Mbomunga Mulayiisya Manjezeezya Aanu
“IMANJEZEEZYA aasalala ncecilitulisyo ciinda kubota.” Aaka kaambyo kansiku katondezya kaambo kapati kakuti: Ciindi notwaaswiilila manjezeezya esu, tulalikwaya mumoyo akuliiba.
Pele, tabali bantu boonse basala kucita boobo. Adolf Hitler wakalitaminina kuba sikunununa bantunsi kuzwa kulucengo lutegwa manjezeezya. Ibweendelezi bwakwe ibwalunya butondezya lunya ndobakonzya kubaandulo bantunsi ciindi nobakaka kutobela manjezeezya aabo. Asunu mbubwena buyo, nkozili zigwebenga zyalunya luli boobu—izijata bamakaintu akujaya kakutakwe akumvwa bunyeele. Bayaabuvwula bacili bana ibacita milandu iili boobu. Ibbuku lijisi makani aabana bacita boobu lyakajisi mutwe wamakani musyoonto wakuti Children Without a Conscience.
Nokuba kuti ibunji bwabantu kwiina nobanga bayeeya kucita mulandu mupati, ibunji bwabo kwiina ambobalimvwa ciindi nobacita cisapi cakutalilemeka, nociba ciindi nobapunga twaambo naa nobabeja. Ikulilemeka kwayaansi kapati nyika yoonse mboizulwa. Kaamba zyabuzangi bwakavwulide kuzwa kubukombi bwakasimpe, imwaapostolo Paulo wakalemba kuti Ibanakristo bamwi bayooyungwa anyika aboobo aba baba bantu ibali “amyoyo iyakalembwa mbuli mbwiilemba insimbi ipya.” (1 Timoteo 4:2) Ikuyoowa bumpelenge kwavwula kapati mukati ka “mazuba aakumamanino” aano. (2 Timoteo 3:1) Ibanakristo nkaako beelede kusoleka canguzu kukwabilila manjezeezya aabo. Tulakonzya kucita boobu kwiinda mukwaayiisya akwaakomezya.
Imizeezo, Imoyo, alimwi a Manjezeezya Aanu
Mwaapostolo Paulo wakaamba boobu: “Ndaamba cakusinizya muli-Kristo, nsibeji pe, awalo moyo wangu ulandizuminina mu-Muuya Uusalala.” (Ba-Roma 9:1) Eelyo aboobo, manjezeezya aamoyo inga twaaita kuti ngu kamboni. Alakonzya kulingula ciimo cakulilemeka alimwi akucizumizya nokuba kucikazya. Imaanu ngotujisi aakubona bubi abubotu akabikkwa mulindiswe a Mulengi wesu. Pele, nokuba boobo, imanjezeezya esu alakonzya kuzibisigwa alimwi akuyiisigwa. Munzila nzi? Inga twacita boobo kwiinda mukwiiya luzibo lwini luzwa mu Jwi lya Leza. Mboobu mbwaamba mwaapostolo Paulo, “Amusanduke kukucitululwa kwamyoyo yanu, kuti mukasimpikile makani ngaayanda Leza, makani mabotu aatambulika aalondokede.” (Ba-Roma 12:2) Mbomuyaa bubikka mizeezo ya Leza aluyando mumizeezo yanu, imanjezeezya aanu aalo alatalika kubeleka kapati kweelana anzila yabuleza.
Bakamboni ba Jehova baagwasya mamiliyoni aabantu nyika yoonse mboizulwa ‘kumuziba Jehova Leza a Jesu Kristo.’ (Johane 17:3) Kwiinda mububambe bwaciiyo ca Bbaibbele caaŋanda cipegwa buyo, balabayiisya babombe myoyo izyeelelo zya Jehova Leza kumakani aakoonana, bukoko, kukwatana, kweenzya kabotu makwebo, amakani manji aambi.a (Tusimpi 11:1; Marko 10:6-12; 1 Ba-Korinto 6:9, 10; Ba-Efeso 5:28-33) Ikwiiya “luzibo lwini” oolu nintaamu iiyandika kapati mukulondola manjezeezya aabunaleza. (Ba-Filipi 1:9) Aino, nokuba kuti Munakristo ulisimide kale mukulimvwisya Ibbaibbele, weelede kuzumanana kwiiyiisya mizeezo yakwe a Majwi aa Leza lyoonse kuti naa kayanda manjezeezya aakwe kuba mazumi.—Intembauzyo 1:1-3.
Ibbaibbele lijatanya manjezeezya amoyo wacikozyanyo, uujatikizya mbotulimvwa mukati amumizeezo. (Ba-Roma 2:15) Mizeezo amoyo zyeelede kubelekela antoomwe calukamantano kutegwa manjezeezya abeleke kabotu. Eeci caamba kuti tamweelede buyo kubikka makani naa twaambo mumizeezo. Kunze lyaboobo muleelede alimwi kubamba moyo wanu—imizeezo yanu yamukati, kukumbuzya akuyandisya. Ibbuku lya Tusimpi aboobo libelesya twaambo mbuli twakuti “bika moyo wako,” “kubika moyo wako,” “enzya moyo wako.” (Tusimpi 2:2; 23:19; 27:23) Inzila yomwe mbotunga twabamba moyo nkwiinda mukuyeeya cakuzinzibala akwiibaluka caamba Magwalo. “Mbike moyo wangu kuncito zyako zyoonse, akuyeeya-yeeya milimo yako yakalekale,” mboyaamba Intembauzyo 77:12. Ikutelaika naa kuyeeya cakuzinzibala kutugwasya kuti twiisike mizeezo yesu yoonse yamukati mwini azintu ziyanda moyo.
Mucikozyanyo, mbuti kuti naa mulaa ciyanza cisofweede mbuli cizibilizi catombwe. Mbuli banabunji bamwi, mulizyi biya cakutadooneka intenda kufweba njokuleta kubuzumi bwanu. Pele, nokuba kuti balongwe banu abanamukwasyi baluujisi kumukulwaizya, mwacijana kuba cintu ciyumu kuleka kufweba. Ino kutelaika naa kuyeeya cakuzinzibala aamulumbe wa Bbaibbele inga kwaayumya-yumya buti manjezeezya aanu muciimo eci?
Mucikozyanyo, amusole kutelaika aamajwi aamwaapostolo Paulo aajanika ku 2 Ba-Korinto 7:1 aakuti: “Lino nubayandiki, mbuli mbutujisi zisyomezyo ezi, atulisonzole busofwaazi boonse nibuba bwamubili nibuba bwamoyo, atulondole busalazi bwesu cakuyoowa Leza.” Amwaaswiililisye ncaamba majwi aaya. Amulibuzye, ‘Ino “zisyomezyo” ezi nzyaamba Paulo nzyinzi?’ Kwiinda mukucibala cibalo nkocakazyila, mulajana kuti itupango twamusyule twaamba kuti: “Amuzwe akati kabo, mupambukane, mbwaamba Jehova. Mutaampi cintu citasalali, nenzoomutambula, nzoomubeda mbuli Usowanu, anywebo muzoondibeda bana bangu baalumi abanakaz. Mbuboobo mbwaamba Jehova Singuzuzyoonse.”—2 Ba-Korinto 6:17, 18.
Ma! Nkaako lino kaambo kambi kakuuzuminina mulawo wa Paulo wa ‘kulisonzola tobeni kubusofwaazi.’ Ikutoongelezya kuti tucite boobo, Leza usyomezya kuti ‘uyootutambula,’ nkokwaamba kuti, uyakutubikka mumababa aalukwabililo lwakwe luteeli. ‘Sena inga cakonzeka kubaa luyanzano anguwe— mbuli loluya luli akati kamwana musimbi naa mwana musankwa kuli bausyi?’ mulakonzya kulibuzya nobeni. Sena muzeezo wa ‘kutambulwa’ naa kuyandwa a Leza sibusongo alimwi siluyando taukkomanisyi kapati? Ikuti naa luyanzano luli boobu lwamuzyali amwana ndweenzu kulindinywe, amulangilile mbuli bamausyi basiluyando mbobalutondezya luyando lwabo kubana babo. Ono amulweezeezye luli boobo akati kandinywe a Jehova! Mbomuzumananina kutelaika aaluyanzano olu, mulaindila kuluyandisisya luyanzano oolu.
Pele amubone kuti: Kuyanzana a Leza kulakonzeka lilikke buyo ‘nomuleka kwaampa cintu citasalali.’ Amulibuzye kuti: ‘Sena kuzyibila tombwe tacili cimwi cazintu ‘zitasalali’ Leza nzyakasya? Sena kuubelesya inga bwaba ‘busofwaazi bwakumubili,’ kulisiya bukwazi kuntenda zyoonse zyabuzumi bwangu? Mbwaanga Jehova ngu Leza uusetekene, naa ‘uusalala,’ sena inga wacizumina eci ncondilisofwaazyaa caali munzila iili boobu?’ (1 Petro 1:15, 16) Amubone kuti aawa Paulo alimwi wacenjezya aa ‘busofwaazi bwamumoyo,’ naa ciyanda mizeezo. Amulibuzye kuti: ‘Sena cizibilizi eeci nkocili mumizeezo yangu lyoonse? Sena ndinoofwundumene buya kusoleka kuzuzikizya ciyanda moyo wangu, antela mane kusikaa kubikka buzumi bwangu muntenda, amukwasyi wangu, ndiza mane abwiime bwangu kuli Leza? Ino eci cizibilizi cangu catombwe ndacilekela kutaana ali kunyonyoona buumi bwangu?’ Mibuzyo eeyi iinyandya ikonzya kumusungwaazya kuti mucilekele limwi kufweba!
Aino, inga mwayanda lugwasyo alukwabililo lupegwaa bamwi kutegwa mucizunde cizibilizi catombwe. Pele nokuba boobo, ikutelaika aamakani aamu Bbaibbbele kulakonzya kumugwasya kwiinda akuyumya-yumya manjezeezya aanu kutegwa mucisosoleke cizibilizi catombwe.
Iciindi Notulubizya
Nokuba kuti twasolekesya buti kucita ziluleme, iziindi zimwi kutalondoka kwesu kulatuzunda aboobo tulalubizya. Imanjezeezya esu mpoona ayakutukatazya, pele zimwi ziindi inga twayeeya kusola kwaaeleba. Ndiza tulakonzya kutyompokelwa cakuti twasika nkotuyanda kucileka kusoleka kwesu kwakubelekela Leza. Pele, amuyeeye cikozyano ca Mwami Davida. Naakazwaa kucita bumambe a Bateseba, imanjezeezya aakwe akamukatazya kapati. Mboobu mbwakupandulula kupenzegwa nkwaakabaako: “Isikati amasiku ijanza lyako lyakandilemena, mubili wangu wakayuminina mbuli zintu zyacilimo.” (Intembauzyo 32:4) Sena cakali kucisa? Masimpe cakali kucisa! Pele buusu bwabuleza oobu bwakacitya kuti Davida ayempwe naa kusanduka akuyanda kujokoloka kuba mulongwe wa Leza alimwi. (Amweezyanisye 2 Ba-Korinto 7:10.) Kulomba kulekelelwa kwa Davida kwakuusa kupa bumboni bukkwene bwakuti wakeempwa camoyo woonse. Akaambo kakuti wakaaswiilila manjezeezya aakwe, Davida wakagwasigwa kuti acince akulujana alimwi lukkomano lwakamusiide.—Intembauzyo 51.
Icikozyanya aceeci inga cacitika asunu. Bamwi bakaiya Ibbaibbele a Bakamboni ba Jehova ciindi cainda eci, pele bakazikucileka iciindi nobakabona kuti maumi aabo tanaakayendelana azyeelelo zya Leza zyisumpwidwe. Antela bakali kukkala amuntu uutali mwaaluminyina naa mwanakazinyina kabatakwetene naa bakali aaziyanza zisofweede. Aboobo manjezeezya aabo akabakatazya cini-cini!
Ikuti naa mulimuciimo ncimunya, amulange majwi aamwaapostolo Petro aabuzuba bwa Pentekoste. Iciindi naakavwumbula zibi zyaba Judanyina, “bakayaswa kumoyo.” Muciindi cakwiile kuleka buyo, bakalutobela lulayo lwa Petro lwakweempwa, aboobo bakazuminwa naa kutambulwa kuli Leza. (Incito 2:37-41) Mulakonzya kucita mbubwena buyo anywebo! Muciindi cakuleka kweenda mukasimpe akaambo kakuti manjezeezya aanu ali mukumupenzya, manjezeezya aanu aamunyanyaazye ‘kweempwa akusanduka.’ (Incito 3:19) Kwiinda mukusinizya akusoleka kupati, mulakonzya kucita kucinca kweelede kujana luyanzano akuzuminwa a Leza.
“Amube Amanjezeezya Aasalala”
Nokuba kuti mutalika buya kwiiya inzila zya Jehova naa muli Banakristo ibasimide kwamyaka minji, malailile aa Petro alayandika kuli ndiswe lyoonse aakuti: “Amube amanjezeezya aasalala.” (1 Petro 3:16) Ncoolwe cipati kapati, tacili mukuli uuminya pe. Amwaayiisye kwiinda mukulisya mizeezo yanu amoyo wanu ibusongo bujanika mu Jwi lya Leza, Ibbaibbele. Amwaaswiilile ciindi manjezeezya aanu naamucenjezya. Amukkomane akuliiba kwamukati kwamizeezo kuboola kwiinda mukwaamvwida manjezeezya esu.
Mmasimpe, kuyiisya akubamba manjezeezya aanu tauli mulimo muuba-uba. Pele mulakonzya kumulomba Jehova Leza kwiinda mumupailo kuti amugwasye. Kwiinda mulugwasyo lwa Leza, muyookonzya kumubelekela “mukweezeezya kubotu amulusyomo lwinilwini.”—1 Timoteo 1:5.
Bupanduluzi buyungizidwe
a Amulikwaye kuunka kumbungano ya Bakamboni ba Jehova ooko nkomuzwa nokuba kulembela basikumwaya bamagazini iino kuti kamuyanda kubaa ciiyo ca Bbaibbele caaŋanda cipegwa buyo.
[Cifwanikiso icili apeeji 6]
Kubala akutelaika naa kuyeeya cakuzinzibala ama Jwi aa Leza kulatugwasya kuyiisya manjezeezya esu