LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • g 6/15 map. 14-15
  • Nkolongwe–Muncini Uupanga Musenga

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Nkolongwe–Muncini Uupanga Musenga
  • Sinsimuka!—2015
  • Makani Aakozyenye
  • Izili Mukati
    Sinsimuka!—2015
Sinsimuka!—2015
g 6/15 map. 14-15
Nkolongwe

Nkolongwe​—Muncini Uupanga Musenga

INO musenga upangwa buti? Ulapangwa munzila zinji. Pele nzila iitiibandikwe mucibalo eeci ambweni ilamugambya. Upangwa answi iitegwa nkolongwe iigaya zintu zimwi izijanika mulwizi zitegwa coral!

Nkolongwe ijanika mumasena aaindene-indene munyika yoonse. Yamena coral iigayidwe, ilabweza busani mpoonya izisyaala zilazwa kauli musenga. Kutegwa icite mulimo ooyu, ibelesya myeebo yanjiyo iili mbuli mulomo wankuku alimwi amenyo aanjiyo mayumu. Misyobo imwi yanswi eeyi ilakonzya kupona myaka iili 20 pele menyo aanjiyo kaali mayumu nta.

Mumasena aamwi, kwiinda mukulya coral, nswi eeyi ilapanga musenga munji kwiinda mboupangwa musenga kubelesya nzila yacilengwaleza. Basikuvwuntauzya bamwi baamba kuti nkolongwe ilapanga makkilogilamu aamusenga manji mwaka amwaka.

Nkolongwe iisiya

Nkolongwe iisiya

Kuli mulimo aumwi uuyandika ngoicita nswi eeyi. Ciindi noilya ma coral, algae-coated coral alimwi azyamatewo, ipa kuti ma coral kaanyina tombe. Kweelana anzyoilya nkolongwe cipa kuti ma coral kaalibonya kabotu. Mumasena nkoitako nswi eeyi alimwi abanyama bamwi ibalya zintu zisyuuka, ma coral alafwambaana kunyongana akaambo kama algae alimwi abwizu bwamulwizi. Bbuku litegwa Reef Life lipandulula kuti: “Bamwi baamba kuti ma coral aamazuba aano naataliko nibatali banyama balya zintu zisyuuka.”

Mulimo woonse ooyu uucitwa masyikati uyandika ciindi cakulyookezya masiku, aawa alimwi nkolongwe mpoicita cintu citayeeyelwi. Ciindi camasiku cibikka nkolongwe muntenda nkaambo banyama ibalya banyamanyina inga baleendeenda. Kanji-kanji nkolongwe yoona kunsi aamwala pele mayubilo aayo talili lyoonse naakonzya kwiikwabilila ku shark iifwide nzala.

Kuyungizya aakulikwabilila ooku, nkolongwe zimwi zilalivwumba masiku. Zilagusya mamina aazikwabilila alo aazivwumba, akuboneka mbuli kuti zilabangalala. Basikwiiya zyamumaanzi basyoma kuti mamina aaya aanunka apa kuti kazikwabililwa kubanyama balya banyamanyina.

Nkolongwe ninswi imwi iilibonya kapati alimwi iiboneka kabotu muma coral. Nkolongwe zilumi alimwi azizyazi kanji-kanji zilaba amabala aalibonya, alo aacinca noziyaabukomena. Pele ciinda kubota aali zyoonse, nkolongwe taziyoowi bantu mumasena mozitajaigwi kapati. Aboobo musyobo wanswi uutakatazyi kulangilila.

Cintu cimwi ncobatakalubi basikulanga-langa ma coral, nkusika afwaafwi kulangilila alimwi akuswiilila nkolongwe noilya ma coral. Alimwi ciindi nozyeenda munkamu kaziboneka kabotu, zilabubamba kabotu busena bwazyo kutegwa zilenge zimwi kazikkomana kubikkilizya abantu.

TWAAMBO TWAMASIMPE KUJATIKIZYA NKOLONGWE

Kuli misyobo iindene-indene iisika ku 80 yankolongwe (yiitwa kuti Scaridae abasayaansi) iijanika muma coral reef aali muma Tropics. Nswi eeyi ilampa masentimita aali 50 kusika ku 100.

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi