LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w96 2/1 map. 27-32
  • Kukondwa Lino Mane Kukabe Kutamani

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Kukondwa Lino Mane Kukabe Kutamani
  • Ngazi Yamulindizi—1996
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Kuzuzikizigwa Kwasunu
  • Sena Oku Kuzuzikizigwa Kulamujatikizya Andinywe?
  • Kuzuzikizigwa Ikucili Kumbele!
  • Paradaiso Yapilusyigwa!
    Ibusinsimi bwa Isaya Mumuni ku Bantu Boonse-Ibbuku 1
  • Tulijisi Kaambo Ncotweelede Koongolola Cakukondwa
    Ngazi Yamulindizi—1996
  • Sena Bulangizi Bwanu Bwa Paradaiso Kuli Mpobuyeeme?
    Ngazi Yamulindizi—2004
  • Jehova Mbwatugwasya Kuliyumya Kumwi Katukkomene
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2022
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi—1996
w96 2/1 map. 27-32

Kukondwa Lino Mane Kukabe Kutamani

“Amukondwe akusekelela lyoonse nkaambo kaceeci ncinsi lenge, nkaambo ndalenga Jerusalemu, ube cikondelezyo, abantu bawo, babe cibotezyo.”—ISAYA 65:18.

1. Ino mbuti kukomba kwakasimpe mbokwajatikizya muntu omwe-omwe ikwamyaanda yamyaka?

KWAMYAANDA yamyaka bantu batabaliki bajana lukkomano luzwide mukubelekela Leza wakasimpe, Jehova. Davida wali umwi wabaabo ibakakondwa akukomba kwakasimpe. Ibbaibbele liluula kuti iciindi ibbokesi lyacizuminano nolyakaletwa ku Jerusalemu ‘Davida aluzubo loonse lwa-Israyeli bakalonzya ibbokesi lya-Jehova cakuyowela acakulizya mweembo.’ (2 Samuele 6:15) Oku kukondwa mukubelekela Jehova tacili cintu buyo icakacitika kaindi pe. Mulakonzya kuba akwalo andinywe. Nokuba kukondwa kumwi nkomutana bwene mulakonzya kuba aako ino-ino!

2. Kunze lyakuzuzikizigwa kwakusaanguna kwa Isaya caandaano ca 35 kuli bama Juda ibakali kupiluka, mbaani sunu ibajatikizigwa akuzuzikizigwa kumbi?

2 Mucibalo icazwaa kulangwa, twakabandika kuzuzikizigwa kwakusaanguna ikwabusinsimi bukondelezya ibulembedwe mucaandaano 35 ica Isaya. Cililuzi kuti businsimi obu twabwiita kuti mbusinsimi bwakubambulula nkaambo mbombuboobo mbobwakazuzikizigwa kuli bama Juda kaindi. Ikuzuzikizigwa kwambubo sunu takwiindene akwakaindi pe. Munzila nzi? Ikutalikila ciindi cabamaapostolo ba Jesu abambi mu Pentekoste 33 C.E., Jehova walikuyanzana aba Israyeli bakumuuya. Aabo mbantunsi ibakananikwa amuuya wa Leza uusalala, ibali akati kabaabo mwaapostolo Paulo mbati “ba-Israyeli ba-Leza.” (Ba-Galatiya 6:16; Ba-Roma 8:15-17) Amuyeeye alimwi kuti ku 1 Petro 2:9, aaba Banakristo baitwa kuti “musyobo musale, bapaizi bami, cisi cisalala, bantu bavubidwe kuli-Leza.” Petro ulautondezya mulimo upedwe kuli Israyeli yakumuuya: “Mukatondezye milimo iitembaulika yayooyo uwakamwiita kuzwa mumudima akumunjizya mumumuni wakwe uugambya.”

Kuzuzikizigwa Kwasunu

3, 4. Ino ncinzi cakali kutola busena ciindi Isaya caandaano ca 34 noyakazuzikizigwa mumazubaano?

3 Kumatalikilo aamwaanda oyu, kuli ciindi bana Israyeli bakumuuya basyeede ansi nobatakasungweede kwaambilizya mulumbe oyu. Tiibakali kuukkomanina kapati mumuni wa Leza uugambya. Atwaambe bakali mumudima. Ilili elyo? Ino Jehova Leza wakabweza ntaamu nzi?

4 Cakali ciindi ca Nkondo Yanyika ya I, Bwami bwa Leza bwabu Mesiya nobwakazwaa kukkazikwa kujulu mu 1914. Izisi izyakali kugwasigwa abasololi bazikombelo mumanyika aasiyene-siyene, zyakatondezyanya bukali. (Ciyubunuzyo 11:17, 18) Leza wakacikakila limwi eeco ciinga ca Kristendomu yaluleyo mbweena mbwaakacita kucisi ca Edomu icakali kulisumpula. Aboobo makani aalembedwe ku Isaya 34 ayakuzuzikizigwa ku Kristendomu iikozya Edomu. Oku kuzuzikizigwa ikuyakuboola kwiinda mukunyonyoona kwakumanizizya limwi takudoonekwi mbweena buyo mbuli icakacitika kusaanguna kucisi ca Edomu icansiku.—Ciyubunuzyo 18:4-8, 19-21.

5. Ino Isaya caandaano ca 35 yakazuzikizigwa buti mazubaano?

5 Ino mbuti bwalo businsimi ibujanika kucaandaano ca Isaya 35, obo businizya kwaamba makani aakukondwa? Abwalo bwazuzikizigwa sunu. Munzila nzi? Bwazuzikizigwa kwiinda mukwaangulula bana Israyeli bakumuuya kuzwa kubuzike bwamusyobo umwi. Atulange makani aajatikizya zintu izyakacitika kaindi, ezyo izyakabonwa abantu banji ibacipona sunu.

6. Ino nkaambo nzi ncokunga kwategwa bananike bana Israyeli yakumuuya bakaba bazike?

6 Iciindi ca Nkondo Yanyika ya I, bana Israyeli bakumuuya basyeede, ikwaciindi cisyoonto tiibakasalede cakumaninina munzila yakumuuya akulitondezya kuti bacita kuyanda kwa Leza. Bamwi bakali sofwaazidwe anjiisyo zyakubeja alimwi bakaalilwa kwiima kulubazu lwa Jehova ciindi nobakasinikizigwa kugwasyilizya munkondo zyazisi. Ciindi eco cankondo, bakapenzegwa munzila ziindene-indene, mabbuku aabo aajatikizya Bbaibbele akakasigwa mumasena manji. Mpoona bamwi bakwesu ibakali kusololela bakapegwa milandu njobatakacita akwaangwa. Ikulanga musyule, tacikatazyi kubona kuti bantu ba Leza bakali kubaanga mbazike muciindi cakwaanguluka. (Amweezyanisye a Johane 8:31, 32.) Bakali boofwu munzila yakumuuya. (Ba-Efeso 1:16-18) Bakatondezya busyaataambi kumakani aakutembaula Leza, elyo tiibakali kuzyala micelo yakumuuya. (Isaya 32:3, 4; Ba-Roma 14:11; Ba-Filipi 2:11) Sena mwabona ciimo eci mbocikozyenye acabama Juda ibakali bazike mu Babuloni?

7, 8. Ino bakapilusigwa munzila nzi basyeede bamazubaano?

7 Sena Leza wakali kulangilwa kubasiya babelesi bakwe muciimo eco? Peepe, wakali yandide kapati kubapilusya mbweena mbuli bwakasinsima Isaya. Munzila eyi, businsimi mbweena obu mucaandaano ca 35 bwazuzikizigwa mazubaano kwiinda mukupilusya bana Israyeli bakumuuya basyeede kubuvwubi alimwi abuumi buli kabotu muparadaiso yakumuuya. Ku Ba-Hebrayo 12:12, Paulo wakabelesya Isaya 35:3 munzila yacitondezyo, ikusinizya kuti tuliluzi notwaamba kuti icibeela cabusinsimi bwa Isaya cakazuzikizigwa munzila yakumuuya.

8 Inkondo kaimanide, bananike basyeede bana Israyeli bakumuuya mumaambila mbali inga twati, bakazwa mubuzike. Jehova Leza wakabelesya Koresi Mupati, Jesu Kristo kuti abaangulule. Aboobo aaba bananike bakali kukonzya kucita mulimo wakuyakulula mbweena mbuli bwakacita bama Juda bansiku aabo bakapiluka kucisi cabo kuyakuyakulula tempele lini-lini ku Jerusalemu. Kunze lyaboobo aaba bana Israyeli bakumuuya bakali kukonzya kutalika kubelekela, akutalisya paradaiso mbotu kapati yakumuuya, imuunda wa Edeni munzila yacikozyanyo.

9. Ino cakacitika buti mazubaano cintu cili mbuli ceeco icaambwa ku Isaya 35:1, 2, 5-7?

9 Katuyeeya icazwaakubandikwa, atulange caandaano ca 35 ca Isaya tubale kapango 1, alimwi a 2. Ibusena bwakali kubaanga ninkanda bwakatalika ncobeni kusyuuka akutalika kuzyala mbweena mbuli cibanda cansiku ca Saroni. Kuzwa waawo amulange tupango 5 kusika ku 7. Ibananike basyeede, bunji bwambabo ibacipona alimwi ibacisungweede mumulimo wa Jehova asunu, bakajulika meso aabo aakuteelela. Nkabela bakali kukonzya kuteelela kabotu bupanduluzi bwacakacitika mu 1914 alimwi azintu zyakatobela. Alimwi eeci cajatikizya bunji bwandiswe “[toba]nkamu mpati” notulimukubelekela antoomwe abananike basyeede.—Ciyubunuzyo 7:9.

Sena Oku Kuzuzikizigwa Kulamujatikizya Andinywe?

10, 11. (a) Ino kwamujatikizya buti kuzuzikizigwa kwa Isaya 35:5-7? (b) Mulimvwa buti akucinca kwazintu oku?

10 Atwaambe inywebo lwenu. Kamutana talika kuyanzana a Bakamboni ba Jehova, sena mwali kubala Bbaibbele bunji bwaziindi? Naa mwalikucita oobo, ino mwakali kuliteelela kapati buti? Mucikozyanyo, lino mulaazi masimpe kujatikizya bafwu. Ambweni mulakonzya kutondezya muntu zibalo ziyandika mu bbuku lya Matalikilo caandaano 2, Mukambausi caandaano 9, alimwi a Ezekieli caandaano 18 kubikkilizya azibalo zimbi zinji. Ee mulateelela Bbaibbele ncolyaamba kuzintu zinji. Kucuubya-ubya kwaamba inga twati Bbaibbele lyaamba zintu zyamaanu kulindinywe, alimwi mulakonzya kubapandulwida bantu bambi mbuli mbomwacita kale.

11 Pele aumwi wandiswe alibuzye kuti, ‘Ino ndakaziiya buti zintu zyoonse eezi zijatikizya kasimpe kamu Bbaibbele? Kanditaninga talika kwiiya abantu ba Jehova, sena ndalikukonzya kuzijana zibalo zyoonse eezyo? Sena ndalikukonzya kuziteelela, akubona ncozyaamba?’ Kwiingula kwamasimpe nkwakuti, peepe. Taakwe weelede kuyeeya kuti aya majwi ngakumusampula biya pe, pele inga kwaambwa kuti mwakali boofwu kuzibalo eezi abupanduluzi bwazyo. Teensi mbubo sena? Zyakalimo mu Bbaibbele, pele taakwe nomwakali kuteelela ncozyaamba. Ino meso aanu akajaluka buti munzila yakumuuya? Jehova nguwakamugwasya kwiinda mukuzuzikizya Isaya 35:5 kubananike basyeede. Aboobo meso anu akajaluka. Tamucili mumudima pe. Mulakonzya kubona.—Amweezyanisye a Ciyubunuzyo 3:17, 18.

12. (a) Nkaambo nzi ncotunga twaamba kuti ecino tacili ciindi camaleele aakuponya kwakumubili? (b) Mbuti kaambo Kamukwesu F. W. Franz mbokakapa cikozyanyo cakuzuzikizigwa kwa Isaya 35:5 mazubaano?

12 Bantu bayandisya kubala akwiiya Bbaibbele alimwi bazi milimo ya Leza ikuzwa kaindi balizi kuti cino tacili ciindi cakucita maleele aakuponya pe. (1 Ba-Korinto 13:8-10) Aboobo tatulangili kuti Jesu Kristo ulatalika kujula meso aabantu boofwu kusinizya kuti ngu Mesiya, Musinsimi wa Leza. (Johane 9:1-7, 30-33) Nokuba kuponya matwi aabantu batamvwi. Ba Frederick W. Franz ibali akati kabananike alimwi eco ciindi ibakali beendelezi ba Watch Tower Society, bakali kuyanda koofwaala alimwi bakali kubelesya muncini uugwasyilizya kuteelela nobakali kutandila kusika aamyaka ili 100 yakuzyalwa. Ikwamyaka minji tiibaali kukonzya kubala akaambo kameso aatakali kubona kabotu; nokuba boobo nguni wakali kunga wabayeeyela kuti mboofwu naa mbaasyaataambi munzila yaambwa ku Isaya 35:5? Bantu ba Leza nyika yoonse mbwiizulwa balelekwa akaambo kameso aaba Franz aakali kubona kapati munzila yakumuuya.

13. Bapilusigwa munzila nzi bantu ba Leza bamazubaano?

13 Ino lulimi lwanu lwalo mbuti? Ibananike ba Leza ambweni bakali basyaataambi naa bacimuumu iciindi nobakali baange munzila yakumuuya. Pele abaponye buyo Leza, indimi zyabo zyakatalika kwiimba cakukondwa kuzintu nzyobakazi kujatikizya Bwami bwa Leza bwakakkazikwa azintu nzyaakasyomezya kuti uyoocita kumbele aamazuba. Ambweni bamugwasya andinywe kuti lulimi lwanu lwaanguluke. Ino makani aaya aamasimpe aamu Bbaibbele mwakaabandika kapati buti kubantu bambi mumyaka yainda? Cimwi ciindi nomwakali kwiiya, mwakali kuyeeya kuti, ‘ndayanda kwiiya, pele kunyina nondiya kuya kukukanana abantu mbetazi.’ Pele sena taali masimpe aakuti “alulimi lwasyaataambi” ‘lulaimbisya cakukondwa’ lino?—Isaya 35:6.

14, 15. Mbuti banji mbobeenda “Munzila Yabusalazi” mazubaano?

14 Bama Juda bansiku ibakaangululwa kuzwa ku Babuloni bakalijisi musinzo mulamfwu wakupilukila kucisi cabo. Ino eci inga twacikozyanisya anzi sunu? Amulange caambwa ku Isaya 35:8: “Nkabela nkukonya oko kuyooba mugwagwa anzila. Iyootegwa Inzila yabusalazi. Mulinjiyo tamukooyooinda basofweede.”

15 Kuzwa ciindi nobakaangululwa kuzwa mubuzike bwakumuuya, ibananike basyeede aabo lino bayanzene ambelele zimwi zisika kumamiliyoni, bazwa ku Babuloni Mupati, banjila mumugwagwa wacikozyanyo, inzila iisalala iitola kuparadaiso yakumuuya. Tulasola canguzu kuti tukonzye kunjila akukkalilila Munzila eeyi Yabusalazi. Kamuyeeya. Sena bukkale bwanu anjiisyo nzyomutobela lino tazisumpukide kwiinda ciindi nomwakali banyika? Sena tamusoli canguzu lino kutobela zyeelelo zya Leza mubukkale bwanu amukuyeeya kwanu?—Ba-Roma 8:12, 13; Ba-Efeso 4:22-24.

16. Nimpindu nzi nzyotunga twajana kuti katweenda Munzila Yabusalazi?

16 Kufwumbwa kuti mwazumanana kweenda Munzila eeyi Yabusalazi, tamukonzyi kulibilika akaambo kabantu bajisi myoyo yabunyama. Ee, mwalo munyika kuyandika kucenjela nkaambo inga bantu babaanga balakumena buumbulu buya. Mbanji bantu beendelezya bantunyina munzila yabunyama. Pele balo bantu ba Leza tabali boobo pe! Mbomuli akati kabo, mulikwabilidwe. Nokuba boobo Ibanakristoma tabalondokede pe; cimwi ciindi umwi akati kabo ulakonzya kulubizya naa kumunyemya. Pele mulizi kuti ibakwesu tabayandi kumucisa pe. (Intembauzyo 57:4; Ezekiele 22:25; Luka 20:45-47; Incito 20:29; 2 Ba-Korinto 11:19, 20; Ba-Galatiya 5:15) Muciindi caboobo batondezya kuti balamuyanda; balamugwasya; bayanda kubeleka andinywe.

17, 18. Muunzila nzi njotunga twati paradaiso nkoili lino alimwi mbuti eco mbocitujatikizya swebo?

17 Elyo katuyeeya kuzuzikizigwa kwatupango 1 kuyakusikila ku 8, tulalanga caandaano ca 35 ica Isaya. Sena taakwe notwasinizya kuti twajana ciimo icitegwa paradaiso yakumuuya? Peepe, tailondokede—taina pe. Pele masimpe niparadaiso, nkaambo oomu tulakonzya “[ku]bona bulemu bwa-Jehova, bweebesi bwa-Leza wesu” mbweena mbuli bwaamba kapango ka 2. Elyo ncinzi ciccilila? Kapango ka 10 kaamba kuti: “banunwidwe ba-Jehova bayooboola akuza bwiimba kusikila ku-Zioni. Bayooba alukondo lutamani amitwe yabo. Bayoojana lukondo abusekelezi, elyo buusu akutongela zyoonse ziyoocijilila.” Cakutadooneka, ikuzwa nkotwazwa mubukombi bwakubeja alimwi akutobela bukombi bwakasimpe mbwayanda Leza kwatupa kuti tukondwe.

18 Kukondwa kujatikizya kukomba kwakasimpe kwiide kuzumanana kuya ambele, tee kayi? Mulababona bapya kabasanduka akusitikila mukasimpe kamu Bbaibbele. Mulababona bakubusi mumbungano balakomena akuya ambele munzila yakumuuya. Bantu balabbapatisigwa, elyo mulalangilila bantu mbomuzi kababbapatisigwa. Sena otu tatuli twaambo twakukkomanina kapati sunu? Ee cilakkomanisya kubona bantu ibatalika kutola lubazu andiswe mulwaanguluko lwesu lwakumuuya alimwi amuparadaiso!

Kuzuzikizigwa Ikucili Kumbele!

19. Mbulangizi nzi mbotupegwa ku Isaya caandaano ca 35?

19 Twabandika izili ku Isaya 35 alimwi ambozyakazuzikizigwa ciindi cakusaanguna nobakapiluka bama Juda alimwi akuzuzikizigwa kulimukucitika sunu. Pele ooku kuzuzikizigwa takunamaninina pe. Nkokucili. Ooko ikwacaala kujatikizya cisyomezyo ca Bbaibbele ica kupilusigwa kwini-kwini ikwa paradaiso aansi.—Intembauzyo 37:10, 11; Ciyubunuzyo 21:4, 5.

20, 21. Nkaambo nzi ncocili camaanu alimwi ncoceendelana a Magwalo kusyoma kuti kuyakuba kuzuzikizigwa kumbi kwacaandaano ca 35 ca Isaya?

20 Inga tacikoolulama pe kuti Jehova wapa cifwanikiso cibotu caparadaiso pele kuzwa waawo waizuzikizya buyo munzila yakumuuya. Pele tatwaambi kuti kuzuzikizigwa kwakumuuya takujisi mpindu pe. Nokuba kuti paradaiso ini-ini yabambwa, taakwe notunga twaikkomanina kuti akati kabusena obo bweebeka alimwi abanyama batalumi kakuli bantu basofweede munzila yakumuuya, ibalilemeka mbuli banyama bakali. (Amweezyanisye a Tito 1:12.) Ee kuzuzikizigwa kwakumuuya kuleelede kusaanguna nkaambo kwaba nkokuyandika kapati.

21 Nokuba boobo Paradaiso iiboola taikagoleli buyo aazintu zyakumuuya nzyotulaazyo lino alimwi azeezyo izinji kwiinda waawa nzyotuya kujana kumbele aamazuba. Kuli kaambo kapati kakulangila kuzuzikizigwa kumbi alimwi kwini-kwini kwabusinsimi mbuli bwa Isaya 35. Ino nkaambo nzi? Mucaandaano ca 65, Isaya wakasinsima kuti kuyakuba “ijulu pya anyika impya.” Imwaapostolo Petro wakabelesya makani aaya naakali kukanana iciyakutobela buzuba bwa Jehova. (Isaya 65:17, 18; 2 Petro 3:10-13) Petro wakali kwaamba kuti zintu nzyaakaamba Isaya zinooliko ncobeni ciindi kwaakuba “nyika impya.” Eezi zilabikkilizya azintu nzyomuzi kale—kuyaka maanda akukkala mumo; ikusyanga misamu yamisaansa akulya micelo yayo; ikukondwa amilimo yamaanza aanu; ikubona baumpe amwanaa mbelele kabakkala antoomwe; alimwi kakutakwe acintu cikonzya kunyonyoona munyika yoonse mbwiizulwa. Munzila imbi inga twaamba kupona kwaciindi cilamfwu, kuliiba mumaanda, cakulya cinji, mulimo uukkomanisya, alimwi kunooli luumuno akati kabanyama balo-balo alimwi akati kabanyama abantu.

22, 23. Nkaambo nzi ncokuyakuba kukondwa kumbele aamazuba ciindi nociyakuzuzikizigwa caandaano ca 35 icabuku lya Isaya?

22 Sena ikulangila zintu zili boobo takumukondelezyi? Kuleelede nkaambo obo Leza mbwaakatulenga kuti katupona. (Matalikilo 2:7-9) Ino caamba nzi kweelana abusinsimi bwa Isaya caandaano 35 obo mbotuli mukulanga? Caamba kuti tulijisi kaambo kapati kakoongolola cakukondwa. Inkanda zini-zini azimpayuma ziyakusyuuka, kutupa kuti tukondwe. Mpoona bantu bajisi meso aasiya-siya naa aasubila-subila naa aamusyobo umbi pele ibaofweede lino bayakukonzya kubona kabotu alimwi. Ibanakristoma ibajisi matwi aasinkide—notuba ndiswe notutateeleli kabotu, tuyakukonzya kwiiteelela kabotu mizumo. Ino ciyakukkomanisya akaka kubelesya matwi eesu kuteelela Jwi lya Leza kalibalwa akupandululwa alimwi akumvwa muwo nkouunga akati kamasamu, kumvwa mwana kaseka, alimwi amuyuni kalila!

23 Alimwi balema, kubikkilizya abaabo bajisi bulwazi bwakuzimba maulu lino bayakukonzya kweenda kabotu-kabotu kakunyina akupenga. Ino ooko kunooli kulemununwa akaka! Mpoona maanzi ayakukunka munkanda. Tuyakwaabona meenda nkwaayenda, akwaamvwa nkwaavwuuma. Tuya kuunka akujata mweemvwe amatete. Inooli Paradaiso ncobeni iyapilusigwa. Ino mbuti kwalo kukkomana nkutunoojisi akaambo kakutayoowa kuswena munsi asyuumbwa naa munyama umbi buyo iwamusyokwe? Takuyandiki akwaapandulula makani ayo nkaambo toonse twaliyeeyela kale kuti tuli mucilawo eeci cikkomanisya.

24. Nkaambo nzi ncomunga mwaazumina majwi aku Isaya 35:10?

24 Isaya ulatusyomezya kuti: “Banunwidwe ba-Jehova bayooboola akuza bwiimba kusikila ku-Zioni. Bayooba alukondo lutamani amitwe yabo.” Aboobo tulakonzya kuzumina kuti tulijisi kaambo kakoongolola cakukondwa. Kukondwa kuzintu Jehova nzyaatalika kale kubacitila bantu bakwe muparadaiso yesu yakumuuya alimwi akukondwa kuzintu nzyotulangila mu Paradaiso ini-ini yalo iilaafwaafwi kuboola. Kujatikizya bantu bakondwa—ikujatikizya ndiswe—Isaya waamba kuti: “Bayojana lukondo abusekelezi, elyo buusu akutongela zyoonse ziyoocijilila.”—Isaya 35:10.

Sena Mulayeeya?

◻ Muunzila nzi yabili njocazuzikizigwa caandaano ca 35 cabbuku lya Isaya

◻ Munzila yakumuuya, ncinzi cikozyanyaa maleele ngaakasinsima Isaya?

◻ Mbuti mbomwajatikizigwa kukuzuzikizigwa kwabusinsimi obu?

◻ Nkaambo nzi ncotunga twaamba kuti caandaano ca 35 icabbuku lya Isaya citupa bulangizi?

[Cifwanikiso icili apeeji 30]

Nokuba kuti wakali kuyanda koofwaala mumyaka yabucembele bwakwe, Mukwesu Franz wakacili kubona kapati munzila yakumuuya

[Zifwanikiso izili apeeji 31]

Kukomena alimwi akuya ambele munzila yakumuuya kulapa kukondwa

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi