Cibalo 19
Ikuyiisya Mukaintu mu Samariya
KABEENDA kuzwa ku Judaya kuya ku Galilaya, Jesu abasikwiiya bakwe bainda mu Samariya. Akaambo kakukatala mulweendo, isikati bakkala kuti balyookezye amukalo mumunzi uutegwa Sukari. Oyu mukalo wakasigwaa Jakobo myaanda yamyaka musyule, alimwi kusika asunu uciliko munsi-munsi adolopo liitwa kuti Nablus sunu.
Kacilyookezya awa Jesu, basikwiiya bakwe baunka mumunzi kuti bakaule zyakulya. Nokwasika mukaintu mu Samariya kuzikuteka meenda wamulomba ulaamba: “Ndipa nywe.”
Kanjikanji bama Juda abana Samariya tabalyatani akaambo kakusalana. Aboobo kagambidwe mukaintu wabuzya ategwa: “Cilakonzeka buti, kuti yebo omu-Juda undikumbile cakunywa, mbwendi mu-Samariya?”
Jesu waingula ategwa: “Nowali kuzi . . . ayooyo uukwaambila kuti, Ndipa nywe, na nguni, nowamukumbila nguwe, awalo naakupa maanzi aabuumi.”
Waingula ulaamba: “Omwami, tojisi cakutesya, alimwi cikala ncilamfu, ino maanzi ayo aabuumi uzooateka kuli? Sena uli mupati kwiinda tateesu Jakobo, uwakatupa cikala eci, mwaali kunywa mwini, abana bakwe, eŋombe zyakwe?”
Jesu ulaamba: “Umwi umwi uunywa aya maanzi ulafwa nyota alimwi, pele oyo uuti nywe maanzi ngenti mupe, tacifwi limbi, pele maanzi ngenti mupe buyooba bulolo bwamaanzi mulinguwe, aatuntumukila kubuumi ubutamani.”
Mukaintu waingula ategwa: “Omwami, ndipa aya maanzi, kuti nkentacifwi limbi nyota, nokuba kuti nkentacibooli kuno kuteka lyoonse.”
Lino Jesu wamwaambila kuti: “Koya ukaite mwaalumaako, ayebo uze kokuno.”
Waingula ulaamba: “Nsijisi mwaalumi.”
Jesu wazuminizya kaambo kakwe. “Waamba kasimpe kuti, Nsijisi mwaalumi, nkaambo wali kujisi baalumi bosanwe, eno oyo uukukwete sunu tali mwaalumaako.”
Mukaintu waamba cakugambwa ategwa: “Mwami ndakuziba kuti uli musinsimi.” Ikutondezya mbwaziyanda zyakumuuya, oyu mukaintu ulaamba bana Samariya “bali kukomba mudundu eli [lya Gerizimu lili munsi-munsi], eno nywebo [iba Juda] muamba kuti ku-Jerusalemu nkobeelede bantu kuyookombela.”
Pele Jesu wacisalazya kuti ibusena bukombelwa tacili ncecintu cipati awa pe. Ulaamba: “Ciindi cilasika, . . . abakomba cakasimpe ncobayoomukomba Taata mumuuya amubwini, nkaambo mbambabo abo mbayanda Taata, kuti babe basikumukomba. Leza ngo-Muuya, eno abamukomba balyeelede kumukomba mumuuya amubwini.”
Mukaintu wakkomana kapati. Ulaamba: “Ndilizi kuti Mesiya uleza (uutegwa Kristo), asika uyootupandulwida zintu zyoonse.”
Jesu ulaamba: “Ede kai, ndime Mesiya.” Amuyeeye buyo! Oyu mukaintu waboola kuzyooteka meenda acilungulungu ambweni kayoowa kuswaangana abamakaintu bamwi balo bamusulaika akaambo kabukkale bwakwe, Jesu wamucitila luzyalo munzila iikondelezya. Wamwaambila caantangalala cintu ncatana ambilide umbi muntu pe. Aboobo ncinzi cacitika?
Ibana Samariya Banji Basyoma
Akujoka kuzwa ku Sukari azyakulya, basikwiiya ba Jesu bamujana amukalo wa Jakobo mpubamusiide alimwi lino ulaambaula amukaintu muna Samariya. Mbubasikila basikwiiya, wazwa, wasiya nongo yakwe waunka kumunzi.
Akaambo kakuziyanda kapati zintu nzyaamwaambila Jesu, waunka kuyakwaambila bantu kumunzi ategwa: “Kamuboola, mukabone muntu uwandyaambila zintu zyoonse nzendakacita.” Mpoona, munzila yakuti bayandisye kuswiilila wabuzya ategwa: “Inga kali ngo-Kristo?” Oyu mubuzyo wabeleka mbuli mbuwali kuyandika—ibantu baunka kuya kulibonena.
Aciindi awa basikwiiya batalika kukulwaizya Jesu kuti alye zyakulya nzyoobaakuleta kuzwa kumunzi. Pele waingula ulaamba: “Mebo ndijisi cakulya ncomutezi.”
Basikwiiya batalika kulyaambauzya muli cabo ategwa: “Sena kuli muntu uwamuletela cakulya?” Jesu wapandulula ategwa: “Icakulya cangu nkucita luyando lwayooyo uwakandituma, akulondola milimo yakwe. Sena tamwaambi kuti, Kucili myeezi yone, nkukuya kutebulwe?” Nokuba boobo, kaamba butebuzi bwakumuuya Jesu ulaamba: “Amuvunune meso aanu, mulange mumyuunda, yayuma kale kuti itebulwe. Oyo uutebula ulatambula cakuvola, ulatebula micelo iitola kubuumi ubutamani, kuti oyo uusyanga ayooyo uutebula babotelwe antoomwe.”
Ambweni Jesu ulibwene kale iciti citike akaambo kamubandi wakwe amukaintu mu Samariya—ikuti banji bamusyoma akaambo kamajwi aamukaintu. Oyu mukaintu lino upa bumboni kulibasimunzi ategwa: “Wandyaambila zintu zyoonse nzendakacita.” Aboobo, bantu baku Sukari nobasika kumukalo kulinguwe bamulomba kuti akkale ambabo kutegwa abaambile azimbi. Jesu wazumina elyo wakkala ambabo mazuba obile.
Mukumuswiililisya Jesu, ibana Samariya banji-banji abamwi basyoma. Mpoonya balaamba kumukaintu: “Eno twasyoma, kutaamba kumajwi aako aalo, pele nkaambo twalimvwide tobeni, alimwi twaziba kuti ncobeni oyu ngo-Mununuzi waansi.” Masimpe, mukaintu mu Samariya wapa cikozyanyo cibotu mbuli mbotunga twapa bumboni kujatikizya Kristo kwiinda mukucita kuti baswiilizi bayandisye kuziba azimbi!
Amuyeeye kuti lino kwacaala buyo myezi yone kuti kutebula kutalikwe—kapati kutebula bbaale kwalo kucitwa ciindi cacilimo mucisi ca Palestine. Aboobo lino ambweni muu November naa December. Eci caamba kuti nolyakamana pobwe lya Kwiindilila lya 30 C.E., Jesu abasikwiiya bakwe bakakkala myezi iili lusele naa iindaawa mu Judaya kabaiisya akubbapatizya. Baunka lino kucisi cokwabo ca Galilaya. Ncinzi cili kooko? Johane 4:3-43.
▪ Nkaambo nzi mukaintu mu Samariya ncaagambwa kuti Jesu wakanana anguwe?
▪ Ino Jesu wamuyiisya nzi mukaintu kujatikizya maanzi aabuumi alimwi akweelede kukombelwa?
▪ Jesu waliyubulula buti kumukaintu alimwi nkaambo nzi kuliyubulula oku ncokugambya?
▪ Mbumboni nzi mbwaacita mukaintu mu Samariya alimwi ncinzi cacitika?
▪ Ino cakulya ca Jesu ciswaangene buti abutebuzi?
▪ Inga twaciziba buti ciindi ncaakatola mumulimo wakwe Jesu mu Judaya nolyakamana pobwe lya Kwiindilila mu 30 C.E.?