LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w97 6/1 map. 3-4
  • Nkwanzi koonse oku Kusisikizya?

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Nkwanzi koonse oku Kusisikizya?
  • Ngazi Yamulindizi 1997
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Iciindi Kusisikizya Nocili Citondezyo Cantenda
  • Ino Ncinzi Ncobacita Lino?
  • Izili Mukati
    Sinsimuka!—2018
  • Maseseke Aatukkomanisya Kuzyiba
    Amubayiisye Bana Banu
  • Imaseseke Ngobateelede Kusisa Ibanakristo!
    Ngazi Yamulindizi 1997
  • Kusisikizya—muzina lya Mwami
    Ngazi Yamulindizi 1997
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi 1997
w97 6/1 map. 3-4

Nkwanzi koonse oku Kusisikizya?

“KWIINA cintu cilema mbuli maseseke.” Naa twaambe kuti mbokaamba oobo kaambyo kamwi kaci French. Sena ndiza nkakaambo aaka ncotulimvwa kabotu ciindi notuziba maseseke pele zimwi ziindi ncotutyompwa kuti takukonzi kwaakanana? Nokuba boobo, myaanda yamyaka yoonse eyi yainda bantu banji bali kukuzumina kusisikizya, kabalibunga-bunga mutukamu twamaseseke itwakugwasyanya kusika amakanze amwi caantoomwe.

Akati katubunga twamaseseke tutaanzi kwakali tubunga twabukombi bwamasalamuzi mu Egipita, mu Helena alimwi amu Roma. Kumbele tumwi akati katootu tubunga twakakuzwa kubukombi akulinjizya-njizya mumapolitikisi, muzyamakwebo anomuba mubukkale bwamubuleya. Mucikozyanyo nokwakatalika mbunga zyamakwebo ikaindi mu Europe, basimbunga eezi bakasala kusisikizya kutegwa bakwabilile lubono lwabo.

Tubunga twamaseseke mazubaano kanjikanji twali kubambilwa twaambo tuya kwamoonga, ambweni imakanze aajatikizya “banamaleya akupa lugwasyo” mbuli bwaamba Encyclopædia Britannica, alimwi a “kucita milimo yaluzyalo ayalwiiyo.” Tumwi tubunga twamisela, mbuli mbunga zyabakubusi, tubunga twabukkale bumwi, alimwi ankamu zimbi inga nzyamaseseke, naa ambweni nkobuli mbozisisikizya bumwi. Kanjikanji inga tukamu ootu tatukwe bubi pe, inga bantu bantuto cibabotelezya buyo kusisikizya. Ibumpiyompiyo bwamaseseke ibwiindwa akunjila bulaininizya alimwi bulaciyumya cilongwe alukamantano. Basimbunga balalimvwa kuti abalo kuli nkobabalilwa alimwi akuti kuli ncobabelekela. Kanjikanji tubunga twamaseseke twamusyobo oyu inga taakwe mbotunga twabacisa bantu bambi. Ibantu bali anze nobataazibi maseseke inga taakwe penzi lilangilwa.

Iciindi Kusisikizya Nocili Citondezyo Cantenda

Tatuli toonse tubunga twamaseseke itweelene kukusisikizya. Pele ooto itunga tujisi “maseseke mukati kamaseseke,” kuli imwi ntenda njotujisi mbuli mboyaamba Encyclopædia Britannica. Ilapandulula kuti “kwiinda mukubelesya mazina aambali, misunko naa kuyubulwidana,” inkumekume zyakabunga ako “zilalizandula,” kutegwa zinyomenezye “baya bacili bantu buyo mulinkako kuti basolekesye buyandika kutegwa basike kukuba nkumekume abalo.” Intenda iili mutubunga ootu ilalibonya kabotu-kabotu. Aabo bantuuntu buyo balakonzya kabatakwe ancobazi pe kujatikizya makanze eeni-eni aambunga eyo, mbokunga tabanasika aciimo eeco cakuyubulwidwa. Ncintu cuuba ikunjila munkamu iilaa makanze alimwi anzila zyakwaasika nzyotabwene kabotu eelyo nzyonga tozumini pe. Pele muntu iwanjizigwa kale munkamu iili boobu ulakonzya kuti kumbele caakumuyumina ikulyaangulula; kabaanga waangidwe nketani buya yamaseseke.

Pesi maseseke alaindila kutondezya ntenda ikuti kakamu aako kakalaa makanze aatazuminani amulawo naa aakusotoka mulawo aboobo kalasola kulisisa kuti katazibwi akuti nkokali. Antela kuti kakazizilwe kuti nkokali, kalasola kusisa kuti mbaani bantu bankako alimwi amakanze aankako aampoona-mpoona. Oobu mbocibede kutubunga twazigwebenga zyaluciso antela twabama terrorist itutasayi twalo itwiitilimuna nyika kwiinda muluciso lwato.

Ee, kusisikizya kulakonzya kubaa ntenda, koonse kumuntu omwe-omwe alimwi akubuleya boonse. Amuyeeye buyo tubunga twazigwebenga twabakubusi twalo itulwana bantu batakwe akaambo, imbunga zyazigwebenga zisisikizya mbuli iitegwa Mafia, itubunga tuyiisya kuti mukuwa nguuinda mbuli kategwa Ku Klux Klan,a twalo tatwaambwi akwaambwa itubunga twazigwebenga zyaluciso mumanyika-manyika twalo ituzumanana kutyompokezya micito yakuleta luumuno akuliiba munyika.

Ino Ncinzi Ncobacita Lino?

Kumyaka yakuma 1950, akaambo ka Nkondo Yakukongana akati kamasi aakumbo alimwi aakujwe, kwakabuka tubunga twamaseseke muzisi zili mbozibede zyaku Western Europe itunga twaba ngomusemu wakweendelezya bukwabilizi kuti bana Soviet Union baba nobasoleka kulwana Western Europe. Mucikozyanyo, kweelana abwaamba pepa lyamakani lyaku Germany litegwa Focus, kwakabambwa “madepo aazilwanyo aali 79” mu Austria muciindi eco. Taali oonse masi aaku Europe aakazi akuti nkotuli tubunga ootu. Ipepa limwi lyamakani lyakaamba masimpe kumatalikilo aamyaka yakuma 1990 nilyakati: “Takuzizilwe akuti naa tuli tongaye tubunga ootu ituciliwo asunu akuti naa ncinzi ncotunga tunoocita sunu.”

Ee, ncobeni. Aa nguni uunga waziba masimpe kuti naa tubunga twamaseseke tuli boobu tuli tongaye aciindi nciconya cino twalo itunga tunoojisi ntenda mpati kwiinda mbotunga twayeeyela?

Bupanduluzi buyungizidwe

a Aaka kabunga kaku U.S. kacizumanana ambazu zimwi zyabukombi zyatubunga twakaindi kwiinda mukubelesya ciingano ciyaka mulimo ikwiiminina nkako. Musule omu, aaka kabunga kali kulwana nkondo zyamasiku ibantu bankako kabasamide zikobela zilamfwu amilembo iituba kabayaabutondezya bukali bwabo kubantu basiya, ba Katolika, ba Juda, alimwi abamuzwakule, alimwi ambunga zitambula matongoosi aababelesi.

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi