2 Bami
23 Aboobo mwami wakatumya mulomo, eelyo bakaita baalu boonse bamu Juda amu Jerusalemu.+ 2 Kumane mwami wakaunka kuŋanda ya Jehova antoomwe abaalumi boonse bamu Juda, bantu boonse bamu Jerusalemu, bapaizi alimwi abasinsimi—bantu boonse, baniini abapati. Wakababalila majwi oonse aali mubbuku+ lyacizuminano+ eelyo ilyakajanwa muŋanda ya Jehova.+ 3 Mwami wakaima kumbali aamusemu akupanga cizuminano* kubusyu bwa Jehova+ cakuti ulatobela Jehova akubamba milawo yakwe, ziyeekezyo zyakwe amalailile aakwe amoyo wakwe woonse abuumi bwakwe boonse kwiinda mukucita kweelana amajwi aacizuminano eeci aakalembedwe mubbuku eeli. Eelyo bantu boonse bakacizumina cizuminano.+
4 Kumane mwami wakalailila Hilikiya+ mupaizi mupati, bapaizi bambi abalindizi bamilyango kuti bagwisye zibelesyo zyoonse mutempele lya Jehova izyakabambilwa Baala, musemu wacisamu wakukomba*+ alimwi amakamu oonse aakujulu. Mpoonya wakazyuumpa kunze aa Jerusalemu kumyuunda yakkuti lya Kidroni, kumane wakatola mulota wazyo ku Beteli.+ 5 Alimwi wakabagwisya bapaizi babaleza beenzu, aabo mbobakasalide bami ba Juda kuti kabauntumuna busi bwazipaizyo mumasena aakukombela muminzi ya Juda amumasena aazingulukide Jerusalemu, kubikkilizya abaabo bauntumuna busi bwazipaizyo kuli Baala, kuzuba, kumwezi, kunyenyeezi akumakamu oonse aakujulu.+ 6 Wakagusya musemu wacisamu wakukomba*+ muŋanda ya Jehova akuutola kunze aa Jerusalemu, ku Kkuti lya Kidroni akuwuumpa+ alimwi akuuziya mane bwaba busu akubumwaila azyuumbwe zyabantu buyo.+ 7 Alimwi wakamwaya amaanda aabasankwa bavwuule bamutempele,+ aayo aakali muŋanda ya Jehova, oomo bamakaintu mobakali kusumina matente aamalende aamusemu wacisamu wakukomba.*
8 Mpoonya wakagwisya bapaizi boonse kuzwa muminzi ya Juda, kutegwa asofwaazye masena aakukombela ooko bapaizi nkobakali kuuntumuna busi bwazipaizyo kuzwa ku Geba+ kusikila ku Beere-seba.+ Alimwi wakamwaya masena aakukombela aakali kumanjililo aamilyango ya Joshua silutwe wamunzi, aayo aakali kulubazu lwakulumwensyi kuti muntu kanjila mumunzi. 9 Bapaizi bamumasena aakukombela tiibakali kubeleka kucipaililo ca Jehova mu Jerusalemu,+ pele bakali kulya zinkwa zitajisi bumena antoomwe abanabokwabo. 10 Alimwi wakasofwaazya Tofeti+ ibusena buli mu Kkuti lya Bana ba Hinomu*+ kutegwa kutabi muntu naba omwe uumpa* mwanaakwe musankwa naa musimbi kuli Moleki.+ 11 Kuyungizya waawo, wakalesya mabbiza aayo bami ba Juda ngobakaabide* kuzuba kuti kaatanjili muŋanda ya Jehova kwiinda muŋanda yakulida ya Natani-meleki silutwe wababelesi muŋanda yamwami iyakali mukkoce; eelyo nkalaki zyazuba+ wakazyuumpa mumulilo. 12 Alimwi mwami wakamwaya zipaililo eezyo bami ba Juda nzyobakapangide atala aaciluli+ cakaanda kamujulu ka Ahazi kubikkilizya azipaililo Manase nzyaakapangide mumabbuwa obilo aaŋanda ya Jehova.+ Wakaziziya akumwaya busu bwazyo mu Kkuti lya Kidroni. 13 Alimwi mwami wakasofwaazya masena aakukombela aakali kumbele lya Jerusalemu kumusanza* wa Cilundu ca Lunyonyooko* aayo Solomoni mwami wa Israyeli ngaakayakilide Asitoreti leza mukaintu uusesemya wabana Sidoni; Kemosi leza uusesemya wabana Moabu; alimwi a Milikomu+ leza uusesemya wabana Amoni.+ 14 Wakapwayaula misemu yamabwe yakukomba akugonkaula misemu yazisamu yakukomba,*+ alimwi wakazuzya mafwuwa aabantu mumasena aanjiyo. 15 Alimwi wakamwaya cipaililo icakali ku Beteli, busena bwamujulu bwakukombela oobo Jeroboamu mwana wa Nebati mbwaakapangide ibwakapa kuti bana Israyeli babisye.+ Naakamana kumwaya cipaililo abusena bwamujulu bwakukombela, wakabuumpa busena akubuziya mane bwaba busu, alimwi amusemu wacisamu wakukomba* wakawuumpa.+
16 Lino Josiya naakacebuka akubona zyuumbwe izyakali acilundu, wakatuma bantu kugwisya mafwuwa muzyuumbwe akwaaumpa acipaililo kutegwa acisofwaazye kweelana ajwi lya Jehova ndyaakaambilizya muntu wa Leza mwini-mwini, ooyo iwakaambide kuti zintu eezyi ziyakucitika.+ 17 Mpoonya wakati: “Ino ncuumbwe caani eeciya ncondibwene?” Kumane baalumi bamumunzi bakamwaambila kuti: “Ncuumbwe camuntu wa Leza mwini-mwini iwakazwide ku Juda+ iwakaambilizya makani aaya ngoocita kucipaililo ca Beteli.” 18 Eelyo wakati: “Amumuleke alyookezye. Mutalekeli muntu uli woonse kunyonganya mafwuwa aakwe.” Aboobo bakaaleka mafwuwa aakwe antoomwe amafwuwa aamusinsimi wakazwide ku Samariya.+
19 Alimwi Josiya wakaagwisya maanda aakukombela aakali mumasena aakukombela aakali muminzi ya Samariya+ aayo bami ba Israyeli ngobakayakide kutegwa bamunyemye Leza, wakaacita mbubonya mbwaakacita ku Beteli.+ 20 Aboobo Josiya wakabatuula azipaililo bapaizi boonse ibakaliko bamumasena aakukombela alimwi wakaumpa mafwuwa aabantu aalinzizyo.+ Naakamana kucita boobo wakapiluka ku Jerusalemu.
21 Lino mwami wakalailila bantu boonse kuti: “Amucite Pobwe Lyakwiindilila+ kuli Jehova Leza wanu kweelana azilembedwe mubbuku eeli lyacizuminano.”+ 22 Kunyina Pobwe Lyakwiindilila lili mbuli leeli lyakacitwa kuzwa mumazuba aababetesi ibakabeteka Israyeli, nomuba mumazuba oonse aabami ba Israyeli abami ba Juda.+ 23 Pele mumwaka wa 18 wabulelo bwa Mwami Josiya, Pobwe Lyakwiindilila eeli lyakacitwa kuli Jehova mu Jerusalemu.
24 Alimwi Josiya wakagwisya basondi, bantu baamba zyakumbele,+ tuleza,*+ mituni iisesemya* azintu zyoonse zisesemya izyakali mu Juda amu Jerusalemu, kutegwa atobele majwi aamu Mulawo+ uulembedwe mubbuku eelyo Hilikiya mupaizi ndyaakajana muŋanda ya Jehova.+ 25 Kunyina mwami wakamusaangunina wakali mbuli nguwe iwakapiluka kuli Jehova camoyo wakwe woonse abuumi bwakwe boonse+ alimwi anguzu zyakwe zyoonse kweelana a Mulawo woonse wa Musa; alimwi kuzwa nguwe tiikwakaba uumbi uuli mbuli nguwe.
26 Nokuba boobo, Jehova tanaakaleka bukali bwakwe bupati mbwaakanyemena ba Juda akaambo kazintu zyoonse zisesemya nzyaakacita Manase kuti anyemye Leza.+ 27 Jehova wakaamba kuti: “Awalo Juda ndiyoomutanda kubusyu bwangu+ mbubonya mbondakatanda Israyeli;+ alimwi ndiyakuukaka munzi ooyu ngondakasala, nkokuti Jerusalemu aŋanda eeyo njondakaamba kuti, ‘Izina lyangu liyoozumanana ooko.’”+
28 Makani oonse aakaindi aamba zya Josiya azintu zyoonse nzyaakacita alilembedwe mubbuku lyamakani aakaindi aamba zyamazuba aabami ba Juda. 29 Mumazuba aabulelo bwakwe, Farao Neko, imwami wa Egepita wakaboola kuzooswaangana amwami wa Asuri kumbali aa Mulonga wa Firate, eelyo Mwami Josiya wakaunka kuyoomulwana, pele Neko naakamubona Josiya wakamujaya ku Megido.+ 30 Aboobo babelesi bakwe bakaubweza mutunta wakwe munkalaki kuzwa ku Megido akumuleta ku Jerusalemu, eelyo bakamuzikka mucuumbwe cakwe. Mpoonya bantu bamucisi bakabweza Jehoazi mwana wa Josiya akumunanika kuba mwami mubusena bwausyi.+
31 Jehoazi+ wakali amyaka iili 23 naakaba mwami, alimwi wakalela kwamyezi yotatwe mu Jerusalemu. Banyina bakali ba Hamutala+ imwana musimbi wa Jeremiya waku Libina. 32 Wakali kucita zibi mumeso aa Jehova kweelana azintu zyoonse nzyobakacita bamausyi.+ 33 Farao Neko+ wakamwaanga ku Ribila+ mucisi ca Hamati akumunyanga bweendelezi bwa Jerusalemu, alimwi wakatezya cisi matalenta* aansiliva aali 100 alimwi atalenta lyomwe lyangolida.+ 34 Kunze lyaboobo, Farao Neko wakabikka Eliyakimu mwana wa Josiya kuba mwami mubusena bwa Josiya usyi akumucinca zina kuba Jehoyakimu; pele Jehoazi wakamubweza akumutola ku Egepita+ ooko nkwaakaakufwida.+ 35 Jehoyakimu wakapa Farao nsiliva angolida, pele wakatezya bantu bamucisi mutelo kutegwa ape nsiliva njaakali kuyanda Farao. Wakabikka mweelwe uugaminide wansiliva angolida kuzwa kumuntu umwi aumwi wamucisi ngwaakeelede kupa Farao Neko.
36 Jehoyakimu+ wakali amyaka iili 25 naakaba mwami, alimwi wakalela kwamyaka iili 11 mu Jerusalemu.+ Banyina bakali ba Zebida, mwana wa Pedaya waku Ruma. 37 Wakazumanana kucita zintu zibi mumeso aa Jehova+ mbubonya mbuli zintu zyoonse bamausyi nzyobakali kucita.+