1 Bami
8 Lino aciindi eeco Solomoni wakabunganya+ baalu bamu Israyeli, basilutwe bamisyobo boonse abasilutwe baziinga zyabamausyi zyabana Israyeli.+ Bakaboola ku Mwami Solomoni ku Jerusalemu kuti balete bbokesi lyacizuminano ca Jehova kuzwa ku Munzi wa Davida,+ nkokuti ku Ziyoni.+ 2 Baalumi bana Israyeli boonse bakabungana kumbele lya Mwami Solomoni kupobwe* mumwezi wa Etanimu,* nkokuti mwezi waciloba.+ 3 Aboobo baalu bamu Israyeli boonse bakaboola eelyo bapaizi bakalinyamuna Bbokesi.+ 4 Bakaleta Bbokesi lya Jehova, tente lyakuswaanganina+ alimwi azibelesyo zyoonse zisalala izyakali mutente. Bapaizi aba Levi mbabakazileta. 5 Mwami Solomoni antoomwe ambungano yoonse yabana Israyeli, ibakaitidwe kuti baswaangane anguwe, bakali kumbele lya Bbokesi. Aboobo mbelele aŋombe zinji kapati zyakatuulwa+ cakuti tiizyakali kubalika pe.
6 Kumane bapaizi bakanjizya bbokesi lyacizuminano ca Jehova mubusena bwalyo,+ ibusena bwaŋanda bwamukati, nkokuti mu Busena Busalalisya akulibikka munsi lyamababa aabakerubi.+
7 Aboobo mababa aabakerubi akalitandabede atala aabusena bwa Bbokesi, cakuti bakerubi bakalivwumba Bbokesi aminkulwa yandilyo yakulinyamuzya.+ 8 Minkulwa yandilyo+ yakali milamfwu kapati cakuti mpela zyanjiyo zyakali kulibonya mu Busena Busalala kumbele lya Busena Busalalisya, pele anze tiizyakali kulibonya pe. Minkulwa eeyo moicili mweena oomo kusikila sunu. 9 Kunyina cakali mu Bbokesi pele buyo mabwe obilo+ aapapalete aayo Musa ngaakabikka+ ku Horebu ciindi Jehova naakapanga cizuminano+ abana Israyeli nobakazwa mucisi ca Egepita.+
10 Lino bapaizi nobakazwa mubusena busalala, ikkumbi+ lyakazuzya ŋanda ya Jehova.+ 11 Bapaizi tiibakacili kukonzya kuzumanana kubeleka milimo yabo akaambo kakkumbi, nkaambo bulemu bwa Jehova bwakazuzya ŋanda ya Jehova.+ 12 Aciindi eeco Solomoni wakati: “Jehova, wakaamba kuti uyookkala mumudima uusiya mbi.+ 13 Mebo ndacikonzya kukuyakila ŋanda iisumpukide, ibusena bugaminide monookkala kukabe kutamani.”+
14 Mpoonya mwami wakacenguluka akutalika kulongezya mbungano yoonse yabana Israyeli ciindi mbungano yabana Israyeli yoonse noyakaimvwi.+ 15 Kumane wakati: “Aatembaulwe Jehova Leza wa Israyeli, ooyo iwakaamba lwakwe mwini kuli Davida taata alimwi kwiinda mujanza lyakwe wazuzikizya ncaakaamba naakati, 16 ‘Kuzwa buzuba nindakagwisya bantu bangu bana Israyeli mu Egepita, tandinasalide munzi akati kamisyobo yoonse ya Israyeli kuti ndiyakilwe ŋanda kutegwa zina lyangu lizumanane kukkala ooko,+ pele ndasala Davida kuti asololele bantu bangu bana Israyeli.’ 17 Alimwi Davida taata wakali kuyandisisya mumoyo wakwe kuyaka ŋanda yiitwa azina lya Jehova Leza wa Israyeli.+ 18 Pele Jehova wakaambila Davida taata kuti, ‘Wakali kuyandisisya mumoyo wako kuti uyake ŋanda yiitwa azina lyangu, alimwi wakacita kabotu kuyeeya boobo mumoyo wako. 19 Nokuba boobo, toli nduwe uuyooyaka ŋanda yiitwa azina lyangu, pele mwanaako uuyoozyalwa kulinduwe* ngonguwe uutiikayake ŋanda yiitwa azina lyangu.’+ 20 Jehova wazuzikizya cisyomezyo cakwe ncaakaamba, nkaambo ndanjila mubusena bwa Davida taata alimwi ndakkala acuuno cabwami ca Israyeli mbubonya Jehova mbwaakasyomezya. Alimwi ndayaka ŋanda yiitwa azina lya Jehova Leza wa Israyeli+ 21 akubamba busena ooko bwa Bbokesi imuli cizuminano+ ca Jehova eeco ncaakapangana abamatata ciindi naakabagwisya mucisi ca Egepita.”
22 Mpoonya Solomoni wakaima kucipaililo ca Jehova kumbele lyambungano yoonse yabana Israyeli, eelyo wakatambika maanza aakwe kujulu,+ 23 kumane wakati: “O Jehova Leza wa Israyeli, kunyina Leza uuli mbuli nduwe+ kujulu naa ansi aano, uubamba cizuminano akutondezya luyando lutamani+ kubabelesi bako aabo ibeenda kubusyu bwako camoyo woonse.+ 24 Wacibamba cisyomezyo ncookasyomezya mubelesi wako Davida taata. Wakasyomezya amulomo wako alimwi sunu wacizuzikizya ajanza lyako.+ 25 Aboobo lino O Jehova Leza wa Israyeli, kocizuzikizya cisyomezyo ncookasyomezya mubelesi wako Davida taata nookati: ‘Takukabuli mwaalumi walunyungu lwako uukkala acuuno cabwami ca Israyeli kubusyu bwangu, kufwumbwa buyo kuti bana bako bakabikkile maano kwiinda mukweenda kubusyu bwangu mbubonya yebo mbowali kweenda kubusyu bwangu.’+ 26 Lino akaka O Leza wa Israyeli, acizuzikizyigwe cisyomezyo ncookasyomezya mubelesi wako Davida taata.
27 “Pele sena masimpe Leza inga wakkala anyika?+ Bona! Naaba majulu, inzya, mujulu lyamajulu tokonzyi kukkwana;+ aboobo sena inga wakkwana muŋanda eeyi njindayaka?+ 28 Lino koswiilila mupailo wangu ndemubelesi wako akulomba kwangu kwakuti undifwide luzyalo, O Jehova Leza wangu alimwi koswiilila kulila kwangu kwakukombelezya kuti ndigwasyigwe amupailo ooyu ngondipaila sunu kulinduwe ndemubelesi wako. 29 Meso aako kaalangide kuŋanda eeyi syikati amasiku, ibusena mbookaamba kuti, ‘Zina lyangu liyooba nkuko,’+ kutegwa uswiilile mupailo wamubelesi wako ngwapaila kalangide kubusena oobu.+ 30 Alimwi koswiilila mupailo wakulomba kufwidwa luzyalo wamubelesi wako akulomba kwabantu bako bana Israyeli nobakomba kujatikizya busena oobu, uswiilile kuzwa kubusena bwako ooko nkokkala kujulu;+ inzya, uswiilile akulekelela.+
31 “Ciindi muntu nabisizya mweenzinyina mpoonya ooyo ngwaabisizya wamupa kukonka cikonke* ciletela kusinganizyigwa, kumane ooyo sikubisya nacili mucikonke eeco cakusinganizyigwa* waboola kumbele lyacipaililo cako muŋanda eeyi,+ 32 uswiilile kujulu akubweza ntaamu alimwi akubeteka babelesi bako kwiinda mukwaamba sizibi kuti ulaamulandu* akumupa cisubulo kweelana acibi ncaacita, akwaamba yooyo uululeme kuti takwe mulandu* alimwi akumupa bulumbu kweelana akululama kwakwe.+
33 “Ciindi bantu bako bana Israyeli nobazundwa kuli basinkondonyina akaambo kakuti bazumanana kukubisizya,+ mpoonya bapiluka kulinduwe akulemeka zina lyako+ akupaila alimwi akukombelezya kuti ubafwide luzyalo muŋanda eeyi,+ 34 uswiilile kujulu akulekelela cibi cabantu bako bana Israyeli alimwi akubapilusya kunyika eeyo njookapa bamausyi.+
35 “Iciindi julu nolisinka alimwi nokunyina mvwula+ akaambo kakuti bazumanana kukubisizya,+ mpoonya bapaila kabalangide kubusena oobu akulemeka zina lyako, alimwi ikuti beempwa kuzibi zyabo akaambo kakuti wababombya,*+ 36 uswiilile kujulu akulekelela cibi cababelesi bako bana Israyeli, nkaambo uyoobayiisya+ nzila mbotu njobeelede kutobela; alimwi uwisye mvwula+ anyika njookapa bantu bako kuti lube lukono lwabo.
37 “Ikuti naa kwaba nzala mucisi,+ naa cilwazi, naa kupya kapati kwamuwo, naa cilwazi cazisyango,+ naa cikwikwi, naa cisozi cinyonyoona; ikuti naa basinkondonyina babasinkila muminzi yabo yamucisi* naa kwaba cipenzyo cimbi cili coonse naa bulwazi buli boonse,+ 38 kufwumbwa mupailo, naa kulomba kuli koonse kwakufwidwa luzyalo+ kwamuntu uuli woonse naa kwabantu bako bana Israyeli boonse (nkaambo umwi aumwi ulilizyi penzi lili mumoyo wakwe)+ ciindi nobatandabika maanza aabo kuŋanda eeyi, 39 nkokuti uswiilile kujulu, kubusena bwako nkokkala,+ alimwi ubalekelele+ akubweza ntaamu; alimwi upe bulumbu kuli umwi aumwi kweelana anzila zyakwe zyoonse,+ nkaambo uluuzyi moyo wakwe (yebo olikke nduwe wiizyi kabotu myoyo yabantu yoonse),+ 40 ikutegwa bakuyoowe mazuba oonse ngobapona anyika njookapa bamatata.
41 “Alimwi kujatikizya muzwamasi uutali umwi wabantu bako bana Israyeli iwaboola kuzwa kucisi cakule akaambo kazina* lyako,+ 42 (nkaambo bayoolimvwa zina lyako+ lipati alimwi ajanza lyako lyanguzu alimwi litandabede), eelyo waboola akuzoopaila kalangide kuŋanda eeyi, 43 uswiilile kujulu, kubusena bwako nkokkala,+ akumucitila muzwamasi ooyo zyoonse nzyaakulomba kutegwa bantu boonse baanyika balizyibe zina lyako akukuyoowa+ mbubonya mbuli bantu bako bana Israyeli mbobakuyoowa, alimwi akuti bazyibe kuti zina lyako lilaitwa aŋanda eeyi njondayaka.
44 “Ikuti naa bantu bako baunka kunkondo kuyoolwana basinkondonyina ooko nkoobatuma,+ eelyo bapaila+ kulinduwe O Jehova kabalangide kumunzi ngookasala+ alimwi akuŋanda njindakayaka akaambo kazina lyako,+ 45 nkokuti uswiilile kujulu mupailo wabo akulomba kwabo kwakuti ubafwide luzyalo, alimwi weelede kubabetekela makani.
46 “Ikuti naa bakubisizya (nkaambo taakwe muntu uutabisyi),+ mpoonya wabakalalila akubaaba kuli basinkondonyina, eelyo basikubasaala babatola mubuzike kucisi cabasinkondonyina, kule naa afwaafwi;+ 47 mpoonya baakuliyeeya mucisi eeco nkobakatolwa mubuzike+ akupiluka kulinduwe+ akulomba kufwidwa luzyalo mucisi cabasikubasaala kabati,+ ‘Twabisya akucita zitaluleme; twacita zintu zibyaabi,’+ 48 eelyo bapiluka kulinduwe amyoyo yabo yoonse+ abuumi bwabo boonse mucisi cabasinkondonyina aabo ibakabatola mubuzike, alimwi ikuti bapaila kulinduwe kabalangide kunyika eeyo njookapa bamausyi amunzi ngookasala alimwi akuŋanda njondayaka akaambo kazina lyako,+ 49 uswiilile kujulu, kubusena bwako nkokkala,+ mipailo yabo akulomba kwabo kwakuti ubafwide luzyalo, alimwi ubabetekele makani 50 akubalekelela bantu bako ibakakubisizya akubajatila milandu yabo yoonse njobakacita kulinduwe. Uyoopa kuti bafwidwe luse kuli basikubasaala+ 51 (nkaambo mbantu bako alimwi ndukono lwako,+ bantu mbookagwisya mu Egepita,+ mubbibi lyamulilo wakunyengulula butale).+ 52 Meso aako aabone kulomba kwamubelesi wako kwakuti afwidwe luzyalo+ akulomba kwabantu bako bana Israyeli kwakuti bafwidwe luzyalo, kwiinda mukubaswiilila ciindi coonse nobakulomba.*+ 53 Nkaambo yebo wakabaandaanya kuti babe lukono lwako kuzwa kubantu boonse baanyika,+ mbubonya mbookaamba kwiinda mumubelesi wako Musa ciindi nookagwisya bamatata mu Egepita, O Mwami Singuzuzyoonse Jehova.”
54 Lino Solomoni mbwaakamanina buyo kupaila mupailo woonse ooyu kuli Jehova akulomba kufwidwa luzyalo, wakanyamuka kumbele lyacipaililo ca Jehova aawo mpaakafwugeme katambikide maanza aakwe kujulu.+ 55 Kumane wakanyamuka akulongezya mbungano yoonse ya Israyeli ajwi lipati kati: 56 “Aatembaulwe Jehova, iwapa bantu bakwe bana Israyeli busena bwakulyookezyela kweelana azintu zyoonse nzyaakasyomezya.+ Kunyina jwi noliba lyomwe lyakawida ansi akati kazisyomezyo zyakwe zibotu zyoonse nzyaakasyomezya kwiinda mumubelesi wakwe Musa.+ 57 Jehova Leza wesu abe andiswe mbubonya mbwaakali abamatata.+ Atatusiyi nokuba kutulekelezya pe.+ 58 Agamike myoyo yesu kulinguwe+ kutegwa tweende munzila zyakwe zyoonse, kubamba milawo yakwe akutobela malailile aakwe ambeta zyakwe eezyo nzyaakalailila bamatata kuti babambe. 59 Lino Jehova Leza wangu kaayeeya majwi aangu aaya oonse syikati amasiku, ngondaamba mukulomba kufwidwa luzyalo kuli Jehova kutegwa kandibetekela makani ndemubelesi wakwe alimwi abantu bakwe bana Israyeli buzuba abuzuba, 60 kutegwa bantu boonse anyika bazyibe kuti Jehova ngo Leza mwini-mwini.+ Kunyina uumbi kunze lyakwe pe.+ 61 Aboobo myoyo yanu aimaninine+ kuli Jehova Leza wesu kwiinda mukutobela malailile aakwe akubamba milawo yakwe mbubonya mbomucita sunu.”
62 Lino mwami abana Israyeli boonse mbaakali limwi bakatuula zipaizyo zinji kubusyu bwa Jehova.+ 63 Solomoni wakatuula zipaizyo zyalumvwano kuli Jehova:+ Wakatuula ŋombe zili 22,000 ambelele zili 120,000. Aboobo mwami abana Israyeli boonse bakaaba ŋanda ya Jehova.+ 64 Mubuzuba oobo mwami wakasalazya akati kalubuwa iluli kumbele lyaŋanda ya Jehova, nkaambo ooko nkwaakeelede kutuulila cipaizyo cuumpwa, cituuzyo camaila alimwi amafwuta aazipaizyo zyalumvwano, nkaambo cipaililo camukuba+ cili kubusyu bwa Jehova cakali cisyoonto kapati cakuti cipaizyo cuumpwa, cituuzyo camaila amafwuta+ aazipaizyo zyalumvwano nizyatakakkwana alincico. 65 Aciindi eeco Solomoni wakacita pobwe+ antoomwe abana Israyeli boonse, imbungano mpati iyakabungene kubusyu bwa Jehova Leza wesu kuzwa ku Lebo-hamati* kusikila ku Kalonga* kakukkuti lya Egepita+ mazuba aali ciloba alimwi aambi aali ciloba, nkokuti mazuba oonse antoomwe akali 14. 66 Lino buzuba bwakatobela* wakabamwaisya bantu, eelyo bakatembaula mwami akuunka kumaanda aabo kabayaabusekelela akukondwa kapati mumyoyo yabo akaambo kabubotu boonse+ Jehova mbwaakacitila mubelesi wakwe Davida alimwi abantu bakwe bana Israyeli.