LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • bt cibalo. 14 map. 108-115
  • “Twazuminana”

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • “Twazuminana”
  • ‘Amupe Bumboni Cakulomya’ Kujatikizya Bwami bwa Leza
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • “Cileendelana Amajwi aa Basinsimi” (Milimo 15:13-21)
  • “Kutuma Baalumi Basalidwe” (Milimo 15:22-29)
  • “Bakakondwa Kujatikizya Makani Aayo Aakukulwaizya” (Milimo 15:30-35)
  • Ino Kabunga Keendelezya Kabeleka Buti Mazuba Aano?
    Ino Mbaani Bacita Kuyanda Kwa Jehova Mazuba Aano?
  • Ino Nguni Uusololela Bantu ba Leza Mazuba Aano?
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2017
  • ‘Bakaimpana Kapati’
    ‘Amupe Bumboni Cakulomya’ Kujatikizya Bwami bwa Leza
  • Mulimo Ngwajisi “Muzike Uusyomeka Alimwi Uucenjede”
    Amupone Kukabe Kutamani!—Lwiiyo Lwamu Bbaibbele
Amubone Azimwi
‘Amupe Bumboni Cakulomya’ Kujatikizya Bwami bwa Leza
bt cibalo. 14 map. 108-115

CIBALO 14

“Twazuminana”

Bamukabunga keendelezya mbobakazuminana alimwi kusala nkobakacita mbokwakakamantanya mbungano

Kweelana a Milimo 15:13-35

1, 2. (a) Mibuzyo nzi iiyandika kapati njobakajana bamukabunga keendelezya kamumbungano ya Banakristo kamumwaanda wamyaka wakusaanguna? (b) Ndugwasyo nzi ndobakajana baalumi aaba kutegwa baakosole kabotu makani?

AUMWI ulangila kumvwa makani mbwaatiikosolwe. Baapostolo alimwi abaalu ibali muŋanda eeyi mu Jerusalemu baide kulangana, kayi balizyi kuti kwabbuka makani aayandika kapati. Makani aakupalulwa abusya mibuzyo iiyandika kwiingulwa. Sena Banakristo bali ansi a Mulawo wa Musa? Sena kweelede kuba lwiindano akati ka Banakristo ba Juda alimwi a Banakristo Bamasi?

2 Baalumi basololela babulanga-langa bumboni bunji. Bayeeya Jwi lya Leza lyabusinsimi alimwi abumboni bwacigaminina ibutondezya zilongezyo zya Jehova. Boonse baamba zintu zyoonse nzyobazyi alimwi ambobalimvwa kujatikizya makani aabandikwa. Bumboni kujatikizya makani aabandikwa mbunji kapati, calo citondezya kuti muuya wa Jehova uli mukusololela. Sena baalumi aaba balabutobela busolozi oobu?

3. Ino inga twagwasyigwa buti ciindi notulanga-langa cibalo cili ku Milimo caandaano 15?

3 Kuyandika lusyomo ncobeni alimwi abusicamba ikutambula busolozi bwamuuya mumakani aaya. Kulangilwa kuti basololi bacikombelo caba Juda balaindila buya kubasulaika. Alimwi kulangilwa kukazyigwa abaalumi bamwi mumbungano balo ibakanzide kupa kuti bantu ba Leza batalike alimwi kusyoma Mulawo wa Musa. Ino bamu kabunga keendelezya balacita buti? Atubone. Ciindi notulanga-langa cibalo eeci, tulabona baalumi aaba mbobakasiya cikozyanyo cibotu calo bamu Kabunga Keendelezya mazuba aano ncobatobela. Eeci ncikozyanyo andiswe ncotweelede kutobela ciindi notusala zyakucita mubuumi alimwi anotujana buyumuyumu mubuumi bwa Bunakristo.

“Cileendelana Amajwi aa Basinsimi” (Milimo 15:13-21)

4, 5. Majwi nzi Jakobo ngaakaamba kuzwa mu Jwi lya Leza lyabusinsimi?

4 Jakobo, imwanookwabo Jesu wakatalika kwaambaula.a Kulibonya kuti aciindi aawa nguwakali sicuuno wamuswaangano ooyu. Majwi aakwe alacisalazya ncobakazuminana boonse mbuli kabunga. Kubaalumi ibakali amuswaangano, Jakobo wakaamba kuti: “Simiyoni wapandulula cakusalazya Leza kwaciindi cakusaanguna mbwaakababikkila maano bamasi kuti mulimbabo ajane bantu bazina lyakwe. Alimwi eeci cileendelana amajwi aa Basinsimi.”—Mil. 15:14, 15.

5 Mulumbe wa Simiyoni, naa Simoni Petro, alimwi abumboni bwakapegwa a Barnaba a Paulo kweelede kuti nzyezyakapa Jakobo kuyeeya magwalo aakagwasya kapati mumakani aakali kubandikwa. (Joh. 14:26) Naakamana kwaamba majwi aakuti “cileendelana amajwi aa Basinsimi,” Jakobo wakazubulula majwi aali ku Amosi 9:11, 12. Eeli bbuku lyakali cibeela ca Magwalo aa Chihebrayo alo aakali kwiitwa kuti “Basinsimi.” (Mt. 22:40; Mil. 15:16-18) Mulajana kuti majwi ngaakazubulula Jakobo aliindene amajwi aajanika mubbuku lya Amosi mazuba aano. Kweelede kuti Jakobo wakaazubulula kuzwa mu Septuagint, ibusanduluzi bwa Chigiriki bwa Magwalo aa Chihebrayo.

6. Mbuti Magwalo mbwaakagwasya mumakani aakali kubandikwa?

6 Kwiinda mumusinsimi Amosi, Jehova wakasinsima kuti, ciyoosika ciindi Walo naakali kuyoobusya “ŋanda ya Davida,” nkokuti zyalani lyabami ilyakali kuyoosololela ku Bwami bwabu Mesiya. (Ezk. 21:26, 27) Sena Jehova alimwi kuli naakacili kuyoobalanganya ba Juda bakumubili kabali cisi munzila yaalubazu? Peepe. Businsimi bulayungizya kuti “bantu bamumasi oonse” bakali kuyooyobololwa kabali ‘bantu ibaitwa azina lya Leza.’ Kamuyeeya kuti Petro wakapa bumboni bwakuti Leza ‘kunyina naakatondezya kwiindana kuli koonse akati kandiswe toba Juda Banakristo ambabo Bamasi ibalaalusyomo, pele wakasalazya myoyo yabo kwiinda mulusyomo.’ (Mil. 15:9) Munzila imwi, nkuyanda kwa Leza kuti ba Juda alimwi a Bamasi babe basikulela ba Bwami. (Rom. 8:17; Ef. 2:17-19) Businsimi ibwakasololelwa amuuya kunyina nobwaamba kuti Bamasi ibaalusyomo beelede kusaanguna kupalulwa kumubili naa kuba ba Juda basandule kutegwa beelele kuba basikulela ba Bwami.

7, 8. (a) Ncinzi ncaakaamba Jakobo? (b) Ncinzi ncaakali kupandulula?

7 Kwiinda mukusololelwa a Magwalo aali boobu alimwi abumboni mbwaakamvwa, Jakobo wakapa muzeezo wakuti: “Aboobo kuyeeya kwangu nkwakuti tutabakatazyi bamasi aabo basandukila kuli Leza, pele atubalembele kuti batantamuke zintu zisofwaazyidwe amituni, bwaamu, zintu zisinidwe alimwi abulowa. Nkaambo kuzwa kaindi bantu bali kukambauka kujatikizya Musa mumunzi amunzi, alimwi mabbuku aakwe alabalwa cakupozya muzikombelo sabata imwi aimwi.”—Mil. 15:19-21.

8 Ciindi Jakobo naakaamba kuti “kuyeeya kwangu nkwakuti,” sena wakali kukosola makani ambweni akaambo kakuti nguwakali sicuuno amuswaangano naa kutondezya nguzu nzyaakajisi kubakwesu bambi ibakaliko? Peepe! Ibbala lyamu Chigiriki lyakabelesyegwa kuti “kuyeeya kwangu” lilakonzya alimwi kwaamba kuti “ndiyeeya kuti” naa “muzeezo wangu ngwakuti.” Jakobo kunyina naakali kukosola makani alikke pe, pele wakali kwaamba buyo mbwaakali kuyeeya kweelana abumboni mbwaakamvwa alimwi ancaakali kwaamba Magwalo kujatikizya makani ngobakali kubandika.

9. Mbubotu nzi bwakazwa mumajwi ngaakaamba Jakobo?

9 Ino majwi ngaakaamba Jakobo akali buti? Kweelede kuti akali kabotu, kayi baapostolo abaalu kumbele bakaabelesya. Ino bakagwasyigwa buti? Munzila imwi, muzeezo wakapegwa ‘tiiwakabakatazya’ Banakristo Bamasi, tiiwakabasinikizya kutobela ncowakali kwaamba Mulawo wa Musa. (Mil. 15:19) Kunze lyaboobo, kusala ikwakacitwa kwakatondezya kuti balaalemeka manjezyeezya aaba Juda Banakristo, balo kwamyaka minji ibakali kulimvwida cantongola matwi ‘mabbuku aa Musa kaabalwa cakupozya muzikombelo sabata imwi aimwi.’b (Mil. 15:21) Kakunyina kudooneka, nzila yakasalwa yakali kuyoopa kuti kube lukamantano akati kaba Juda alimwi a Banakristo Bamasi. Kwiinda zyoonse, cakali kuyoomukkomanisya Jehova Leza, mbwaanga kusala kwakali kweendelana amakanze aakwe. Eelo kaka yakali nzila mbotu yakumana mapenzi aakonzya kunyonganya lukamantano abukkale bwambungano yoonse yabantu ba Leza! Alimwi ncikozyanyo cibotu kaka kumbungano ya Banakristo ibamazuba aano!

Mukwesu Albert Schroeder upa makani amuswaangano wacooko wamasi mu 1998

10. Mbuti Kabunga Keendelezya kamazuba aano mbokatobela cikozyanyo cakabunga keendelezya kamumwaanda wamyaka wakusaanguna?

10 Kweelana ambotwakabandika mucibalo cainda, mbubwenya mbuli kabunga keendelezya kamumwaanda wamyaka wakusaanguna, bamu Kabunga Keendelezya ka Bakamboni ba Jehova mazuba aano balanga kuli Jehova, Mwami wakujulu aansi, alimwi a Jesu Kristo, Silutwe wambungano kujatikizya busolozi boonse buyandika.c (1 Kor. 11:3) Ino eeci cicitwa buti? Mukwesu Albert D. Schroeder, iwakabeleka mu Kabunga Keendelezya kuzwa mu 1974 kusikila naakamanizya mulimo wakwe waanyika mu March 2006, wakaamba kuti: “Bamu Kabunga Keendelezya inga balaswaangana muli Bwatatu, muswaangano wabo ulajalulwa amupailo ikulomba busolozi bwamuuya wa Jehova. Balasolekesya kubona kuti kaambo kali koonse kalanganizyigwa kweelana a Jwi lya Leza Bbaibbele.” Mbubwenya buyo, mukwesu Milton G. Henschel, iwakabeleka kwaciindi cilamfwu mu Kabunga Keendelezya akumanizya mulimo wakwe anyika mu March 2003, wakabuzya basikumanizya cikolo ca Watchtower Bible School of Gilead kkilasi yanamba 101 kuti, “Mwati kuli mbunga iili yoonse aano anyika iijisi Kabunga Keendelezya ikasaanguna kulanga-langa Jwi lya Leza kakatanasala cakucita mumakani aayandika?” Bwiinguzi bulizyibidwe.

“Kutuma Baalumi Basalidwe” (Milimo 15:22-29)

11. Ino kusala kwakabunga keendelezya kwakatumwa buti mumbungano?

11 Kabunga keendelezya mu Jerusalemu kakasala cakucita mumakani aajatikizya kupalulwa. Kutegwa bakwesu mumbungano bazumanane kukamantana, mbungano zyakeelede kuzyibisyigwa kujatikizya kusala ikwakacitwa munzila iilimvwisya alimwi iikulwaizya. Ino eeci cakali kuyoocitwa buti? Cibalo caamba kuti: “Baapostolo abaalu antoomwe ambungano yoonse bakasala kutuma baalumi basalidwe akati kabo kuunka ku Antiokeya antoomwe a Paulo a Barnaba; bakatuma Judasi ooyo iwakali kwiitwa kuti Barsaba antoomwe a Sila, baalumi ibakali kusololela akati kabakwesu.” Kuyungizya waawo, lugwalo lwakalembwa akutumikizyigwa antoomwe abakwesu aaba kutegwa lukaakubalwe mumbungano zyoonse mu Antiokeya, Siriya, alimwi a Kilikiya.—Mil. 15:22-26.

12, 13. Mbubotu nzi bwakajanwa kwiinda mukutuma (a) Judasi a Sila? (b) lugwalo luzwa kukabunga keendelezya?

12 Mbuli “baalumi ibakali kusololela akati kabakwesu,” Judasi a Sila mbabakali kweelela kapati kubeleka kabali baiminizi bakabunga keendelezya. Kwiinda mukutuma baalumi bone, cakalisalede kuti mulumbe ngobakaleta, tiibwakali buyo bwiinguzi, pele kwakali kusala kupya kwakabunga keendelezya. Kubabona cacigaminina “baalumi basalidwe” aaba kwakali kuyooyumya cilongwe cakali akati kaba Juda Banakristo mu Jerusalemu alimwi a Banakristo Bamasi ibakali mumasena aambi. Eelo kaka oobu bwakali bubambe bwaluyando cini-cini! Cakutadooneka bwakakulwaizya luumuno akumvwana akati kabantu ba Leza.

KABUNGA KEENDELEZYA MBOKABELEKA MAZUBA AANO

Mbubwenya mbuli Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna, Bakamboni ba Jehova mazuba aano balasololelwa a Kabunga Keendelezya kabaalumi balyaabide alimwi ibananikidwe amuuya. Bamu Kabunga Keendelezya balaswaangana antoomwe mvwiki amvwiki. Kuyungizya waawo, bamu Kabunga Keendelezya babikkidwe mumakkomiti aaya aali cisambomwe, aimwi kaijisi mukuli wanjiyo uuyigeme.

  • Kkomiti Yabeendelezi, njiilanganya twaambo tubuka munkuta alimwi akubelesya sikapepele ikuti kwayandika kuzyibya bantu makani aaluzi kujatikizya nzyotusyoma. Kuyungizya waawo, ilalanganya makani aantenda zilicitikila, kupenzyengwa alimwi atwaambo tumwi tuyandika kulanganizyigwa cakufwambaana tujatikizya Bakamboni ba Jehova nyika yoonse.

  • Kkomiti Iilanganya Babelesi, ilanganya nzyobayandika kumuuya alimwi akumubili bamikwasyi ya Beteli ibabelekela mumaofesi aa Bakamboni ba Jehova nyika yoonse. Kuyungizya waawo, kkomiti eeyi njiyeendelezya makani aajatikizya kutamba abamwi kubeleka kabali bamukwasyi wa Beteli kumaofesi aamitabi.

  • Kkomiti Iilanganya Zimwaigwa, yeendelezya mulimo wakusimba, kumwaya akutuma mabbuku aamba zyamu Bbaibbele munyika yoonse. Njiilanganya mincini yakusimbila, zintu nzyoijisi anzyoilanganya mbunga ziindene-indene zyalo zibelesyegwa a Bakamboni ba Jehova alimwi amayake aamitabi, kubikkilizya a Maanda aa Bwami a Maanda Aakucitila Miswaangano Mipati. Kunze lyaboobo, kkomiti eeyi njiilanganya mbwaabelesyegwa mali aasangwa kumulimo wa Bwami.

  • Kkomiti Yamulimo, njiilanganya mulimo wakukambauka kubikkilizya amakani aajatikizya baalu mumbungano, balangizi bamabazu alimwi ababelesi baciindi coonse. Kkomiti eeyi njenjiyo iitamba basicikolo ca Gileadi kaijisi makanze aakusitikizya alimwi aakuyumya mulimo wanyika yoonse.

  • Kkomiti Iilanganya Ziyiisyigwa, ilanganya twaambo tubandikwa kumiswaangano yabbazu, yacooko, miswaangano yambungano kubikkilizya akubamba mapulogilamu aamajwi alimwi aamavidiyo. Njiibamba ziyiigwa ku Cikolo ca Gileadi, Cikolo Camulimo Cabapainiya alimwi azikolo zimbi akubamba mapulogilamu aakumuuya aabasikulisungula ibabelekela kumaofesi aamitabi.

  • Kkomiti Iilanganya Zilembwa, njiijisi mukuli wakweendelezya kubamba cakulya cakumuuya mumbungano alimwi akubanamaleya. Kuyungizya waawo, ilaingula mibuzyo iijatikizya Bbaibbele, kulanganya mulimo wakusandulula uucitwa munyika yoonse akuzumizya kuti kulembwe tubbuku twacisobano alimwi amapepa aamakani.

Kabunga Keendelezya katobela busolozi bwamuuya uusalala wa Leza. Bakwesu ibali mukabunga aaka kunyina nobalibona kuti mbabasololi babantu ba Jehova. Muciindi caboobo, mbubwenya mbuli bananike boonse anyika, ‘bazumanana kutobela Mwanaambelele Jesu Kristo kufwumbwa ooko nkwaya.’—Ciy. 14:4.

13 Lugwalo lwakajisi malailile aasalede kuli Banakristo Bamasi ikutali buyo kujatikizya makani aakupalulwa, pele ancobakeelede kucita kutegwa Jehova abafwide luzyalo akubalongezya. Cibeela ciyandika kapati calugwalo cakali kwaamba kuti: “Muuya uusalala alimwi andiswe twasala kutamuyungizizya mukuli aumbi, ccita buyo zintu eezyi ziyandika: kuti muzumanane kutantamuka zintu zituulwa kumituni, bulowa, zintu zisinidwe alimwi abwaamu. Ikuti mwazumanana kuzitantamuka zintu eezyi cakulomya, zinoomweendela kabotu zintu. Kamupona kabotu!”—Mil. 15:28, 29.

14. Ncinzi cipa kuti bantu ba Jehova kabacikonzya kubeleka calukamantano munyika iizwide lwaandaano?

14 Mazuba aano, Bakamboni ba Jehova bainda ku 8,000,000 balikamantene nyika yoonse mumbungano ziinda ku 100,000 alimwi basyoma zintu zikozyenye. Ino bacikonzya buti kukamantana kakuli munyika mazuba aano kuvwulide manyongwe alimwi akwaandaana? Mubwini, lukamantano luzwa kubusolozi bulimvwisya mbwapa Jesu Kristo, Silutwe wambungano kwiinda ‘mumuzike uusyomeka alimwi uucenjede,’ nkokuti Kabunga Keendelezya. (Mt. 24:45-47) Kuyungizya waawo, lukamantano oolu, lulaba akaambo kakuti bakwesu abacizyi munyika yoonse balilyaabide kutobela busolozi buzwa ku Kabunga Keendelezya.

“Bakakondwa Kujatikizya Makani Aayo Aakukulwaizya” (Milimo 15:30-35)

15, 16. Ncinzi cakacitika akaambo kamakani aakupalulwa, alimwi ntwaambo nzi twakapa kuti zintu zicitike boobu?

15 Cibalo camubbuku lya Milimo cilazumanana kwaamba kuti ciindi bakwesu ibakatumwa kuzwa ku Jerusalemu nobakasika ku Antiokeya, “bakabunganya nkamu yoonse yabantu akubapa lugwalo oolu.” Ino bakwesu bakabutambula buti busolozi bwakazwa kukabunga keendelezya? “Nobakamana kulubala, bakakondwa kujatikizya makani aayo aakukulwaizya ooko.” (Mil. 15:30, 31) Kuyungizya waawo, Judasi a Sila “bakaamba makani manji aakukulwaizya bakwesu akubayumya.” Mubwini, aaba baalumi bobilo bakali “basinsimi,” mbubwenya bwakali Barnaba, Paulo, alimwi abamwi ibakali kwiitwa kuti basinsimi, ibbala lyaamba baabo ibakali kwaambilizya naa ikuzyibya kuyanda kwa Leza.—Mil. 13:1; 15:32; Kul. 7:1, 2.

16 Cilalibonya kuti Jehova wakabulongezya bubambe boonse oobu, akupa kuti makani akosolwe munzila mbotu. Ncinzi cakapa kuti makani akosolwe munzila mbotu boobu? Tacidoonekwi buya kuti, mbusolozi bulimvwisya ibwakapegwa aciindi ceelede abamukabunga keendelezya kweelana ancolyaamba Jwi lya Leza alimwi akusololelwa amuuya uusalala. Kuyungizya waawo, ayalo nzila yaluyando alimwi iitondezya kubikkila maano iyakabelesyegwa kuzyibya mbungano kujatikizya kusala ooko, yakagwasya.

17. Ino zyakatalisyigwa buti nzila zimwi zibelesyegwa abalangizi bamabazu mazuba aano?

17 Kutobela bubambe oobu, bamu Kabunga Keendelezya ka Bakamboni ba Jehova mazuba aano, balapa busolozi muciindi ceelede kuciinga cabakwesu munyika yoonse. Ciindi nokusalwa zyakucita, kusala ooko kulatumwa mumbungano munzila iilimvwisya alimwi yacigaminina. Nzila imwi nkwiinda mubalangizi bamabazu. Aaba bakwesu ibalyaabide baleenda kuzwa kumbungano imwi kuya kuliimbi, kabayaabupa malailile aalimvwisya alimwi aakulwaizya. Mbubwenya mbuli Paulo a Barnaba, balabelesya ciindi cinji mubukambausi, “kabayiisya akwaambilizya makani mabotu aa Jehova, antoomwe abamwi banji.” (Mil. 15:35) Mbuli Judasi a Sila, ‘balaamba makani manji aakukulwaizya bakwesu akubayumya.’

18. Mbuti bantu ba Leza mbobakonzya kuzumanana kulongezyegwa a Jehova?

18 Mbuti kujatikizya mbungano? Ncinzi ciyoopa kuti mumbungano zyamazuba aano kuzumanane kuba luumuno alukamantano munyika eeyi iitakamantene? Amuyeeye kuti sikwiiya Jakobo nguwakalemba kuti: “Busongo buzwa kujulu ikusaanguna bulasalala, mpoonya buleta luumuno, bulanyoneka, bulilibambilide kumvwida, . . . Kunze lyaboobo, mucelo wabululami ulasyangwa muluumuno akati kabaabo baleta luumuno.” (Jak. 3:17, 18) Kufwumbwa naa Jakobo wakali kuyeeya izyakacitika amuswaangano mu Jerusalemu naa pe, bwini mbwakuti tatuzyi. Pele kwiinda mukulanga-langa zintu izyakacitika zili ku Milimo caandaano 15, citondezya kuti lilikke nokuli lukamantano alimwi akubelekela antoomwe ndendilyo Jehova nakonzya kulongezya.

19, 20. (a) Mbumboni nzi butondezya kuti kwakali luumuno alukamantano mumbungano yaku Antiokeya? (b) Ncinzi ncobakali kukonzya kucita ba Paulo a Barnaba?

19 Luumuno alimwi alukamantano ilwakali mumbungano yaku Antiokeya lino lwakali kulibonya. Muciindi cakulwana abakwesu bakazwa ku Jerusalemu, ibakwesu bamu Antiokeya bakalumba kapati kuswaigwa a Judasi alimwi a Sila, cibalo caamba kuti: “Nobakakkala kwaciindi cili mbocibede, bakwesu bakalayana ambabo kuti bapiluke muluumuno kuli baabo bakabatumide” nkokuti ku Jerusalemu.d (Mil. 15:33) Tuli masimpe kuti abalo bakwesu bamu Jerusalemu bakakkomana kumvwa nzyobakaamba bakwesu kujatikizya lweendo lwabo. Eelo kaka tulamulumba Jehova kuluzyalo lwakwe lutamani, akuti makanze aabo akazuzikizyigwa!

20 Paulo a Barnaba, balo ibakacaala mu Antiokeya, lino bakali kukonzya kubikkila maano kusololela mulimo wakukambauka, mbubwenya balangizi bamabazu mbobacita ciindi nobaswaya mbungano zili mubbazu lyabo. (Mil. 13:2, 3) Eelo kaka eeci cakali cilongezyo kubantu ba Jehova! Aboobo, mbuti Jehova mbwaakabalongezya basikumwaya aaba basungu? Eeci tuyoocilanga-langa mucibalo citobela.

Mwana abanyina bali kumuswaangano wacooko, balanga mubbuku lyakuti “Questions Young People Ask—Answers That Work.” lya Volume 2

Banakristo bamazuba aano abalo balagwasyigwa acakulya cakumuuya cipegwa abamu Kabunga Keendelezya abaiminizi babo

JAKOBO—“IMUNYINA MWAMI”

Jakobo, imwana wa Josefa a Mariya ngusaanguna kwaambwa akati kabanabokwabo Jesu. (Mt. 13:54, 55) Weelede kuti nguwakali mwana wabili mupati ngwaakajisi Mariya. Jakobo wakakomena antoomwe a Jesu, wakaluuzyi mulimo wakwe, alimwi wakaliizyi “milimo mipati” njaakacita Jesu kufwumbwa naa wakalibonena buya naa pe. Nokuba boobo, ciindi Jesu naakali kubeleka mulimo wakwe, Jakobo alimwi abanabokwabo “tiibakali kumusyoma” mupati wabo. (Joh. 7:5) Alimwi buya ambweni Jakobo awalo wakali kuyeeya mbuli basazinyina Jesu bamwi ibakaamba kuti: “Wasondoka.”—Mk. 3:21.

Jakobo ubala bbuku lyakuvwunga.

Zyoonse eezyi zyakacinca ciindi Jesu naakafwa alimwi akubusyigwa. Nokuba kuti bali botatwe bantu ibajisi zina lya Jakobo mu Magwalo aa Chigiriki, cilalibonya antangalala kuti ooyu Jakobo wakali mwanookwabo Jesu kayi wakalibonya cacigaminina kulinguwe mumazuba aali 40 kuzwa naakabusyigwa. (1Kor. 15:7) Eeci icakamucitikila Jakobo kweelede kuti cakamupa kumuzyiba kabotu mupati wakwe. Kufwumbwa mbocakabede, kakutanainda mazuba aali 10 kuzwa ciindi Jesu naakaunka kujulu, Jakobo, banyina alimwi abanabokwabo bakalibungene muŋanda yamujulu kutegwa bapaile.—Mil. 1:13, 14.

Mukuya kwaciindi, Jakobo wakatalika kulemekwa kapati mumbungano yamu Jerusalemu, mbwaanga kweelede kuti wakali kubonwa kuti mwaapostolo, naa “ooyo wakatumwa,” kumbungano. (Gal. 1:18, 19) Kulemekwa kwa Jakobo kwakalibonya ciindi mwaapostolo Petro naakamana kwaangununwa camaleele, nkaambo wakaambila basikwiiya kuti: “Zintu eezyi mwaambile Jakobo abakwesu.” (Mil. 12:12, 17) Ciindi makani aakupalulwa naakaletwa ‘kubaapostolo abaalu’ mu Jerusalemu, kuboneka kuti Jakobo ngowakali sicuuno amuswaangano ooyu. (Mil. 15:6-21) Alimwi mwaapostolo Paulo wakaamba Jakobo, Kefasi (naa Petro) antoomwe amwaapostolo Johane kuti ‘bakali kuboneka kuti misemu’ mumbungano yamu Jerusalemu. (Gal. 2:9) Nociba ciindi nokwakainda myaka iili mbwiibede kumbele ciindi Paulo naakajokela ku Jerusalemu kuzwa kulweendo lwakwe lwatatu lwabumisyinali, wakaunka “kuli Jakobo, alimwi abaalu boonse bakaliko” kutegwa akabapandulude mbwaakeenda.—Mil. 21:17-19.

Ooyu Jakobo, walo Paulo ngwaakaamba kuti “imunyina Mwami,” kweelede kuti ngowakalemba bbuku lyamu Bbaibbele ilijisi zina lyakwe. (Gal. 1:19) Mubbuku eeli, Jakobo kunyina nalyaamba kuti, mwaapostolo naa kuti mwanookwabo a Jesu pe, pele cakulicesya ulyaamba kuti ‘muzike wa Leza alimwi awa Mwami Jesu Kristo.’ (Jak. 1:1) Mubbuku ndyaakalemba, cakalibonya kuti Jakobo awalo wakali mbuli Jesu caboola kukubikkila maano kuzilenge alimwi abukkale bwabantu. Kutegwa akankaizye kasimpe ikazwa kuli Leza, Jakobo wakali kubelesya zikozyanyo zizyibidwe abantu banji zijatikizya nguzu zyacilengwaleza mbuli, mayuwe aamulwizi aatontwa amuwo, nyenyezi kujulu, kupya kwazuba, kuyuma kwamaluba-luba, mulilo wamusyokwe alimwi akweendelezya banyama. (Jak. 1:6, 11, 17; 3:5, 7) Leza wakamupa kumvwisya bube alimwi akuyeeya kwabantu kwalo kukonzya kugwasya kutegwa tube azilongwe zili kabotu alimwi ziyumu ikuti twalutobela lulayo lwakwe.—Jak. 1:19, 20; 3:2, 8-18.

Majwi aa Paulo aajanika kulugwalo lwa 1 Bakorinto 9:5 apa muzeezo wakuti Jakobo wakalikwete. Bbaibbele talyaambi ciindi alimwi ambolwakabede lufwu lwa Jakobo. Nokuba boobo, sikulemba makani aakaindi mu Juda wazina lya Josephus wakalemba kuti, nokwakainda buyo ciindi cisyoonto kuzwa ciindi mweendelezi wabana Roma Porikiyo Fesito naakafwa mu 62 C.E., alimwi katananjililwa busena asikumulya zina, Albinus, Ananus (naa Ananias) mupaizi mupati “wakalailila babetesi bamu Nkuta Mpati Yaba Juda kutegwa balete muntu wazina lyakuti Jakobo, imunyina a Jesu ooyo iwakali kwiitwa kuti Kristo alimwi abamwi.” Kweelana a Josephus mbwaakaamba, Ananus “wakabatamikizya kutyola mulawo kumane wakabaaba kuti bapwaigwe mabwe.”

a Amubone kabbokesi kakuti “Jakobo—‘Imunyina Mwami.’”

b Cabusongo Jakobo wakaamba kujatikizya malembe aa Musa alo aatakali kubikkilizya buyo Mulawo omwe, pele amilimo ya Leza alimwi akutondezya Kuyanda kwakwe Mulawo kautanabikkwa. Mucikozyanyo, Leza mbwabubona bulowa, bumambe, alimwi akukomba mituni kulalibonya caantangalala mubbuku lya Matalikilo. (Matl. 9:3, 4; 20:2-9; 35:2, 4) Aboobo Jehova wakayubununa njiisyo zibeleka kubantu boonse, kufwumbwa naa mba Juda naa Bamasi.

c Amubone kabbokesi kakuti “Kabunga Keendelezya Mbokabeleka Mazuba Aano.”

d Ma Bbaibbele aabusanduluzi bumbi atondezya kuti mukapango 34, Sila wakasala kucaala mu Antiokeya. (King James Version) Nokuba boobo, kulibonya kuti majwi aaya akayungizyigwa buyo kumbele.

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi