Mungasaniya Likondwa Chayilu

1. Ntchifukwa wuli tingakamba kuti likondwa lidu lithemba ‘pakuziŵa Chiuta’?

LIKONDWA chayilu ndi likondwa lo munthu watuwa nalu kwa nyengu yimanavi waka cha. Kweni wangawa nalu kwa umoyu waki wosi. Mu nthowa wuli? Pa Upharazgi waki wa Paphiri, Yesu wangukonkhoska mo tingalisaniriya. Iyu wanguti: “Mbakukondwa wo aziŵa kuti akhumbika Chiuta.” (Mate. 5:3) Yesu wanguziŵa kuti ŵanthu akulengeka mu nthowa yakuti akhumbisiskengi kuziŵa ndipuso kusopa Mlengi wawu, Yehova Chiuta. Ndipu chifukwa chakuti Yehova ndi “Chiuta walikondwa,” ŵanthu wo atimusopa nawu angaja so ndi likondwa.​—1 Timo. 1:11.

2-3. (a) Mwakukoliyana ndi vo Yesu wangukamba, kumbi mbayani so wo angakondwa? (b) Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi, nanga ntchifukwa wuli venivi vakukhumbika?

² Kumbi tingaŵa ndi likondwa pija asani tilivi masuzgu? Awa. Pa upharazgi waki, Yesu wangukamba chinthu chinyaki chakuziziswa. Iyu wangukamba kuti chinanga ndi “wo aliya,” panyaki chifukwa chakuti atijimba mulandu chifukwa cha maubudi ngo anguchita pamwenga chifukwa chakuti akumana ndi masuzgu ngakulu, nawu angakondwa. Yesu wangukamba so kuti “wo atombozgeka chifukwa cha urunji” pamwenga wo ‘anyozeka’ chifukwa chakuti mbakusambira aku Khristu, nawu angakondwa. (Mate. 5:4, 10, 11) Kweni kumbi vingachitika wuli kuti munthu waje ndi likondwa chayilu uku wakumana ndi masuzgu ngenanga?

³ Yesu wasambizanga kuti munthu wangasaniya likondwa chifukwa chakuti vinthu vitimuyende umampha cha, kweni chifukwa chakuti waziŵa kuti wakhumbika Chiuta ndipuso kuja nayu pa ubwezi. (Yako. 4:8) Kumbi tingachita wuli venivi? Mu nkhani iyi, tikambiskanengi vinthu vitatu vo titenere kuchita kuti tije ndi likondwa chayilu.

MUŴERENGENGI KWENISO KUSAMBIRA BAYIBOLU

4. Kumbi ntchinthu chakwamba nichi cho titenere kuchita kuti tije ndi likondwa chayilu? (Salimo 1:1-3)

⁴ CHAKWAMBA: Kuti tije ndi likondwa chayilu, tikhumbika kuŵerenga ndipuso kusambira Bayibolu. Yesu wanguyeruzgiya Mazu ngaku Chiuta ndi chakurya chayichu. Ŵanthu ndipuso nyama, vosi vikhumbika chakurya chayichu kuti vilutirizgi kuja ndi umoyu. Kweni mbanthu pe wo angaŵerenga Mazu ngaku Chiuta, ndipu ndivu tikhumbika kuchita. Ndichu chifukwa chaki Yesu wangukamba kuti: “Munthu wangaja ndi umoyu ndi chiŵandi pe cha, kweni ndi mazu ngosi ngakutuliya mumulomu mwaku Yehova.” (Mate. 4:4) Mwaviyo, tingazomerezanga cha kuti zuŵa lijumphi waka kwambula kuŵerenga Mazu ngakuzirwa ngaku Chiuta, Bayibolu. Wamasalimo munyaki wangukamba kuti: ‘Ngwakukondwa munthu yo wakondwa ndi dangu laku Yehova ndipuso yo watiliŵerenga msana ndi usiku.’​—Ŵerengani Salimo 1:1-3.

5-6. (a) Kumbi tingasambiranji mu Bayibolu? (b) Kumbi kuŵerenga Bayibolu kungatiwovya wuli?

⁵ Chifukwa chakuti Yehova watitiyanja, iyu watilongo mu Bayibolu vo titenere kuchita kuti tikondwengi. Tisambiramu vo iyu wakhumba kutichitiya pa umoyu widu, mo tingajaliya nayu pa ubwezi kweniso vo tikhumbika kuchita kuti watigowokiyengi maubudi ngidu. Ndipuso tisambira vakukwaskana ndi vinthu vamampha ukongwa vo watilayizga. (Yere. 29:11) Uneneska wenuwu wo tisambira mu Bayibolu uchitiska kuti tikondwengi!

⁶ Nge mo tiziŵiya, mu Bayibolu mwe so ulongozgi wakukhumbika wo ungatiwovya pa umoyu widu zuŵa lelosi. Asani tivwiya ulongozgi wenuwu tingasaniya likondwa. Mwaviyo, asani mwaguŵa ndi masuzgu ngo mwakumana nangu, mumaliyengi nyengu yinandi pa kuŵerenga kweniso kulunguruka Mazu ngaku Yehova. Yesu wanguti: “Mbakukondwa wo atuvwa mazu ngaku Chiuta ndi kungasunga!”​—Luka 11:28.

7. Kumbi ndi vinthu wuli vo vingakuwovyani kuti muyanduwengi ukongwa pa nyengu yo muŵerenga Mazu ngaku Chiuta?

⁷ Asani muŵerenga Mazu ngaku Chiuta, mufwasengi kuti mukondwengi ndi vo muŵerenga. Mwakuyeruzgiyapu, tiyeruzgiyi kuti munthu munyaki wakubikiyani chakurya cho mutanja. Kweni chifukwa chakuti muthaŵiriya pamwenga mwatimbanyizgika chifukwa chakuti muŵanaŵana vinthu vinyaki, muturya mwaliŵiliŵi kwambula kuvwa kunowa kwaki. Mwati mwamaliza kurya, muwona kuti mwarya mwakuthaŵiliya ukongwa ndipu muŵanaŵana kuti mphanyi munguchirya mwakuzikira kuti muchivwi kunowa. Kumbi yimwi mukuŵerengapu Bayibolu mwaliŵiliŵi viyo mwakuti mungutondeka kuvwisa kweniso kukondwa ndi uthenga waki? Mufwasengi kuti mukondwengi po muŵerenga Mazu ngaku Chiuta; muyeruzgiyengi kuti muwona vo vichitika, muŵanaŵaniyengi mo mazu nga ŵanthu ngavwikiyanga kweniso mulungurukengi vo mwaŵerenga. Asani muchita venivi, vikuwovyeningi kuti mukondwengi.

8. Kumbi “kapolu wakugomezgeka ndi wazeru” wafiska wuli udindu waki? (Wonani so mazu ngamumphata.)

⁸ Yesu wakusankha “kapolu wakugomezgeka ndi wazeru” kuti waperekengi chakurya chauzimu pa nyengu yaki, ndipu tiryiskika umampha ukongwa mwauzimu.b (Mate. 24:45) Pafufupi chakurya chauzimu chosi cho kapolu watitipaska chituliya mu Malemba. (1 Ate. 2:13) Chakurya chenichi chititiwovya kuziŵa maŵanaŵanu ngaku Yehova ngo watingavumbuwa mu Bayibolu. Ndichu chifukwa chaki tiŵerenga magazini nga Chigongwi cha Mlinda ndi Jani Masu! kweniso nkhani zo zisanirika pa jw.org. Tinozgeke maunganu nga mkati mwa sabata ndipuso ngakukumaliya kwa sabata. Kweniso tiwonere pulogilamu ya mwezi ndi mwezi ya JW Broadcasting^® asani yilimu muchineneru chidu. Asani titesesa kuŵerenga ndipuso kusambira Bayibolu, mbwenu tifiskengi kuchita chinthu chachiŵi cho titenere kuchita kuti tije ndi likondwa chayilu.

MUVWIYENGI MARANGU NGAKU YEHOVA

9. Kumbi ntchinthu chachiŵi nichi cho chingatiwovya kusaniya likondwa chayilu?

⁹ CHACHIŴI: Kuti tije ndi likondwa chayilu, tikhumbika kuvwiya marangu ngaku Yehova. Wamasalimo munyaki wangulemba kuti: “Ngwakukondwa weyosi yo watopa Yehova, yo watenda mu nthowa Zaki.” (Salimo 128:1) Kopa Yehova kung’anamuwa kumupaska ulemu ukulu ukongwa, mwakuti tikhwecha kuchita chechosi cho chingamukwiyisa. (Nthanthi 16:6) Mwaviyo, tilutirizga kuvwiya marangu ngaku Chiuta nga cho ntchamampha ndi chiheni, ngo iyu watingakonkhoska mu Bayibolu. (2 Akori. 7:1) Asani tichita vinthu vo Yehova watanja ndipuso kukana vinthu vo iyu watinkha, tikondwengi.​—Salimo 37:27; 97:10; Aro. 12:9.

10. Kusazgiyapu pa kuziŵa khumbu laku Chiuta, kumbi tikhumbika so kuchitanji? (Aroma 12:2)

¹⁰ Ŵerengani Aroma 12:2. Munthu wangaziŵa kuti Yehova we ndi mazaza ngakutisankhiya cho ntchamampha ndi chiheni, kweni watenere kusankha kulondo marangu ngaku Chiuta pamwenga cha. Mwakuyeruzgiyapu, munthu wangaziŵa kuti boma le ndi mazaza ngakujalikiska marangu nga mo galimotu zitenere kutchimbiriya pa msewu. Kweni panyaki iyu wakhumba cha kungalondo. Chifukwa cha venivi, iyu watchimbiza ukongwa galimotu yaki. Mwakuyanana waka, kuziya mu vo tichita tilongo kuti tigomezga nadi kuti kuvwiya marangu ngaku Yehova nkhwamampha ukongwa. (Nthanthi 12:28) Umu ndimu Davidi wavwiyanga, lekani wangukamba vakukwaskana ndi Yehova kuti: “Mutindiziŵisa nthowa ya umoyu. Ndipu ndija ndi likondwa likulu pa masu pinu; ku janja linu lamaryi kwe likondwa mpaka muyaya.”​—Salimo 16:11.

11-12. (a) Asani tasuzgika maŵanaŵanu pamwenga taguŵa, kumbi titenere kuphwere ndi vinthu wuli? (b) Kumbi mazu nga pa Afilipi 4:8, ngangatiwovya wuli asani tisankha vakusangaluska?

¹¹ Asani tasuzgika maŵanaŵanu pamwenga taguŵa, tingawona kuti tikhumbika kuchita chinthu chinyaki cho chingatiwovya kuti tilekengi kufipa mtima ndi masuzgu ngo takumana nangu. Nkhunanga cha kuchita viyo, kweni titenere kuphwere kuti tingachitanga chechosi cha cho Chiuta watinkha.​—Aefe. 5:10-12, 15-17.

¹² Mu kalata yo wakutumika Paulo wangulembe Afilipi, wanguchiska Akhristu kuti alutirizgi kuŵanaŵaniya vinthu vo “vaurunji, . . . vakutowa, . . . vakwanjika [kweniso] vamampha.” (Ŵerengani Afilipi 4:8.) Chinanga kuti Paulo wachilemba venivi wakambanga nkhani ya vakusangaluska cha, kweni fundu zaki zingatiwovya pakusankha vakusangaluska. Yesani kuchita ivi: Po pe mazu ngakuti “vinthu” mu vesi ili, muŵikepu mazu ngakuti “sumu,” “mafilimu,” “mabuku,” pamwenga “magemu nga pa kompyuta.” Kuchita venivi kungakuwovyani kuziŵa vinthu vo vakuzomerezeka kwaku Chiuta pamwenga cha. Tikhumba kuti tichitengi vinthu mwakukoliyana ndi marangu nga pachanya ngaku Yehova pa umoyu widu. (Salimo 119:1-3) Sonu pakuti te ndi njuŵi yamampha, tingachita chinthu chinyaki cho chingatiwovya kuja ndi likondwa chayilu.​—Machi. 23:1.

KUSOPA YEHOVA KUJENGI PAKWAMBA PA UMOYU WINU

13. Kumbi ntchinthu chachitatu nichi cho chingatiwovya kuja ndi likondwa chayilu? (Yohane 4:23, 24)

¹³ CHACHITATU: Muwonesesengi kuti kusopa Yehova kuŵengi pamalu ngakwamba pa umoyu winu. Yehova ndiyu Mlengi widu ndipu titenere kumusopa. (Chivu. 4:11; 14:6, 7) Mwaviyo, chinthu chakukhumbika ukongwa pa umoyu widu nkhusopa Yehova mu nthowa yo wazomereza, kung’anamuwa “mu mzimu ndi mu uneneska.” (Ŵerengani Yohane 4:23, 24.) Tikhumba kuti mzimu waku Chiuta utilongozgengi pakusopa kuti kukoliyanengi ndi uneneska wo we mu Mazu ngaki. Kusopa Yehova kutenere kuja pamalu ngakwamba chinanga kuti ko tija ntchitu yidu njakukanizgika pamwenga yikujalika. Pasonu panu, abali ndi azichi ŵidu akujumpha 100 ŵe mujeri chifukwa chakuti Mbakaboni aku Yehova.c Chinanga kuti ve viyo, yiwu akondwa chifukwa chakuti achita vosi vo angafiska kuti apempherengi, kusambira kweniso kukambiyaku anyawu vakukwaskana ndi Chiuta widu ndipuso Ufumu waki. Asani ŵanthu atitinyoza pamwenga kutitombozga, tikondwa kuziŵa kuti Yehova wenasi kweniso kuti wazakutipaska mphotu.​—Yako. 1:12; 1 Petu. 4:14.

CHAKUWONIYAPU CHA MUNTHU MUNYAKI

14. Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitikiya mubali wachinyamata ku Tajikistan, nanga ntchifukwa wuli?

¹⁴ Vo vachitikiyapu abali ndi azichi anyaki vilongo kuti kuchita vinthu vitatu vo takambiskana, kutovya nadi kuja ndi likondwa chayilu chinanga kuti tingakumana ndi masuzgu ngakulu. Tiyeni tiwoni vo vinguchitikiya mubali Jovidon Bobojonov wa vyaka 19 ku Tajikistan yo wangukana kusere usilikali. Pa 4 October, 2019, asilikali angumuko kunyumba kwaki, angumujaliya mujeri kwa myezi yinandiku ndipu achitanga nayu vinthu nge chigeŵenga. Vinthu vambula urunji vo angumuchitiya vinguziŵika mu vyaru vinandi. Yiwu amupumanga ndi chilatu chakuti amuchichizgi kuti walapizgi kuti wajengi msilikali ndipuso kuti wavwali yunifomu ya usilikali. Pavuli paki, khoti lingumusaniya kuti we ndi mulandu ndipu angumutumiza ku msasa wakulangiyaku ŵanthu, mpaka po pulezidenti wacharu chawu wangulamuliya kuti amutuzgi. Pa nyengu yosi iyi, Jovidon wangulutirizga kuja wakugomezgeka ndipuso kukondwa. Kumbi wanguchita wuli venivi? Nyengu zosi waziŵanga kuti wakhumbika Chiuta.

15. Kumbi Jovidon wasaniyanga wuli chakurya chauzimu pa nyengu yo wenga mujeri?

¹⁵ Pa nyengu yo Jovidon wenga mujeri, waŵerenganga ndipuso kusambira Bayibolu chinanga kuti wengavi Bayibolu pamwenga buku lidu lelosi. Sonu kumbi iyu wachitanga wuli venivi? Abali ndi azichi achimupaskanga vakurya ndipu pa chikwama cho amupingiyangamu vinthu alembangapu lemba la zuŵa. Mwaviyo, iyu waŵerenganga Bayibolu ndipuso kulunguruka vo waŵerenga zuŵa lelosi. Ŵanthu wosi wo ŵechendakumanepu ndi mayeseru ngakulu Jovidon wati watuzgika mujeri wanguŵapaska ulongozgi wakuti: “Mungachita umampha kuwugwiriskiya ntchitu mwakukwana wanangwa winu kuti mumuziŵi ukongwa Yehova, mwa kuŵerenga Mazu ngaki ndipuso mabuku ngidu.”

16. Kumbi Jovidon waŵanaŵaniyanga ukongwa vinthu wuli?

¹⁶ Jovidon wanguvwiya marangu ngaku Yehova. Mumalu mwakuŵika maŵanaŵanu pa makhumbiru ngaheni kweniso kuchita vinthu viheni, iyu waŵanaŵaniyanga ukongwa vaku Yehova kweniso vo Iyu watanja. Jovidon wazukumanga ndi kutowa kwa vinthu vo Chiuta wakulenga. Mlenji wewosi wayukanga kuti wavwisiyi kuliya kwa tiyuni. Ndipu ndi usiku walereskanga mwezi kweniso nyenyezi. Iyu wangukamba kuti: “Mphasu zakutuliya kwaku Yehova zenizi zachitiskanga kuti ndikondwengi kweniso kuchiskika.” Asani tiwonga vinthu vauzimu ndipuso vakuliŵavu vo Yehova watitipaska, tikondwa ukongwa ndipu likondwa lenili lititiwovya kuti tikunthiyengepu.

17. Kumbi mazu nga pa 1 Peturo 1:6, 7, ngangamuwovya wuli munthu yo wangakumana ndi vo vinguchitikiya Jovidon?

¹⁷ Jovidon waŵikanga so kusopa Yehova pamalu ngakwamba. Iyu waziŵanga kukhumbika kwa kulutirizga kuja wakugomezgeka kwaku Chiuta wauneneska. Yesu wanguti: “Yehova Chiuta waku ndiyu utenere kumusopa, ndipu iyu pe ndiyu utenere kumuchitiya uteŵeti wakupaturika.” (Luka 4:8) Ŵara ŵa asilikali ndipuso asilikali anyaki akhumbanga kuti Jovidon waleki kuja Kaboni waku Yehova. Kweni iyu wapempheranga msana ndi usiku, wapemphanga Yehova kuti wamuwovyi kuleka kuthera ndipuso kuti walutirizgi kuja wakugomezgeka. Chinanga kuti amuchitiyanga vinthu vambula urunji, Jovidon wangulutirizga kuja wakugomezgeka. Iyu wakondwa chifukwa chakuti sonu we ndi chinthu chinyaki cho wengavi ŵechendamuko, kumupuma kweniso kuŵikika mujeri. Pasonu panu we ndi chivwanu chakukho chifukwa chakuti chivwanu chaki chayeseka.—Ŵerengani 1 Peturo 1:6, 7.

18. Kumbi tingachita wuli kuti tilutirizgi kukondwa?

¹⁸ Yehova waziŵa vo tikhumbika kuti tije ndi likondwa chayilu. Asani muchita vinthu vitatu vo takambiskana vo vitovya kuti munthu wasaniyi likondwa chayilu, mungalutirizga kukondwa chinanga kuti mungakumana ndi masuzgu ngakulu. Pavuli paki, namwi mungakamba mazu ngakuti: “Mbakukondwa ŵanthu wo Chiuta wawu ndi Yehova!”​—Salimo 144:15.