ŵati aweku, angumukambiya vo vinguchitika. Pengavi cho Dyaboli watingi wachitengi kuti watondekesi ntchitu yakupharazga.

Yesu wanguwovya akusambira ŵaki kuti azilutirizgi kugwira ntchitu yakukhumbika yeniyi asani iyu waziluta kuchanya. Iyu wanguŵakambiya kuti: ‘Pharazgani uthenga wamampha pacharu chosi. Sambizani ŵanthu Mazu ngaku Chiuta ndi kuŵabatiza.’

Yesu wanguza pacharu chapasi kuzipharazga uthenga wamampha wa Ufumu waku Chiuta. Yehova wawovyanga Yesu ndi mzimu wakupaturika kuti wachitengi vakuziziswa kulongo vo wazamuchita nge Fumu. Iyu wachizganga nthenda yeyosi. Kosi ko wakanga, ŵanthu wo atamanga azanga kwaku iyu ndipu waŵachizganga. Ambula kuwona awonanga, wo ŵenga ndi suzgu lakuvwa avwanga, akufwa viŵalu ayendanga ndipuso wo angukoleka ndi viŵanda waŵatuzganga ndipu asuzgikanga so cha. Ŵanthu achiranga chinanga kuti akonga ŵaka mphonji za chakuvwala chaki. Ŵanthu alondonga Yesu kwekosi ko wakanga. Iyu waŵawezanga cha ŵanthu chinanga mphanyengu yo wakhumbanga kuja yija.

Zuŵa linyaki ŵanthu angupinga munthu yo wenga wakufwa viŵalu ndipu anguluta nayu kunyumba ko Yesu wajanga. Munyumba yo munguzaza ŵanthu ndipu angutondeka kusere. Mwaviyo, angutolo pachanya panyumba ndi kumusisiya po Yesu wanguja. Pavuli paki, Yesu wangukambiya munthu yo kuti: ‘Soka, uyendi.’ Wati wayenda ŵanthu anguzizwa.

Nyengu yinyaki Yesu wangusere mumuzi unyaki ndipu ŵanthu 10 amakhati anguma patali ndi kudaniriza kuti: ‘Yesu, tiwovyeni!’ Mu mazuŵa ngo munthu wamakhati wazomerezekanga cha kuja pafupi ndi ŵanthu. Iyu wangukambiya ŵanthu wo kuti aluti kunyumba yakusopiyamu, akachiti vo ŵanthu wo achira nthenda ya makhati akhumbikanga kuchita nge mo Marangu ngaku Yehova ngakambiyanga. Ŵe munthowa makhati ngawu ngangumala. Yumoza mwa ŵanthu yaŵa, wati waziŵa kuti wachira wanguwerere kuchiwonga Yesu ndipuso wanguthamika Chiuta. Pa ŵanthu 10, iyu pe ndiyu wanguwonga Yesu.

Munthukazi munyaki yo wangutama kwa vyaka 12 wakhumbisisanga kuti wachiri. Iyu wangusere muchigulu cha ŵanthu ndipu wanguza kuvuli kwaku Yesu ndi kuko mphonji za chakuvwala chaki chakubwalu. Munthukazi yo wanguchira nyengu yeniyo. Yesu wangufumba kuti: “Ndiyani yo wandiko?” Munthukazi mwenuyu wanguchita mantha kweni wanguza pamasu paku Yesu ndi kumukambiya uneneska. Yesu wangumupembuzga mwakumukambiya kuti: ‘Mwana wangu, luta mu chimangu.’

Yairo yo wenga mulongozgi wa sinagoge wangupempha Yesu kuti: ‘Tiyeni kunyumba kwangu! Mwana wangu munthukazi watama ukongwa.’ Kweni Yesu wechendafiki kunyumba yaku Yairo, mwana yo wangufwa. Iyu wati wafika, wangusaniya kuti kunguza ŵanthu anandi kuziliya ndi banja lo. Yesu wangukambiya ŵanthu wo kuti: ‘Lekani kuliya, iyu wagona ŵaka.’ Yesu wanguko janja la msungwana yo ndi kukamba kuti: “Wamwana, yuka!” Mwana yo wanguyuka nyengu yeniyo, ndipu Yesu wangukambiya apapi ŵaki kuti amupasi chakurya. Uŵanaŵana kuti apapi ŵenaŵa anguvwa wuli?

Yesu wati wapharazga kwa chaka chimoza ndi hafu, wakhumbikanga kuchita chinthu chinyaki chakukhumbika ukongwa. Iyu wakhumbikanga kusankha ŵanthu kuti agwirengi nayu ntchitu ndipuso kuŵasambiza kuti alongozgengi mumpingu wachikhristu. Kuti wasankhi umampha, wakhumbikanga kuti Yehova wamulongozgi. Mwaviyo, wanguluta kuphiri yija ndipu wangupemphera usiku wosi. Ndi mulenji, Yesu wangudana akusambira ŵaki anyaki ndipu wangusankha akutumika 12. Kumbi utingakumbuka mazina ngawu? Penga Peturo, Andireya, Yakobe, Yohane, Filipu, Batolomeyu, Tomasi, Mateyu, Yakobe mwana waku Alifeyu, Tadeyu, Simoni ndi Yuda wa ku Keriyoti.

Akutumika 12 ŵenaŵa ayendanga ndi Yesu. Wati waŵasambiza mo angapharazgiya, wanguŵatuma kuti akapharazgi ŵija. Yehova wanguŵapaska nthazi kuti atuzgengi viŵanda ndi kuchizga ŵanthu wo atamanga.

Akutumika 12 ŵenaŵa, Yesu waŵadananga kuti mabwezi ngaki ndipu waŵagomezanga. Afarisi awonanga kuti akutumika ŵenga ambula kusambira ndipuso ŵenga apade cha. Kweni Yesu wanguŵasambiza mo angagwiriya ntchitu yawu. Yiwu ŵenga ndi Yesu pa nyengu yakukhumbika ukongwa pa umoyu waki. Mwakuyeruzgiyapu, pa nyengu yo wenga pafupi kufwa ndipuso wati wayuskika. Anandi mwa akutumika, atuliyanga ku Galileya ko Yesu watuliyanga. Anyaki mwa akutumika ŵaki ŵenga ndi mabanja.

Akutumika ŵenga akubuda ndipu anangisanga. Nyengu zinyaki akambanga vinthu kwambula kuŵanaŵaniyapu ndipu asankhanga umampha cha vinthu. Nyengu zinyaki atondekanga kuzikira. Yiwu asuskananga kuti ndiyani yo wenga wakukhumbika ukongwa pakati pawu. Chinanga kuti achitanga viyo, ŵenga ŵanthu amampha ndipu ayanjanga Yehova. Akutumika ŵenga akwamba kuja mumpingu wachikhristu Yesu wati waluta kuchanya.

Yesu wati wasankha akutumika 12, wangusika kuphiri ko wenga ndipu wanguza ko kunguwungana ŵanthu anandi. Ŵanthu yaŵa angutuliya ku Galileya, Yuda, Turo, Sidoni, Siriya ndi kusirya linyaki la Yorodani. Anguza ndi ŵanthu wo atamanga kweniso wo asuzgikanga ukongwa ndi viŵanda. Yesu wanguŵachizga wosi. Wati wasika wanguja musina mwa phiri ndipu wangwamba kulongoro. Iyu wangukonkhoska vo titenere kuchita kuti tije mabwezi ngaku Chiuta. Titenere kuziŵa kuti tikhumbika Yehova ndipuso tiyesesengi kumuyanja. Asani tileka kwanja anyidu, tingamuyanja cha Chiuta. Titenere kwanja weyosi chinanga mbarwani ŵidu.

Yesu wangukamba kuti: ‘Mukhumbika cha kwanja abwezi ŵinu pe. Muyanjengi so ŵanthu wo atikutinkhani ndipu mugowokiyengi ŵanthu kutuliya pasi pamtima. Asani munyinu waguŵa chifukwa chaku imwi, kumanani nayu nyengu yeniyo ndipu mupepeseni. Muchitengi vinthu ndi ŵanthu mu nthowa yo namwi mukhumba kuti akuchitiyeningi.’

Yesu wangupereka so ulongozgi wamampha ku ŵanthu pa nkhani ya vinthu vo tikhumbika pa umoyu. Iyu wanguti: ‘Mbumampha kuja bwezi laku Yehova kuluska kuja ndi ndalama zinandi. Munkhungu wakhoza kuba ndalama zinu kweni palivi yo wangaba ubwezi winu ndi Yehova. Lekani kufipa mtima kuti muryengenji, mumwengenji ndipuso muvwalengenji. Lereskani viyuni. Chiuta wawonesesa kuti ve ndi chakurya chakukwana. Kufipa mtima kungakusazgiyaniku zuŵa limoza cha la umoyu winu. Kumbukani kuti Yehova waziŵa vo mukhumbika.’

Ŵanthu yaŵa ŵenga ŵechendavwepu munthu wachilongoro nge mo Yesu wachitiyanga. Alongozgi a ŵanthu ŵenaŵa wo ŵenga Afarisi ndi Alembi, aŵasambizanga cha venivi. Ntchifukwa wuli Yesu wasambizanga umampha viyo? Chifukwa chakuti vosi vo wasambizanga vatuwanga kwaku Yehova.

Chechosi cho Afarisi achitanga, akhumbanga kuti ŵanthu aŵawoni. Asani achita chinthu chinyaki chamampha, akhumbanga kuti ŵanthu wosi aziŵi. Yiwu apempheriyanga pa malu ngakuwoneke kuti ŵanthu aŵawoni. Afarisi anguloŵeza mapempheru ngatalingatali ndipu angakambanga mwakuwerezawereza asani ŵe musinagoge ndipuso mumphepeti mwa nthowa kuti ŵanthu aŵavwi. Ŵanthu anguzizwa Yesu wati waŵakambiya kuti: ‘Mungapempheranga nge Afarisi cha. Yiwu aŵanaŵana kuti Chiuta wakondwa ndi vinthu vinandi vo akamba kweni wakondwa cha. Yehova pe ndiyu wakhumbika kuvwa pempheru linu. Mungakambanga vinthu mwakuwerezawereza cha. Yehova wakhumba kuti mumukambiyengi mo muvwiya mumtima mwinu.’

‘Mutenere kupemphera viyo: “Awusefwi akuchanya, zina linu litoweseki. Ufumu winu uzi. Khumbu linu lichitiki panu pasi, nge kuchanya.”’ Yesu wanguŵakambiya so kuti atenere kupemphere chakurya cha pa zuŵa lo, kupempha kuti agowokereki maubudi ngawu ndipuso vinthu vinyaki vo angakhumba.

Yesu wangukamba kuti: ‘Mungalekanga cha kupemphera. Lutirizgani kupempha Yehova yo ndi Awusemwi kuti wakupaskeni vinthu vamampha. Mpapi weyosi wakhumba kupasa mwana waki vinthu vamampha. Asani mwana winu wangapempha chakurya, kumbi mungamupaska mwa? Asani wapempha somba, kumbi mungamupaska njoka?’

Pavuli paki Yesu wangukonkhosa vo munthu wangasambirapu: ‘Asani muziŵa kupasa ŵana ŵinu mphasu zamampha, kumbi Yehova yo ndi Awisemwi wangatondeka kukupaskani mzimu waki utuŵa? Mukhumbika ŵaka kumupempha.’ Kumbi uvwiya ulongozgi waku Yesu? Asani upemphera, ndi vinthu nivi vo ukamba?

Pasika we pafupi kuchitika mu chaka cha 32 C.E., akutumika anguweku ko anguluta kuchipharazga. Yiwu anguvuka ndipu Yesu wanguŵato pa boti kuluta nawu ku Betesaida kuti akapumuwi. Ŵe pafupi kufika ku mtunda, Yesu wanguwona kuti ŵanthu masawuzandi nganandi afika kali. Chinanga kuti Yesu wakhumbanga kuti wapumuwi ndi akusambira ŵaki, wanguŵachitiya lisungu ŵanthu wo ndipu wanguŵalondere. Iyu wanguchizga akutama wo anguza nawu ndipu wangwamba kuŵasambiza. Yesu wanguŵasambiza za Ufumu waku Chiuta zuŵa losi lamphumphu. Kwati kwayamba kufipa, akutumika anguza kwaku Yesu ndi kukamba kuti: ‘Ŵanthu yaŵa atenere kuti ŵe ndi nja. Akambiyeni kuti akengi akapenji chakurya.’

Yesu wanguŵamuka kuti: ‘Atenere cha kuluta. Apaskeni  chakurya.’ Akutumika angumufumba kuti: ‘Kumbi mukhumba kuti tiluti tikaŵaguliyi viŵandi?’ Filipu, yumoza mwa akutumika wanguti: ‘Chinanga kuti tenga ndi ndalama zinandi tatingi tifiskengi cha kugula viŵandi vakukwana ŵanthu wosi yaŵa.’

Yesu wangufumba kuti: ‘Kumbi te ndi chakurya chinandi wuli?’ Andireya wangumuka kuti: ‘Te ndi viŵandi vinkhondi ndi somba zimanazimana ziŵi. Kweni vingakwana cha.’ Yesu wanguti: ‘Ndipaskeni viŵandi ndi somba.’ Iyu wangukambiya ŵanthu wo kuti aje pauteka ndipu aje mumagulu, anyaki aje 50, anyaki aje 100. Yesu wanguto viŵandi ndi somba, wangulereska kuchanya ndipu wangupemphera. Pavuli paki, wanguvipereka kwa akutumika ndipu yiwu angugaŵiya ŵanthu. Anthulumi akukwana 5 sawuzandi, anthukazi ndi ŵana angurya ndipu anguguta. Pakumaliya, akutumika anguto vo vingujaku kuti paleki kutayika chechosi. Vo vingujaku vingukwana masokola 12. Kumbi uwona kuti venivi venga vakuziziswa cha?

Ŵanthu angukondwa ndi vo Yesu wachitanga ndipu akhumbanga kuti waje fumu yawu. Yesu wanguziŵa kuti nyengu yaku Yehova yenga yechendakwani kuti iyu waje fumu. Mwaviyo, wangukambiya ŵanthu wo kuti akengi ndipu wangukambiya so akutumika kuti aluti kusirya linyaki la Nyanja ya Galileya. Akutumika angukwera boti lawu kweni Yesu wanguluta kuphiri. Ntchifukwa wuli wanguchita viyo? Wakhumbanga kuchipemphera kwa Awisi. Chinanga kuti Yesu watangwamikanga ukongwa kweni nyengu zosi wasaniyanga mpata kuti wapempheri.

Yesu wachizganga ŵaka akutama pe cha pamwenga kuyuska akufwa kweni wenga so ndi nthazi zakukaniza mphepu ndi vuwa. Yesu wati wamaliza kupemphera kuphiri, wanguwona kuti munyanja ya Galileya mwenga chimphepu. Pa nyengu iyi akutumika ŵenga muboti lawu ndipu asuzgikanga kwendesa boti chifukwa ko alutanga ndiku kwatuliyanga mphepu. Yesu wangusika muphiri ndipu wangwamba kwenda pamaji kulazga ko kwenga boti lo mungukwera akutumika. Akutumika ŵati awona kuti munthu watenda pamaji anguchita mantha. Kweni Yesu wanguŵakambiya kuti: ‘Ndini, mungawopanga cha.’

Peturo wangukamba kuti: ‘Ambuya asani ndimwi nadi ndikambiyengi kuti ndizi ko kwe imwi.’ Yesu wangukambiya Peturo kuti: ‘Yiza.’ Mwaviyo, chimphepu che mukati, Peturo wangusika muboti ndipu wangwamba kwenda pamaji kuluta ko kwenga Yesu. Peturo we pafupi kufika, wangulereska chimphepu ndipu wanguchita mantha. Iyu wanguwona kuti wayamba kubila. Peturo wangudanirizga kuti: ‘Ambuya, nditaskeni!’ Yesu wanguko janja laki ndipu wanguti: ‘Ntchifukwa wuli ungwamba kukayika? Chivwanu chaku che pani?’

Yesu ndi Peturo angukwera muboti ndipu chimphepu chinguleka mwaliŵi. Kumbi uwona kuti akutumika anguvwa wuli? Yiwu anguti: ‘Ndimwi nadi Mwana waku Chiuta.”

Mphenapa pe cha po Yesu wangulongo kuti wenga ndi nthazi zakulamuliya mphepu. Nyengu yinyaki Yesu ndi akutumika alutanga kusirya linyaki la nyanja ndipu Yesu wangugona kuvuli kwa boti lo angukwera. We mutulu, kungwamba chimphepu. Mayiŵa ngapumanga boti ndipu linguzaza ndi maji. Akutumika anguyuska Yesu ndipu anguti: ‘Msambizi tifwengi! Tiwovyeni!’ Yesu wanguyuka ndipu wangukambiya nyanja kuti: “Ja cheti!” Nyengu yeniyo, chimphepu kweniso nyanja vinguchetama. Yesu wangufumba akutumika kuti: ‘Ntchifukwa wuli mulivi chivwanu?’ Yiwu angwamba kukambisana kuti: “Chinanga ndi mphepu kweniso nyanja vitimuvwiya.” Akutumika anguziŵa kuti asani agomezga Yesu ndi mtima wosi, achitengi mantha cha ndi chechosi.

Afarisi amutinkhanga Yesu ndipu apenjanga chifukwa chakuti amumangiyi. Yiwu akambanga kuti watenere cha kuchizga ŵanthu pa zuŵa la Sabata chifukwa lenga lakupumuliya. Zuŵa linyaki pa Sabata, Yesu wangusaniya munthu wambula kuwona wachipempha mumusewu. Iyu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: ‘Wonani mo nthazi zaku Chiuta ziwovyiyengi munthu uyu.’ Yesu wanguto mata ngaki ndi kungakaska ndi dongu ndipu wangupaka mumasu nga munthu yo. Pavuli paki, Yesu wangumukambiya kuti: ‘Luta ukasambi muthaŵali la Silowamu.’ Munthu yo wati wachita venivi wangwamba kuwona. Yaka kenga kakwamba kuwona pa umoyu waki.

Ŵanthu anguzizwa ukongwa. Yiwu anguti: ‘Kumbi munthu uyu ndi yuwa wajanga pasi ndi kupemphesa, pamwenga akozgana ŵaka?’ Munthu yo wanguti: ‘Ndini!’ Yiwu angumufumba kuti: ‘Ntchinthu wuli chachitika kuti uyambi kuwona?’ Wati waŵakambiya vo vinguchitika, anguluta nayu kwa Afarisi.

Munthu yo wangukambiya Afarisi kuti: ‘Yesu wanguto dongu lo wangukaska ndi mata ndipu wangundipaka mumasu ndi kundikambiya kuti nkhasambi. Mwaviyo, ndinguluta ndipu sonu ndiwona.’ Afarisi anguti: ‘Asani Yesu wachizga ŵanthu pa Sabata ndikuti nthazi zaki zakutuliya kwaku Chiuta cha.’ Kweni anyaki anguti: ‘Asani nthazi zaki zatuliyanga kwaku Chiuta cha, watingi wamuchizengi cha.’

Afarisi angudana apapi a munthu yo ndi kuŵafumba kuti: ‘Ntchinthu wuli chachitika kuti mwana winu wayambi kuwona?’ Apapi wo anguchita mantha chifukwa Afarisi angukamba kuti weyosi yo wagomeza Yesu amusezgengi musinagogi. Mwaviyo, yiwu anguti: ‘Tiziŵa cha. Mufumbeni mwija.’ Afarisi angufumba munthu yo mafumbu nganandi mpaka wangufika pakuŵakambiya kuti: ‘Ndakukambiyani vo ndiziŵa. Ntchifukwa wuli mulutirizga kundifumba?’ Afarisi angukwiya ndipu angumuponya kubwalu.

Yesu wanguluta kuchipenja munthu yo ndipu wati wamusaniya wangumufumba kuti: ‘Kumbi we ndi chivwanu mwaku Mesiya?’ Munthu yo wanguti: ‘Ndatingi ndivwanengi asani ndamuziŵanga.’ Yesu wanguti: ‘Ndini Mesiya.’ Yesu wangulongo nadi lisungu chifukwa wangumuchizga ŵaka cha kweni wangumuwovya so kuti waje ndi chivwanu.

Yesu wenga ndi abwezi ŵaki atatu wo ajanga ku Betaniya. Ŵanthu yaŵa ŵenga Lazaro ndi azichi ŵaki Mariya ndi Marita. Zuŵa linyaki, Yesu wenga kusirya linyaki la Yorodani ndipu Mariya ndi Marita angumutumiziya uthenga kuti wakhumbikanga mwaliŵi. Yiwu anguti: ‘Lazaro watama ukongwa. Chondi zani luŵi!’ Yesu wanguluta nyengu yeniyo cha. Iyu wangulindiza kuti pajumphi mazuŵa ngaŵi ndipu pavuli paki, wangukambiya akusambira ŵaki kuti: ‘Tiyeni ku Betaniya. Lazaro wagona kweni ndiluta ndakumuyusa.’ Akutumika anguti: ‘Asani Lazaro wagona, vimuwovyengi kuti waje umampha.’ Yesu wanguŵakambiya mwakuvwika umampha kuti: ‘Lazaro wafwa.’

Pa nyengu yo Yesu wafikanga ku Betaniya ndipu pajumpha mazuŵa nganayi kutuliya po anguŵikiya Lazaro. Kunguza ŵanthu anandi kuzipembuzga Marita ndi Mariya. Marita wati wavwa kuti Yesu waza, wangutchimbiya kuchikumana nayu. Iyu wanguti: “Ambuya asani mwenga kunu mphanyi muzichi wangu wafwa cha.” Yesu wangumukambiya kuti: ‘Muzichi waku wajengi so ndi umoyu. Marita, ugomezga venivi?’ Iyu wanguti: ‘Ndigomeza kuti wazamuyuskika.’ Yesu wangumukambiya kuti: “Ini ndini chiyuka ndi umoyu.”

Pavuli paki Marita wanguluta kwaku Mariya ndi kuchimukambiya kuti: ‘Yesu waza.’ Mariya wati wavwa wangutchimbiriya ko kwenga Yesu ndipu ŵanthu anandi angumulondo. Iyu wangugwada pa malundi ngaku Yesu ndipu wanguleka cha kuliya. Iyu wanguti: ‘Ambuya asani mwenga kunu mphanyi muzichi widu wafwa cha!’ Yesu wanguziŵa kuti Mariya vingumuŵaŵa ukongwa ndipu nayu wangwamba so kuliya. Ŵanthu ŵati awona kuti Yesu waliya anguti: ‘Awonani, Yesu wamuyanjanga Lazaro.’ Kweni anyaki angufumba kuti: ‘Ntchifukwa wuli wengavi kumutaska mubwezi waki?’ Kumbi Yesu watingi wachitengenji?

Yesu wanguluta ko anguŵika Lazaro. Pakhomu la muwunda angujalapu chimwa. Iyu wangukamba kuti: ‘Tuzanipu chimwa cho.’ Marita wanguti: ‘Pajumpha mazuŵa nganayi! Sonu liŵavu laki litenere kuti linunkha.’ Yiwu angutuzgapu mbwenu chimwa ndipu Yesu wangupemphera kuti: ‘Ada, nditikuwongani chifukwa chakuti mwandivwa. Ndiziŵa kuti mutindivwa nyengu zosi kweni ndikamba mwakukweza kuti ŵanthu yaŵa aziŵi kuti mukundituma.’ Pavuli paki, wangudana mwakukweza kuti: “Lazaro, tuliya kubwalu!” Panguchitika chinthu chinyaki chakuziziswa: Lazaro wangutuwa mumuwunda, kweni wenga weche ndi salu zo angumukulunga. Yesu wanguti: “Mufwatuweni, wayendengi.”

Ŵanthu anandi wo anguwona venivi, anguvwana mwaku Yesu. Kweni anyaki anguluta kuchikambiya Afarisi. Kutuliya nyengu yeniyo Afarisi akhumbanga kubaya Lazaro ndi Yesu. Yuda Isikariyoti yo wenga yumoza mwa akutumika 12, wanguluta mwachisisi kwa Afarisi ndi kuŵafumba kuti: ‘Kumbi mundipaskengi ndalama zilinga asani ndakuwovyani kuko Yesu?’ Yiwu angumukambiya kuti amupaskengi ndalama 30 za siliva. Mwaviyo, Yuda wangwamba kupenja mpata kuti wapereki Yesu kwa Afarisi.

Chaka chechosi pa 14 mwezi wa Nisani, Ayuda achitanga phwandu la Pasika. Phwandu lenili laŵakumbusanga mo Yehova wanguŵafwatuliya ku ukapolu ku Ijipiti ndi kuŵalongozga kuluta mu Charu Chakulayizgika. Mu chaka cha 33 C.E., Yesu ndi akutumika ŵaki akondweliyanga Pasika muchipinda chapachanya ku Yerusalemu. Ŵati amaliza, Yesu wangukamba kuti: ‘Yumoza waku imwi wandiperekengi.’ Akutumika anguzizwa ndipu angufumba Yesu kuti: ‘Ndiyani?’ Yesu wanguti: ‘Mweniyo ndimupaskengi chiŵandi ichi.’ Iyu wangupereka chiŵandi cho kwaku Yudasi Isikariyoti. Nyengu yeniyo, Yudasi wangusoka ndipu wangutuwamu muchipinda.

Pavuli paki Yesu wangupemphera, wangubanthuwa chiŵandi ndipu wangupaska akutumika wo ŵenga nayu. Iyu wanguti: ‘Ryani chiŵandi ichi. Chimiya liŵavu langu lo ndiperekengi chifukwa chaku yimwi.’ Wati wamala, wangupemphere vinyu ndipu wangupaska akutumika. Iyu wanguti: ‘Mwani vinyu uyu. Wamiya ndopa zangu zo ndiperekengi kuti mugowokereki maubudi nginu. Nditikulayizgani kuti mwazamuja mafumu limoza ndi ini kuchanya. Muchitengi ivi chaka chechosi kuti mundikumbukengi.’ Wo alondo Yesu, alutirizga kuwungana chaka chechosi pa zuŵa lenili asani lumwi lasere. Unganu wo anguchita, sonu udanika kuti Chakurya Chamazulu cha Ambuya.

Ŵati amaliza ungano wo, akutumika angwamba kulimbana kuti wakukhumbika ukongwa ndiyani. Kweni Yesu wanguŵakambiya kuti: ‘Yo ndi mura pakati pinu ndi mweniyo watijiwona kuti ndi munamana, wambula kukhumbika.’

‘Ndimwi abwezi ŵangu. Nditikukambiyani vosi vo Ada akhumba kuti ndikukambiyeni. Pambula kuswera ndiluta kwa Ada kuchanya. Mujengi dankha ndipu ŵanthu azamuziŵa kuti ndimwi akusambira ŵangu asani mutanjana. Mutenere kwanjana nge mo ndakuyanjiyani.’

Pakumaliya, Yesu wangupemphera ndipu wangukambiya Yehova kuti wavikiliyi akusambira ŵaki wosi. Iyu wangupempha Yehova kuti waŵawovyi kuti agwirengi ntchitu limoza mwachimangu. Yesu wangupemphera kuti zina laku Yehova litoweseki. Iyu ndi akutumika ŵaki angumba sumu zakuthamika Yehova ndipu pavuli paki angutuliya kubwalu. Kunguja kamanavi kuti Yesu amumangi.

Yesu ndi akutumika angujumpha Dambu la Kidironi achiluta ku Phiri la Maolivi. Pa nyengu iyi kwenga ku matandakucha ndipu mwezi wawonekanga wosi wamphumphu. Ŵati afika mumunda wa Gesemani, Yesu wanguŵakambiya kuti: “Jani panu, ndipu lutirizgani kuja masu.” Pavuli paki, Yesu wanguluta panthazi kamanavi ndipu wangugwada. Iyu wangusuzgika ukongwa maŵanaŵanu ndipu wangupemphera kwaku Yehova kuti: “Khumbu linu lichitiki.” Yehova wangutumiza mungelu kuti wamuchiski. Yesu wati wawere po ŵenga akutumika, wangusaniya kuti agona. Iyu wanguti: ‘Yukani! Ndi nyengu yakugone cha iyi! Nyengu yafika kuti ndiperekeki kwa arwani ŵangu.’

Pati pajumpha nyengu yimanavi, Yudasi wanguza ndi chigulu cha ŵanthu cho chingupinga malipanga ndi nthonga. Iyu waziŵanga ko wangasaniya Yesu chifukwa kanandi azanga kumunda wenuwu. Yudasi wangukambiya asilikali kuti wakuŵalongo Yesu. Iyu wanguluta ko kwenga Yesu ndi kukamba kuti: ‘Timoneni Msambizi,’ pavuli paki, wangumufyofyontha. Yesu wanguti: ‘Yudasi, kumbi utindipereka mwakuchita kundifyofyontha?’

Yesu wangutuwa pagulu la akutumika ŵaki ndi kuma panthazi pawu ndipu wangufumba ŵanthu wo anguza kuzimuko kuti: “Kumbi mupenja yani?” Yiwu angumuka kuti: “Yesu wa ku Nazareti.” Iyu wangumuka kuti: “Ndini panu” ndipu ŵanthu wo anguwere vuli ndi kuwa pasi. Yesu wanguŵafumba so kuti: “Kumbi mupenja yani?” Yiwu angumuka so kuti: “Yesu wa ku Nazareti.” Iyu wangumuka kuti: ‘Ndakukambiyani kuti ndini. Alekeni yaŵa akengi.’

Peturo wati waziŵa vo vachitikanga, wanguto lipanga ndi kudumuwa gutu laku Mariko, yo wenga kapolu wa wasembi mura. Yesu wanguko gutu la munthu yo ndipu linguweriyapu. Iyu wanguti kwaku Peturo: ‘Leka lupanga laku. Asani ugwiriskiyengi ntchitu lupanga, wazamubayika ndi lupanga.’ Asilikali wo anguko Yesu ndi kumumanga manja ndipu akutumika anguthaŵa. Pavuli paki, chigulu cho chingumutole kwaku Anasi yo wenga mura wa a sembi. Anasi wati wamala kufumba Yesu, wangumutumiza ku nyumba yaku Kayafa yo wenga wasembi mura. Ntchinthu wuli chinguchitikiya akutumika?

Pa nyengu yo Yesu wenga ndi akutumika muchipinda chapachanya, wanguŵakambiya kuti: ‘Mosi mundisiyengi ndija ndi usiku.’ Peturo wangumuka kuti: ‘Ini cha! Chinanga kuti anyangu wosi angakusiyani, ini ndikusiyeningi cha.’ Yesu wangukambiya Peturo kuti: ‘Tambala wechendakokoliki, undikanengi katatu.’

Asilikali ŵati aluta ndi Yesu kunyumba yaku Kayafa, akutumika anandi ndipu athaŵa kali. Akutumika ŵaŵi ŵenga limoza ndi chigulu cha ŵanthu ndipu amulondonga. Yumoza mwa akutumika yaŵa wenga Peturo. Iyu wanguluta mubwalu la nyumba yaku Kayafa ndipu wawothanga motu. Chifukwa cha ukweru, mteŵeti munthukazi wanguwona Peturo ndipu wangukamba kuti: ‘Ndakuziŵa! Wenga ndi Yesu!’

Peturo wanguti: ‘Awa ndenga nayu cha! Nditiviziŵa cha vo ukamba!’ Iyu wangusoka kuluta kugeti. Pati pajumpha kanyengu kamanavi, mteŵeti munyaki munthukazi wati wamuwona, wangukambiya ŵanthu kuti: ‘Munthu uyu wenga ndi Yesu!’ Peturo wangumuka kuti: ‘Nditimuziŵa cha ini Yesu!’ Munthulumi munyaki wanguti: ‘Ndiwi yumoza wawu! Mo ulongolore uwoneka kuti ndiwi wa ku Galileya nge Yesu.’ Kweni Peturo wangulapa kuti: ‘Nditimuziŵa cha!’

Nyengu yeniyo, tambala wangukokolika. Peturo wanguwona Yesu waching’anamuka ndi kumulereska. Iyu wangukumbuka mazu ngaku Yesu ndipu wangutuliya kubwalu. Peturo wanguliya ukongwa.

Pa nyengu iyi, mphara yikulu ya milandu ya Sanihedirini, yingukoliyana kuti yimufumbi mafumbu Yesu kunyumba yaku Kayafa. Yiwu ndipu apangana kali kuti amubayi Yesu sonu akhumbanga kusaniya chifukwa. Kweni atondekanga kuchisaniya. Pakumaliya, Kayafa wangufumba Yesu kuti: ‘Kumbi ndiwi Mwana waku Chiuta?’ Yesu wangumuka kuti: ‘Ndini.’ Kayafa wanguti: ‘Tikhumbika so ukaboni unyaki cha. Uku nkhunyoza Chiuta!’ Mphara yo yati yakoliyana yingukamba kuti: ‘Munthu uyu watenere kubayika.’ Yiwu angumuwomba makofi, angumufunyiya mata, angumujala kumasu ndi kumupuma ndipu anguti: ‘Asani ndiwi mchimi, tikambiyi yo wakupuma!’

Kwati kwacha, yiwu angutole Yesu ku mphara ya Sanihedirini ndi kumufumba kuti: ‘Kumbi ndiwi Mwana waku Chiuta?’ Yesu wangumuka kuti: ‘Mukamba ndimwi kuti ndini.’ Pavuli paki angumusaniya ndi mulandu kuti wangunyoza Chiuta ndipu anguluta nayu ku nyumba yachifumu yaku Pontiyo Pilato, yo wenga nduna ya Aroma. Ntchinthu wuli cho chinguchitika pavuli paki? Tiyi tiwoni.

Ŵara ŵa asembi anguluta ndi Yesu kunyumba yaku Pilato. Iyu wanguŵafumba kuti: ‘Kumbi mutimumba mulandu wuli munthu uyu?’ Yiwu angukamba kuti: ‘Iyu wakamba kuti ndi fumu!’ Pilato wangufumba Yesu kuti: “Kumbi ndiwi Fumu ya Ayuda?” Yesu wangumuka kuti: “Ufumu wangu ngwacharu ichi cha.”

Pilato wangutumiza Yesu kwaku Herodi yo walamuliyanga ku Galileya kuti wawoni asani we ndi mulandu. Herodi wangumusaniya ndi mulandu wewosi cha Yesu ndipu wangumuweze so kwaku Pilato. Pavuli paki Pilato wangukambiya ŵanthu wo kuti: ‘Ini kweniso Herodi tamusaniya ndi mulandu cha munthu uyu. Ndimumasuwengi.’ Chigulu cha ŵanthu chingudaniliza kuti: ‘Mubayeni! Mubayeni!’ Asilikali angukhwechuwa Yesu ndi chingwi, angumufunyiya mata ndipuso angumupuma. Yiwu angumuvwalika chisoti cha minga kumutu ndipu akambanga mwakumuseka kuti: ‘Timoneni Fumu ya Ayuda.’ Pilato wangukambiya so ŵanthu wo kuti: ‘Ndamusaniya ndi mulandu cha munthu uyu.’ Kweni yiwu angudaniliza kuti: “Wapayikiki!” Pilato wanguzomereza kuti wakabayiki.

Asilikali anguluta ndi Yesu ku malu ngo ngadanikanga kuti Gologota, angumukhoma pachimiti ndipu anguchimika. Yesu wangupemphera kuti: ‘Ada agowokiyeni chifukwa aziŵa cha vo achita.’ Ŵanthu apheriyanga Yesu, atingi: ‘Asani ndiwi Mwana waku Chiuta, sika pa chimiti po! Jitaski.’

Chigaŵenga cho anguchipayika pafupi ndi Yesu chingukamba kuti: “Uzindikumbuki asani wazisere mu Ufumu waku.” Yesu wangulayizga kuti: “Wazamuja ndi ini mu Paradayisu.” Chakumazulu, kunguchita mudima kwa maola ngatatu. Anyaki mwa akusambira anguma pafupi ndi chimiti kusazgiyapu anyina aku Yesu a Mariya. Yesu wangukambiya Yohane kuti wakaŵaphweriyengi a Mariya nge anyina chayiwu.

Pakumaliya Yesu wangukamba kuti: “Vafiskika!” Wangukotamisa mutu ndipu wangufwa. Pa nyengu iyi kunguchitika chidilirisi chanthazi. Chisalu cha munyumba yakusopiyamu cho chagaŵanga malu Ngakupaturika ndi malu Ngakupaturika Ukongwa chingukeluka pakati. Msilikali wangukamba kuti: ‘Uyu wenga nadi Mwana waku Chiuta.’

Yesu wati wafwa pa chimiti, kunguza munthu munyaki yo wenga wakukhupuka zina laki Yosefi. Iyu wangupempha Pilato kuti wamuzomerezi kuto liŵavu laku Yesu. Yosefi wangukulunga ‘thupi lo musalu zamampha ndi kulipaka vakununkhilisiya ndipu wanguchiliŵika mumuwunda wufya. Iyu wangujalapu chimwa chikulu pa nkhomu lamuwunda. Ŵara ŵa asembi angukambiya Pilato kuti: “Tiwopa kuti anyaki mwa akusambira aku Yesu angazito liŵavu laki ndi kukamba kuti wayuka.’ Mwaviyo, Pilato wanguti: ‘Mukajalepu ukongwa pa muwunda ndipu mukalondiyengi.’

Pati pajumpha mazuŵa ngatatu, anthukazi anyaki angucherere ku masanu ndipu angusaniya kuti chimwa chatuzgikapu pa khomu la muwunda. Mukati mwa muwunda wo, mwenga mungelu ndipu wangukambiya anthukazi wo kuti: ‘Kopa cha. Yesu wayuskika. Lutani mukakambiyi akusambira ŵaki kuti akakumani nayu ku Galileya.’

Mariya wa ku Magadala wangutchimbiya kuchikambiya Peturo ndi Yohane. Iyu wanguŵakambiya kuti: ‘Munthu munyaki waba liŵavu laku Yesu!’ Peturo ndi Yohane angutchimbiriya kumuwunda. Ŵati asaniya kuti mumuwunda mulivi kanthu, anguwere kunyumba zawu.

Mariya wati waluta so kumuwunda, wanguwona angelu ŵaŵi mukati mwa muwunda ndipu wanguŵakambiya kuti: ‘Ndiziŵa cha ko aluta nawu Ambuya.’ Pavuli paki, wanguwona munthulumi ndipu waŵanaŵananga kuti ngwakuphwere munda ndipu wanguti: ‘Ada, chondi ndikambiyeni ko mwamuŵika.’ Kweni munthu yo wati wadana kuti, “Mariya!” wanguziŵa kuti wenga Yesu. Iyu wangudaniriza kuti: ‘Musambizi!’ ndipu wangumuvumbatiya. Yesu wangumukambiya kuti: ‘Luta, kakambiyi abali ŵangu kuti wandiwona.’ Nyengu yeniyo, Mariya wangutchimbiriya kwa akusambira ndi kuŵakambiya kuti wawona Yesu.

Mazulu nga zuŵa lenili akusambira ŵaŵi atuwanga ku Yerusalemu akanga ku Emawusi. Yiwu angukumana ndi munthu munyaki yo wangwamba kulongozgana nawu ndipu wanguŵafumba vo akambiskananga. Yiwu angumuka kuti: ‘Kumbi wavwa cha? Mazuŵa ngatatu ngo ngaluta, ŵara ŵa asembi akubaya Yesu. Sonu anthukazi anyaki akamba kuti wayuka!’ Munthu yo wangufumba kuti: ‘Kumbi mutiŵagomeza cha achimi? Yiwu anguti Khristu wazamukufwa ndipu pavuli paki wazamuyuskika.’ Iyu wangulutiriza kuŵakonkhoske Malemba. Ŵati afika ku Emawusi, akusambira wo angupempha munthu yo kuti aluti limoza ko akanga. Pa nyengu ya chakurya chamazulu, munthu yo wangupemphere chakurya cho akhumbanga kurya ndipu wati wamala anguziŵa kuti wenga Yesu. Ndipu pakumaliya paki, wanguwoneka so cha.

Akusambira ŵaŵi yaŵa angwenda mwaliŵi kuluta ku Yerusalemu ko anguwungana akutumika ndipu anguŵakambiya vo vinguchitika. Po ŵenga munyumba yeniyo, Yesu wanguwoneke kwaku wosi. Pakwamba akutumika angugomezga cha kuti wenga Yesu. Iyu wanguti: ‘Wonani manja ngangu, ndikoni. Malemba ngakukamba kuti Khristu wazamuyuskika.’

Pavuli pakuti Yesu wawoneke kwa akutumika, Peturo wanguluta ku Nyanja ya Galileya kuti wakabayi somba. Tomasi, Yakobe, Yohane ndi akusambira anyaki anguluta nayu. Anguponya mukwawu usiku wosi kweni angubaya somba cha.

Ndi mulenjilenji, anguwona munthu yo wanguma kumtunda. Iyu wanguŵadana mumaji mo ŵenga ndi kuŵafumba kuti: ‘Kumbi mwabayaku somba?’ Yiwu angumuka kuti: “Awa!” Munthu yo wanguŵakambiya kuti: “Ponyani mukwawu winu kumaryi kwa boti.” Ŵati achita vo Yesu wangukamba, mukwawu wo unguzaza ndi somba ndipu angutondeka kuwuguziya muboti. Vati vachitika ivi, Yohane wanguziŵa kuti munthu yo wenga Yesu ndipu wanguti: “Mbambuya!” Nyengu yeniyo, Peturo wangundwikiya munyanja ndipu wangwamba kusambira kuluta kumutunda. Akutumika anyaki angwamba kumulondo pa boti.

Ŵati afika kumtunda, anguwona kuti Yesu wawotcha chiŵandi ndi somba pamotu. Yesu wanguŵakambiya kuti azi ndi somba zinyaki kuti asazgiyepu. Pavuli paki wanguti: “Zani muziryi chakurya chamlenji.”

Ŵati amaliza kurya, Yesu wangupempha Peturo kuti: ‘Kumbi utindiyanja ukongwa kuluska kubaya somba?’ Peturo wangukamba kuti: ‘Hinya, Ambuya, muziŵa kuti nditikuyanjani.’ Yesu wanguti: ‘Liska ŵana a mbereri ŵangu.’ Yesu wangufumba so kuti: ‘Kumbi Peturo utindiyanja ini?’ Iyu wangumuka kuti: ‘Muziŵa kuti nditikuyanjani.’ Yesu wangukamba kuti: “Liska ŵana a mbereri ŵangu.” Yesu wangufumba so kachitatu. Peturo wanguchita chitima. Iyu wanguti: ‘Ambuya, imwi muziŵa vinthu vosi. Muziŵa kuti nditikuyanjani.’ Yesu wanguti: “Liska ŵana a mbereri ŵangu.” Pavuli paki, Yesu wangukambiya Peturo kuti: “Lutirizga kundilondo.”

Yesu wangukumana ndi akusambira ŵaki ku Galileya. Iyu wanguŵapaska dangu lakukhumbika ukongwa. Wanguŵakambiya kuti: ‘Lutani ndipu mukasambizengi ŵanthu amitundu yosi. Mukaŵasambizengi vinthu vo ndakusambizani ndipu mukaŵabatizengi.’ Pavuli paki wanguŵalayizga kuti: ‘Kumbukani kuti ndiŵengi namwi nyengu zosi.’

Kwa mazuŵa 40 pavuli pakuti wayuskika, Yesu wanguwoneke kwa akusambira ŵaki mahandiredi nganandi ku Galileya ndi ku Yerusalemu. Iyu wanguŵasambiza vinthu vinandi vakukhumbika ndipuso wanguchita vakuziziswa vinandi. Pavuli paki, Yesu wangukumana ndi akutumika ŵaki kakumaliya pa Phiri la Maolivi. Iyu wangukamba kuti: ‘Mungatuwangaku cha ku Yerusalemu. Lutirizgani kulindiza vo Ada alayizga.’

Akutumika ŵaki aziŵanga cha vo wang’anamuwanga. Yiwu angumufumba kuti: ‘Kumbi sonu mujengi Fumu ya Ayisirayeli?’ Yesu wangumuka kuti: ‘Nyengu yaku Yehova yakuti ini ndije Fumu yechendakwani. Pambula kuswera mulondiyengi mzimu wakupaturika ndipu mujengi akaboni ŵangu. Lutani mukapharazgi ku Yerusalemu, Yuda, Samariya mpaka kukumaliya kwa charu chapasi.’

Pakumaliya paki, Yesu wangukwera kuchanya ndipu mtambu ungumujara. Akusambira ŵaki angulutiriza kulereska kuchanya, kweni wanguwoneka so cha.

Akusambira angutuwaku ku Phiri la Maolivi ndipu anguluta ku Yerusalemu. Kanandi yiwu awungananga muchipinda chamuchanya ndipu apempheranga. Akusambira alindizanga kuti Yesu waŵapasi ulongozgi unyaki.