1, 2. Mwakukoliyana ndi Ezekiyeli 47:1-12, kumbi Ezekiyeli wanguwonanji ndipuso wanguziŵanji? (Wonani chithuzi cho che pachanya.)

EZEKIYELI wanguwona so chinthu chinyaki chakuziziswa mu chiwona cha nyumba yakusopiyamu. Iyu wanguwona msinji wo watuwanga munyumba yakupaturika. Yeruzgiyani kuti muwona Ezekiyeli walondo mo maji ngakutowa ngatende. (Ŵerengani Ezekiyeli 47:1-12.) Maji yanga ngatuwa pasi pa khomu la nyumba yakusopiyamu yakupaturika ndipu ngabukiya kubwalu kwa nyumba yakusopiyamu pafupi ndi geti la kuvuma. Mungelu walongozga Ezekiyeli kutuwa nayu munyumba yakusopiyamu ndipu wapima mtunda wewosi wo watendapu. Mungelu wajumphisa Ezekiyeli mumaji kananandi ŵaka ndipu mchimi uyu wawona kuti maji ngo ngatamba kuŵa nganandi ukongwa mwaliŵi. Ezekiyeli wawona kuti msinji uwu ukuwa ukongwa mwakuti wakhumbika kusambira kuti wayambuki.

² Ezekiyeli wawona kuti msinji uwu usere mu Nyanja Yakufwa ndipu maji nga mu nyanja ngachira, vinthu vosi vo ve mwenimo vo vakwaskana ndi maji yanga visambuka vamoyu, muja somba zinandi ukongwa. Iyu wawona so vimiti vakupambanapambana vo vame mumphepeti mwa msinji wenuwu. Mwezi wewosi, vimiti venivi vipasa vipasu vamampha, ndipu mani ngaki ngatovya pa kuchizga. Ezekiyeli wati wawona vosi venivi, watenere kuti wenga ndi chimangu cha mumtima kweniso chilindizga. Kumbi chigaŵa cha chiwona chenichi cha nyumba yakusopiyamu, chang’anamuwanganji kwaku iyu kweniso anyaki wo wenga nawu ku ukapolu? Kumbi ching’anamuwanji kwaku isi mazuŵa nganu?

Kumbi Chiwona cha Msinji Chang’anamuwanganji ku Ŵanthu wo Ŵenga ku Ukapolu?

3. Ntchifukwa wuli Ayuda a mu nyengu yakali aziŵanga kuti msinji wa mu chiwona chaku Ezekiyeli wenga chayiwu cha?

³ Ayuda a mu nyengu yakali atenere kuti aziŵanga kuti msinji wa mu chiwona ichi wenga chayiwu cha. Kweni nkhani ya mu Malemba iyi yitenere kuti yaŵakumbusanga uchimi unyaki wakukwaskana ndi kuweziyapu vinthu wo ukulembeka ndi mchimi Yoweli panyaki vyaka vakujumpha 200 kuvuli. (Ŵerengani Yoweli 3:18.) Asani Ayuda wo ŵenga ku ukapolu aŵerenga uchimi waku Yoweli, akhazangaku cha kuti mumapiri ‘munthonyengi vinyu wakunong’ome’ pamwenga kuti ‘mumitunthu muyendengi mkaka,’ ndipuso kuti ‘munyumba yaku Yehova mutuwengi’ kasupi wa maji. Mwakuyanana ŵaka Ayuda anyawu nawu atenere kuti aziŵanga kuti uthenga wa mu chiwona chaku Ezekiyeli ukamba va msinji chayiwu cha.a Kumbi Yehova wakhumbanga kupereka uthenga wuli penapa? Malemba ngatitiwovya kuziŵa vo vigaŵa vinyaki va uchimi wenuwu ving’anamuwa. Kweni tikambiskanengi vinthu vitatu vo tisambira ku uchimi wenuwu.

4. (a) Kumbi msinji wa mu chiwona chaku Ezekiyeli unguwovya kuti Ayuda alindizgengi vitumbiku wuli kutuliya kwaku Yehova? (b) Kumbi mazu ngo Bayibolu likugwiriskiya ntchitu ngakuti “msinji” kweniso “maji” ngatitisimikiziya wuli kuti Yehova wazamutumbika ŵanthu ŵaki? (Wonani bokosi lakuti “Misinji ya Vitumbiku Yakutuliya Kwaku Yehova.”)

⁴ Msinji wa vitumbiku. Kanandi mu Bayibolu, mazu ngakuti msinji kweniso maji, ngamiya vitumbiku vo Yehova wapereka. Ezekiyeli wanguwona msinji wenuwu uchituwa munyumba yakusopiyamu. Mwaviyo, chiwona chenichi chinguwovya ŵanthu aku Chiuta kulindizga kuti Yehova waŵatumbikengi mwauzimu chikulu alutirizga kusopa kwauneneska. Kumbi atingi atumbikikengi wuli? Yiwu atingi ayambengi so kulonde ulongozgi kutuliya kwa asembi. Ndipuso asani ayamba so kupereka sembi pa nyumba yakusopiyamu, maubudi ngawu ngatingi ngagowokerekengi. (Ezeki. 44:15, 23; 45:17) Mwaviyo, angaŵa so akutowa, nge kuti asambisika ndi maji ngakutowa ngakutuwa munyumba yakusopiyamu.

5. Kumbi chiwona cha msinji chinguŵapembuzga wuli ŵanthu wo akayikiyanga kuti kwamuŵavi vitumbiku vakukwana?

⁵ Kumbi vitumbiku venivi venga vakuti vingakwana ŵanthu wosi? Asani afipanga mtima ndi venivi, atenere kuti anguchiskika ukongwa ndi chiwona ichi. Ve viyo chifukwa chakuti pakwamba maji nga mumsinji uwu ngenga ngamana ukongwa. Kweni Ezekiyeli wati wayenda mtunda umanavi ŵaka, msinji wo ungukuwa ukongwa. (Ezeki. 47:3-5) Chinanga kuti Ayuda angachiyandana ukongwa asani awere kucharu chawu, Yehova wenga wakunozgeka kuchisazgiyaku vitumbiku kuti vikakwani weyosi. Msinji uwu waperekanga chithuzi cha vitumbiku vinandi.

6. (a) Kumbi uchimi waku Ezekiyeli wenga ndi layizgu wuli? (b) Kumbi chiwona chenichi chenga so ndi uthenga wakutcheŵeska nuwu? (Wonani so mazu ngamumphata.)

⁶ Maji ngakupaska umoyu. Mu chiwona chaku Ezekiyeli, msinji waserenga mu Nyanja Yakufwa, ndipu wachizganga chigaŵa chikulu cha nyanja yeniyi. Wonani kuti maji yanga ngachizganga somba zinandi, mwakuti unandi wa somba izi zayanananga ndi zo zasanirikanga mu Nyanja Yikulu pamwenga kuti Nyanja ya Meditereniyani. Mwakuti bizinesi ya somba yayendanga ukongwa mumphepeti mwa Nyanja Yakufwa pakati pa matawuni ngaŵi ngo ngawoneka kuti ngenga patalipatali ukongwa. Mungelu wangukamba kuti: “Kwekosi ko msinji uluta, vinthu vosi vazamukuŵa vamoyu.” Kweni kumbi venivi ving’anamuwa kuti maji ngo ngatuliyanga munyumba yaku Yehova ngafikanga ku vigaŵa vosi va Nyanja Yakufwa? Awa. Mungelu wangukonkhoska kuti vigaŵa vinyaki va mathaŵali, maji ngakupaska umoyu ngamufikaku cha. Malu ngenanga ‘ngangujowoleka kuti ngaje malu ngamche.’b (Ezeki. 47:8-11) Mwaviyo, uchimi wenuwu wenga layizgu lakuti kusopa kwauneneska kwakuŵachizga so ŵanthu ndipu vinthu vamukwamba kuŵayende umampha. Kweni penga so uthenga wakutcheŵeska wakuti: Mbanthu wosi cha wo amulonde vitumbiku vaku Yehova kweniso wo amuchizgika.

7. Kumbi vimiti vo venga mumphepeti mwa msinji wa mu chiwona vinguŵasimikizgiyanji Ayuda wo ŵenga ku ukapolu?

⁷ Vimiti va vakurya kweniso vakuchizgiya. Kumbi vimiti vo venga mumphepeti mwa msinji venga va ntchitu wuli? Vatowesanga malu. Kweni venga so ndi ntchitu yinyaki. Ezekiyeli ndi ŵanthu a mucharu chaki, atenere kuti akondwanga kuŵanaŵaniya vipasu vakutowa vo vimiti venivi vapasanga mwezi wewosi. Uchimi uwu unguŵasimikiziya so kuti Yehova wakuŵaryiska mwauzimu. Kumbi chinyaki so chenga chinthu wuli? Wonani kuti mani nga vimiti ivi “ngazamuja ngakuchizgiya.” (Ezeki. 47:12) Yehova wanguziŵa kuti chinthu chakukhumbika ukongwa ntchakuti asani Ayuda wo ŵenga ku ukapolu awere ku charu chawu, amukhumbika kuchizgika mwauzimu, ndipu iyu wanguŵalayizga kuti wakuŵachitiya venivi. Yehova wangulongo mo wamuchitiya vinthu venivi mu mauchimi nganyaki ngakuweziyapu vinthu ngo ngangukonkhoskeka mu Mutu 9 wa buku lenili.

8. Kumbi ntchinthu wuli cho chilongo kuti chiwona chaku Ezekiyeli chazamufiskika ukongwa?

⁸ Kweni nge mo tinguwone mu Mutu 9 wa buku ili, mauchimi yanga ngangufiskika ŵaka kamanavi kwa Ayuda wo anguwere ku charu chawu. Yiwu ŵeneku ndiwu anguchitiska venivi. Kumbi Yehova watingi waŵatumbikengi wuli chifukwa chakuti yiwu angwamba so kuchita vinthu viheni, anguleka kumuvwiya kweniso akutoliyangaku kanthu cha kusopa kwauneneska? Ŵanthu akugomezgeka vaŵapwetekanga kweniso aguŵanga ndi vo Ayuda anyawu achitanga. Kweni ateŵeti akugomezgeka aku Yehova aziŵanga kuti vo iyu walayizga vitondeka cha, vifiskika nyengu zosi. (Ŵerengani Yoswa 23:14.) Mwaviyo, yiwu agomezganga kuti zuŵa linyaki chiwona chaku Ezekiyeli chazamufiskika ukongwa. Kweni zuŵanji?

Msinji Utenda Mazuŵa Nganu!

9. Kumbi ndi nyengu niyi po chiwona chaku Ezekiyeli cha nyumba yakusopiyamu chifiskika ukongwa?

⁹ Nge mo tinguwone mu Mutu 14 wa buku ili, chiwona chaku Ezekiyeli cha nyumba yakusopiyamu chifiskika ukongwa “mu mazuŵa ngakumaliya,” pa nyengu yo kusopa kwauneneska kwakwezeka ukongwa kuluska kuvuli. (Yesa. 2:2) Kumbi chigaŵa chenichi cha chiwona chaku Ezekiyeli chifiskika wuli pasonu panu?

10, 11. (a) Kumbi ndi vitumbiku wuli vo tilonde mazuŵa nganu vo vitenda nge msinji? (b) Kumbi ndi vitumbiku wuli vakutuwa kwaku Yehova vo visazgikiyaku kuti vikwani ŵanthu anandi mazuŵa nganu ngakumaliya?

¹⁰ Msinji wa vitumbiku. Kumbi maji ngakutuliya ku nyumba yaku Yehova ngatitikumbusa vitumbiku wuli mazuŵa nganu? Ngatitikumbusa vinthu vinandi vo Yehova watitipaska vo vititiwovya mwauzimu. Ndipu chikulu ukongwa, maji yanga ngatitikumbusa nthazi yakutowesa ya sembi yaku Khristu, yo yitovya kuti maubudi ngidu ngagowokereki. Uneneska wa mu Mazu ngaku Chiuta uyanana so ndi maji ngakupaska umoyu kweniso ngakutowese. (Aefe. 5:25-27) Kumbi vitumbiku venivi vitenda wuli mazuŵa nganu?

¹¹ Mu 1919, kwenga ateŵeti aku Yehova masawuzandi ngamanavi ŵaka ndipu yiwu akondwanga kulonde chakurya chauzimu cho akhumbikiyanga. Mu vyaka vakulondopu, chiŵerengeru chakuwanga ukongwa. Mazuŵa nganu, chiŵerengeru cha ŵanthu aku Chiuta chijumpha 8,000 000. Kumbi maji ngauneneska ngalutirizga kusazgikiyaku? Hinya. Te ndi vinthu vinandi ukongwa vo vititiwovya kuvwisa uneneska wa mu Bayibolu. Mu vyaka 100 vo vajumpha, ŵanthu aku Chiuta aja achilonde Mabayibolu, mabuku, magazini, timabuku kweniso timapepala mabiliyoni nganandi. Mwakuyanana ndi msinji wo Ezekiyeli wanguwona mu chiwona, uneneska wa mu Bayibolu usazgikiyaku kuti uwovyi ŵanthu anandi pacharu chosi chapasi wo akhumba kuziŵa Chiuta. Kwa nyengu yitali, mabuku ngakukonkhoska Bayibolu ngaja ngachisindikizika. Ndipu mazuŵa nganu ngasanirika so pa webusayiti ya jw.org, mu vineneru vakujumpha 900. Kumbi maji ngauneneska ngenanga ngatiŵawovya wuli ŵanthu a mtima wamampha?

12. (a) Kumbi ntchinthu wuli cho chititisimikiziya kuti uthenga wauneneska upereka umoyu wauzimu ku ŵanthu? (b) Kumbi mu chiwona ichi mwe uthenga wuli wakutcheŵeska mazuŵa nganu? (Wonani so mazu ngamumphata.)

¹² Maji ngakupaska umoyu. Ezekiyeli wangukambirika kuti: “Kwekosi ko msinji uluta, vinthu vosi vazamukuŵa vamoyu.” Ŵanaŵaniyani mo uneneska ufikiya ŵanthu wosi wo ŵaza mucharu chidu chauzimu cho chikuwezekiyapu. Uneneska wa mu Bayibolu upereka umoyu wauzimu ku ŵanthu mamiliyoni nganandi a mtima wamampha. Kweni chiwona chenichi che ndi so uthenga wakutcheŵeska wa pa nyengu yaki wakuti: Mbanthu wosi cha wo alutirizga kwanja uneneska. Mwakuyanana ndi mathaŵali kweniso madambu nga mu Nyanja Yakufwa ngo ngenga mu chiwona chaku Ezekiyeli, nyengu yinyaki ŵanthu anyaki aleka kwanja uneneska wa mu Bayibolu ndipu atimuleka Yehova.c Tingazomerezanga cha kuti venivi vitichitikiyi!—Ŵerengani Dotoronome 10:16-18.

13. Kumbi tisambiranji ku vimiti va mu chiwona chaku Ezekiyeli?

¹³ Vimiti va vakurya kweniso vakuchizgiya. Kumbi vimiti vamumphepeti mwa msinji va mu chiwona chaku Ezekiyeli, ve ndi sambiru la kuchiska kwaku isi mazuŵa nganu? Hinya! Kumbukani kuti vimiti ivi vapasanga vipasu vamampha mwezi wewosi ndipu mani ngaki ngenga ngakuchizgiya. (Ezeki. 47:12) Venivi vititikumbusa kuti titeŵete Chiuta wakupaska yo watitiryiska kweniso kutichizga mu nthowa yikulu yauzimu. Mazuŵa nganu, ŵanthu a mucharu ichi atama kweniso ŵe ndi nja yauzimu. Kweni aŵanaŵaniyani ŵaka vo Yehova watitipaska. Kumbi nyengu yinyaki mukujivwapu kuti mwatumbikika mwati mwaŵerenga nkhani mu magazini ngidu, mwamba sumu yakumaliya pa unganu wadera pamwenga wachigaŵa pamwenga mwati mwamaliza kuwonere vidiyo pamwenga pulogilamu ya JW Broadcasting? Kukamba uneneska, tiryiskika mwakukwana. (Yesa. 65:13, 14) Kumbi chakurya chauzimu chititiwovya kuja pa ubwezi wamampha ndi Yehova? Ulongozgi wamampha wenuwu wo tilonde kutuliya mu Mazu ngaku Chiuta, utitiwovya kukhwecha vinthu nge ureŵi, mbunu kweniso kuŵavi chivwanu. Yehova wanozga so ndondomeku yakuti Akhristu wo atama mwauzimu chifukwa chakuchita ubudi ukulu awovyekengi. (Ŵerengani Yakobe 5:14.) Kukamba uneneska, te akutumbikika ukongwa nge mo chiwona chaku Ezekiyeli cha vimiti chilongore.

14, 15. (a) Kumbi tisambiranji ku mathaŵali nga mu chiwona chaku Ezekiyeli ngo nganguchizgika cha? (b) Kumbi chiwona chaku Ezekiyeli cha msinji chititiwovya wuli mazuŵa nganu?

¹⁴ Pa nyengu yeniyi so tingasambiraku vinthu vinyaki ku mathaŵali ngo ngakuchizgika cha. Tingayanja cha kuti tipambani ndi vitumbiku vakutuliya kwaku Yehova pa umoyu widu. Yingaŵa ngozi yikulu ukongwa kuja ambula kuchizgika nge mo viliri ndi ŵanthu anandi mucharu chakutama ichi. (Mate. 13:15) Mumalu mwaki tikondwa kuyanduwa ndi msinji wa vitumbiku. Asani tikhumbisiska kumwa maji ngauneneska ngakutuliya mu Mazu ngaku Chiuta, kupharazgiyaku anyidu uneneska wenuwu kweniso kulonde ulongozgi wachanju, kupembuzgika, kuwovyeka ndi ŵara wo akusambizika ndi Kapolu Wakugomezgeka, tingakumbuka msinji wa mu chiwona chaku Ezekiyeli. Msinji wenuwu upereka umoyu kweniso uchizga chinthu chechosi kwekosi ko uluta.

¹⁵ Kweni kumbi chiwona cha msinji uwu chazamufiskika wuli kunthazi? Nge mo tiwoniyengi, msinji uwu wazamukwenda ukongwa mu Paradayisu.

Mo Chiwona Chenichi Chazamufiskikiya mu Paradayisu

16, 17. (a) Kumbi maji ngakupaska umoyu ngazamusazgikiyaku mu nthowa wuli mu Paradayisu? (b) Kumbi isi tazamuyanduwa wuli ndi msinji wa vitumbiku mu Paradayisu?

¹⁶ Kumbi mutijiyeruzgiya kuti mwe mu Paradayisu limoza ndi mabwezi nginu kweniso ŵanthu a mubanja linu ndipu mukondwa ukongwa ndi umoyu? Kusambira chiwona cha msinji cho Ezekiyeli wanguwona kungakuwovyani kuti muje ndi chithuzi chakukwana. Mu nthowa wuli? Tiyeni tiwoni so vigaŵa vitatu va chiwona chenichi vo vilongo chanju chaku Yehova.

¹⁷ Msinji wa vitumbiku. Msinji wakuyeruzgiya wenuwu, wazamukuŵa ukulu ukongwa mu Paradayisu chifukwa wazamuwovya ŵanthu mwauzimu kweniso mwakuliŵavu. Mu Ulamuliru Waku Yesu wa Vyaka 1,000, Ufumu waku Chiuta wazamuwovya ŵanthu akugomezgeka kuti ayanduwi ndi sembi yakuwombole mu nthowa yikulu ukongwa. Kamana ndi kamana yiwu azamuja akufikapu! Kwazamuŵavi matenda, madokotala, manesi kweniso vipatala. Maji ngakupaska umoyu ngenanga ngazamufikiya ŵanthu anandi wo azamutaskika pa Aramagedoni, a “mzinda ukulu” wo azamutuwa “mu chisuzgu chikulu.” (Chivu. 7:9, 14) Chinanga kuti pakwamba vitumbiku va msinji uwu vazamuwoneka kuti vikulu, kweni uku kwazamuja kwamba ŵaka pa kuyeruzgiya ndi vo vazamuchitika pavuli paki. Nge mo chiwona chaku Ezekiyeli chilongore, msinji uwu wazamukuwa ukongwa kuti ukwani ŵanthu anandi.

18. Kumbi “msinji wa maji nga umoyu,” wazamuja wuli ukulu ukongwa mu Ulamuliru Waku Khristu wa Vyaka 1,000?

¹⁸ Maji ngakupaska umoyu. Mu Ulamuliru wa Vyaka 1,000 waku Khristu “msinji wa maji nga umoyu,” wazamukuwa ukongwa. (Chivu. 22:1) Ŵanthu mamiliyoni chinanga ndi mabiliyoni, azamuyuskika ndipu azamuja ndi mwaŵi wakuja ndi umoyu wamuyaya mu Paradayisu. Vitumbiku vo Yehova wazamupereka kuziya mu Ufumu, vazamusazgapu kupereka umoyu ku ŵanthu anandi wo akufwa, wo agona mu fuvu la charu chapasi kwa nyengu yitali. (Yesa. 26:19) Kweni kumbi ndi ŵanthu wosi wo azamuyuskika wo azamulutirizga kuja ndi umoyu kwamuyaya?

19. (a) Kumbi ndi vinthu wuli vo vilongo kuti maji ngasonu ngakutuliya kwaku Chiuta ngazamusanirika mu Paradayisu? (b) Kumbi kunthazi ŵanthu anyaki ‘azamujowoleka kuti aje malu ngamche’ mu nthowa wuli?

¹⁹ Weyosi wakhumbika kusankha. Mu Paradayisu tazamulutirizga kulonde maji ngakupaska umoyu ngakutuliya kwaku Yehova. Maji ngenanga ngazamusazgapu mipukutu yasonu yo mwazamukuŵa vinthu vasonu vo tazamusambira kutuliya kwaku Yehova kweniso ulongozgi wasonu. Venivi vakukondwesa ukongwa. Kweni ŵanthu anyaki azamukana vitumbiku venivi, mumalu mwaki azamusankha kuleka kuvwiya Yehova. Ŵanthu anyaki angazigaruka mu Ulamuliru wa Vyaka 1,000 waku Khristu kweni azamuzomerezeka cha kutimbanyizga chimangu mu Paradayisu. (Yesa. 65:20) Venivi vititikumbusa mathaŵali nga mu chiwona chaku Ezekiyeli ngo “ngazamujowoleka kuti ngaje malu ngamche.” Ŵanthu wo azamukana kumwa maji ngenanga, azamulongo kuti alivi zeru. Asani vyaka 1,000 va Ulamuliru Waku Khristu vazimala, gulu la ŵanthu akugaruka lazamukoliyana ndi Satana. Wosi wo azamukana ulamuliru wa urunji waku Yehova umaliru waki wazamuja umoza, nyifwa yamuyaya.—Chivu. 20:7-12.

20. Kumbi ndi ndondomeku wuli yo tazamuyanduwa nayu mu Ulamuliru wa Vyaka 1,000 yo yititikumbusa vimiti vo Ezekiyeli wanguwona?

²⁰ Vimiti va vakurya kweniso vakuchizgiya. Yehova wakhumba cha kuti weyosi yo wazamukuŵa mu Paradayisu wazileki kuja ndi umoyu wamuyaya. Kuti wazitiwovyi kukoleska mwaŵi wo watipaska, mu Ulamuliru wa Vyaka 1000, iyu wazamuwonesesa kuti waŵika so ndondomeku ya nge vimiti vo Ezekiyeli wanguwona. Kweni mu Paradayisu, Yehova wazakutitumbika mwakuliŵavu kweniso mwauzimu. Kuchanya, Yesu Khristu kweniso a 144,000 azamulamuliya limoza nge mafumu kwa vyaka 1,000. Nge asembi, Yesu Khristu kweniso a 144,000, azamupereka vitumbiku va sembi yaku Khristu, kovya ŵanthu kuti aje akufikapu. (Chivu. 20:6) Ndondomeku ya kuchizga mwakuliŵavu kweniso mwauzimu, yititikumbusa vimiti vo Ezekiyeli wanguwona mumphepeti mwa msinji vo vapasanga vipasu vamampha ndipu mani ngaki ngenga ngakuchizgiya. Chiwona chaku Ezekiyeli chiyanana ŵaka ndi uchimi unyaki wo wakutumika Yohane wangulemba. (Ŵerengani Chivumbuzi 22:1, 2.) Mani nga vimiti ngo Yohane wanguwona “ngenga ngakuchizgiya mitundu ya ŵanthu.” Mamiliyoni nganandi nga ŵanthu akugomezgeka, azamuyanduwa ndi uteŵeti wa a 144,000.

21. Kumbi mutuvwa wuli asani muŵanaŵaniya chiwona chaku Ezekiyeli cha msinji ndipu tisambirengenji mu mutu wakulondopu? (Wonani bokosi lakuti, “Maji Ngamanavi Ngangusambuka Msinji Ukulu!”)

²¹ Po muŵanaŵaniya chiwona chaku Ezekiyeli cha msinji, kumbi mutuŵa ndi chimangu cha mumtima kweniso chilindizga? Tilindizga vinthu vamampha ukongwa. Wonani kuti kwa vyaka masawuzandi nganandi Yehova waja wachidana ŵanthu mwakuzikira kuti azije mu Paradayisu kunthazi. Kumbi yimwi mwazamuŵamu? Panyaki mungakayika kuti namwi mwazamujamu mu Paradayisu. Tiyeni tiwoni mo nkhani za umaliru za mu uchimi waku Ezekiyeli zititipaskiya chilindizga.

1, 2. (a) Kumbi Ezekiyeli wangulonde ulongozgi wuli kwaku Yehova? (b) Kumbi tikambiskanengi mafumbu nanga?

EZEKIYELI wenga kuti wamaliza ŵaka kuwona chiwona cho chitenere kuti chingumukumbusa vo vinguchitika mu nyengu yaku Mozesi kweniso Yoswa, vyaka pafufupi 900 kuvuli. Pa nyengu yeniyi, Yehova wangukambiya Mozesi mphaka za Charu Chakulayizgika ndipu pavuli paki wangukambiya Yoswa mo wangagaŵiya charu chenichi ku mafuku nga Ayisirayeli. (Nume. 34:1-15; Yoswa 13:7; 22:4, 9) Kweni sonu mu chaka cha 593 B.C.E., Yehova wakambiya Ezekiyeli ndi Ayuda anyaki wo wenga nawu ku ukapolu kuti agaŵi so Charu Chakulayizgika ku mafuku nga Ayisirayeli!—Ezeki. 45:1; 47:14; 48:29.

² Kumbi chiwona chenichi chenga ndi uthenga wuli kwaku Ezekiyeli kweniso Ayuda anyaki wo wenga nawu ku ukapolu? Ntchifukwa wuli tingakamba kuti chiwona ichi che ndi uthenga wakuchiska ku ŵanthu aku Chiuta mazuŵa nganu? Nanga kumbi chiwona chenichi chazamufiskika so ukongwa kunthazi?

Chiwona Cho Che Ndi Malayizgu Nganayi Ngakuchiska

3, 4. (a) Kumbi chiwona chakumaliya chaku Ezekiyeli chinguŵasimikiziya malayizgu nganayi nanga Ayuda wo ŵenga ku ukapolu? (b) Kumbi tikambiskanengi layizgu nili mu mutu uwu?

³ Chiwona chakumaliya cho Ezekiyeli wanguwona, chikulembeka mu machaputala 9 nga buku laki. (Ezeki. 40:1–48:35) Chiwona chenichi chenga ndi malayizgu nganayi ngakukwaskana ndi vo vazichitikanga asani Ayuda wo ŵenga ku ukapolu awere ku charu chawu. Kumbi ngenga malayizgu wuli? Lakwamba, ŵanthu azamukwamba so kusopa kwauneneska pa nyumba yakusopiyamu yaku Chiuta. Lachiŵi, Ayuda wo aweriyengi ku charu chawu amulongozgeka ndi asembi kweniso aliska amampha. Lachitatu, ŵanthu wosi wo aweriyengi ku Isirayeli amulonde malu nge chihara chawu. Ndipu lachinayi, Yehova wamukuŵa nawu ndipu wamuja pakati pawu.

⁴ Mu mitu 13 ndi 14 ya buku ili, tingusambira mo malayizgu ngaŵi ngakwambiriya, layizgu lakuti kusopa kwauneneska kwazamuwezekiyapu kweniso lakuti ŵanthu azamulongozgeka ndi aliska amampha, ngazamufiskikiya. Mu mutu uwu, tikambiskanengi ukongwa layizgu lachitatu lakukwaskana ndi chihara cha malu. Ndipu mu mutu wakulondopu, tazamukambiskana layizgu lakukwaskana ndi kuŵapu kwaku Yehova.—Ezeki. 47:13-21; 48:1-7, 23-29.

“Charu Ichi . . . Nditichipereka Kwaku Yimwi Kuti Chije Chihara Chinu”

5, 6. (a) Mu chiwona chaku Ezekiyeli, kumbi ntchigaŵa nichi cho chakhumbikanga kuperekeka? (Wonani chithuzi cho che pa peji 211.) (b) Kumbi chilatu cha chiwona cha kugaŵa malu chenga chakuti wuli?

⁵ Ŵerengani Ezekiyeli 47:14. Mu chiwona, Yehova wangulongo Ezekiyeli chigaŵa cha charu cho chenga pafupi kuja nge “munda wa Edeni.” (Ezeki. 36:35) Pavuli paki, Yehova wangukamba kuti: “Ichi ntchigaŵa cho muperekengi ku mafuku 12 nga Ayisirayeli kuti chije chihara chawu.” (Ezeki. 47:13) ‘Chigaŵa’ cho chakhumbikanga kuperekeka, chenga charu cha Isirayeli cho ŵanthu wo ŵenga ku ukapolu ŵenga pafupi kuweriyaku. Pavuli paki, nge mo pakambiya pa Ezekiyeli 47:15-21, Yehova wangukonkhoska mo mphaka za malu ngosi zatingi ziŵiyengi.

⁶ Kumbi chilatu cha chiwona cha kugaŵa malu chenga chakuti wuli? Chiwona cha kugaŵa mphaka za malu mwakuyanana, chingusimikiziya Ezekiyeli kweniso anyaki wo wenga nawu ku ukapolu kuti azamuwere so ku charu chawu. Tikayika cha kuti Ayuda wo ŵenga ku ukapolu anguchiskika ukongwa, chifukwa Yehova wangukonkhoska mwakuvwika umampha mo charu chatingi chigaŵikiyengi! Kumbi ŵanthu aku Chiuta a mu nyengu yakali, angulonde nadi malu nge chihara chawu? Hinya.

7. (a) Kumbi ndi vinthu wuli vo vingwamba kuchitika mu 537 B.C.E., ndipu vititikumbusanji? (b) Kumbi tiyambengi kumuka fumbu nili?

⁷ Mu 537 B.C.E., vyaka pafufupi 56 kutuliya po Ezekiyeli wanguwone chiwona ichi, Ayuda masauzandi nganandi wo ŵenga ku ukapolu angwamba kuwere ku charu cha Isirayeli ndipu anguchito kuti chije chihara chawu. Vinthu vapade venivi vo vinguchitika kali ukongwa, vititikumbusa vinthu vakuyanana waka ndi vo vichitika pakati pa ŵanthu aku Chiuta mazuŵa nganu. Tingakamba waka kuti nasi tilonde chihara cha malu. Mu nthowa wuli? Yehova wanguzomereza ateŵeti ŵaki kuti asere mumalu ngauzimu ndi kungato kuti ngaje chihara chawu. Mwaviyo, kuwezekiyapu kwa Charu Chakulayizgika chakali, kutitisambiza vinandi vakukwaskana ndi kuwezekiyapu kwa charu chauzimu cha ŵanthu aku Chiuta mazuŵa nganu. Kweni techendakambiskani vo tisambirapu, chakwamba tiyeni timuki dankha fumbu lakuti: “Ntchifukwa wuli tingakamba kuti charu chauzimu chiliku nadi mazuŵa nganu?”

8. (a) Kumbi ndi mtundu nuwu wo Yehova wanguchitiska kuti usere mumalu mwa Ayisirayeli akuliŵavu? (b) Kumbi charu chauzimu pamwenga kuti paradayisu ntchinthu wuli? (c) Kumbi charu chenichi chinguŵaku zuŵanji, nanga mbayani wo aja mwenimo?

⁸ Mu chiwona chinyaki cho Ezekiyeli wanguwona, Yehova wangulongo kuti mauchimi ngakukwaskana ndi kuwezekiyapu kwa Isirayeli ngazifiskikanga ukongwa asani ‘mteŵeti waki Davidi,’ mweniyo ndi Yesu Khristu waziyamba kulamuliya nge Fumu. (Ezeki. 37:24) Venivi vinguchitika mu 1914 C.E. Pa nyengu iyi, ndipu Yehova wachitiska kali kuti Isirayeli wauzimu, mweniyo Mbakhristu akusankhika, wasere mumalu mwa Ayisirayeli akuliŵavu. (Ŵerengani Mateyu 21:43; 1 Peturo 2:9.) Kweni Yehova wanguchitiska Isirayeli wauzimu kusere mumalu mwa Ayisirayeli akuliŵavu pe cha. Kweniso wanguchitiska charu chauzimu pamwenga kuti paradayisu wauzimu kusere mumalu mwa charu chayichu cha Isirayeli. (Yesa. 66:8) Nge mo tinguwone mu Mutu 17 wa buku ili, charu chauzimu ndi malu ngakuvikilirika, mo Akhristu akusankhika amanavi wo ŵeche pacharu chapasi aja achisopiyamu Yehova kwambiya mu 1919. (Wonani bokosi 9B lakuti, “Ntchifukwa Wuli Tikamba Kuti Angufwatulika mu 1919?”) Pati pajumpha nyengu, “a mbereri zinyaki” wo ŵe ndi chilindizga chakuzija pacharu chapasi, nawu so angwamba kuja mucharu chauzimu chenichi. (Yoha. 10:16) Chinanga kuti paradayisu wauzimu walutirizga kukuwa mazuŵa nganu, kweni vitumbiku vaki vazamukuŵa vinandi ukongwa asani Aramagedoni yajumphapu.

Weyosi Walonde Malu Ngakuyanana

9. Kumbi Yehova wangumupaska ulongozgi wuli Ezekiyeli wakukwaskana ndi kugaŵa malu?

⁹ Ŵerengani Ezekiyeli 48:1, 28. Wati wakamba va mphaka za malu, Yehova wangukonkhoska mwakuvwika umampha mo malu ngatenere kugaŵikiya. Iyu wangukamba kuti chihara chigaŵiki mwakuyanana ku mafuku 12, kwambiya kunkhondi mpaka kumwera. Wanguŵakambiya kuti ayambi kugaŵiya fuku laku Dani kunkhondi ukongwa kwa charu ndipu amaliyi fuku laku Gadi kumwera ukongwa kwa charu. Chihara chechosi cha vihara 12, chayambiyanga kumphaka ya kubwalu kuvuma mpaka kuchifika ku Nyanja Yikulu pamwenga kuti Nyanja ya Meditereniyani kuzambwi.—Ezeki. 47:20.

10. Kumbi chigaŵa ichi cha chiwona, chitenere kuti chinguŵachiska wuli Ayuda wo ŵenga ku ukapolu?

¹⁰ Kumbi chigaŵa chenichi cha chiwona chitenere kuti chinguŵachiska wuli Ayuda wo ŵenga ku ukapolu? Ayuda wo ŵenga ku ukapolu atenere kuti anguchiskika ukongwa ŵati avwa mo Ezekiyeli wangukonkhoske mwakuvwika umampha mo malu ngamugaŵikiya. Kweniso ŵati aziŵa kuti malu ngamugaŵika ku mafuku ngosi 12, anguchiskika kuziŵa kuti weyosi asani waziwere kucharu chawu wamulonde chihara chaki. Ndipu palivi yo watingi wakasoŵengi malu pamwenga pakuja.

11. Kumbi tingasambiranji ku chiwona cha kugaŵa malu? (Wonani bokosi lakuti “Kugaŵa Malu.”)

¹¹ Kumbi ndi fundu nizi zakuchiska zo tisambira mu chiwona ichi mazuŵa nganu? Mucharu Chakulayizgika cho chinguwezekiyapu, mwenga malu nga asembi, Alevi, alongozgi kweniso nga munthu weyosi wa mu mafuku 12. (Ezeki. 45:4, 5, 7, 8) Mwakuyanana waka, mazuŵa nganu napu mu paradayisu wauzimu mwe malu nga akusankhika amanavi wo ŵeche pacharu chapasi, ŵanthu a mugulu la “mzinda ukulu” wo atitilongozga kweniso anyaki wosi wo ŵe mugulu la mzinda ukulu.a (Chivu. 7:9) Kwali tichita uteŵeti wuli mugulu laku Chiuta, tosi te ndi malu ngakuvikilirika kweniso tichita uteŵeti wakuzirwa mucharu chauzimu. Venivi vakuchiska ukongwa!

Kumbi Ulongozgi Wakukwaskana Charu Kweniso Ŵanthu Akujamu Utitisambizanji?

12, 13. Kumbi mbulongozgi wuli wapade wo Yehova wangupereka wakukwaskana ndi kugaŵiya malu mafuku nga Ayisirayeli?

¹² Ezekiyeli watenere kuti wanguzizwa ukongwa ndi ulongozgi wakukwaskana ndi kugaŵa malu wo Yehova wangumupaska chifukwa wapambananga ndi wo wangupaska Mozesi. Tiyeni tiwoni mo wapambaniyananga. Ulongozgi wakwamba wenga wakukwaskana ndi charu ndipu wachiŵi wenga wakukwaskana ndi ŵanthu akujamu.

¹³ Ulongozgi wakwamba, charu. Yehova wangukambiya Mozesi kuti fuku likulu, lipaskiki malu ngakulu ndipu fuku limana, lipaskiki malu ngamana. (Nume. 26:52-54). Kweni mu chiwona cho Ezekiyeli wanguwona, Yehova wangumukambiya ulongozgi wapade wakuti mafuku ngosi ngapaskiki “malu ngakuyanana.” (Ezeki. 47:14) Mwaviyo, ukulu wa malu wakhumbikanga kuja wakuyanana kutuwa kumphaka ya kunkhondi mpaka kumphaka ya kumwera ku fuku lelosi la mafuku 12. Ayisirayeli wosi, kwali mbafuku nili, atingi akalondiyengi vitumbiku vinandi vakuyanana kutuliya Mucharu Chakulayizgika cho chenga ndi nyata.

14. Kumbi ulongozgi wo Yehova wangupaska Ezekiyeli wakukwaskana ndi alendu wo ajanga mucharu cha Isirayeli, wapambananga wuli ndi wo wangukamba mu Dangu laku Mozesi?

¹⁴ Ulongozgi wachiŵi, ŵanthu akujamu. Dangu laku Mozesi lavikiliyanga alendu ndipuso laŵazomerezanga kuti asopengeku Yehova, kweni ŵengavi wanangwa wakulondiyaku malu. (Levi. 19:33, 34) Kweni vo Yehova wangukambiya Ezekiyeli pa nyengu iyi, vapambananga ukongwa ndi vo wangukamba mu Dangu. Yehova wangukambiya Ezekiyeli kuti: “Alendu wo aja pakati pinu, muŵapaski chihara muchigaŵa cha fuku lo ajamu.” Yehova pakupereka dangu lenili, wangutuzgapu mphambanu yikulu yo yengapu pakati pa ‘Ayisirayeli wo anguwiya mucharu chawu’ ndi alendu wo ajanga mucharu cha Isirayeli. (Ezeki. 47:22, 23) Mu chiwona cho Ezekiyeli wanguwona chakukwaskana ndi charu cho chinguwezekiyapu, iyu wanguwona kuti ŵanthu wosi asopanga Yehova mwakuyanana kweniso mwakukoliyana.—Levi. 25:23.

15. Kumbi fundu yakukwaskana ndi charu kweniso ŵanthu akujamu, yingusimikiziya uneneska nuwu wambula kumala wakukwaskana ndi Yehova?

¹⁵ Fundu ziŵi izi zo Yehova wangukambiya Ezekiyeli zakukwaskana ndi charu kweniso ŵanthu akujamu, zitenere kuti zinguŵachiska ukongwa Ayuda wo ŵenga ku ukapolu. Yiwu anguziŵa kuti Yehova wakuŵagaŵiya malu ngakuyanana, vilivi kanthu kuti Mbayisirayeli pamwenga alendu wo asopanga Yehova. (Ezara 8:20; Nehe. 3:26; 7:6, 25; Yesa. 56:3, 8) Fundu zenizi, zinguŵasimikiziya uneneska wambula kumala wakuti, kwaku Yehova ateŵeti ŵaki wosi mbakuzirwa. (Ŵerengani Hagayi 2:7.) Mazuŵa nganu napu, fundu yeniyi yititichiska ukongwa tosi, kwali te ndi chilindizga chakuluta kuchanya pamwenga chakuzija pacharu chapasi.

16, 17. (a) Kumbi tiyanduwa wuli ndi ulongozgi wakukwaskana ndi charu kweniso ŵanthu akujamu? (b) Kumbi tazamusambiranji mu mutu wakulondopu?

¹⁶ Kumbi tiyanduwa wuli ndi ulongozgi wakukwaskana ndi charu kweniso ŵanthu akujamu? Ulongozgi uwu utitikumbuska kuti mugulu laku Yehova tosi te akuyanana ndipu tikhumbika kukoliyana. Yehova walivi sankhu. Tikhumbika kujifumba kuti: ‘Kumbi ndiyezga Yehova pa nkhani yakuleka kwanjiya? Kumbi nditumbika Mkhristu munyangu weyosi ndi mtima wosi, kwali wakukuliya pani pamwenga vinthu ve wuli pa umoyu waki?’ (Aro. 12:10) Tikondwa kuti Yehova watipaska mwaŵi wakuyanana mu paradayisu wauzimu, mo titeŵete Awusefwi akuchanya ndi mtima wosi kweniso kukondwa ndi vitumbiku.—Aga. 3:26-29; Chivu. 7:9.

¹⁷ Sonu tiyeni tiwoni layizgu lachinayi la chigaŵa chakumaliya cha chiwona chaku Ezekiyeli, lo likamba kuti Yehova wazamukuŵa ndi Ayuda wo ŵenga ku ukapolu. Kumbi tingasambiranji pa layizgu lenili? Fumbu lenili lazamumukika mu mutu wakulondopu.

1, 2. (a) Kumbi chigaŵa cha malu cho akhumbikanga kuchipatuwa kuti chije chapade chenga cha ntchitu wuli? (Wonani chithuzi cho che pachikonkhombi.) (b) Kumbi chiwona ichi chinguŵasimikiziyanji Ayuda wo ŵenga ku ukapolu?

MU CHIWONA chaki chakumaliya, Ezekiyeli wanguwona chigaŵa cha charu cho anguchipatuwa kuti chije chapade. Chigaŵa chenichi chenga chihara cha mafuku nga Ayisirayeli cha kweni chenga chakuti achipereki kwaku Yehova. Ezekiyeli wanguwona so tawuni yakuziziswa yo yenga ndi zina lachilendu. Chigaŵa cha chiwona chenichi, chinguwovya Ayuda wo ŵenga ku ukapolu kusimikiza fundu yakukhumbika ukongwa yakuti: Yehova wazamukuŵa nawu asani aziwere kwawu.

² Ezekiyeli wangukonkhoska vinandi vakukwaskana ndi kupereka malu. Tiyeni tikambiskani nkhani yeniyi yo njakukhumbika ukongwa kwaku isi ateŵeti aku Yehova auneneska.

“Chigaŵa Chakupaturika Limoza Ndi . . . Tawuni”

3. Kumbi ndi malu ngankhondi nanga ngo Yehova wangungapatuwa, ndipu ngenga nga ntchitu wuli? (Wonani bokosi lakuti, “Chigaŵa cho Mupatuwengi Kuti Muchipereki.”)

³ Chigaŵa chapade cha malu chenga makilomita 13 kwambiya kunkhondi mpaka kumwera ndipuso chenga makilomita 13 kwambiya kuvuma mpaka kuzambwi. Malu ngenanga ngo ngenga ngakuyanana vigaŵa vosi vinayi, ngadanikanga kuti “chigaŵa chosi champhumphu cho muperekengi.” Malu yanga ngangugaŵika mu vigaŵa vitatu. Chigaŵa chakunena chenga cha Alevi ndipu chigaŵa chapakati chenga cha nyumba yakusopiyamu kweniso asembi. Vigaŵa viŵi venivi vapanganga “chigaŵa chakupaturika.” Chigaŵa chimanavi chakumphata pamwenga “malu ngo ngajaku,” ngenga nga “ntchitu zakupambanapambana.” Malu yanga ngenga nga tawuni.—Ezeki. 48:15, 20.

4. Kumbi tisambiranji pa nkhani ya malu ngo nganguperekeka kwaku Yehova?

⁴ Kumbi tisambiranji pa nkhani ya malu ngo nganguperekeka kwaku Yehova? Pakwamba kupatuwa malu ngapade kuti ngaperekeki kwaku Yehova ndipu pavuli paki malu nga mafuku, Yehova wakhumbanga kulongo ŵanthu ŵenaŵa kuti awonengi malu ngapade ngenanga kuja ngakuzirwa ukongwa. (Ezeki. 45:1) Tikayika cha kuti Ayuda wo ŵenga ku ukapolu angusambira vinandi pa mo malu ngangugaŵikiya. Kusopa Yehova akhumbikanga kukuŵika pa malu ngakwamba pa umoyu wawu. Mazuŵa nganu napu, vinthu vakukwaskana ndi kusopa nge kusambira Mazu ngaku Chiuta, kuwungana kweniso kupharazga, tiviwonengi kuti vakuzirwa ukongwa pa umoyu widu. Asani tiyezga Yehova pa nkhani ya kuŵika vinthu vakwenere pa malu ngakwamba, ndikuti kusopa iyu titikuŵika pa malu ngakwamba pa umoyu widu.

“Tawuni Yijengi Mukati Mwaki”

5, 6. (a) Kumbi tawuni yenga yakuyani? (b) Kumbi ndi vinthu wuli vo tawuni iyi yamiyanga cha, ndipu ntchifukwa wuli?

⁵ Ŵerengani Ezekiyeli 48:15. Kumbi “tawuni” kweniso malu ngakuzunguliya tawuni yeniyi, venga va ntchitu wuli? (Ezeki. 48:16-18) Mu chiwona, Yehova wangukambiya Ezekiyeli kuti: “Malu nga tawuni . . . ngajengi nga Ayisirayeli wosi.” (Ezeki. 45:6, 7) Mwaviyo, tawuni kweniso malu ngakuzunguliya tawuni yo, ngenga nga “chigaŵa chakupaturika” cha, cho ‘anguchipatuwa kuti achipereki kwaku Yehova.’ (Ezeki. 48:9) Po tiŵanaŵaniya fundu yeniyi, tiyeni tiwoni vo tisambira ku ndondomeku ya tawuni mazuŵa nganu.

⁶ Kuti tiziŵi vo tisambira vakukwaskana ndi tawuni tikhumbika dankha kuziŵa vo tawuni iyi yamiyanga cha. Tawuni iyi yamiyanga tawuni yakuzengeka so ya Yerusalemu ndi nyumba yakusopiyamu cha. Ntchifukwa wuli tikamba viyo? Chifukwa chiwona cha tawuni cho Ezekiyeli wanguwona, mwengavi nyumba yakusopiyamu. Kweniso tawuni iyi yamiyanga tawuni yeyosi cha mucharu cha Ayisirayeli cho chinguwezekiyapu so. Chifukwa wuli? Chifukwa Ayuda wo anguwe ku ukapolu pamwenga ŵana ŵawu, anguzengapu cha tawuni yo yenga ndi vinthu vo vingukokhoskeka mu chiwona chaku Ezekiyeli. Kusazgiyapu yapa, tawuni iyi yamiyanga tawuni ya kuchanya cha. Ntchifukwa wuli tikamba viyo? Chifukwa tawuni iyi yinguzengeka pa malu nga “vinthu bweka [pamwenga ngambula kupaturika]” pakuti yapambananga ndi vinthu vo vinguzengeka pa malu ngo angungapatuwa kuti ngaje ngakusopiyapu.—Ezeki. 42:20.

7. Kumbi tawuni yo Ezekiyeli wanguwona ndi vinthu wuli, ndipu yitenere kuti yimiyanji? (Wonani chithuzi cho che papeji 218.)

⁷ Sonu nanga tawuni yo Ezekiyeli wanguwona ndi vinthu wuli? Kumbukani kuti wanguwona tawuni yeniyi mu chiwona cho wanguwona so malu. (Ezeki. 40:2; 45:1, 6) Mazu ngaku Chiuta ngalongo kuti malu ngamiya charu chauzimu. Mwaviyo, tawuni iyi yitenere kumiya tawuni yauzimu. Kumbi kanandi mazu ngakuti “tawuni” ngamiyanji? Mazu yanga ngamiya ŵanthu wo ajaliya pamoza nge gulu, wo achita vinthu mwakukoliyana kweniso mwandondomeku. Mwaviyo, tawuni yo Ezekiyeli wanguwona yitenere kuti yimiya gulu lo litendesa vinthu mwandondomeku.

8. Kumbi gulu lo litendesa vinthu mwandondomeku ligwiriya pani ntchitu yaki, ndipu ntchifukwa wuli?

⁸ Kumbi gulu lo litendesa vinthu mwandondomeku ligwiriya pani ntchitu yaki? Chiwona chaku Ezekiyeli chilongo kuti tawuni iyi yigwiriya ntchitu yaki mukati mwa charu chauzimu. Mwaviyo, gulu lenili mazuŵa nganu ligwiriya ntchitu mukati mwa paradayisu wauzimu kulongozga ntchitu za ateŵeti aku Chiuta. Kumbi fundu yakuti tawuni yenga pa malu nga vinthu bweka pamwenga ngambula kupaturika yilongonji? Yititikumbusa kuti tawuni iyi yimiya kuchanya cha kweni gulu la pacharu chapasi lo litendesa vinthu, lenilo laja lichigwira ntchitu kuti ŵanthu wosi wo ŵe mu paradayisu wauzimu ayanduwengi.

9. (a) Kumbi mbayani wo ŵe mugulu lenili la pacharu chapasi mazuŵa nganu? (b) Kumbi Yesu wazamuchitanji mu Ulamuliru Waki wa Vyaka 1,000?

⁹ Kumbi mbayani wo ŵe mugulu lenili la pacharu chapasi? Mu chiwona chaku Ezekiyeli, munthu yo walongozganga mutawuni wadanikanga kuti “mulongozgi.” (Ezeki. 45:7) Iyu wenga mulongozgi wa ŵanthu kweni wenga wasembi cha pamwenga Mlevi. Mulongozgi mwenuyu watitikumbusa ŵara mu mpingu mazuŵa nganu, ukongwa wo mbakhristu akusankhika cha. Aliska a chanju ŵenaŵa ŵe mugulu la “mbereri zinyaki” ndipu mbateŵeti a pacharu chapasi akujiyuyuwa a boma lakuchanya laku Khristu. (Yoha. 10:16) Mu Ulamuliru wa Vyaka 1,000 Waku Khristu, Yesu wazamusankha kweniso kuŵika ŵara akwenere pamwenga “alongozgi” “mucharu chosi chapasi.” (Salimo 45:16) Ŵara ŵenaŵa mwakulongozgeka ndi Ufumu wakuchanya, azamuphwere ŵanthu aku Chiuta mu Ulamuliru wa Vyaka 1,000.

“Yehova We Kweniko”

10. Kumbi zina la tawuni iyi ndi vinthu wuli, nanga zina lenili laŵasimikiziyanganji?

¹⁰ Ŵerengani Ezekiyeli 48:35. Tawuni yo yidanikengi ndi zina lakuti “Yehova We Kweniko.” Zina ili lingusimikiziya kuti Yehova wenga mutawuni yeniyi. Yehova pakulongo Ezekiyeli tawuni iyi yo yenga pakati pa charu cho chinguwezekiyapu, venga nge wakambiya ŵanthu wo ŵenga ku ukapolu kuti: ‘Ndamukuŵa so namwi.’ Mazu yanga nganguŵachiska ukongwa.

11. Kumbi tingasambiranji ku chiwona chaku Ezekiyeli chakukwaskana ndi tawuni kweniso zina laki lapade?

¹¹ Kumbi tingasambiranji ku chigaŵa chenichi cha uchimi waku Ezekiyeli? Zina la tawuni iyi lisimikiziya isi ateŵeti aku Chiuta mazuŵa nganu kuti Yehova watuŵa ndi ateŵeti ŵaki akugomezgeka pacharu chapasi sonu kweniso nyengu zosi. Zina lapade ili lididimizga fundu yauneneska yakuti: Tawuni iyi yilipu kuti yipaski mazaza ŵanthu cha kweni kuti yiwovyi ŵanthu kuti alondongi fundu za mijalidu yamampha yaku Yehova. Tingakamba kuti Yehova wakuŵapaska cha mazaza alongozgi ngakugaŵa malu nge mo ŵanthu angawone kuti vakwenere. Mumalu mwaki, Yehova wakhaza kuti yiwu atumbikengi vigaŵa va malu pamwenga kuti mauteŵeti ngo iyu mweneku wakupaska ateŵeti ŵaki kusazgapu ŵanthu ‘akusika.’—Nthanthi 19:17; Ezeki. 46:18; 48:29.

12. (a) Kumbi ntchinthu wuli chapade ndi tawuni, nanga chilongonji? (b) Kumbi chiwona ichi chitiŵakumbusa fundu yakuzirwa niyi wo alongozga mu mpingu?

¹² Kumbi ntchinthu wuli chinyaki chapade ndi tawuni yo yidanika kuti “Yehova We Kweniko”? Matawuni nga mu nyengu yakali ngajanga ndi mipanda yakuti yivikiliyengi ŵanthu kweniso mageti ngamanavi ŵaka. Kweni mwakupambana ndi venivi, tawuni ya mu chiwona ichi yenga ndi mageti 12! (Ezeki. 48:30-34) Unandi wa mageti nga tawuni iyi (mageti ngatatu ku chigaŵa chechosi cha vigaŵa vinayi va tawuni) ulongo kuti ŵanthu wo alongozganga ŵenga akufwatuka kweniso ŵenga akunozgeka kuti awovyi ateŵeti wosi aku Chiuta. Kusazgiyapu yapa, mageti 12, ngalongo kuti tawuni iyi yenga ya kujulika kwaku weyosi, “Ayisirayeli wosi.” (Ezeki. 45:6) Unandi wa mageti nga tawuni iyi, ukumbusa wo alongozga mu mpingu fundu yakukhumbika ukongwa yakuti: Yehova wakhumba kuti yiwu ajengi akufwatuka kweniso kuti nyengu zosi ajengi akunozgeka kovya wosi wo aja mu paradayisu wauzimu.

Ŵanthu aku Chiuta Ŵaza “Kuti Azisopi” Kweniso Kuziwovya Mutawuni

13. Kumbi Yehova wangukambanji vakukwaskana ndi mauteŵeti ngakupambanapambana ngo ŵanthu azamuchita?

¹³ Tiyeni tiwere mu nyengu yaku Ezekiyeli kuti tiwoni vinthu vinyaki vo wakulemba mu chiwona cha kugaŵa malu. Yehova wangukambamu za ŵanthu wo achitanga mauteŵeti ngakupambanapambana. Asembi wo ŵenga “ateŵeti a mumalu ngakupaturika” aperekanga sembi kweniso anderenga kwaku Yehova kuti amuteŵete. Alevi wo ‘ateŵetiyanga munyumba yakusopiyamu,’ ‘agwiranga ntchitu za penipo ndipuso aphweriyanga vinthu vosi vo vakhumbikanga kuchitika mwenimo.’ (Ezeki. 44:14-16; 45:4, 5) Yehova wangukamba so kuti ŵanthu azamugwira ntchitu mwaphamphu pafupi ndi tawuni. Kumbi ŵanthu ŵenaŵa mbayani?

14. Kumbi ŵanthu wo agwiranga ntchitu pafupi ndi tawuni atitikumbusanji?

¹⁴ Ŵanthu wo agwiranga ntchitu pafupi ndi tawuni atuliyanga “mu mafuku ngosi nga Ayisirayeli.” Ntchitu zawu zenga zakovya ŵaka. Ntchitu yawu yenga ya kulima mbewu kuti zijengi “chakurya cha ŵanthu wo ateŵete mutawuni yo.” (Ezeki. 48:18, 19) Kumbi pa ndondomeku yeniyi, chilipu cho tisambirapu mazuŵa nganu? Hinya. Mazuŵa nganu, ŵanthu wosi wo ŵe mu paradayisu wauzimu ŵe ndi mwaŵi wakovya abali aku Khristu kweniso ŵanthu anyaki wo ŵe mugulu la “mzinda ukulu” wo Yehova wakuŵasankha kuti alongozgengi. (Chivu. 7:9, 10) Nthowa yikulu yo titovye nkhuvwiya ndi mtima wosi ulongozgi wo kapolu wakugomezgeka watitipaska.

15, 16. (a) Kumbi ntchinthu wuli chinyaki cho tisambira ku chiwona chaku Ezekiyeli? (b) Kumbi te ndi mwaŵi wakugwiraku ntchitu nizi zakuyanana ndi zo zachitikanga mu chiwona chaku Ezekiyeli?

¹⁵ Chiwona chaku Ezekiyeli chititisambiza so chinthu chinyaki chakukhumbika ukongwa chakukwaskana ndi uteŵeti widu. Kumbi ntchinthu wuli? Yehova wangukamba kuti ŵanthu a mu mafuku 12 wo ŵenga Alevi cha azamugwiranga ntchitu mu malu ngaŵi, mubalaza la nyumba yakusopiyamu kweniso mumalu nga tawuni ngakuliskaku viŵetu. Kumbi agwirangamu ntchitu wuli mumalu ngenanga? Mubalaza la nyumba yakusopiyamu, mafuku ngosi ‘ngazanga kuti ngasopi’ mwakupereka sembi kwaku Yehova. (Ezeki. 46:9, 24) Mumalu nga tawuni, ŵanthu wosi a mu mafuku, azanga kuti aziwovyi tawuni mwa kulima charu. Kumbi tingasambiranji ku ŵanthu wo agwiranga ntchitu izi?

¹⁶ Mazuŵa nganu a mzinda ukulu ŵe ndi mwaŵi wa kugwiraku ntchitu zakuyanana ndi zo zachitikanga mu chiwona chaku Ezekiyeli. Yiwu asopa Yehova “munyumba yaki yakusopiyamu” mwakupereka sembi zakuthamika. (Chivu. 7:9-15) Yiwu achita venivi mwa kupharazga kweniso kulongo chivwanu chawu asani amukapu kweniso kumba sumu zakuthamika pa maunganu nga Chikhristu. Yiwu awona kuti kusopa Yehova ndichu chinthu chakukhumbika ukongwa. (1 Mbiri 16:29) Kusazgiyapu yapa, ŵanthu anandi aku Chiuta atovya gulu laku Chiuta mu nthowa zakupambanapambana. Mwakuyeruzgiyapu, yiwu atovya pakuzenga ndi kunozga Nyumba za Ufumu kweniso maofesi nga nthambi. Atovya so pa ntchitu zinandi zo zichitika mugulu laku Yehova. Ndipu anyaki apereka ndalama zawu kuti awovyi pa ntchitu zenizi. Tingakamba kuti alima charu kuti ‘akankhuski Chiuta.’ (1 Akori. 10:31) Yiwu agwira ntchitu zawu mwaphamphu kweniso mwalikondwa chifukwa aziŵa kuti Yehova “wakondwa ukongwa ndi sembi zaviyo.” (Ahe. 13:16) Kumbi mutiwugwiriskiya ntchitu mwakukwana mwaŵi wenuwu?

“Tilindizga Kuchanya Kufya ndi Charu Chapasi Chifya”

17. (a) Kumbi kunthazi tazamuwona kufiskika kukulu wuli kwa chiwona chaku Ezekiyeli? (b) Mu Ulamuliru wa Vyaka 1,000, kumbi mbayani wo azamuyanduwa ndi gulu lo litendesa vinthu mwandondomeku?

¹⁷ Kumbi kunthazi tazamuwona kufiskika kukulu ukongwa kwa chiwona chaku Ezekiyeli chakukwaskana ndi malu ngo nganguperekeka kwaku Yehova? Hinya! Ŵanaŵaniyani fundu iyi: Ezekiyeli wanguwona kuti chigaŵa cha malu cho chadanikanga kuti “chigaŵa chakupaturika” chenga pakati pa charu. (Ezeki. 48:10) Mwakuyanana ŵaka, asani Aramagedoni yazijumphapu, kwali tazamuja kuti tija pani pacharu chapasi, Yehova wazamuja nasi. (Chivu. 21:3) Mu Ulamuliru wa Vyaka 1,000, gulu lo litendesa vinthu mwandondomeku kung’anamuwa ŵanthu a pacharu chapasi wo azamusankhika kuti aphwere ŵanthu aku Chiuta, lazamusapaliya pacharu chosi ndi kupereka ulongozgi wa chanju ku ŵanthu wo azamupanga “charu chapasi chifya,” ŵanthu wo Chiuta watiŵayanja.—2 Petu. 3:13.

18. (a) Ntchifukwa wuli tingasimikiza kuti gulu lo litendesa vinthu mwandondomeku, lazamuchita vinthu mwakukoliyana ndi ulamuliru waku Chiuta? (b) Kumbi zina la tawuni lititisimikiziyanji?

¹⁸ Ntchifukwa wuli tingasimikiza kuti gulu lo litendesa vinthu mwandondomeku, lazamuchita vinthu mwakukoliyana ndi ulamuliru waku Chiuta? Chifukwa Mazu ngaku Chiuta ngalongo kuti tawuni ya pacharu chapasi yo ye ndi mageti 12, yimiya tawuni yakuchanya yo ye ndi mageti 12, kung’anamuwa Yerusalemu Mufya yo wakupangika ndi a 144,000 wo amulamuliya limoza ndi Khristu. (Chivu. 21:2, 12, 21-27) Venivi vilongo kuti gulu lo litendesa vinthu la pacharu chapasi, lazamuwonesesa kuti vo Ufumu waku Chiuta wasankha kuchanya, vichitika pacharu chapasi. Kukamba uneneska, tawuni yo yidanika kuti “Yehova We Kweniko,” yititisimikiziya kuti kusopa kwauneneska kwazamulutiliya ndipu kwazamusapaliya kwamuyaya mu Paradayisu. Tilindizga vinthu vamampha ukongwa kunthazi!