CIIYO 3
Ikwaamba Mabala Mbwaayelede
TABALI Banakristo boonse ibayiide. Nobaba baapostolo Petro a Johane bakali kwaambwa kuti ‘mbantu buyo ibatakayiide kapati.’ (Inc. 4:13) Nokuba boobo, taciyandiki ikutyompya bantu kuswiilila kasimpe kamu Bbaibbele kwiinda mukwaamba mabala munzila iiteelede.
Zyeelede Kubikkilwa Maano. Mwaambo uli woonse ujisi nzila mbwaayelede kwaambwa mabala. Myaambo minji ilalembwa kwiinda mukubelesya alufabbeti naa musemo wamabala uuliko kale. Kunze lyamusemo wamabala ngotubelesya, kuli aimbi misemo yamabala mbuli ya Ciarabu, Cisirilic, Cigiliki a Cihebrayo. Muciindi cakubelesya musemo wamabala, balo bana China babelesya mabala aakuzekaula buya alo aalembwa kwiinda mukubelesya mizila minjaanji. Ikanji-kanji mabala ali boobu aiminina bbala naa kabeela kabbala limwi. Nokuba kuti abalo bana Japan abana Korea babelesya mabala aabelesya bana China, imabala aabo alakonzya kwiiminina mabala aasiyene-siyene alimwi inga kataambi cintu comwe amumwaambo wabana China.
Mumyaambo iibelesya musemo wamabala ngotubelesya, ikwaamba mabala mbwaayelede ciyanda kwaamba mbubwenya mbwaalembedwe. Ikuti mwaambo uuli boobo kuutacinci-cinci, mbuli mboibede myaambo ya Cigiliki, Cisipanisyi a Cizulu, ikwaamba mabala mbwaayelede tacikatazyi pe. Nokuba boobo, ikuti kakuli mabala amwi aakazwa kumwaambo umwi, imabala aayo alakonzya kwaambwa kweelana ambobaamba mumwaambo mwaakagusyigwa. Aboobo, ibbala limwi naa mabala aali mbwaabede alakonzya kwaambwa munzila zinji alimwi zimwi ziindi taakonzyi akumvwika pe mubbala eelyo lyaambwa. Inga mwayandika kwaabikka mumutwe buya mabala aaya akwaabelesya bunji bwaziindi mumisalo yanu. Muci Chainizi, ikutegwa muntu aambe mabala mbwaayelede, weelede kubikka mumutwe zyuulu-zyuulu zyamabala. Mumyaambo imwi ncolyaamba bbala limwi cilakonzya kucinca kweelana ambolyaambwa bbala eelyo. Ikutabikkila maano kukucinca-cinca ooku kwamwaambo aumwi kulakonzya kumupa kwaamba twaambo tutaluzi.
Ikuti mabala aamumwaambo umwi kaalembwa kwiinda mukubelesya tuga, cilayandika kapati kusaanguna kukankaizya kaga ikeelede. Mumyaambo minji mobayandika kwaamba mabala munzila iili boobu taivwuli kucinca pe caboola kukukankaizya mabala aayandika nobakanana. Oomo mwaacinca-cinca kulakonzya kubikkwa citondezyo cimwi kubbala lilembedwe ikutondezya aayelede kukankaizyigwa. Eeci cilagwasya mukwaamba mabala mbwaayelede kwaambwa kakunyina penzi. Pele ikuti bubambe bwamabala kabucinca-cinca, cilakatazya kucita oobo. Ikutegwa umwi azwidilile inga wayandika kubikka mabala manji mumutwe.
Caboola kukwaamba mabala mbwaayelede kwaambwa, kuli mbazu zimwi nzyomweelede kucenjelela. Ikuti kamukankaizya kufwumbwa bbala ndyomwaamba, ibamwi bayoomubona kuti mulicengeezya buya akuti mulalisumpula. Ncimwi buyo akwaamba mabala munzila iitacibelesyegwi abantu banji. Eeci inga caile kupa kuti baswiilila babikkile maano kumwaambi. Kulubazu lumwi, ncibotu ikubikkila maano kumabala ngomubelesya alimwi ambwaayelede kwaambwa. Twaambo tumwi twabandikwa kale mucibalo cakuti “Mabala Aambwa Munzila Iimvwika.”
Imabala mbwaambwa mumwaambo umwi alakonzya kwiindana kweelana acisi acimwi nokuba akati kazyooko zyamucisi mumonya. Imuntu uuzwa kucisi cimwi ulakonzya kukanana mwaambo nguwenya munzila iindene. Mumyaambo imwi, mabbuku aapandulula mabala alakonzya kupa nzila zili mbozibede zyambolikonzya kwaambwa bbala limwi. Ikwaambisya muntu uutayiide kapati naa uubelesya mwaambo uutali okwabo, ulakonzya kugwasyigwa kapati kwiinda mukuswiilila baabo ibauzyi kabotu mwaambo munyenzi ooyo akwiiya mbobaambaula. Mbotuli Bakamboni ba Jehova, tuyanda kukanana munzila iipa bulemu kumulumbe ngotukambauka alimwi iitabakatazyi kumvwa bantu bakubusena nkotukkede.
Mumisalo yesu ncibotu ikubelesya mabala aayo ngotuzyi kabotu. Ikanji-kanji, ikwaamba mabala munzila yeelede talili penzi pe notubandika abamwi. Nokuba boobo, nomubala cakupozya mulakonzya kujana mabala amwi ngomutabelesyi bunji bwaziindi mumisalo yanu. Mbotuli Bakamboni ba Jehova bunji bwaziindi tulabala cakupozya. Tulabala Bbaibbele kubantu notukambauka. Ibakwesu bamwi balalombwa kubala mincali lya Ciiyo ca Ngazi Yamulindizi naa lya Ciiyo Cabbuku Cambungano. Cilayandika kapati ikubala munzila iiluzi kutegwa tutanyonganyi bamwi akubapa kutabikkila maano kumulumbe akaambo kakulubizya kwaamba mabala.
Zimwi ziindi, kuli mabala amwi aakonzya kwaamba zintu zyobilo kweelana ambwaambwa. Mucikozyanyo, kalala kalakonzya kuba kakaya kacisamu camankomone kweelana ambolyaambwa, pele ibbala ndilyonya eeli kweelana ambomulyaamba lilakonzya kwaamba kukalala. Acimbi cikozyanyo, ikuti mwaamba kuti muntu ulaluka, nkokuti mwaamba kuti wazyiluka zyakulya nzyaalide, pele cimwi ciindi ibbala ndilyonya eeli lilakonzya kubelesyegwa eelyo muntu nasuma cisani naa koosa masusu utegwa ulaluka.
Inzila Zikonzya Kumugwasya. Banji ibajisi penzi lyakwaamba mabala mbwaayelede tabazyi pe kuti ndepenzi ndyobajisi eelyo. Ikuti mulangizi wanu wacikolo wamwaambila mbazu zimwi momuyandika kubikkila maano mukwaamba mabala mbwaayelede, amulutambule lugwasyo oolo. Mwalizyiba penzi ndyomujisi, mbuti mbomukonzya kuyaambele?
Kusaanguna, mwapegwa cibeela cakubala cakupozya, ikuti kakuli mabala aamu Cingisi ngomutazyi kabotu, amwaalange mubbuku lipandulula mabala. Ikuti kamutazyi kabotu mbolibelesyegwa bbuku eeli, amuvwunune kumapeeji aakusaanguna mubbuku ndilyonya eeli ooko nkomuyoojana zitondezyo ziyoomugwasya mbomukonzya kwaamba mabala. Ikuti kakuyandika, mulakonzya kubuzya kuli baabo ibaazyi kabotu kutegwa bamwaambile mbolibalwa naa kumupandulwida. Eeli bbuku liyoomutondezya mpomweelede kukankaizya nomubala bbala likonzya kubalwa mutuga awaawo mpomweelede kukankaizya ikuti kalili bbala lilamfwu. Kufwumbwa bbala ndyomwalanga ikapati kuti kalili lyamu Cingisi, amulyaambe cakupozya ziindi zinji kamutanajala bbuku lipandulula mabala.
Nzila yabili iikonzya kumugwasya mukwaamba mabala mbwaayelede nkwiinda mukubalila muntu umwi—imuntu uucizyi kabotu mbwaayelede kwaambwa mabala—mpoonya akumulomba kuti kamululamika oomo momulubizya.
Nzila yatatu iiyoomugwasya mukwaamba mabala mbwaayelede nkuswiilila baambi ibacizyi kukanana. Ikuti kamujisi mateepu aakuswiilila aa Bbaibbele lya Busanduluzi Bwanyika Mpya naa aa Ngazi Yamulindizi a Galamukani!, amwaabelesye munzila iiyoomugwasya kuyaambele. Nomuswiilila, amubikkile maano mbwaambwa mabala kwiindana ambomwaamba. Amwaalembe mabala aaya akwaamba cakwiinduluka-induluka. Mukuya kwaciindi, muni kwaamba mabala kakunyina kulubizya alimwi eeci ciyoomugwasya kapati kuyaambele mukukanana kabotu.