Cibalo 110
Imulimo Kutempele Wamanizigwa
JESU uli kutempele ciindi camamanino. Atwaambe kuti umanizya mulimo wakwe wakubuleya anyika akucaalilwa buyo kubetekwa alimwi akujaigwa zyalo zili buyo mazuba otatwe kumbele. Lino wazumanana kusinsa balembi aba Farisi.
Kwaziindi zyotatwe alimwi ulaamba: “Maawe inywe nubalembi aba-Farisi nubasikuupaupa ameso.” Kusaanguna ulaamba maawe kulimbabo akaambo kakuti balasanzya “atala akanywido ambede, pele mukati mulizwide lunyanzyo akutalyeendelezya.” Aboobo walailila ategwa: “Saanguna kusanzya mukati kakanywido ambede, kuti atala asalale aalo.”
Mpoonya ulaamba maawe kubalembi aba Farisi akaambo kabubozi bwabo bwamukati alimwi akusofwaala zyalo nzyobasola kusisa kwiinda mukutondezya busungu kumilimo yabukombi. Ulaamba: “Mulikozyene atubanda tulambidwe amulambo uutuba, ntubotu atala anukuti mukati tulizwide zifuwa zyabafu azisofweede zyoonse.”
Kumamanino, ikuupaupa ameso kwabo kulalibonya kwiinda mubusungu bwabo bwakuyaka zyuumbwe zyabasinsimi akuzibotya kutegwa milimo yabo ibonwe. Pele mbubwenya Jesu mbwayubulula, “[m]bana babo abo ibakajaya basinsimi.” Masimpe kufwumbwa uusola kuyubulula kuupaupa ameso kwabo uli mumapenzi!
Kacizumanana, Jesu waamba majwi akwe aakusinsa imalemu kwiinda. Ulaamba: “Inywe nubazoka, nubana bacipile, mulakonzya buti kuloboka kukubetekwa kwa-Gehena.” Gehena mbusena bwakusowela tombe ku Jerusalemu. Aboobo Jesu waamba kuti akaambo kakuti balembi aba Farisi batobela nzila zyabo zibyaabi, bayoonyonyoodwa limwi.
Kujatikizya baabo mbatuma kuti bamwiiminine, Jesu ulaamba: “Bamwi muzoobajaya akubakankamina [acisamu, NW], abamwi muzoobakwipaula muzikombelo zyanu akubatanda kuzwa kumunzi kuya kulyuumwi, kuti mupegwe mulandu wamalowa oonse aabaluleme aakatika ansi kuzwa kubulowa bwa-Abele mululami kusikila kubulowa bwa-Zekariya mwana a-Barakiya [wiitwa kuti Jehoyada] ngumwakajaya akati kantempele acipaililo. Ncobeni ndamwaambila kuti aya oonse azooba kubantu basunu.”
Akaambo kakuti Zakariya wakali kubasinsa basololi ba Israyeli, “bakamuvwiya, elyo bakamufusa mabwe, mbwaakalailila mwami, mulubanza lwaŋanda ya-Jehova.” Pele mbubwena Jesu mbwasinsima, Israyeli uyoosaalwa akaambo kabulowa bululeme ibutilwa boobu. Balasaalwa nokwainda myaka iili 37 mu 70 C.E., ciindi basilumamba ba Roma nobanyonyoona Jerusalemu alimwi bama Juda bainda kukaulunzuma bajaigwa.
Jesu naalanga bukkale obu buyoosya watyompwa kapati. Ulaamba kwaciindi cabili: “Jerusalemu, Jerusalemu, . . . Kanjikanji ndakali kuyanda kubunganya bana bako mbuli nkuku intumbu mbiibunganya twana twayo mumababa aayo, nekubaboobo mwakakaka. Amulange! Iŋanda yanu yasyaala kulindinywe mbuli itongo.”
Mpoonya Jesu wayungizya ategwa: “Kuzwa kuciindi ecino tamukoondibona mane mwaambe kuti, Uli acoolwe oyo uuboola muzina lya-Jehova.” Obo buzuba buyooba kukubako kwa Kristo ciindi akuboola mu Bwami bwakujulu elyo bantu bakamubone ameso aalusyomo.
Lino Jesu waunka kubusena nkwanga weebelela ziyobwedo zyamali mutempele amakamu-makamu aabantu aabikka mali. Ibavwubi balabikka mali manji. Pele mukamufwu mucete waboola akubikka buyo tudibilisi tobile, nkukuti ikobili lyomwe.
Wabaita baskwiiya bakwe Jesu, ulaamba: “Ncobeni ndamwaambila kuti oyu mwanakazi mucete wabainda boonse bawaala mali muciyobwedo omu.” Bagambwa kuti ino eco cikonzya kuba buti obo. Aboobo Jesu wapandulula kuti: “Boonse bali kuwaala mbubonya mbuli bunji bwalubono lwabo, anu walo mubucete bwakwe wawaala zyoonse nzyajisi, mbubuumi bwakwe boonse.” Naamana kwaamba zintu ezi, Jesu wazwa mutempele ciindi camamanino.
Kagambidwe kukomena alimwi akubota kwatempele, umwi wabasikwiiya bakwe ulaamba: “Mufundisi, langa! Ayoosya mabwe aya amayake aya!” Inzya mabwe aambwa kuti alaa mamita aali 11 mubulamfwu, imamita aainda ku 5 mwida alimwi amamita aainda kwaatatu ikuya mujulu!
Jesu waingula ategwa: “Sa wabona mayake aya mapati? Alasaalwa oonse mane takukwe libwe niliba lyomwe liti kasyaale liyeeme kubbwenyina.”
Naamana kwaamba zintu ezi, Jesu abaapostolo bakwe bakosola kkuti lya Kedroni akutanta Cilundu ca Elaioni. Awa balakonzya kulilanga kabotu tempele mpati. Matayo 23:25–24:3; Marko 12:41–13:3; Luka 21:1-6; 2 Makani 24:20-22.
▪ Ncinzi ncaacita Jesu kutempele naaswaya ciindi camamanino?
▪ Ino kuupaupa ameso kwabalembi aba Farisi kwatondezyegwa buti?
▪ Ino caamba nzi kuti “kubetekwa kwa-Gehena”?
▪ Nkaambo nzi Jesu ncaambila kuti mukamufwu wakabikka mali manji kwiinda bavwubi?