NDRIMA NYA GIHEVBULO 48
NDZIMO 97 Lito la Nungungulu li ngu hi phasa guvbanyani
Esi hi si hevbulago khu gilewugiso Jesu a giridego nya dzipawu
“Eni kheni pawu nya womi, oyu a tago gwangu gima kha na ngapwa ndzala.” — JOH. 6:35.
MAKUNGO NYA GIHEVBULO GEGI
Hi na hevbula khu libhuku la Johane gipimo 6, li ganeyago khu gilewugiso Jesu a giridego tepo a nga hodzisa mazanazana nya vathu khu 5 dzipawu ni sindzandzyana sivili ni esi hi si hevbulago khu isoso.
1. Dziteponi nya Bhibhiliya pawu yi di gu thumiswa gasi gu tshamuseya ginani?
PAWU gu diri guhodza nyo olovelege dziteponi nya Bhibhiliya. (Gen. 14:18; Luka 4:4) Khu lisine, pawu yi diri ni lisima kholu Bhibhiliya dzimbe dzitepo ya gu thumisa lito “pawu” na yi gu ganeya khu guhodza nyo hambane-hambane. (Mat. 6:11; Mith. 20:7) Jesu thumiside pawu avba nya silewugiso sivili a giridego si tidwago ngudzu. (Mat. 16:9, 10) Limwedo nya matimo yoyo, lomo omu ga Johane gipimo 6. Tepo hi hevbulago matimo yaya, hi na wona esi hi na si hevbulago ni edzi hi nga si thumisago khidzo muhuno.
2. Ga giemo muni vathu va nga ba va vbweta guhodza?
2 Hwane nya gu ba Jesu ni vapostoli vaye va vbedzide gu tshumayela, avo va di beya ngalava va tshatuga tsongo wa Galileya gasi guya hefemula. (Marko 6:7, 30-32; Luka 9:10) Avo va di hongola wulanga gu nga ba guri mwalo muthu, vbafuvbi ni Bhetisayidha. Nya mba hweya vathu nya vangi va di vboha va ta va randreya. Jesu kha va diga. Khu wuwadi, Jesu a di va hevbudza khu Mufumo ni gu hawulugisa vadwali. Kha nga olu gu nga ba gu pfola, vapizane va di pheya gu garadzega gu khavo ginani va na ningago vathu vatshavbo vale gasi gu hodza. Vathu nyo khaguri adzina va diri ni guhodza nyo khaguri, ganiolu nya vangi va di yede gu hongola dhoropani va ya renga guhodza. (Mat. 14:15; Joh. 6:4, 5) Ginani Jesu a nga hadzi gu gira?
GILEWUGISO NYA GU VBINDRUGEDZE DZIPAWU DZI KHALA DZINGI
3. Ginani egi Jesu a embedego vapostoli vaye gu gireya vathu vale nya vangi? (Wona nya kapa.)
3 Jesu a di embeya vapostoli vaye gu khuye: “Va nga hongoli; va ningeni enu gilo nyo hodze.” (Mat. 14:16) Ganiolu, si di gu gira gu khatshi isoso kha si na nga kodzega kholu vbale gu diri ni tanga nya 5000 vathu. Nigu gupata ni vanyamayi gumogo ni sanana, adzina saye gu diri ni tanga nya 15 000 vathu va nga ba va vbweta gu hodziswa. (Mat. 14:21) Andreya a di ganeya gu khuye: “Avba gu na ni gikhwathana gimwegyo gi gu na ni 5 dzipawu nyo girwe khu sevhadha ni sindzandzyana sivili.” Ganiolu, ina isoso si di hadzi gu enedza vathu vatshavbo? (Joh. 6:9) Pawu nya sevhadha gu diri guhodza nyo olovelege nigu sindzandzyana sile nya sivili si di gu bangisidwe ni munyu. Ambari ulolo, guhodza gu nga ba guri ni gikhwathana gile gu di hadzi gu mba enedza vathu vatshavbo vale.
Jesu a di gu khathaleya vathu khu liphuvboni ni nyamani (Wona paragrafu 3)
4. Ginani hi gi hevbulago omu ga Johane 6:11-13? (Wona dzifotu.)
4 Jesu na gu yeyedza gu khuye a di gu hakha gwadi vapfhumba, a di lomba vathu gasi gu khala khu mitsawa vbavbatshi. (Marko 6:39, 40; leri Johane 6:11-13.) Khu gu landreya, a di gombeya ga Papayi waye a mu lomba gasi gu kategisa dzipawu ni dzindzandzi. Khu gu gira isoso, uye a di gu yeyedza gu khuye Nungungulu khuye a hi ningago guhodza nigu a di gu bonga khu isoso. Jesu a hi vegede giyeyedzo nya gyadi nya gu gombeye na hi si hodzi, na hi romo honga mwendro ni vambe. Khu gu landreya, Jesu a di lomba vapizane vaye gu kabaniseya guhodza vathu, nigu vathu vatshavbo va di hodza kala va khura. Gu diri ni guhodza nya gungi nyo bwe vathu va gu tshiya, ganiolu Jesu kha dzumeya gu khuye gu dzudzugwa. Khu kharato, Jesu a di lomba vapizane vaye gasi gu hengeledzeya guhodza gu nga ba gu tshade gasi gu thumiswa yimbe tepo. Jesu a hi vegede giyeyedzo nya gyadi, hi yede gu thumisa esi hi gu naso khu wugengeyi. Abari gu u muvelegi, u nga thumisa matimo yaya gasi gu hevbudza sanana sago lisima nya gu gombeye na si si hodzi, gu hakha gwadi vapfhumba ni gu kabana esi si gu naso ni vambe.
Dzi wudzise gu khuwe: ‘Ina nyi ngu gombeya na nyi si hodzi guhodza?’ (Wona paragrafu 4)
5. Ginani vathu va nga ba va vbweta gu gira Jesu, nigu ginani a giridego?
5 Vathu va di hlamadziswa khu ndziya eyi Jesu a nga ba a hevbudza khiyo ni silewugiso a nga ba a gira. Avo va di gu dziti gu khavo Mosi a di ganede gu khuye Nungungulu a di hadzi gu rumeya Muprofeti nya khongolo, khu kharato vathu va di gu pimisa gu khavo Muprofeti yoyo a diri Jesu. (Dhet. 18:15-18) Avo adzina va pimiside gu khavo Jesu a di hadzi gu khala Mufumeli nya wadi, kholu a di hadzi gu ninga guhodza vathu vatshavbo Israyeli. Khu kharato, vathu nya vangi “va di gu vbweta [Jesu gasi] guta mu gira pfhumu.” (Joh. 6:14, 15) Nari khatshi Jesu a di dzumede isoso si girega, uye a di hadzi gu patega umo nya silo nya politika nya Vajudha, va nga ba va romo vbavbatshi nya mufumo wa Roma. Uye a giride isoso? Ahihi. Bhibhiliya ya gu ganeya gu khiyo Jesu a di khuga a hongola gigomoni a ya khala enga. Ambari olu a nga ba a kutsedzedwa khu vambe, uye kha dzumeya gu patega avba nya politika. Ginani hi nga gi hevbulago?
6. Hi nga pimedzeya kharini giyeyedzo gya Jesu? (Wona fotu.)
6 Lisine gu, vambe kha va na nga hi lomba gasi hi gira gilewugiso gasi gu manega guhodza mwendro gu hawulugisa madwali, ambari kamo gu zama gu hi gira dzipfhumu. Ganiolu, adzina va nga zama gu hi kutsedzeya gu vhota muthu nyo khaguri mwendro gu seketeya muthu nyo khaguri va pimisago gu khavo a di hadzi gu khala Pfhumu nya yadi. Ganiolu, Jesu a hi tshiyede giyeyedzo nya gyadi. Uye kha nga a ba dzi bedzedzeya umo nya politika, nigu ga giemo nyo khaguri uye ganede gu khuye: “Mufumo wangu kha wu giri gipandre nya litigo leli.” (Joh. 17:14; 18:36) Makristo muhuno, ma gu pimisa ni gu gira silo nga Jesu. Gu fana naye, ethu hi ngu seketeya Mufumo wa Nungungulu, ni gu hi ngu embeya vambe khu Mufumo wowo hi bwe hi wu gombeleya. (Mat. 6:10) Hongoleni hi hevbula gambe khu gilewugiso gya Jesu nya dzipawu.
Jesu kha nga ba a dzi bedzedzeya omu nya politika nigu anethu hi yede gu pimedzeya giyeyedzo gyaye (Wona paragrafu 6)
“TSHAMUSELO NYA DZIPAWU”
7. Ginani egi Jesu a giridego, nigu vapostoli vaye va di gira ginani? (Johane 6:16-20)
7 Hwane nya gu ba a hodziside vathu nya vangi, uye a di embeya vapostoli vaye gu beya ngalava gasi va bweleya Kafarinawume, nigu Jesu a di hongola gigomoni gasi gu potsa gu girwa Pfhumu khu vathu vale. (Leri Johane 6:16-20.) Tepo vapostoli va nga ba va romo vbakari nya yiphwa, gi di girega gingulu nya gikhongolo gi nga gira gu yi manega phuvbo nya yikhongolo ni mavimbi nya makhongolo. Khu gu landreya, Jesu a di hongola avba va nga ba va romo na gimbiya khu vbatshani nya mati. Nigu a di embeya Pedro gasi nuye a gimbiya vbatshani nya mati. (Mat. 14:22-31) Tepo Jesu a nga beya ngalavani, phuvbo yi di ema gu veta. Vapizane vaye va di hlamala va bwe va ganeya gu khavo: “Khu lisine uwe u Gyanana gya Nungungulu.”a (Mat. 14:33) Wona gu khuwe vapizane vaye va di ganeya isoso hwane nya gu ba Jesu a gimbide vbatshani nya mati nasiri tepo a nga gira gilewugiso nya gu vbindrugedze dzipawu dzi khala dzingi. Wona esi Marko a lovidego omu nya matimo yaye. Uye a di khuye: “[Vapostoli] kha va nga ba va wu pwisiside tshamuselo nya dzipawu a nga kabaniseya; mapimo yawe ma di ngo segegide.” (Marko 6:50-52) Vapizane kha va nga ba va pwisisa gu khavo Jehovha a di gu ningide tshivba Jesu nya gu gire silo nya singi guvbindra gu gira gilewugiso nya pawu. Nigu hwane nya isoso, Jesu a di ganeya gambe khu gilewugiso nya dzipawu, nigu hi ngu hevbula gimbe gilo nya lisima avba nya matimo yoyo.
8-9. Vathu va di gu vbwetedzeya Jesu khu kotani nya ginani? (Johane 6:26, 27)
8 Ga litshigu li nga landreya, vathu vale va di hongola avba Jesu a nga va hodzisa, ganiolu Jesu ni vapostoli vaye va diri mwalo vbale. Khu kharato, va di beya dzingalava nyo khaguri dzi nga ba dzi vbohide khu Tibheriyade, va hongola Kafarinawume va vbwetedzeya Jesu. (Joh. 6:22-24) Ina avo va di gira isoso khu gu vbweta gu engiseya mahungu nya Mufumo? Ahihi. Avo va di gu pimisa khu guhodza, a gu gilo va nga ba va gi vbweta ngudzu khu nyamani. Ha gu dziti kharini?
9 Wona esi si nga girega tepo vathu va nga manana ni Jesu vbafuvbi ni Kafarinawume. Jesu a di va embeya gu khuye avo va di gu mu vbwetedzeya kholu va nga ba va vbweta gambe guhodza. Ambari olu avo va nga ‘hodza dzipawu va bwe va khura,’ Jesu a di ganeya gu khuye guhodza gogo “guhodza gu hinago.” Khu gu landreya, a di va kutsa gasi gu thumeya “guhodza gu ningago womi nya gupindruge.” (Leri Johane 6:26, 27.) Jesu a di khuye guhodza gogo va di hadzi gu ningwa khu Papayi waye. Tepo vathu va ngapwa gupwani gomo guhodza gu nga va ningago womi nya mba vbeya avo va di hlamala ngudzu. Guhodza muni gu nga hadzi gu gira isoso, nigu va di hadzi gu gu mana kharini?
10. Ginani egi vathu va nga ba va yede gu gira gasi gu mana “womi nya gupindruge?”
10 Vajudha va di gu dziti gu khavo va di yede gu gira gilogyo gasi gu hakha guhodza gogo. Avo adzina saye va pimiside khesi Nayo wa Mosi wu nga ba wu lomba gu khavo va gira. Ganiolu, Jesu a di va embeya gu khuye: “Nungungulu o vbweta gu khuye mu khodwa ga oyu a nga mu rumeya.” (Joh. 6:28, 29) Jesu a di gu va embede gu khuye va gu ba va vbweta gu “mana womi nya gupindruge” va di yede gu khodwa ga oyu a emeyago Nungungulu. Khu lisine, a di gu va embede dzitepo nya dzingi khu isoso. (Joh. 3:16-18, 36) Nigu khu gu gimbiya nya tepo a ganede gambe khedzi hi nga manago khidzo womi nya gupindruge. — Joh. 17:3.
11. Ginani gi yeyedzago gu khigyo Vajudha va di gu vbweta basi guhodza ga nyamani? (Ndzimo 78:24, 25)
11 Vajudha kha va nga ba va dzumeya gu khavo va di yede gukhodwa ga Jesu. Khu kharato, va di wudzisa Jesu gu khavo: “Gilewugiso muni u na girago gasi hi gi wona hi bwe hi khodwa gwago?” (Joh. 6:30) Khu gu landreya, avo va di khumbuga gilewugiso gi giregidego dziteponi dza Mosi, tepo khiyo Vaisrayeli va nga hakha mana gasi gu hodza, a gu guhodza va nga ba va hodza tshigu ni tshigu. (Neh. 9:15; leri Ndzimo 78:24, 25.) Isoso so yeyedza gu khiso avo va di gu vbweta guhodza ga nyamayi. Nigu tepo Jesu a nga ganeya khu “pawu ya ndzadzini” yi hambanidego ni mana, yi nga hadzi gu ninga womi nyo pindruge, avo kha va dzi ninga thumo nya guti tshamuselo wakone nya isoso. (Joh. 6:32) Avo va di gu vega gupima avba nya guhodza nyo bwe va si kodzi gu vega gupima ga esi Jesu a nga ba a zama gu va hevbudza maningano ni gu mana womi nya gupindruge. Ginani hi nga gi hevbulago avba nya matimo yaya?
EGI GI YEDEGO GU KHALA NYA LISIMA GWATHU
12. Jesu a yeyedzide kharini esi si gu na ni lisima?
12 Omu ga Johane gipimo 6 hi ngu hevbula gilo nya lisima. Silo nya liphuvbo si yede gu khala gilo nya lisima womini gwathu. Jesu tshingiside mahungu yoyo tepo a nga lingwa khu Sathane. (Mat. 4:3, 4) Ga Ganelo yaye ya Gigomoni uye tshingiside lisima nya gu manege ni wupari nya wadi ni Nungungulu. (Mat. 5:3) Khu kharato, hi yede gu dzi wudzisa gu khethu: ‘Ina edzi nyi vbanyago khidzo nyi ngu yeyedza gu kheni nyi ngu thangisa wupari wangu ni Jehovha guvbindra esi nyi si dogoreyago?’
13. a) Khu ginani si nga mba vivba gu tsaka khu guhodza? b) Hi yede gu vega gupima ga gigengedzo muni? (1 Vakorinto 10:6, 7, 11)
13 Kha sa vivba gu gombeya khesi hi si vbwetago hi bwe hi tsaka khu silo soso. (Luka 11:3) Bhibhiliya yari khiyo khyadi gu muthu a ‘hodza, a sela, a tsaka ni gukhalega khu handro nya thumo waye,’ nigu isoso “sa guta khu mandzani ga Nungungulu.” (Muh. 2:24; 8:15; Jak. 1:17) Ganiolu, hi yede gu dzi woneya gasi silo nya nyama si si khali silo nya lisima ngudzu womini gwathu. Hi nga hevbula gilogyo khesi mupostoli Pawulo a lovedego Makristo. Uye a di ganeya khesi si giregedego Vaisrayeli va gale, gupata ni esi si giregidego Gigomoni gya Sinayi. Uye a di kutsa Makristo ‘gasi ma si dogoreyi silo si na ma bedzago mhangoni, nga Vaisrayeli va si dogoredego.’ (Leri 1 Vakorinto 10:6, 7, 11.) Jehovha a di gu giride gilewugiso gasi gu ninga guhodza Vaisrayeli. Ganiolu, gudogoreya va nga ba vari nago khu guhodza gu di khala “mhango” mwendro gilo nya mba gyadi gwawe. (Mite. 11:4-6, 31-34) Nigu tepo va nga khozeya gimombyana nya oru, avo va di gu yeyedza gu khavo va di gu khathala ngudzu khu gu hodza, gu seya ni gu khadzisega guvbindra gu engisa Jehovha. (Ekiso. 32:4-6) Pawulo a di thumisa giyeyedzo gegi gasi gu gengedza Makristo ma nga ba ma vbanya tepo khiyo Jerusalema ni tempele si nga ba si vbweta gu fuviswa khu mwaga nya 70 matshigoni yathu. Anethu ha gu vbanya matshigoni nyo hegise, khu kharato hi yede gu ninga lisima wusingalagadzi wa Pawulo.
14. Bhibhiliya ya gu ganeya ginani khu guhodza gu na manegago mafuni nya maphya?
14 Tepo Jesu a nga ganeya gasi gu gombeya khu “guhodza hi na gu vbwetago muhuno,” uye gambe ganede gasi gu hi gombeya gasi gugola ga Nungungulu gu girega “mafuni kha nga edzi gu giregago khidzo ndzadzini.” (Mat. 6:9-11) Ginani gi gu teyago mapimoni gwago tepo u dundrugeyago khu isoso? Bhibhiliya yari khiyo gugola ga Nungungulu gwa gu pata guhodza nya gwadi. Libhuku la Isaya 25:6-8 la gu ganeya gu khilo gu na manega guhodza nyo tshambe gasi vathu va dzi buza khugo. Nigu Ndzimo 72:16 yari khiyo: “Tigoni gu na fumwe dzimbewu, dzi fenengedza kala vbatshani nya sigomo.” Ina u ngu vireya khu maho nyo fuviye gasi gu thumisa dzimbewu gasi gu gira pawu u yi vbwetago mwendro gu gira simbe silo u si golago? U nga vireya gambe khu maho nyo fuviye gu yala miuvha u bwe u tsaka khu gu hodza mihandro yakone. (Isa. 65:21, 22) Nigu vathu vatshavbo va na tsaka khu gu dzi buza khu satshavbo silo soso nyo tsakise.
15. Ava va na wuswago khu gufani va na ba va yede gu hevbula ginani? (Johane 6:35)
15 Leri Johane 6:35. Dundrugeya gambe khu vathu vale va nga hodza dzipawu ni dzindzandzi va nga ningwa khu Jesu. Tepo va na wuswago ava va fudego, adzina saye u nati vambe vakone. (Joh. 5:28, 29) Ganiolu, avo va na ba va yede gu hevbuleya tshamuselo nya malito ya Jesu ma gu khayo: “Eni kheni pawu nya womi, oyu a tago gwangu gima kha na ngapwa ndzala.” Avo va na ba va yede gu khodwa avba nya dzegiso wa Jesu ni gu khodwa gu khavo Jesu a ningede womi waye khu vathu vatshavbo. Ga tepo yoyo, wu na manega longoloko wa liphuvboni gasi gu hevbudza ava va na wuswago khu gufani ni sanana si na velegwago iyoyo. Gu phasa vambe gu haguleya wupari ni Jehovha, si na hi ninga litsako nya likhongolo ngudzu guvbindra guhodza gwatshavbo nyo tshambe hi na hodzago mafuni nya maphya.
16. Hi na bhula khu ginani ga ndrima yi landreyago?
16 Avba nya ndrima yeyi, hi hevbude gipandre nyo khaguri nya matimo ya Johane gipimo 6, ganiolu Jesu a diri ni silo nya singi gasi gu hi hevbudza maningano ni “womi nya gupindruge.” Vajudha va di yede gu vega gupima ga esi Jesu a va embedego nigu anethu hi yede gu gira isoso. Ga ndrima yi landreyago, hi na simama gu bhula khu Johane gipimo 6.
NDZIMO 20 U hi ningide Gyanana gyago nyo hathege
a Gasi gu mana simbe maningano ni matimo yaya, wona Jesus — O Caminho, a Verdade e a Vida, paj. 131, ni Imite a Sua Fé, paj. 185.