LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • g17 No. 2 map. 8-9
  • Ikuti Muzyali Wafwa

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Ikuti Muzyali Wafwa
  • Sinsimuka!—2017
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • BUYUMUYUMU
  • NCOMWEELEDE KUZYIBA
  • NCOMUKONZYA KUCITA
  • Ciindi Bana Nobalila
    Sinsimuka!—2017
  • Ino Mbuti Mbondikonzya Kuliyumya Ikuti Bamaama naa Bataata Bazimina?
    Sinsimuka!—2009
  • Luumbulizyo Kulibaabo Balila
    Sinsimuka!—2011
  • Ino Inga Ndakkala Buti Abuumba Bwangu?
    Iciindi Muntu Ngomuyanda Nafwa
Amubone Azimwi
Sinsimuka!—2017
g17 No. 2 map. 8-9
Mwana ujatilide janza lyamupati kunamaumbwe

LUGWASYO KUMUKWASYI | BANA

Ikuti Muzyali Wafwa

BUYUMUYUMU

Ba Dami bakajisi myaka iili cisambomwe ciindi bausyi nobakafwa akaambo kakuzimba nsinga. Ba Derrick bakajisi myaka iili fwuka ciindi bausyi nobakafwa abulwazi bwamoyo. Ba Jeannie bakajisi myaka iili ciloba ciindi banyina nobakafwa abulwazi bwakkansa kucibeela cipangilwa mai muli bamakaintu (ovarian cancer), bulwazi ibwakabacisa kwamwaka omwe.a

Kabacili baniini kapati, bana aaba bakafwidwa bayandwa babo. Sena andinywe mwakacitikilwa kale cintu cili boobu? Ikuti kacili boobo, cibalo eeci cilakonzya kumugwasya kuliyumya kukusweekelwa kwanu.b Aboobo, cakusaanguna, amulange-lange twaambo twamasimpe tusyoonto tujatikizya kulila.

NCOMWEELEDE KUZYIBA

Kuli nzila zinji zyakulila. Eeci caamba kuti mbomubutondezya buumba bwanu bulakonzya kwiindana ambobabutondezya bamwi. Ibbuku litegwa Helping Teens Cope With Death, lyaamba kuti: “Kuliyumya akaambo kakufwidwa tacaambi kuti kuyandika kutobela nzila imwi nguba-uba naa milawo imwi iibikkidwe.” Kaambo kayandika nkakuti tamweelede kufwundilizya kulila kwanu acaali. Ino nkaambo nzi? Akaambo kakuti . . .

Kufwundilizya kulila kulakonzya kuleta mapenzi. Ba Jeannie ibaambwa kumatalikilo bakaamba kuti: “Ndakali kuyeeya kuti ndakeelede kuliyumya akaambo kamusyoonto wangu musimbi, aboobo, tiindakalila. Kusikila lino, ndilakufwundilizya kucisa nkondimvwa mumoyo, pele eeco tacili kabotu.”

Basyaazibwene balakazuminizya kaambo aaka. Bbuku litegwa The Grieving Teen lyaamba kuti: “Tamukonzyi kufwundilizya mbomulimvwa kukabe kutamani. Aciindi ncomutayeeyeli muyootondezya mbomulimvwa kumbele kwiinda mukulila naa kuciswa.” Kufwundilizya kulila kulakonzya kupa kutalika kuciindizya kunywa bukoko naa kubelesya misamu iikola, mukusola kumana buumba.

Kulila kulakonzya kupa kunyongana mumizeezo. Mucikozyanyo, bantu bamwi banyemena muntu wafwa akaambo kakulimvwa kuti “wabalekelezya.” Bamwi batongooka Leza kabaamba kuti wakeelede kululesya lufwu. Ibanji balila balipa mulandu akaambo kazintu nzyobakacita naa nzyobakaamba kumuntu wafwa, mbwaanga lino tabakonzyi kulilekelela.

Masimpe, kulila takumani mpoonya-mpoonya. Ino mbuti mbomukonzya kuumbulizyigwa alimwi akugwasyigwa kutegwa muzumanane mubuumi bwanu?

NCOMUKONZYA KUCITA

Amubandike amuntu umwi. Mulakonzya kuyanda kulizandula aciindi eeci cikatazya kapati. Pele kwaambila munamukwasyi naa mulongwe mbomulimvwa kuyakumugwasya kuliyumya mumizeezo alimwi akulesya kuti penzi eeli litamunyonganyi kapati.—Njiisyo yamu Bbaibbele: Tusimpi 18:24.

Amulembe mbomulimvwa kujatikizya muntu ooyo. Amulembe kujatikizya muzyali wanu iwafwa. Mucikozyanyo, ino ncinzi ncomuciyeeyede icimukkomanisya kapati cijatikizya muntu ooyo? Amulembe kujatikizya bube bwakwe bubotu. Ino mbube nzi mbomuyanda kwiiya mubuumi bwanu?

Ikuti naa mizeezo iitali kabotu yamukatazya kapati—mucikozyanyo, ikuti kamutacikonzyi kuleka kuyeeya cintu cimwi citali kabotu ncomwakabaambila bazyali kabatanafwa—amulembe mbomulimvwa akaambo ncomulimvwa boobo. Mucikozyanyo, “ndilipa mulandu akaambo kakuti buzuba kabatanafwa bataata ndakazwangana ambabo.”

Mpoonya, amupe twaambo tutondezya kuti tamujisi mulandu. Bbuku litegwa The Grieving Teen lyaamba kuti: “Tamukonzyi kulipa mulandu akaambo kakutazyiba kuti takukabi ciindi cakulilekelela. Tacili camaano ikuyeeya kuti muntu teelede kwaamba naa kucita cintu icikonzya kupa kuti kumbele alilekelele.”—Njiisyo yamu Bbaibbele: Jobu 10:1.

Amulibikkile maano. Mweelede kuba aciindi cakupumuna, cakunyanyaasya mubili, alimwi akulya zyakulya zijisi busani. Ikuti kumoyo kakusiya, mweelede kulya twakulya tuuba-uba ciindi aciindi kutali kulya cakulya cinji—kusikila mane limwi mukalimvwe kabotu. Tamweelede kulyuumbulizya kwiinda mukulya zyakulya zitali kabotu zikonzya kunyonganya buumi bwanu naa kunywa bukoko; kucita boobo inga kwapa buyo kuti zintu ziindile kubija.

Amupaile kuli Leza. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Kowaala mukuli wako uuminya mumaanza aa Jehova, eelyo walo uyookulanganya.” (Intembauzyo 55:22) Mupailo tacili buyo cintu cikonzya kumupa kuti mulimvwe kabotu. Nkubandika ncobeni aa Leza walo “uutuumbulizya mumapenzi eesu oonse.”—2 Bakorinto 1:3, 4.

Nzila imwi Leza njabelesya kuumbulizya baabo balila, nkwiinda mu Jwi lyakwe Bbaibbele. Aboobo mulakonzya kulanga-langa cini ncoliyiisya kujatikizya ciimo cabantu bafwide alimwi abulangizi bwabubuke?c—Njiisyo yamu Bbaibbele: Intembauzyo 94:19.

a Mulakonzya alimwi kubala cakuluula kujatikizya ba Dami, ba Derrick, alimwi aba Jeannie mucibalo citobela.

b Nokuba kuti cibalo eeci caamba lufwu lwamuzyali, njiisyo zibandikwa zilakonzya kubeleka nokuba kulufwu lwamwanookwanu naa mulongwe.

c Amubone cibalo 16 cabbuku lya Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 1. Mulakonzya kulikkopa kakunyina kubbadela a www.jw.org. Amubone aalembedwe kuti PUBLICATIONS.

MAGWALO AAYANDIKA

  • “Kuli mulongwe uukakatila kwiinda mwanookwanu.”—Tusimpi 18:24.

  • “Ndilaamba kandipengede mumoyo!”—Jobu 10:1.

  • “Mizeezo minji iilibilisya neyakandikatazya, yebo [Leza] wakanduumbulizya akunditontozya.”—Intembauzyo 94:19.

MULAKONZYA KUGWASYA BAMWI

“Mebo amukwasyi wangu tuli Bakamboni ba Jehova. Myaka misyoonto yainda, bana bobilo mbotuzyi bakafwidwa banyina abulwazi bwakkansa. Umwi wakajisi myaka iili cisambomwe mpoonya umwi yotatwe—myaka iitandila kumyaka njotwakajisi mebo amucizyi wangu ciindi bataata nobakafwa myaka iitandila ku 17 yainda.

“Mebo, bamaama, musyoonto wangu musimbi, amusyoonto wangu musankwa, twakasala kuti tuugwasyilizye mukwasyi ooyu. Twakali kubatamba kuŋanda yesu. Twakali kubazumizya kwaambaula ciindi nobakali kuyanda kucita boobo. Twakali kujanika ambabo ziindi zinji alimwi twakali kucita kufwumbwa ncobakali kuyanda, naa kusobana ambabo naa kubaswiilila alimwi akubakulwaizya.

“Kufwidwa muzyali kulanyonganya kapati, tamukonzyi kukuluba. Zintu zilakonzya kuuba-uba pele ciindi aciindi munakubayeeya. Ndakalizyi mukwasyi ooyu iwakali mubuumba mbowakalimvwide, aboobo nkakaambo kamwi kandipa kukkomana kuti mukwasyi wesu wakalisungula kugwasya mukwasyi ooyu. Eeci cakatugwasya kuswena kulimbabo alimwi akuli umwi amweenzinyina.”—Ba Dami.

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi