NDRIMA NYA GIHEVBULO 22
Wusingalagadzi nya wadi wu na hi phasago womini gwathu ga tshigu ni tshigu
‘Jehovha khuye a ningago guti’ — MAV. 2:6.
NDZIMO 89 Gupwa, u engisa, gasi u kategiswa
ESI HI NA SI HEVBULAGO AVBA NYA NDRIMA YEYIa
1. Khu ginani hatshavbo hi vbwetago guti gutago khiyo ga Nungungulu? (Mavingu 4:7)
ABARI gu litshigu limwedo u di yede gu hunga gilo nya lisima, nya mba kanakana u gombede u lomba guti, kholu u di gu dziti gu khuwe u di gu wu vbweta. (Jak. 1:5) Pfhumu Solomoni lovide gu khuye: “Guti gilo nya guphele.” (Leri Mavingu 4:7.) Khu lisine, Solomoni kha nga ba a ganeya khu guti gutago khiyo ga vathu, uye a di gu ganeya khu guti gutago khiyo ga Jehovha Nungungulu. (Mav. 2:6) Ganiolu, ina guti gutago khiyo ga Nungungulu gu na hi phasa gu emisana ni sigaradzo hi tshanganago naso muhuno? Ina gu na hi phasa, kha nga hi na si wonago avba nya ndrima yeyi.
2. Khu yevbini ndziya yi nga hi phasago gu khala vathu nya guti?
2 Mweyo nya ndziya hi nga khalago khiyo vathu nya guti khu hevbula ni gu thumisa sihevbudzo nya vama vavili va nga ba vari ni guti nya gungi. Nyo pheye, hi na bhula khu Solomoni. Bhibhiliya ya gu ganeya gu khiyo: “Nungungulu a di ninga Solomoni guti ni mapimo nya gusamadzise ngudzu.” (1 Dzipf. 4:29) Nya wuvili, hi na bhula khu Jesu, mwama a nga ba ari ni guti nya gungi omu mafuni. (Mat. 12:42) Khu gu ganeya khu Jesu, gu profetidwe gu pwani: “Liphuvbo la Pfhumu Nungungulu, li na mbaka vbatshani gwaye, a gu Liphuvbo nya guti ni mapimo.” — Isa. 11:2.
3. Ginani hi na bhulago khigyo avba nya ndrima yeyi?
3 Nungungulu ningide guti nya gungi Solomoni ni Jesu. Khu kharato, avo va di gu si kodza gu ninga wusingalagadzi nya wadi maningano khu silo nyo khaguri nya lisima ga vathu vatshavbo. Avba nya ndrima yeyi, hi na bhula khu silo siraru: A gu gu manega ni mawonelo nya yadi khu dzitsapawu, thumo wathu nya gu dzi vbanyise ni ethu habune.
MANEGA NI MAWONELO NYA YADI KHU DZITSAPAWU
4. Gu hambana muni gu nga ba guromo ga Solomoni ni Jesu?
4 Solomoni a di gu ghanyide ngudzu, nigu a di gu vbanya ga ndranga nyo mbure ngudzu ni gu khadzisega. (1 Dzipf. 10:7, 14, 15) Gu hambana naye, Jesu kha nga ba a ghanyide nigu a diri mwalo ndranga yaye. (Mat. 8:20) Ambari ulolo, vavavili va diri ni mawonelo nya yadi khu dzithomba kholu guti va nga ba vari nawo gu di guta khiyo ga Jehovha Nungungulu.
5. Mawonelo muni solomoni a nga ba ari nawo khu dzitsapawu?
5 Solomoni ganede gu khuye dzitsapawu dzi ngu “vhikeya.” (Muh. 7:12) Ho bari ni dzitsapawu, hi nga si kodza gu mana esi hi si vbwetago. Ambari olu a nga ba a ghanyide ngudzu, Solomoni a di gu pwisisa gu khuye gu na ni simbe silo nya lisima guvbindra dzitsapawu. Khu giyeyedzo, uye lovide gu khuye: “Manega nuri ni lina nya ladi, guvbindra thomba nya gutale.” (Mav. 22:1) Solomoni ganede gambe gu khuye vathu va golago dzitsapawu kha va tsaki khesi va gu naso. (Muh. 5:10, 12) Nigu ganede gu khuye kha hi yeli gu pimisa gu khethu dzitsapawu gilo nya lisima kholu idzo dzi ngu mwalalega khu gu vbiredza. — Mav. 23:4, 5.
Ina edzi hi wonago khidzo dzithomba sa gu hi himbedzeya gu vega Mufumu wa Nungungulu gupheya womini gwathu? (Wona dzindrimana 6-7)d
6. Mawonelo muni Jesu a nga ba ari nawo khu dzithomba? (Matewu 6:31-33)
6 Jesu a diri ni mawonelo nya yadi khu dzithomba. Uye a di gu tsaka khu gu hodza ni gu seya. (Luka 19:2, 6, 7) Ga giemo nyo khaguri, uye giride vhinyu nya yadi, a gu giluwugiso gyaye nyo pheye. (Joh. 2:10, 11) Nigu ga litshigu laye nyo gufe, uye a di gu ambade sombo nyo dhure. (Joh. 19:23, 24) Ganiolu, Jesu kha nga ba a dzumeleya gu khuye dzithomba dzi khala gilo nya lisima womini gwaye. Uye a embede valandreyi vawe gu khuye: “Mwalo a si kodzago gu thumeya dzipfhumu dzimbili . . . Kha si kodzegi gu thumeya Nungungulu ni gu thumeya dzithomba.” (Mat. 6:24) Jesu hevbudzide gu khuye ha gu thangisa Mufumo, Jehovha a na hi ninga esi hi si vbwetago. — Leri Matewu 6:31-33.
7. Ndriyathu nyo khaguri a phasegide kharini khu gu ba a manegide ni mawonelo nya yadi khu dzitsapawu?
7 Vandriyathu nya vangi va ngu phasega khu gu thumisa wusingalagadzi va ningwago khu Jehovha maningano ni dzitsapawu. Wona giyeyedzo gya ndriyathu nya mwama nyo pwani khu Daniel. Uye wari khuye: “Ni nga ri muphya, nyi di hunga gu kheni gilo nya lisima womini gwangu, gu di yede gu thumeya Jehovha.” Khu gu ba a hathide gu vbevbugisa womi waye, Daniel a ngu si kodza gu phasedzeya vandriyathu va thegedwego khu dzimhango ni gu thuma Bheteli. Uye a gu engedza khuye: “Khu lisine kha nyi dzi laye khu gu ba nyi hathide ndziya yeyi. Lisine gu na nyi manide dzitsapawu nya dzingi nari khatsi nyi di hathide idzo kha nga gilo nya lisima womini gwangu. Ganiolu, nya sa manega ni dzipari nya dzadi nga edzi nyi gu nadzo olu. Nari khatsi nyi di vegide gupima avba nya dzitsapawu, na nya sa mana litsako nyi gu nalo olu khu gu ba nyi hathide gu gireya nya singi Jehovha. Dzimwalo dzitsapawu dzi vbindrago makategwa nyi dingidwego khu Jehovha.” Khu lisine, hi na phasega ngudzu ha gu vega gupima avbo nya silo sa liphuvboni nasiri gu vega gupima avba nya dzitsapawu.
MANEGA NI MAWONELO NYA YADI KHU THUMO NYO DZI VBANYISE
8. Ha gu dziti kharini gu khethu Solomoni a diri ni mawonelo nya yadi khu thumo? (Muhevbudzi 5:18, 19)
8 Solomoni ganede gu khuye thumo wu nga reseya litsako muthu. Uye ganede gu khuye thumo “giningwa gya Nungungulu.” (Leri Muhevbudzi 5:18, 19.) Uye lovide gu khuye: “Thumo watshavbo wu na ni tshatshazelo waye.” (Mav. 14:23) Solomoni a di gu dziti gu khuye isoso si diri lisine. Uye a di gu thuma khu sighingi! Uye vbahide dzinyumba, limide mathembwe nya mivhinya, giride dzijardim ni dzipisina, nigu vbahide gambe madhoropa. (1 Dzipf. 9:19; Muh. 2:4-6) Owu u diri thumo nyo garadze nigu kha hi kanakani gu khethu gu mu ningide litsako nya likhongolo. Ganiolu, Solomoni a di gu dziti gu khuye gasi a tsaka khu lisine a di yede gu gira nya singi. Uye gambe girede nya singi Jehovha. Khu giyeyedzo, uye wonelede gu vbahwa nya tempele nyo mbure gasi gu khozeya Jehovha, a gu projeto yi nga hadzi gu vbedza 7 myaga. (1 Dzipf. 6:38; 9:1) Khu hwane, Solomoni giride silo nya singi. Uye pwisiside gu khuye gilo nya lisima egi muthu a nga girago, gu thumeya Jehovha. Uye lovide gu khuye: “Litshina nya guete nya satshavbo u si pwidego kheli: Thava Nungungulu u sayisa milayo yaye.” — Muh. 12:13.
9. Jesu a yeyedzide kharini gu khuye a di si woni thumo waye nga gilo nya lisima ngudzu?
9 Jesu a di gu thuma khu sighingi. Tepo a nga ba ari muphya, uye a di gu thuma kha nga muvati mwendro carpinteiro. (Marko 6:3) Kha si kanakani gu khiso vavelegi vaye va di gu mu bonga ngudzu kholu a nga ba a dzi garadza gasi gu khathaleya esi si nga ba si vbwetega ndrangani. Jesu a di gu vbelede nigu thumo waye nuwo wu di gu vbelede. Khu kharato, adzina saye vathu nya vangi va di gu vbweta silo si nga ba si girwa khuye. Jesu a di gu wu gola ngudzu thumo waye. Ambari olu Jesu a nga ba a gira thumo waye nyo dzi vbanyise, uye tepo yatshavbo a di gu dzi ninga tepo gasi gu thumeya Jehovha. (Joh. 7:15) Kha nga olu a nga ba a ri mutshumayeli, uye a di gengedza vaengiseyi vaye khuye: “Mu nga thumelini guhodza, gule gu dzi kodzago guvbela, aholu thumelani gule gu ningago guvbanya nya gupindruge.” (Joh. 6:27) Nigu avbo nya Ganelo yaye ya Gigomoni, Jesu ganede gu khuye: “Hengeledzeyani dzithomba ndzadzini.” — Mat. 6:20.
Hi nga manega kharini ni mawonelo nya yadi khu thumo nya gu dzi vbanyise ni silo sa liphuvboni? (Wona dzindrimana 10-11)e
10. Gigaradzo muni vathu nyo khaguri adzina va tshanganago nagyo thumoni gwawe nya gu dzi vbanyise?
10 Tepo hi thumisago wusingalagadzi wa Jehovha, ethu hi na si kodza gu manega ni mawonelo nya yadi khu thumo wathu nya gu dzi vbanyise. Kha nga Makristo, ha gu hevbudzwa gasi hi gira ‘thumo . . . , thumo nya wadi.’ (Efes. 4:28) Vapatrawu vathu adzina va ngu wona gu khavo ethu hi tumbegide nigu hi ngu dzi garadza gu thuma. Nigu avo adzina va nga hi embeya gu khavo va ngu ninga lisima ndziya eyi hi thumago khiyo. Isoso adzina si na hi gira hi thuma khu dziora nya dzingi kholu ha gu vbweta gu khethu vapatrawu vathu va wona Dzifakazi dza Jehovha khu ndziya nya yadi. Ganiolu, ha gu gira isoso, adzina kha hi na nga mana tepo nya gu khale ni ndranga yathu mwendro gu gireya silo Jehovha. Hi yede gu vbindrugedza gasi hi mana tepo nya gu gire silo si gu na ni lisima.
11. Ginani ndriyathu moyo a gi hevbudego khu gu manega ni mawonelo nya yadi khu thumo?
11 Ndriyathu moyo nya muphya nyo pwani khu William a hevbude khu giyeyedzo gya ndriyathu moyo a thumedego gwaye lisima nya gu wone thumo khu ndziya nya yadi. William wari khuye: “[Ndriyathu yoyo] giyeyedzo nya gyadi nya gu kodze gu manega ni mawonelo nya yadi khu thumo. Uye a ngu thuma khu gu dzi garadza nigu a ni wupari nya wadi ni dzikliyenti dzaye kholu uye o gira thumo nya wadi. Ganiolu, hwane nyo ba a thumide litshigu latshavbo, uye a gu ema gu thuma a tshiya tepo gasi a khala ni ndranga yaye ni gu khozeya Jehovha. Gimbe gilo nyi gitigo khu gu ndriyathu yoyo a tsakide kamo ngudzu.”b
GU MANEGA NI MAWONELO NYA YADI KHETHU VAMUNE
12. Solomoni yeyedzide kharini gu khuye a diri ni mawonelo nya yadi khuye abune, ganiolu a luzide kharini mawonelo a nga ba a ri nawo?
12 Tepo uye a nga ba ari mukhozeyi nyo tumbege wa Jehovha, Solomoni a diri ni mawonelo nya yadi khuye abune. Tepo a nga ba a ri muphya, uye dzumede gu hegedwa gwaye a bwe a lomba gu thangedwa khu Jehovha. (1 Dzipf. 3:7-9) Gupheyani nya mufumo waye, Solomoni a di gu dziti gu khuye si diri mhango gu dzi khusedza. Uye lovide gu khuye: “Matshandza ma gu rana libango, ni gu dzi khusedza gwa gu thangela lufu.” (Mav. 16:18) Egi gi si tsakisigo khu gu, khu hwane Solomoni kha thumisa wusingalagadzi waye. Ndrani nya mufumo waye, uye a di pheya gu dzi khusedza ni gu mba engisa sileletelo sa Nungungulu. Khu giyeyedzo, moyo nya milayo wu ganede gu khuwo pfhumu nya Muhebheru kha yeli gu “dzega vanyamayi nya gutale, gasi monyo waye wu si ndreyi.” (Dhet. 17:17) Solomoni a di kanyisa nayo wowu, a bwe a tshadha ni 700 vanyamayi a bwe a manega ni 300 vanyamayi nya vaphya. Nya vangi vakone va diri vahedheni. (1 Dzipf. 11:1-3) Yimbe tepo, Solomoni pimiside gu khuye isoso kha nga ba siri mhango. Ganiolu, khu hwane Solomoni manide mihandro nya mba yadi khu gu mba engisa Jehovha. — 1 Dzipf. 11:9-13.
13. Ginani hi gi hevbulago khu dundrugeya khu gu dzinogisa ga Jesu?
13 Jesu a diri ni mawonelo nya yadi khuye abune nigu a di gu dzinogisa. Na siti mafuni, Jesu a di gu giride silo nya singi tepo a nga ba a thumeya Jehovha. Khu gu thumisa Jesu, si vangidwe “silo satshavbo sa Ndzadzini ni mafuni.” (Kol. 1:16) Tepo a nga bhabhatiswa, Jesu khu lisine a ganede khu silo a nga ba a giride tepo a nga ba a romo ni Papayi waye. (Mat. 3:16; Joh. 17:5) Ganiolu, Jesu kha dzi khusedza tepo a nga dundrugeya khu silo soso. Wulangani nya isoso, uye gima kha gira silo si nga ba si yeyedza gu khiso a diri tshukwana guvbindra ni wevbini muthu. Uye a embede vapizane vaye gu khuye a dita mafuni nasiri gu ta ‘thumedwa ganiolu gu ta thumeya ni gu ningeya womi waye gasi gu dzegisa nya vangi.’ (Mat. 20:28) Uye gambe ganede gu khuye gimwalo a girago khu gu gi khugela. (Joh. 5:19) Uye a di gu dzi nogisa ngudzu! Jesu a hi ningide giyeyedzo nya gyadi gasi hi gi landreya.
14. Ginani hi nga gi hevbulago khu Jesu khu gu manega ni mawonelo nya yadi khethu vamune?
14 Jesu a hevbudzide valandreyi vaye gasi va manega ni mawonelo nya yadi khavo vamune. Ga giemo nyo khaguri, Jesu a va tiyisegiside gu khuye ‘ambari ni ndzudzu wa hungoni gwawe wu kotaredwe watshavbo.’ (Mat. 10:30) Gitiyisegiso gegi gi ngu hi thavaleya nethu, ngudzungudzu abari gu hi na ni mawonelo nya mba yadi kethu vamune. Isoso so thula gu khiso, Papayi wathu wa ndzadzini a ngu hi tsakeya nigu a ngu hi wona na hiri ni lisima mahoni gwaye. Abari gu Jehovha a ngu hi dzumeleya gu mu khozeya nigu a ngu pimisa gu khuye hi ngu yedwa khu gu vbanya mafuni nya maphya kala gupindruga, ethu kha hi yeli gu pimisa gu khethu uye a gu lipha.
Ginani gi na giregago ha gu mba manega ni mawonelo nya yadi khethu vamune? (Wona ndrimana 15)f
15. a) Mukhedziseyi wu hi kutside gu manega ni mawonelo muni maningano khethu vamune? b) Kha nga dzi yeyedzago dzifotu nya pajina 24, abari ha gu vega ngudzu gupima avba ga ethu vamune, makategwa muni hi ma luzago?
15 15 myaga hwane Mukhedziseyi wu ganede gu khuwo hi yede gu manega ni mawonelo nya yadi khethu vamune. Wu di ganeya gu khuwo: “Kha hi yeli gu pimisa ngudzu khethu vamune nyo bwe hi dzi khusedza. Ambari ulolo kha hi yeli gu dzi woneya ngudzu vbavbatshi nyo bwe hi vbeya tshivba. Wulangani nya isoso, hi yede gu dzi garadzeya gu manega ni mawonelo nya yadi khethu vamune, iso si thulago gu khiso hi yede gu pwisisa gu khethu hi na ni makodzelo nigu hi ngu hegedwa. Ndriyathu moyo nya nyamayi nya Mukristo ganede esi: “Kha nyi ri muthu nyo vivbedwe khu monyo ganiolu kha nyi ri muthu nya tshukwana guvbindra ni wevbini muthu. Eni nyi na ni makodzelo nigu nyi ngu hegedwa. Nigu isoso khiso si giregago ni vathu vatshavbo.”c Khu lisine, hi ngu si wona gu khethu khu ginani si gu sadi gu manega ni mawonelo nya yadi khethu vamune.
16. Khu ginani Jehovha a hi ningago wusingalagadzi nya wadi?
16 Khu gu thumisa Lito laye, Jehovha a ngu hi ninga wusingalagadzi nya wadi. Uye a ngu hi haladza nigu o vbweta gu khuye hi tsaka. (Isa. 48:17, 18) Egi hi nga hathago gu gira ni egi gi na hi girago hi tsaka khu lisine khu gu gira silo si tsakisago Jehovha. Tepo hi girago isoso, hi na potsa sigaradzo si tshanganago ni vale va vegago gupima avba nya dzitsapawu, thumo wawe nya gu dzi vbanyise ni ga avo vabune. Moyo ni moyo wathu a na dzi emiseye gu manega ni guti ni gu tsakisa monyo wa Jehovha. — Mav. 23:15.
NDZIMO 94 Hi ngu bonga khu Bhibhiliya
a Solomoni ni Jesu va diri ni guti nya gungi. Jehovha Nungungulu khuye a va ningidego guti va nga ba vari nawo. Ga ndrima yeyi, hi na wona esi hi nga si hevbulago khu wusingalagadzi wu ningidwego khu Solomoni ni Jesu khu gu manega ni mawonelo nya yadi khu dzitsapawu, thumo nyo dzi vbanyise ni ethu habune. Hi na wona gambe edzi vandriyathu va na wuyedwago khidzo khu gu thumisa esi va si hevbulago omu nya Bhibhiliya khu silo sesi.
b Wona ndrima yi gu khiyo “Ndlela yo kuma litsako ntirweni wo ti karata” umo nya Mukhedziseyi nya 1 nya Fevereiro nya 2015, khu Githwa.
c Wona ndrima yi gu khiyo: “A Bíblia pode ajudá-lo a encontrar alegria” umo nya Mukhedziseyi nya 1 nya Agosto nya 2005, khu Giputukezi.
d MITSHAMUSELO NYA DZIFOTO: John ni Tom vaphya vavili va gu romo ga libandla la limwedo. John a gu vbedza tepo nya yingi na gu limpari movha yaye. Tom a gu thumisa movha yaye gasi gu dzega vambe gasi gu hongola thumoni nyo tshumayele ni gu va dzega va hongola mitshanganoni.
e MITSHAMUSELO NYA DZIFOTO: John a gu thuma ngudzu, kholu uye kha vbweti gu khunguvanyisa patrawu waye. Khu kharato, tepo patrawu waye a nga ba a mu lomba gu thuma kala wutshigu, John a di gu dzumeya. Ga wutshigu wa wumowo, Tom a gu muphasedzeyi nya libandla a gu phasedzeya lidhota gu gira liendro nya wu havise. Gale, Tom tshamusede patrawu waye gu khuye ga matshigu nyo khaguri nya semana a di hadzi gu ma thumisa gasi gu thumeya Jehovha nigu kha na nga si kodza gu thuma ga dziora dzodzo.
f MITSHAMUSELO NYA DZIFOTO: John a gu vega gupima ga uye mune. Tom a gu wona Jehovha nga muthu nya lisima womini gwaye. Kha nga handro wakone uye a gu gira dzipari nya dzingi nya dziphya tepo va phasedzeyago avbo nya gu vbahedze nya Salawu nya Assembleia.