Yesu ndi akusambira ŵaki ŵati atuwa ku Yeriko, anguja ku Betaniya kwa mazuŵa ngatatu. Sonu, pa Mandi ndi mulenji pa Nisani 10, yiwu angusoka ulendu wakuluta ku Yerusalemu. Ŵe munthowa, Yesu wanguvwa nja ndipu wati wawona chimiti cha mkuyu, wanguluta pafupi. Kumbi wangusaniyamu chechosi?

Venivi vinguchitika kukumaliya kwa mwezi wa March kweni vipasu va mkuyu vafyanga mu mwezi wa June. Kweni pakuti chimiti chenichi ndipu chachita kali liwondwi, Yesu waŵanaŵananga kuti wangachisaniyamu vipasu vakwambiriya. Wati wafika pafupi, iyu wangusaniya kuti mulivi chechosi. Chifukwa cha mani ngenanga, ŵanthu awonanga kuti muchimiti chenichi mwe vipasu. Pavuli paki Yesu wangukamba kuti: “Munthu wangaziryangamu so chipasu chechosi cha mwaku yiwi.” (Mariko 11:14) Nyengu yeniyo, chimiti chenichi chingwamba kufota, ndipu akusambira aku Yesu anguvwisa mawa laki vo iyu wanguchita.

Pechendajumphi nyengu yitali, Yesu ndi akusambira ŵaki angufika ku Yerusalemu. Iyu wanguluta munyumba yakusopiyamu ko zana laki ndi musana wanguza kuziyendere. Kweni pa nyengu iyi, Yesu wangwendere ŵaka cha. Iyu wanguchita so vo wanguchita vyaka vitatu ndi hafu kuvuli, pa nyengu ya Pasika wa mu chaka cha 30 C.E. (Yohane 2:14-16) Yesu wangudikisa ŵanthu “wo agulisanga ndi wo agulanga vinthu munyumba yakusopiyamu.” Kweniso wangugudubuwa “mathebulu nga akusintha ndalama kweniso mipandu ya akugulisa nkhunda.” (Mariko 11:15) Iyu wanguzomereza so cha kuti munthu weyosi yo wanyamuwa katundu wajumphengi mubwalu la nyumba yakusopiyamu nge nthowa ya shotikati pakuluta kuvigaŵa vinyaki va tawuni.

Ntchifukwa wuli Yesu wangudikisa akusintha ndalama kweniso ŵanthu wo agulisanga viŵetu munyumba yakusopiyamu? Iyu wangukamba kuti: “Asi Malemba ngatiti, ‘Nyumba yangu yazamudanika kuti nyumba yakupempheriyamu ŵanthu amitundu yosi’? Kweni yimwi mwayisambuska mphanji ya ankhungu.” (Mariko 11:17) Yesu wangukamba kuti ŵanthu ŵenaŵa ŵenga ankhungu chifukwa chakuti agulisanga viŵetu, vo ŵanthu akhumbikanga kupereka sembi, pa mtengu wakudula ukongwa. Mwaviyo, Yesu wanguwona kuti vo ŵanthu ŵenaŵa achitanga wenga unkhungu.

Ŵara ŵa asembi, alembi kweniso ŵanthu anyaki audindu ŵati ŵavwa vo Yesu wanguchita, angwamba so kupangana kuti amubayi. Kweni penga suzgu limoza. Yiwu atondekanga kusaniya nthowa yamampha yakuti amubayiyi, chifukwa ŵanthu anandi alutanga kwaku iyu kuti akavwi vo wasambizanga.

Ayuda kweniso ŵanthu anyaki wo angwamba Chiyuda nawu anguza ku phwandu la Pasika. Pa gulu lenili, penga so Agiriki wo anguza kuzisopa pa phwandu lenili. Agiriki ŵenaŵa akhumbanga kukumana ndi Yesu ndipu angukambiya Filipu nkhani yeniyi. Yiwu atenere kuti angukumana ndi Filipu chifukwa chakuti zina laki lenga la Chigiriki. Viwoneka kuti Filipu wakayikiyanga asani venga vakwenere kuti ŵanthu ŵenaŵa akumani ndi Yesu. Mwaviyo, wangukambiskana ndi Andireya. Wosi ŵaŵi anguluta kwaku Yesu kuti akamufumbi nkhani yeniyi ndipu pa nyengu iyi, viwoneka kuti Yesu wenga weche kunyumba yakusopiyamu.

Yesu waziŵanga kuti kunguja mazuŵa ngamanavi kuti wabayiki. Mwaviyo, iyi yenga nyengu yakuti wakondwesi ŵanthu cha pamwenga kuchita vinthu vinyaki kuti watchuki. Iyu wangumuka akusambira ŵaŵi ŵenaŵa mwakuŵakambiya ntharika yakuti: “Ora lakuti Mwana wa munthu wakankhuskiki lafika. Nditikuneneskiyani kuti, kwambula kuti nje ya tirigu yawa pasi ndi kufwa, yilutirizga kuja yimoza pe kweni asani yafwa ndipu yibala vipasu.”—Yohane 12:23, 24.

Mbuneneska kuti nje yimoza ya tirigu yingawoneka kuti njambula ntchitu. Kweni asani yapandika, nje yeniyi ‘yitufwa.’ Pavuli paki yime, ndipu asani yakuwa, yibala vipasu vinandi. Venivi viyanana ndi vo vinguchitikiya Yesu yo wenga wakufikapu. Iyu wanguja wakugomezgeka kwaku Chiuta mpaka nyifwa yaki. Chifukwa cha venivi, ŵanthu anandi wo ŵenga ndi mtima wakujipereka ŵe ndi mwaŵi wakuzija ndi umoyu wamuyaya. Pavuli paki Yesu wangukamba kuti: “Weyosi yo watanja ukongwa umoyu waki, watiwunanga kweni weyosi yo watinkha umoyu waki mucharu ichi, wazakuwuvikiliya kuti wakasaniyi umoyu wamuyaya.”—Yohane 12:25.

Yesu waŵanaŵaniyanga za vitumbiku vo iyu wazamusaniya pe cha. Tikamba viyo chifukwa wangukamba kuti: “Asani munthu weyosi wakhumba kunditeŵete, wandilondo ndipu ko kwe ini wanditeŵetiyengi kweniko. Asani munthu weyosi wakhumba kunditeŵete, Ada azakumutumbika.” (Yohane 12:26) Wenuwu wenga mwaŵi wapade ukongwa chifukwa ŵanthu wo atumbikika ndi Ada azamulamuliya limoza ndi Khristu mu Ufumu waku Chiuta.

Chifukwa chakuti Yesu waziŵanga kuti wasuzgikengi ukongwa, kweniso wafwengi nyifwa yakuŵaŵa, iyu wangukamba kuti: “Sonu ndasuzgika maŵanaŵanu ukongwa, kumbi ndikambenji? Ada, nditaskeni mu ora ili.” Yesu wachikamba mazu yanga, wang’anamuwanga kuti wakhumba kuti waleki kufiska khumbu laku Chiuta cha. Tikamba viyo chifukwa iyu wangulutirizga kukamba kuti: “Chinanga kuti ve viyo, ndikuza chifukwa cha ora lenili.” (Yohane 12:27) Yesu wakhumbisiskanga kuchita vosi vo Chiuta wakhumbanga, kusazgapu vakuti iyu wapereki umoyu waki nge sembi.

Pa zuŵa la Mandi, pa Nisani 10, pa nyengu yo wenga kunyumba yakusopiyamu, Yesu wangukamba vakukwaskana ndi nyifwa yaki. Chifukwa chakuti wafipiyanga mtima mo nyifwa yaki yatingi yikwaskiyengi zina laku Chiuta, Yesu wangukamba kuti: “Ada, kankhuskani zina linu.” Pavuli paki, kuchanya kunguvwika mazu nganthazi ngakuti: “Ndalikankhuska ndipu ndilikankhuskengi so.”—Yohane 12:27, 28.

Ŵanthu wo ŵenga pafupi ŵati ŵavwa mazu ngenanga, anguzizwa ukongwa. Anyaki aŵanaŵananga kuti anguvwa limphezi. Penipo anyaki akambanga kuti: “Mungelu walongoro nayu.” (Yohane 12:29) Kweni ŵanthu ŵenaŵa anguvwa Yehova wachilongoro! Yaka kenga kakwamba cha kuti ŵanthu avwi Chiuta wachilongoro vakukwaskana ndi Yesu.

Vyaka vitatu ndi hafu kuvuli, pa nyengu yo Yesu wabatizikanga, Yohane Mubatizi nayu wanguvwa Chiuta wachilongoro vakukwaskana ndi Yesu kuti: “Uyu ndi Mwana wangu, mweniyo nditanja, yo watindikondwesa.” Pati pajumpha nyengu, phwandu la Pasika la mu chaka cha 32 C.E., lati lachitika, Yakobe, Yohane ndi Peturo anguwona Yesu wachisambuka. Ŵanthu atatu ŵenaŵa anguvwa Chiuta wachilongoro kuti: “Uyu ndi Mwana wangu, mweniyo nditimuyanja, yo watindikondwesa. Muvwiyeni.” (Mateyu 3:17; 17:5) Kweni pa nyengu yachitatu yeniyi ndipu ŵanthu anandi anguvwa Yehova wachilongoro!

Yesu wangukamba kuti: “Mazu yanga ngavwika chifukwa chaku ini cha, kweni chifukwa chaku yimwi.” (Yohane 12:30) Wenuwu wenga ukaboni wakuti Yesu ndi Mwana waku Chiuta kweniso Mesiya yo wangulayizgika.

Yesu wanguja wakugomezgeka kwa umoyu waki wosi pa nyengu yo wenga pacharu chapasi. Chifukwa cha venivi, wangulongo chakuwoniyapu chamampha kwa ŵanthu, kweniso wangulongo kuti Satana Dyaboli, yo walamuliya charu, ngwakwenere kubayika. Yesu wangukamba kuti: “Sonu charu ichi chiyeruzgika, ndipu wakuwusa wa charu ichi waponyekengi kubwalu.” Nyifwa yaku Yesu yingulongo kuti iyu wathereskeka cha ndi Satana, kweni yingulongo kuti wapunda. Ntchifukwa wuli tikamba viyo? Yesu wangukamba kuti: “Kweni asani ini ndakwezeke muchanya pacharu chapasi, ndazamuguziya ŵanthu amitundu yosi kwaku ini.” (Yohane 12:31, 32) Chifukwa cha nyifwa yaki, Yesu waguza ŵanthu anandi kuti azi kwaku iyu, ndipu ŵanthu ŵenaŵa ŵe ndi mwaŵi wakuzisaniya umoyu wamuyaya.

Yesu wati wakamba kuti ‘wazamukwezeke muchanya,’ ŵanthu angukamba kuti: “Tikuvwa kutuliya mu Dangu kuti Khristu wajengi kwamuyaya. Sonu yiwi ukamba wuli kuti Mwana wa munthu watenere kukwezeke muchanya? Mwana wa munthu yo ukamba ndiyani?” (Yohane 12:34) Anandi mwa ŵanthu ŵenaŵa angukana kuzomereza kuti Yesu ndi Mwana chayiyu wa munthu ndipuso kuti ndi Mesiya yo Chiuta wangulayizga. Yiwu anguchita viyo chinanga kuti penga maukaboni nganandi, kusazgapu kuvwa Chiuta wachilongoro.

Nge mo wanguchitiyapu kuvuli, Yesu wangukamba kuti iyu ‘mbukweru.’ (Yohane 8:12; 9:5) Iyu wangukambiya ŵanthu ŵenaŵa kuti: “Ukweru ujengi pakati pinu kwa kanyengu kamanavi. Yendani kweche ukweru kuti mdima uleki kukusaniyani . . . Pa nyengu yo mweche ndi ukweru, jani ndi chivwanu mu ukweru wo, kuti muje ŵana a ukweru.” (Yohane 12:35, 36) Yesu wati wakamba mazu ngenanga wangutuwaku, chifukwa nyengu yakuti wafwi yenga yechendakwani. Zuŵa ili lenga Nisani 10, kweni iyu watingi ‘wakwezekengi muchanya’ pamwenga kuti kupayikika pachimiti pa nyengu ya Pasika, pa Nisani 14.—Agalatiya 3:13.

Pa nyengu yosi yo Yesu wachitanga uteŵeti waki, Ayuda anandi akhumbanga cha kumugomezga, ndipu venivi vingufiska uchimi waku Yesaya. Yesaya wangukambiya limu kuti masu nga ŵanthu ngazamuja ngachibulumutiya, kweniso mitima yawu yazamumila ndipu yiwu azamung’anamuka cha kuti achizgiki. (Yesaya 6:10; Yohane 12:40) Ayuda anandi angukana pafya ukaboni wakulongo kuti Yesu ndi Mtaski yo Chiuta wangulayizga kuti wazakuŵalongozge ku umoyu wamuyaya.

Ŵanthu anyaki nge Nikodimu, Yosefi wa ku Arimatiya ndipuso ŵanthu anandi akulamuliya, “anguvwana” mwaku Yesu. Kumbi yiwu angulongo nadi kuti amugomezganga pamwenga anguleke dala chifukwa chakopa kuti angasezgeka musinagogi, pamwenga chenga chifukwa chakuti ‘angwanja ukongwa unkhankhu wakutuliya ku ŵanthu’?—Yohane 12:42, 43.

Yesu wangukonkhoska vo vichitika asani munthu wayamba kumugomezga. Iyu wanguti: “Weyosi yo wavwana mwaku ini, wavwana mwaku ini pe cha kweni wavwana so mwaku yo wakundituma. Ndipuso yo wawona ini, wawona so Yo wakundituma.” Fundu za uneneska zo Chiuta wangukambiya Yesu kuti wasambizengi kweniso zo Yesu wangulutirizga kusambiza ŵanthu, zenga zakukhumbika ukongwa. Ndipu iyu wangukamba kuti: “Munthu weyosi yo watindiyuyuwa ndipu walonde cha mazu ngangu, walipu yo wamuyeruzgengi. Mazu ngo ndalongoro ndingu ngazakumuyeruzga pa zuŵa lakumaliya.”—Yohane 12:44, 45, 48.

Yesu wangumaliza ndi mazu ngakuti: “Ndilongoro pakundija cha, kweni Ada wo akundituma ndiwu akundipaska dangu la vo nditenere kukamba kweniso kusambiza. Ndipu ndiziŵa kuti dangu lawu mbumoyu wamuyaya.” (Yohane 12:49, 50) Yesu waziŵanga kuti kunguja kanyengu kamanavi kuti wapereki ndopa zaki nge sembi yakuwombo ŵanthu wosi wo ŵe ndi chivwanu mwaku iyu.—Aroma 5:8, 9.