“Jehova Takooyoosowa Bantu Bakwe”
“Mapenzi aamululami manji loko, pele Jehova ulamuvuna kuli oonse buyo.”—INTEMBAUZYO 34:19.
1, 2. (a) Ino Jehova wabalongezya buti bantu bakwe sunu? (b) Ino Banakristo banji balaa bukkale buli buti, alimwi mibuzyo nzi iibuka?
IKUZUZIKIZYA businsimi bwa Bbaibbele, bakombi ba Jehova bakkala muparadaiso yakumuuya. (2 Ba-Korinto 12:1-4) Bakamboni ba Jehova bazulilwa kunkamu yamasi aandeene-andeene iizibwa kwiinda muluyando alukamantano. (Johane 13:35) Balakkomana aluzibo lwini-lwini lwakasimpe ka Bbaibbele alimwi luzwide. (Isaya 54:13) Balamulumba Jehova nkaambo wabapa coolwe cakuba beenzu mutente lyakwe lyakumuuya!—Intembauzyo 15:1.
2 Nokuba kuti boonse mumbunga ya Jehova balakkomana akaambo kakuzwidilila munzila yakumuuya, bamwi baboneka kuti balapona muluumuno akuliiba kuli mbokubede kakuli bamwi balaa mapenzi aandeene-andeene. Banakristo banji bajanika mubukkale bweetezya kapati kwaciindi cilamfwu alimwi kakutalangilwi akuti inga kwaba lugwasyo cakufwambaana pe. Ikutyompokelwa kulalangilwa mubukkale buli boobu. (Tusimpi 13:12) Sena mapenzi mbumboni bwakuti Leza takkomene? Sena Jehova upa lukwabililo lwaalubazu ku Banakristo bamwi kakuli bamwi ulabasowa?
3. (a) Sena Jehova nguuleta mapenzi aapenzya bantu bakwe? (b) Ino nkaambo nzi nobaba bakombi ba Jehova basyomeka ncobapenga mbuli bantu boonse?
3 Ibbaibbele lilaingula ategwa: “Na muntu watepaulwa, ataambi kuti, Ndatepaulwa kuli-Leza, nkaambo Leza tatepauliki kucibi, alimwi walo mwini tatepauli muntu pe.” (Jakobo 1:13) Jehova Mukwabilizi alimwi Mugwasyi kubantu bakwe. (Intembauzyo 91:2-6) “Jehova takooyoosowa bantu bakwe.” (Intembauzyo 94:14) Eci tacaambi kuti bakombi basyomeka tabanooli amapenzi pe. Bweende bwazintu buliko lino bweendelezyegwa abantu bakazyalwa kabatalondokede. Ibanji mbaasilucengo alimwi bamwi mbabyaabi cakumaniina. Kunyina akati kabo basyoma muli Jehova kuti abape busongo. Eci cileta kupenga kunji kubantu. Ibbaibbele lilacisalazya kuti talili lyoonse bantu ba Jehova nobakonzya kuzyeeleba zintu zyuusisya zicitika akaambo kakutalondoka abubi bwabantu.—Incito 14:22.
Banakristo Basyomeka Balakulangila Kupenga
4. Ncinzi ncobakonzya kulangila Banakristo kufwumbwa buyo kuti kabacili mubweende obu bwazintu alimwi nkaambo nzi?
4 Nokuba kuti tabali banyika, basikutobela ba Jesu bakkala mukati kabweende obu bwazintu. (Johane 17:15, 16) Mu Bbaibbele Saatani ulaambwa kuti ngueendelezya nyika. (1 Johane 5:19) Aboobo Banakristo boonse balakonzya kulangila mapenzi mapati kufumbwa ciindi. Kayeeyede makani ayo, mwaapostolo Petro waamba kuti: “Amulibatamike akucenjela, nkaambo sinkondonyoko Saatani uleendeenda mbuli syuumbwa wabutambo akuya buyandaula ngwati lume. Amulwane anguwe, mube bayumu mulusyomo, nkaambo mulizi kuti mapenzi aya ngaonya alasikila kubunyina bwanu bwakumasi oonse.” (1 Petro 5:8, 9) Inzya, bunyina boonse bwa Banakristo bulalangila kupenga.
5. Jesu wakacisalazya buti kwaamba kuti Banakristo basyomeka bayoojana zintu zikatazya mubuumi bwabo?
5 Nokuba kuti tulamuyanda kapati Jehova alimwi akusyomeka kunjiisyo zyakwe, tuyoojana zintu zyuusisya mubuumi. Wakacisalazya eci Jesu mucikonzyanyo cakwe cilembedwe kuli Matayo 7:24-27, kwalo nkwaakatondezya kwiindana akati kabaabo baswiilila majwi akwe abaabo bataswiilili. Basiciiya bamvwida wakabakonzyanisya amuntu uucenjede wakayaka iŋanda yakwe atala amwala. Aabo bataswiilili majwi akwe wakabakonzyanisya aa muntu mufubafuba iwakayaka iŋanda yakwe amuse. Noyakawa mvula mpati, iŋanda yakayakwa atala amwala njeyakacaala. Amubone kuti kuŋanda yamuntu uucenjede, “yakawa imvula, milonga yakapaya, amyuuwo yakaunga, yakauma aŋanda eyo, nekubaboobo teeyakawa pe.” Jesu taakasyomezya kuti muntu uucenjede unooli muluumuno akuliiba lyoonse pe. Muciindi caboobo ikucenjela kwamuntu kwakali kumupa kulibambila kukonzya kulikwabilila kumvula mpati. Muzeezo uukonzyenye ulaambwa mucikonzyanyo camusyangi. Mwalo Jesu ulapandulula kuti nobaba bakombi basyomeka ibalaa “moyo mubotu uululeme” balakonzya “bazyala micelo calunamba.”—Luka 8:4-15.
6. Mucikonzyanyo ca Paulo caziyasyo zitapyi kumulilo, mbaani basunkwa mumulilo?
6 Naakali kulembela bana Korinto, mwaapostolo Paulo wakabelesya masendekela ikutondezya mbokuyandika kubaa ziimo zili kabotu izinga zyatugwasya kuliyumya mumasunko. Iziyasyo zili boobu zitapyi kumulilo zili mbuli ngolida, nsiliva, alimwi amabwe aabalangala zileendelana aziimo zyabunaleza. (Amweezyanisye Tusimpi 3:13-15; 1 Petro 1:6, 7.) Pele tumpenda twakunyama tukonzyanisigwa aziyasyo zikonzya kupya. Mpoona Paulo ulaamba: “Pele milimo yaumwi aumwi iyoobonwa mbwiibede. Buzuba bwalubeta mbobuyooitondezya mbwiibede, nkaambo obo buzuba buyooca amulilo, nkabela mulilo uyoosunka milimo yaumwi aumwi mbwiibede. Muntu umwi aumwi uuyokokelwa milimo yakwe njayaka alinjiyo uyootambula bulumbu.” (1 Ba-Korinto 3:10-14) Awa alimwi Bbaibbele lilapandulula kuti toonse cakutadooneka tuyoosunkwa munzila iibee njamulilo.
7. Kweelena a Ba-Roma 15:4, mbuti mbwaanga atugwasya kuliyumya mumasunko Magwalo?
7 Kuli zibalo zinji mu Bbaibbele zya babelesi ba Leza basyomeka balo bakaliyumya mumapenzi, zimwi ziindi kwaciindi cilamfwu. Pele Jehova kwiina naakabasowa pe. Kulalangilwa kuti mwaapostolo Paulo wakali kuyeeya zikonzyanyo zyamusyobo ooyu naakati: “Makani aali boobo aakalembwa kalekale, nkukwiiya kwesu nkwaakalembelwa, kuti kubukakatilo akubukombelezyo bwamalembe tujane bulangizi bwakutontozya moyo.” (Ba-Roma 15:4) Amulange zikonzyanyo zyabaalumi botatwe balo bakali aacilongwe cibotu a Leza pele kumwi bakapenga muzintu zinji.
Nzyotwiiya Kuzwa Kuzibalo Zyamu Bbaibbele
8. Ncinzi Jehova ncaakazumizya kuti cicitike kuli Josefa alimwi kwaciindi cilamfu buti?
8 Josefa mwanaa Jakobo wakali kuyandwa kuli Jehova kuzwa kubwana. Nokuba boobo, kakunyina aancaakabisya wakapenga mapenzi manji. Wakabbigwa akupenzyegwa calunya kubanabakwabo basankwa. Wakaulisigwa mubuzike kucisi ceenzu kwalo nkwaakabejelezyegwa akubikkwa “muntolongo.” (Matalikilo 40:15) Oomo “bakaanga maulu aakwe muziliba, kaangidwe insimbi.” (Intembauzyo 105:17, 18) Kakunyina kudooneka, mukati kabuzike bwakwe alimwi antolongo, Josefa wakalomba Jehova cakwiindulula kuti aangululwe. Pele kumana kwamyaka iili 13, nokuba kuti wakalikuyumizigwa a Jehova munzila zyaandeene-andeene, wakali kubuka lyoonse cifwumofwumo kali muzike naa sintolongo.—Matalikilo 37:2; 41:46.
9. Ncinzi ncaakaliyumya Davida kwamyaka minji?
9 Kaambo kamwi kakonzyenye nkakaako ka Davida. Ciindi Jehova naakali kusala mwaalumi uuelede iwakulela Israyeli wakati: “Ndijene Davida, mwana wa-Jese, mwaalumi wakumoyo wangu.” (Incito 13:22) Nokuba kuti wakali kuyandwa Davida kuli Jehova, wakapenga kapati. Naakali kukanzigwa kujaigwa, kwamyaka minji wakayuba munkanda, mumpangala, mumpako alimwi amucisi ceenzu. Mbwaakali kuvwimwa mbuli munyama wamusokwe, wakatyompwa alimwi akuyoowa. Nokuba boobo, kwiinda munguzu zya Jehova wakaliyumya. Davida wakalulamika naakali kwaamba zyakamucitikila ategwa: “Mapenzi aamululami manji loko, pele Jehova ulamuvuna kuli oonse buyo.”—Intembauzyo 34:19.
10. Mapenzi nzi aainda kubija aakasikila Naboti amukwasyi wakwe?
10 Mumazuba aamusinsimi Eliya, kwakali buyo bantu bali 7,000 mucisi ca-Israyeli batakaninga mufwugamina leza wakubeja Baala. (1 Bami 19:18; Ba-Roma 11:4) Naboti, uulangilwa kuti wakali akati kabaaba, wakeendelezyegwa munzila iitaluleme. Wakasampaulwa kwiinda mukubejelezyegwa kuti watukila Leza amwami. Nobakamubikka kaambo akumujana kuti ulaa mulandu, kwiinda mukulaililwa amwami wakaambilwa kuti ulajaigwa kwiinda mukufwuswa mabwe abulowa bwakwe bukantwakilwe ababwa. Abana bakwe bakajaigwa! Pele wakanyina mulandu. Ibakali bakamboni bakwe bakali kubeja. Zyoonse ezi zyakatalikwa aa Mukaintu wa Mwami, Jezebeli kutegwa mwami abweze muunda wamisaansa wa Noboti.—1 Bami 21:1-19; 2 Bami 9:26.
11. Ncinzi ncatwaambila mwaapostolo Paulo kujatikizya baalumi abanakazi basyomeka bamuciindi ca Bbaibbele?
11 Josefa, Davida alimwi a Naboti mbatatu buyo akati kabaalumi abanakazi banji basyomeka ibaambidwe mu Bbaibbele ibakapenga. Mwaapostolo Paulo wakalemba makani aababelesi ba Jehova kuzwa kaindi. Mulingayo wakaamba baabo “bakali kudinkaulwa akukwabbaulwa, ncobeni bakapenzegwa kunkeetani akukwaangwa muntolongo. Bakali kufuswa mabwe, bakali kukosolwa akati, bakali kusunkwa, bakali kujazigwa mapanga. Bakali kuya butuntulika akudabila masalu aambelele ampongo, bakali kweenda kaumbaumba akufwabizigwa akugutaikwa. Inyika teeyakabeelede. Bakali kuya bupobaila munkanda amumalundu, limwi bakali kuya butuntumana mumampangala amumadindi.” (Ba-Hebrayo 11:36-38) Pele Jehova taakabasowa pe.
Jehova Ulabalanganya Aabo Bapenga
12. Mapenzi nzi amwi ngobapenga Bakamboni ba Jehova sunu?
12 Ino mbuti bantu ba Jehova sunu? Katuli mbunga tulakonzya kusyoma bukwabilizi bwa Leza akwiinda kabotu-kabotu mumazuba aamamanino alimwi amapenzi mapati. (Isaya 54:17; Ciyubunuzyo 7:9-17) Nokuba boobo, umwi aumwi ulayeeya kuti “ziindi zyalufu azyamapenzi” zilabasikila bantu boonse. (Mukambausi 9:11) Sunu kuli Banakristo basyomeka banji ibapenga. Bamwi balaliyumya mubucete butaambiki. Ibbaibbele lyaamba “bamusyaala abamukabafu” Banakristo balo bali mumapenzi. (Jakobo 1:27) Bamwi balapenga akaambo kantenda zyacilengwaleza, inkondo, milandu, kutabelesya nguzu munzila yeelede, kuciswa alimwi alufwu.
13. Mbuyumuyumu nzi bwakaluulwa lino-lino?
13 Mucikonzyanyo, mumalipooti aangawo aamu 1996 aakatumwa ku Kabunga Keendelezya ka Bakamboni ba Jehova, imaopesi aamitabi aa Watch Tower akaluula kuti bamwi bakwesu abacizi balapenga kwiinda mukubikkwa mu ntolongo imutako bukkale buli kabotu akaambo buyo kakukakatila njiisyo zya Bbaibbele. Imbungano zyotatwe zyamucisi cimwi caku South America zyakamanisigwa ciindi nkamu zyabasikalumamba nozyakasinikizya myaanda ya Bakamboni kuzwa mubusena obo. Mucisi cimwi caku West Africa, Bakamboni bamwi bakajatikizyigwa mukulwana kwabasicisi bakajaigwa. Mucisi cimwi caku Central America ibukkale bwabakwesu bamwi bwakubula mali ibuliko kale bwakaindizigwa ciindi nokwakasika mvula mpati yakajisi aluwo lunji. Mumasena amwi bucete alimwi akuceya kwazyakulya mwaatali mapenzi aakatazya, izintu zibi ziyunga zilakonzya kucesya lukkomano lwabamwi. Banji batyompokelwa akaambo kabukkale bwasunu bukatazya. Kakuli bamwi balakonzya kulimvwa kutyompwa ciindi nobakambauka makani mabotu aa Bwami akaambo kabuleya butabikkili maanu.
14. (a) Ncinzi ncotwiiya kuzwa kucikonzyanyo ca Jobu? (b) Muciindi cakuyeeya munzila iitaluzi, ncinzi ncotweelede kucita notutyompokelwa?
14 Bukkale buli boobu tabweelede kubonwa kuti mbumboni bwakuti Leza takkomene. Amuyeeye Jobu amapenzi manji ngaakapenga. Wakali “muntu uutakwe mulandu, uululeme.” (Jobu 1:8) Wakalimvwa kutyompwa kaka Jobu ciindi Elifazi naakamutama kuti ngusimucita zibi! (Jobu, caandano 4, 5, 22) Tatuyandi kufwambaana kwaamba kuti tulapenga akaambo kakuti twamutyompya Jehova munzila imwi naa kwaamba kuti watunyanga zilongezyo zyakwe. Ikuyeeya kutaluzi notuli mumapenzi kulakonzya kucesya lusyomo lwesu. (1 Ba-Tesalonika 3:1-3, 5) Ciindi notulimvwa kutyompwa, ncibotu kunzinzibala kuyeeya kuti Jehova a Jesu balaafwaafwi abaluleme kufwumbwa nociba cinzi cibacitikila.
15. Tuzi buti kuti Jehova ulabikkila maanu kapati kumapenzi aapenga bantu bakwe?
15 Mwaapostolo Paulo ulatusyomezya naamba kuti: “Nguni uukonzya kutwaandaanya kuluyando lwa-Kristo? Sa mapenzi naaba mapakasyo naaba mafwabi niiba inzala niciba cintanda nibuba bulowe niliba isumo? . . . ndisinizye kuti taakwe cintu, niluba lufu nibuba buumi, nibaba baangelo nibaba basibwami nibaba basinguzu, naaba makani aasunu naaba makani aaciza, niziba zintu zyakujulu niziba zyakunsi, niziba zilenge zimwi zyoonse, taakwe cintu niciba cimwi cikonzya kutwaandaanya kuluyando lwa-Leza lwamuli-Kristo Jesu Mwami wesu.” (Ba-Roma 8:35, 38, 39) Jehova ulatubikkila maanu kapati alimwi ulikubwene kupenga kwesu. Naakacili sikutija, Davida wakalemba kuti: “Meso aa-Jehova alalangisya baluleme, amatwi aakwe alaswiilila kukwiila kwabo. Jehova uli afwaafwi kubawizukide mumoyo.” (Intembauzyo 34:15, 18; Matayo 18:6, 14) Taateesu wakujulu ulatulanganya alimwi ulabafwida luse aabo bapenga. (1 Petro 5:6, 7) Ulatupa nzyotweelede kutegwa tuliyumye mumapenzi ali oonse ngotunga twabaawo.
Zipego Zya Jehova Zilatugwasya
16. Ncipego nzi cizwa kuli Jehova citugwasya kuliyumya alimwi munzila nzi?
16 Nokuba kuti tatukonzyi kulangila buumi butakwe mapenzi mubweende obu bwazintu bwakaindi, “tatusiilidwe” pe. (2 Ba-Korinto 4:8, 9) Jesu wakasyomezya basiciiya bakwe kuti uyakubapa mugwasyi. Wakati: “Ndiyookumbila Taata, uyoomupa Mugwasyi umbi kuti akale anywebo lyoonse. Ngonguwe Muuya wabwini.” (Johane 14:16, 17) Ciindi ca Pentekoste yamu 33 C.E., mwaapostolo Petro wakaambila baswiilizi bakwe kuti bayootambula “cipego ca-Muuya Uusalala.” (Incito 2:38) Sena muuya uusalala ulatugwasya swebo sunu? Inzya! Inguzu zibeleka zya Jehova zilatupa micelo mibotu: “Luyandano, lukondo, luumuno, busicamba, buuya, bubotu, lusyomo, lubombo, kulyeendelela.” (Ba-Galatiya 5:22, 23) Zyoonse ezi nziimo zibotu kapati izitugwasya kuliyumya.
17. Ntwaambo nzi tumwi twamu Bbaibbele tuyumya lusyomo lwesu alimwi amakanze aakusyoma Jehova cakukkalika moyo?
17 Alimwi muuya uusalala uulatugwasya kuziba kuti mapenzi aaliko lino “maubauba aakaindi kaniini” twaayelanya aabulumbu bwa buumi butamani. (2 Ba-Korinto 4:16-18) Tulasyoma kuti Leza takalubi milimo yesu aluyando ndotumutondezya. (Ba-Hebrayo 6:9-12) Notubala majwi aakalembwa amuuya aamu Bbaibbele, tulaumbulizigwa azikonzyanyo zyababelesi basyomeka bakaindi balo bakaliyumya mumapenzi pele bakali kwaambwa kuti balikkomene. Jakobo wakalemba kuti: “Nobakwesu, amulange basinsimi abakakambauka muzina lya-Jehova mbubakaliyumya akati kamapenzi akukazika myoyo yabo. Amutobele mbabo. Tulaamba kuti, Mbasicoolwe bakakatila.” (Jakobo 5:10, 11) Ibbaibbele lisyomezya “inguzu zigambya” kuti zitugwasye kuliyumya mumasunko. Alimwi Jehova ulatulongezya abulangizi bwabubuke. (2 Ba-Korinto 1:8-10; 4:7) Kwiinda mukubala Bbaibbele abuzuba alimwi akuzinzibala kuyeeya zisyomezyo ezi, tulaluyumya lusyomo lwesu alimwi amakanze eesu aakusyoma Leza cakukkalika moyo.—Intembauzyo 42:5.
18. (a) Kubbuku lya 2 Ba-Korinto 1:3, 4, ncinzi ncotukulwaizigwa kucita? (b) Mbuti balangizi Banakristo mbobanga batondezya kuti nintalisyo yaluumbulizyo alimwi akukatalukwa?
18 Kunze lyaboobo, Jehova watupa paradaiso yakumuuya mwalo motukonzya kukkomana aluyando lwini-lwini lwabakwesu abacizi Banakristo. Toonse tulaa lubazu mukuumbulizya umwi aumwi. (2 Ba-Korinto 1:3, 4) Kapati balangizi Banakristo balakonzya kuba ntalisyo ini-ini yaluumbulizyo alimwi akukatalukwa. (Isaya 32:2) Mbubali “zipego kubantu,” balipedwe mulimo wakuyaka baabo bapenga, ‘kuumbulizya batyompedwe mumyoyo’ alimwi ‘akubataba bakompeme.’ (Baefeso 4:8, 11, 12, Ci; 1 Ba-Tesalonika 5:14) Baalu bakulwaizigwa kwaabelesya kabotu mamagazini aa Ngazi Yamulindizi alimwi a Galamukani! kubikkilizya amabbuku buyo aamwi aapegwaa “muzike musyomesi uucenjede.” (Matayo 24:45-47) Aaya ajisi lulayo lwamu Bbaibbele lunji luli kabotu lwalo lukonzya kutugwasya kubamba—nokuba kukwabilila—mapenzi amwi aakonzya kutupa kutalika kulibilika. Atumwiiye Jehova kwiinda mukuumbulizya alimwi akukulwaizyanya ciindi notuli mukati mumapenzi!
19. (a) Ncinzi citugwasya kutantamuka mapenzi amwi? (b) Muuli ni motweelede kusyoma cakumaniina alimwi ncinzi ciyootupa kuliyumya mumasunko?
19 Mbotuyaabuya mukati mwini mumazuba aamamanino alimwi abukkale bwabweende bwazintu bwaino nobuyaa bwiindila kubija, Banakristo balasola kucita mbuli mbobakonzya ikutantamuka mapenzi. (Tusimpi 22:3) Ikuziba, kulibamba alimwi aluzibo lwanjiisyo zya Bbaibbele zilakonzya kutugwasya kusala camaanu. (Tusimpi 3:21, 22) Tulaswiilila Jwi lya Jehova akulimvwida kutegwa tutantamuke kulubizya. (Intembauzyo 38:4) Nokuba boobo, tulizi kuti kunyina nguzu zili zyoonse zikonzya kukumanizila limwi kupenga mubuumi bwesu. Mubweende obu bwazintu, banji baluleme balaa mapenzi mapati. Pele tulakonzya kusunkwa katuli aalusyomo lwini-lwini lwakuti “Jehova takooyoobasowa bantu bakwe.” (Intembauzyo 94:14) Alimwi tulizi kuti lino-lino bweende obu bwazintu amapenzi ambubo ziyoomana. Aboobo atukanze kuti “tutalengaani mukucita kabotu, nkaambo kuciindi ceelede tulatebula, twatafunuka.”—Ba-Galatiya 6:9.
Ncinzi Ncotwaiya?
◻ Masunko nzi ngobapenga Banakristo boonse?
◻ Nzikonzyanyo nzi zyamu Bbaibbele zitugwasya kuziba kuti mapenzi tabuli bumboni bwakuti Jehova takkomene?
◻ Ino Jehova ulimvwa buti kumakani aamapenzi aapenga bantu bakwe?
◻ Nzipego nzi zimwi zizwa kuli Jehova zitugwasya kuliyumya mumasunko?
[Zifwanikiso izili apeeji 23]
Davida, Noboti alimwi a Josefa aba botatwe mbobakapenga