LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w96 4/1 map. 2-5
  • Isita naa Ciibalusyo—Ncili Ncomweelede Kutobela?

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Isita naa Ciibalusyo—Ncili Ncomweelede Kutobela?
  • Ngazi Yamulindizi—1996
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Nkuyakatalikila Isita
  • Kuzilanga Mbwazilanga Leza
  • Nkaaambo Nzi Bakamboni ba Jehova Ncobatasekeleli Isita?
    Mibuzyo Iivwula Kubuzyigwa Kujatikizya Bakamboni ba Jehova
  • Sena Ncobeni Isita Ndipobwe Lyeelede Kusekelelwa a Banakristo?
    Ngazi Yamulindizi—2015
  • Ino Bbaibbele Lyaamba Nzi Kujatikizya Isita?
    Mibuzyo Yamu Bbaibbele Yaingulwa
  • Sena Tuleelede Kusekelela Mazuba Aakulyookezya?
    Ino Ncinzi Cini Bbaibbele Ncoliyiisya?
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi—1996
w96 4/1 map. 2-5

Isita naa Ciibalusyo—Ncili Ncomweelede Kutobela?

MBOKUYOOTUBA-TUBA buyo kujwe mubuzuba bwa April 7, mamiliyoni aabantu ayoobotelwa kusika kwabuzuba bwabo bupati bwakulyookezya mumwaka—ibwa Isita. Kuli ciindi izina eli nolyakali kwaamba mazuba aali 120 aamapobwe akuliimya alo aakali kutalika abuzuba bwakulyookezya butegwa Septuagesima akumana abuzuba butegwa mbwa Butatu Busaante. Sunu eli zina lyaamba buzuba bomwe buyo ibwiibalukwa kubuka kwa Jesu—Insondo ya Isita.

Pesi kumangolezya ainda munsondo njeena, kunooli kwaswaangana mamiliyoni ambi kukusekelela Ciibalusyo calufwu lwa Kristo, calo ciitwa akuti Mulalilo wa Mwami. Nciyanza Jesu lwakwe ncaakatalisya mubusiku bwakwe bwamamanino ansi. Amane wakati kubaapostolo bakwe: “Amukacite obo kuti mukandiyeeye.”—Luka 22:19.

Ncili awa ncomweelede kutobela?

Nkuyakatalikila Isita

Izina lya Isita, ilibelesyegwa mumanyika manji, talijanwi pe mu Bbaibbele. Ibbuku litegwa Medieval Holidays and Festivals lilatwaambila kuti “buzuba obu bwakulyookezya bwakaulikwa Leza wacihedeni Mukaintu iwakubucedo alimwi Wacilimo, Eostre.” Ino walo oyu leza mukaintu wakali ni? “Kweelana abwaamba twaano twabansiku, Eostre nguwakajula manjililo aaku Makkalilo aabasikalumamba bafwa munkondo kutegwa walo atambule Baldur, walo wiitwa kuti ngu Leza Uutuba, nkaambo kabusalali bwakwe alimwi a Leza Wazuba nkaambo nkumo yakwe njiyakali kumunikila bantu,” mboliingula Ibbuku Lina America Ilya Mazuba. Lilayungizya akuti: “Tacidoonekwi pe ikuti Cikombelo nocakatalika-talika cakaiya zilengwa zyaciindi zyabuhedeni akuzipa bupanduluzi Bunakristo. Mbokunga kusekelela kwa Eostre kwakali kwakusekelela kusyuuka kwabuumi bwazintu icilimo, cakali cuuba-uba ikucita kuti kube kusekelela kwakubuka kwa Jesu, walo ngobakali kukambauka.”

Ooku kwiiya kulatondezya mbozyakanjila zilengwa zya Isita mumanyika amwi, mbuli mayi aa Isita, tusulwe twa Isita, amabbaanzi apya aalaa mpanda. Ikwaamba cilengwa cakujika mabbaanzi apya aalaa mpanda, “alo aakali kusiya-siya atala mpaakazekaudwe . . . mpanda,” ibbuku litegwa Easter and Its Customs [Isita Aziyanza Zyayo] lyaamba kuti: “Impanda cakali cintu ciiminina zyabuhedeni kaindi kiitana kujana bupanduluzi butamani muzintu zicitika lya Good Friday, alimwi cinkwa amakkekke aalo zimwi ziindi akali kuzekaulwa anjiyo ciindi nobwatakaningasika Bunakristo.”

Mu Magwalo kwiina mpozyaambwa zintu ezi, alimwi nobuba bumboni bwakuti basiciiya ba Jesu bakusaanguna kuli mbobakali kuzizumina. Atwaambe kuti mane mwaapostolo Petro utwaambila kuti ‘tuyandisye mukupa wamuuya uutavwelwi acintu, kuti tukomene anguwo mulufutuko.’ (1 Petro 2:2) Elyo nkaambo nzi zikombelo zya Kristendomu ncozyakaiya zitondezyo zilibonya buya kuti nzyabuhedeni kuti zibe muzizumino amicito yabo?

Ibbuku litegwa Curiosities of Popular Customs [Kutalondoka Kwaziyanza Zidumide] lilaingula kuti: “Yakali nenzila ini-ini ya Cikombelo cakaindi ikupa bupanduluzi bwa Bunakristo kuziyanza zyabuhedeni izipati eezyo zyatakali kukonzyeka kulesya. Yalo Isita yakali nguba-uba bumbi kwiisandula. Kukondwa kupasula kwazuba lini-lini, alimwi akusinsimuka kwazintu zyaanyika kuzwa mulufwu lwamupeyo, kwakazooba kukondwa kubuka kwa Zuba lyabululami, ciindi Kristo naakabusigwa kuzwa mucuumbwe. Iziyanza zimwi zyabuhedeni izyakali kucitika mubuzuba bwa May 1 zyakalonzegwa kutegwa zyeendelane akusekelela kwa Isita.” Muciindi cakuzyeeleba ziyanza abumpiyompiyo bwamasalamuzi ibwabuhedeni, basololi babukombi bakazilekelela akuzipa “bupanduluzi Bunakristo.”

‘Sena ino kuli mbocilubide eco na?’ ndiza obu mbomunga mweezeezya. Bamwi tabaciyeeyi boobo pe. “Iciindi bukombi buli mbuli bwa Bunakristo nobusika kubantu bambi, bulaiya alimwi ‘akubbapatizya’ zimwi ziyanza zyabo izizwa mubukombi bwaciindi,” mbwaakaamba Alan W. Watts, mufwundisi wacikombelo ca Episcopal mubbuku lyakwe litegwa Easter—Its Story and Meaning [Isita—Kaano Kanjiyo Abupanduluzi]. “Bulasalaula ziyanza izibaanga ziiminina njiisyo nzizyonya zitamani iziyiisyigwa a Cikombelo akuzinjizya-njizya mutumpiyompiyo twamisa zyamumasena omo.” Ikwalo kuti cikombelo cabo cakaziiya ziyanza ezi akuzibelesya kuba zintu zisalala, nkokupa kuti bantu banji kabazizumina. Pele mibuzyo mipati ili mukweelebwa. Ino Leza ulimvwa buti aziyanza ezi? Sena utupede busolozi bwakutobela kumakani aya?

Kuzilanga Mbwazilanga Leza

“Buzuba bwa Isita, Ipobwe lya Kubuka kwa Mwami Wesu, nkokusekelela kupati kwa Cikombelo ca Bunakristo,” mbwaakaamba Christina Hole mubbuku lyakwe litegwa Easter and Its Customs [Isita Aziyanza Zyayo]. Abambi balembi balazuminizya. “Taakwe buzuba bwakulyookezya naa kusekelela mumwaka wa Bunakristo ibukonzya kweelana kulemekwa abwa Nsondo ya Isita,” mbwaakacibona Robert J. Myers mubbuku lyakwe litegwa Celebrations [Zyakusekelela]. Pele eco cileta mibuzyo imwi. Kuti naa kusekelela kwa Isita kacili cintu cipati boobo, nkaambo nzi mu Bbaibbele ncomutakwe malailile eeni-eni aakuti kucitwe? Sena kuli aalembedwe ikuti basiciiya ba Jesu bakusaanguna bakacitobela ciyanza ca Nsondo ya Isita?

Takuli kuti Bbaibbele talipi busolozi bwaceelede aciteelede kusekelela. Leza wakaagama buya makani aya kuciinga cabana Israyeli bansiku, alimwi mbuli mbukwabonwa musule, malailile eni-eni akapegwa ku Banakristo aakuti bazumanane kunootobela ciyanza ca Ciibalusyo calufwu lwa Kristo. (1 Ba-Korinto 11:23-26; Ba-Kolose 2:16, 17) Ikumwaya kumwi kwakainda ikwa Encyclopædia Britannica kulatwaambila kuti: “Taakwe citondezyo cakusekelela kwa Isita mu Cizuminano Cipya pe, nomuba mumalembe aabamaapostolo Bamafwala. Ikusetekana kwaziindi zimwi ncintu catakaliwo pe mumizeezo ya Banakristo bakusaanguna. . . . Naba lwakwe Mwami nobaba baapostolo bakwe, taakwe wakalailila kusekelela oku naa kumbi kuli koonse.”

Bamwi bayeeya kuti kukondelezya kwaziyanza ezi alimwi alukkomano ndozileta lulazulila kupa kuti zyeelele kuzisekelela. Pesi inga twakonzya kujana ciiyo kuciindi ciya bana Israyeli nobakaiya ciyanza cina Egepita cabukombi akucuulika limbi zina kuti “[nd]ipobwe lya-Jehova.” Abalo “bakakala kukulya akunywa, alimwi bakanyampuka kukusobana.” Pele micito yabo yakamunyemya cini-cini Jehova Leza, eelyo wakabasubula cibyaabi.—Kulonga 32:1-10, 25-28, 35.

Ijwi lya Leza lilasalala loko. Kwiina nokunga kwaba kwaabilana akati “[ka]mumuni” wazizumino zini-zini alimwi “[a]mudima” wanyika ya Saatani; kwiina nokunga kwaba “kuzuminana” akati ka Kristo abukombi bwabuhedeni pe. Tulaambilwa kuti: “Nkaambo kaako amuzwe akati kabo, mupambukane, mbwaamba Jehova. Mutaampi cintu citasalali, nenzoomutambula.”—2 Ba-Korinto 6:14-18.

Mbokunga kulaililwa buyo ciyanza ca Ciibalusyo—kutali Isita—mu Bbaibbele ku Banakristo, cileelede kusekelelwa. Aboobo mbuti mbotunga twacisekelela cakweelela?

[Cifwanikiso icili apeeji 5]

“Ipobwe lya-Jehova” ilya bana Israyeli lyakamunyemya loko Leza

[Nkotwakajana cifwanikiso icili apeeji 2]

Caatala: M. Thonig/H. Armstrong Roberts

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi