Jehova Ulaukkomanina Mulimo Wanu Ngomubeleka Camoyo Woonse Uumaninide
“Kufumbwa cintu ncomucita, amubeleke amoyo woonse uumaninide mbuli kuti mubelekela Mwami lwakwe, kutali bantu buyo.”—BAKOLOSE 3:23, Ci.
1, 2. (a) Ncoolwe nzi cipati kapati ncotunga twakonzya kubaaco? (b) Nkaambo nzi zimwi ziindi ncotunga tatukonzyi kucita zyoonse nzyotuyanda mukubelekela Leza?
KUBELEKELA Jehova ncoolwe cipati ciinda zyoolwe zyoonse nzyotunga twabaazyo. Aboobo akaambo kacoolwe eci, imagazini ino kuzwa kumatalikilo ili mukubakulwaizya Banakristo ikutola lubazu mumulimo wamumuunda, alimwi mpocikonzeka “[ba]indilizye kucita eezi.” (1 Batesalonika 4:1, Ci) Pele, talili lyoonse notukonzya kucita zyoonse zikulwaizya moyo wesu kuti tuzicite mukubelekela Leza. Umwi mucizyi uutakwetwe iwakabbapatizigwa myaka iitandila ku 40 yainda, wakapandulula kuti, “Ibukkale bwangu butondezya kuti ndeelede kuti kandibeleka ciindi coonse. Ncondibelekela boobu, takuli kuyanda kujana mali aakuti nduule zisani zidula naa ikujana mali aakuti kandeenda munyendo zilamfwu zyakulikondelezya buyo pe, pele nkaambo kakuyanda kujana zintu zyakumubili zyeelede, kubikkilizya amali aabbadelwa ciindi neeciswa naa neyandika kusilikwa naa kugusigwa linyo. Ndilimvwa mbuli kuti Jehova ndimupa buyo ciindi cisyoonto cisyaala ndamana kubeleka milimo yangu.”
2 Luyando lwesu kuli Leza, lutupa kuti tusungwaale kubeleka kusikila mpotugolela mumulimo wakukambauka. Pele ibukkale bwesu mubuumi kanjikanji bucitya kuti tutakonzyi kucita zimwi zintu. Ikulanganya mikuli imbi kuzwa mu Magwalo njotulaililwa, kubikkilizyaa ziyandika mumukwasyi, kulakonzya kutumanina ciindi anguzu zyesu. (1 Timoteo 5:4, 8) “[Mu]ziindi zikataazya” zino, bukkale abwalo buyaabuyumina limwi buya. (2 Timoteo 3:1) Iciindi notutakonzyi kucita zyoonse nzyotuyanda kucita mumulimo wamumuunda, tulakatazigwa mumyoyo munzila imwi. Tutalika kulibuzya naa Leza ulabukkomanina bukombi bwesu.
Ibubotu bwa Kubeleka Camoyo Woonse Uumaninide
3. Ncinzi Jehova ncalangila kulindiswe toonse?
3 Ku Intembauzyo 103:14, Ibbaibbele litusyomezya kuti Jehova “ulizi mbububede buntu bwesu, ulaibalukwa kuti tuli bulongo buyo.” Kwiinda muntu uumbi uuli woose, walo ulituzi kabotu alimwi ampotunga twagolela kumubelekela. Tatulangili kucita nzyotutakonzyi kumucitila. Ncinzi ncalangila kulindiswe? Ncintu muntu uuli woonse ncakonzya kucita mubukkale buli boonse mbwakonzya kujanika: “Kufumbwa cintu ncomucita, amubeleke amoyo woonse uumaninide mbuli kuti mubelekela Mwami lwakwe, kutali bantu buyo.” (Bakolose 3:23, Ci) Inzya, Jehova ncalangila kulindiswe toonse—nkumubelekela camoyo woonse uumaninide.
4. Ino kubelekela Jehova camoyo woonse uumaninide caamba nzi?
4 Ino caamba nzi kubelekela Jehova camoyo woonse uumaninide? Ibbala lya Cigiliki lyazubululwa kuti “amoyo woonse uumaninide” lyaamba cintu cijatikizya “buumi.” Ibbala lyakasandululwa kuti “buumi” lyaamba muntu woonse mbwabede, kubikkilizyaa zintu zyoonse nzyakonzya kucita lwakumubili alimwi akwiinda mukubelesya maanu. Aboobo ikubeleka acamoyo woonse uumaninide caamba kulyaaba cakumaninina, ikubelesya busongo bwesu alimwi akubelesya nguzu zyesu mpotugolela mumulimo wa Leza. Kucuubya-ubya inga twaamba kuti, caamba kucita cintu cili coonse ncotukonzya kucita.—Marko 12:29, 30.
5. Mbuti cikozyanyo cabaapostolo mbocitondezya kuti tabali boonse banga banikucita mulimo weelene wamumuunda?
5 Pele sena ikubeleka acamoyo woonse uumaninide caamba kuti mulimo wamumuunda ngotucita weelede kweelana kukomena? Eeco kwiina nocinga cakonzeka, nkaambo ibukkale alimwi anguzu zyamuntu umwi aumwi ziliindene. Amuyeeye zyabaapostolo ba Jesu. Tabali boonse bakali kukonzya kucita mulimo cakweelana. Mucikozyanyo, bamwi baapostolo kwiina zintu zinji nzyotuzi nzyobakacita, mbuli Simoni muna Kanana alimwi a Jakobo mwanaa Alifayo. Antela milimo yabo kabali baapostolo tiiyakali minji pe. (Matayo 10:2-4) Pele, Petro walo wakakonzya kutambula mikuli mipati minji—inzya, Jesu mane wakamupa “zijaluzyo zya-Bwami bwakujulu”! (Matayo 16:19) Nokuba boobo, Petro kwiina naakasumpulwa akati kabeenzinyina. Iciindi Johane naakatondezyegwa cilengaano ca Jerusalemu Mupya ku Ciyubunuzyo (mumwaka wa 96 C.E.), wakabona mabwe aantalisyo yabwaanda aali 12 alimwi aali ngawo kwakalembedwe “mazina aali ikumi aabili aabaapostolo.”a (Ciyubunuzyo 21:14) Imulimo wabaapostolo boonse wakali mulimo mupati mumeso aa Jehova, nokuba kuti kulangilwa kuti bamwi akati kabo bakakonzya kubeleka milimo mipati kwiinda beenzinyina.
6. Mucikozyanyo ca Jesu casikuminza, ncinzi cicitika kumbuto iiminzyigwa “muvu ibotu,” alimwi ino mmibuzyo nzi iinga yabuzigwa?
6 Mbubonya buyo, Jehova kwiina nalangila kuti tulacita mulimo wakukambauka weelene kukomena toonse. Jesu wakacitondezya kabotu eci mucikozyanyo casikuminza, icakayezyanisya mulimo wakukambauka akuminza mbuto. Imbuto zyakalokela aamisyobo yabulongo iyiindene-indene, icitondezya misyobo yaziimo zyamyoyo izitondezyegwaa baabo ibautambula mulumbe. Jesu wakapandulula kuti, “Alimwi oyo iwakaminzwa muvu ibotu nguwenya uuswiilila makani akumvwisya, nguwe uuzyala micelo. Umwi ulazyala mwaanda, umwi makumi aali musanu alimwi, umwi makumi otatwe.” (Matayo 13:3-8, 18-23) Ino micelo eyi ncinzi, alimwi ino nkaambo nzi ncoizyalwa mumyeelwe yiindene-indene?
7. Imicelo yambuto iiminzyigwa ncinzi, alimwi ino nkaambo nzi myeelwe yamicelo iizyalwa ncoyiindene?
7 Mbwaanga imbuto izyiminzyigwa “[m]makani aa-Bwami,” ikuzyala micelo caamba kumwaya makani aayo, ikwaamba kubantu. (Matayo 13:19) Imweelwe wa micelo iizyalwa uliindene—kuzwa kumakumi otatwe kusikila kumwaanda—akaambo kakuti inguzu alimwi abukkale bwa bantu buliindene. Imuntu uupona kabotu alimwi muyumu ulakonzya kutola ciindi cinji mumulimo wakukambauka kwiinda muntu uukompeme akaambo kakuciswa-ciswa naa akaambo kakucembaala. Imuntu mwana-mwana uutanakwata naa kukwatwa walo uunyina mikuli minji yamukwasyi ulakonzya kujana ciindi cinji mukukambauka kwiinda muntu lyoonse uuyandika kubeleka ciindi coonse kutegwa abambe basimukwasyi bakwe.—Amweezyanisye Tusimpi 20:29.
8. Mbuti Jehova mbwabalanganya aabo ibamupa ncobakonzya kumupa?
8 Mumeso aa Leza, sena imuntu uubeleka camoyo woonse uumaninide pele uuzyala buyo makumi otatwe mumulimo wamumuunda tasyomeki kapati kwiinda muntu uuzyala mwaanda? Peepe! Imweelwe wamicelo iizyalwa ulakonzya kwiindana, pele Jehova ulakkomana kufwumbwa kuti mulimo ngotumubelekela tulaubeleka mpotugolela camoyo woonse. Amuyeeye kuti, imyeelwe yamicelo yiindene-indene yoonse izwa kumyoyo iili mbuli ‘ivu ibbotu.’ Ibbala lya Cigiliki lyakuti (ka·losʹ) ilyazubululwa kuti “ibotu” lipandulula cintu “ceebeka” alimwi “cikondelezya moyo, icibotelezya kucilanga.” Aboobo cilatontozya kaka ikuzyiba kuti ciindi notubeleka kusikila mpotugolela, myoyo yesu ileebeka mumeso aa Leza!
Ikutalikozyanisyaa Bamwi
9, 10. (a) Moyo wesu inga watucita kuti tube aakuyeeya kulubide kuli buti? (b) Mbuti cikozyanyo caku 1 Ba-Korinto 12:14-26 mbocitondezya kuti Jehova tatweezyanisyi abantu bamwi mumulimo ngotucita?
9 Pele, myoyo yesu iitalondokede inga yaziyeeyela butali mbozibede zintu. Ilakonzya kweezyanisya mulimo wesu amulimo uucita bamwi. Ilakonzya kuyeeya kuti, ‘Bamwi bali mukucita kabotu kapati mumuunda kwiinda ndime. Mbuti Jehova mbwanga ulaukkomanina mulimo wangu?’—Amweezyanisye 1 Johane 3:19, 20.
10 Kuyeeya kwa Jehova alimwi anzila zyakwe zilisumpwidwe kapati kwiinda zyesu. (Isaya 55:9) Tulakonzya kuteelela Jehova mbwalanga milimo yaumwi aumwi kuti naa twabala ku 1 Ba-Korinto 12:14-26, kwalo imbungano nkoikozyanisidwe aamubili uujisi zyizo zinji—meso, maanza, maulu, imatwi azimwi zinji. Amuyeeye, imubili wini mboupangidwe. Inga kwaba kubula maanu kaka ikukozyanisya meso amaanza naa maulu amatwi aanu! Cizyo cimwi acimwi cijisi mulimo waco uulibedelede, pele zyizo zyoonse ezi zijisi mulimo mupati alimwi zyoonse zilayandika. Mbubonya buyo, a Jehova ulaukkomanina mulimo wanu ngomubeleka camoyo woonse uumaninide kunyina makani naa bamwi balimukucita obo kwiinda ndinywe naa tabali mukucita kabotu kapati.—Ba-Galatiya 6:4.
11, 12. (a) Nkaambo nzi bamwi ncobanga balalimvwa kuti ‘balikompeme’ naa kuba bantu ‘batalemekwi’? (b) Mbuti Jehova mbwaubona mulimo wesu?
11 Akaambo kakuciswa-ciswa, kucembaala, naa mapakasyo amwi, zimwi ziindi tobamwi tulimvwa kuti “[tu]likompeme” naa kuba bantu bateelede ‘kulemekwa.’ Pele obo tabusi Jehova mbwazilanganya zintu. Ibbaibbele litwaambila kuti: “Pele ncobeni ezyo zizo zyamubili nzituyeeya kuti zilikompeme, azyalo zilayandika. Azyalo zizo . . . nzituyeeya kuti tazilemekeki, nzizyonya nzituinda kusamika cabulemu. . . . Leza nguwakalunganya mubili, nkabela zizo ezyo zitakwe bulemu, nzizyonya nzyaakalemeka cakwiinda.” (1 Ba-Korinto 12:22-24) Aboobo muntu uuli woonse nali buti, ulakonzya kukkomaninwa Jehova. Ulaukkomanina mulimo wesu kweelanaa nguzu zyesu mpotugolela. Sena moyo wanu taumukulwaizyi kubeleka kusikila mpomugolela ciindi nomubelekela Leza sikuteelela alimwi siluyando uuli boobu?
12 Eelyo kuli Jehova, icintu cipati takuli kubeleka kuti mane mweelane amuntu umwi mbwabeleka, pele kuti mubeleke mbuli mbomukonzya—nywebo nobeni—inzya nywebo nzyomukonzya kucita. Ciindi camamanino aabuumi bwakwe bwaansi, Jesu wakatondezya kuti Jehova ulailemeka milimo yamuntu amuntu munzila iikulwaizya njaakeendelezya bamakaintu bobile bakaindene.
Icipo Camwanakazi Cakulumba ‘Icidulisya’
13. (a) Ncinzi cakali kucitika ciindi Mariya naakamutila mafwuta aanunkilila loko Jesu kumutwe akumatende? (b) Mafwuta aa Mariya aya akali kuulwa mali nzi?
13 Muli Bwasanu imangolezya, mu Nisani 8, Jesu wakasika ku Betaniya, imunzi musyoonto wakali kujwe aa Cilundu ca Elaioni, imusinzo wamakkilomita aatandila kuli otatwe kuzwa ku Jerusalemu. Kumunzi oyu Jesu wakajisi balongwe beni-beni—aaba mbaa Mariya, Malita alimwi amunyina, Lazaro. Kulangilwa kuti kanjikanji Jesu wali kubaswaya-swaya muŋanda yabo. Pele mu Sabata imangolezya, Jesu abalongwe bakwe aba bakalida kuŋanda kwa Simoni, iwakali sicinsenda pele uulangilwa kuti wakaponesegwaa Jesu. Ciindi Jesu naakalaa tafwule, Mariya wakacita cintu cakatondezya kulicesya cakatondezya kuti wakajisi luyando lupati kapati kumuntu oyu iwakabusya munyina kuzwa kubafwu. Wakajalula insazi iyakajisi mafwuta aanunkilila kabotu kapati, mafwuta “aadulisya.” Inzya, mmafwuta aakali kudula cini-cini! Akali kuulwa masheleni aali 300, aayelene amali aavwolwa mumwaka omwe wamulimo. Wakaatila mafwuta aaya anunkilila kabotu amutwe wa Jesu akumaulu kwakwe. Alimwi wakaapukuta maulu aayo mane ayuma amasusu aakwe.—Marko 14:3; Luka 10:38-42; Johane 11:38-44; 12:1-3.
14. (a) Ino basiciiya ba Jesu bakalimvwa buti kumakani aacipo ca Mariya? (b) Mbuti Jesu mbwaakamuvwuna Mariya?
14 Basiciiya bakabijilwa cini-cini! Bakabuzya, bati: “Ino kai anyonyauninwanzi obo aya mafuta?” Camaanu pele kakuli wakali kuyanda kuti abbe, Judase wakapa muzeezo wakuyanda kugwasya bantu bayandika lugwasyo, kaamba kuti: “Ino mafuta aya aba anzi naataulwa mpondo izili kumi [imasheleni aali 300, imali aakali manji kapati kuciindi eco], kuti mali apegwe bacete?” Mariya walo wakaile kuumwine wii. Pele Jesu wakaambila basiciiya kuti: “Amumuleke. Ino mumukatazizyaanzi? Wandimanina mulimo mubotu [mulimo uujatikizya ka·losʹ] . . . Anu wacita cintu ncakonzya. Wandinanika kale mubili wangu kukuzikwa. Ncobeni ndamwaambila kuti koonse nkwaayookambaukwa Makani Mabotu muzisi zyaansi zyoonse, mane do aceeci ncaacita mwanakazi oyu cikakananwe kuti kabayoomuyeeyela mpawo.” Ino kaka majwi aaya aa Jesu akautontozya cini-cini moyo wa Mariya!—Marko 14:4-9; Johane 12:4-8.
15. Nkaambo nzi Jesu ncaakacilumbaizya kapati Mariya ncaakamucitila, alimwi ino ncinzi ncotwiiya kumakani aa mulimo uubelekwa camoyo woonse uumaninide?
15 Jesu cakamunjila kapati ncaakacita Mariya. Kweelana ambwaakamulanga mukaintu ooyu Jesu, wakacita cintu ceelela kulumbaizya kapati. Icintu cakamunjila Jesu takuli kukomena kwampindu yacipego eci cakumubili pele ncakuti ‘wakacita cintu ncakonzya.’ Aciindi eeco wakapa ncaakali kukonzya kupa. Muma Bbaibbele amwi majwi aaya aambwa kuti, “Walo wacita mbuli mbwakonzya,” naa “Mwanakashi uyu wacita cintu ncaakonsha kucita.” (Cizuminano Cipya; Cipangano Cipya mu ciLenje) Kwaabila kwa Mariya kwakali kwamoyo woonse uumaninide nkaambo wakapa coonse ncaakali kukonzya kupa. Mulimo uubelekwa camoyo woonse uumaninide mboubede obu.
“Tudibilisi Tobile” twa Mukamufwu
16. (a) Ncinzi cakapa kuti Jesu alangilile kusanga kwamwanakazi mukamufwu mucete? (b) Itudibilisi twamwanakazi mukamufwu mucete twakajisi mpindu mpati buti?
16 Nikwakainda mazuba masyoonto, mu Nisani 11, Jesu wakakkala ciindi cilamfwu mutempele, oomo mwaakabuzigwa kuti aambe nkwakapegwa mulawo wakucita zintu nzyaakali kucita, pele wakapa bwiinguzi bulamya kumibuzyo iikatazya yakajatikizya mitelo, bubuke alimwi amakani amwi. Wakabasinsa ibalembi alimwi aba Farisi nkaambo, akati kazintu nzyobakali kucita zimbi, alimwi bakali ‘kulya imbono zyabamukabafu.’ (Marko 12:40) Mpoona Jesu wakakkala, kutegwa mwakali mu Bbuwa lya Bamakaintu, kwalo kweelana aciyanza cabama Juda, kwakali zitambwido zyamali zyamucikombelo izili 13. Wakakkala kwaciindi cili mbocibede, kalangilila ciindi bantu nobakali kubikka kusanga kwabo mucitambwido camali cimwi. Ibantu banji bavwubi bakasika, bamwi babo ndiza kabalibikka aakuba bantu baluleme kapati, cakulitondezya buya mane kubuleya. (Amweezyanisye Matayo 6:2.) Imeso aa Jesu akagama kapati aamukaintu umwi. Imuntu buyo kwiina naakali kunga ulabona cintu cigambya kumukaintu oyu naa kucipo cakwe. Pele Jesu, walo wakali kukonzya kuziba zili mumizeezo yabantu bamwi, wakalizi kuti ooyu mukaintu wakali “mwanakazi mukamufu mucete.” Alimwi wakaluuzi mweelwe wamali oonse ngaakapa—“tudibilisi tobile, nkukuti ikobili lyomwe.”b—Marko 12:41, 42.
17. Mbuti Jesu mbwaakakulumbaizya kusanga kwa mukaintu mukamufwu, alimwi nciiyo nzi ncotwiiya kumakani aakupa Leza?
17 Jesu wakaita basiciiya bakwe, nkaambo wakali kuyanda kuti balibonene lwabo beni ciiyo ncaakali kuyanda kubayiisya. Jesu wakabaambila kuti ooyu mukaintu, “wabainda boonse bawaala mali muciyobwedo omu.” Kweelana ambwaakabona, imukaintu oyu wakabikka mali manji kwiinda mali aabantu boonse kwaasanganya antoomwe. Walo wakapa ‘zyoonse nzyakajisi’—imali oonse aakasyeede munkomwi. Kwiinda mukucita boobo, wakalibikka mumaanzaa Jehova kuti nguuti mulanganye. Aboobo imuntu iwakabonwa kuba cikozyanyo cakupa kuli Leza ngooyo wakajisi cipo cinyina mpindu mpati. Pele mumeso aa Leza, cakali aampindu iitakonzyi kweelanisigwa!—Marko 12:43, 44; Jakobo 1:27.
Ikwiiya Kuzwa Kundangilo ya Jehova ya Mulimo Uubelekwa Camoyo Woonse Uumaninide
18. Ncinzi ncotwiiya notulanga zintu Jesu nzyaakacita kuli bamakaintu bobile?
18 Kwiinda munzila Jesu mbwaakacita mukulanga zintu nzyaakacitila bamakaintu aaba bobile, twiiya ziiyo zikulwaizya kapati kujatikizya mbuli Jehova mbwaulanga mulimo uubelekwa camoyo woonse uumaninide. (Johane 5:19) Jesu kwiina Mariya naakamukozyanisyaa mukamufwu. Wakatulemeka tudibilisi tobile twamukamufwu mbubwena buyo mbuli mafwuta aa Mariya “aadulisya.” Mbwaanga mwanakazi umwi aumwi akati kabo wakapa kweelana ambwakonzya, mumeso aa Leza zipo zyabo boonse bobile zyakalemekwa, zyakabeleka mulimo mupati. Aboobo ikuti mwatalika kulimvwa kuti tamuli mukucita kabotu akaambo kakuti tamukonzyi kucita mbuli mbomuyanda mukubelekela Leza, mutatyompwi pe. Jehova ulakkomana kutambula cili coonse aawo mpomugolela ncomunga mwamupa. Amuyeeye kuti, Jehova “ulabona moyo,” aboobo ulikuzi kuyanda kwamoyo wanu koonse.—1 Samuele 16:7.
19. Nkaambo nzi ncotuteelede kutalika kukozyanisya milimo yabamwi njobacita nobabelekela Leza?
19 Inzila Jehova njalanga mulimo uubelekwa camoyo woonse uumaninide yeelede kutukulwaizya kuulanga mbuli mbwaulanga alimwi ambuli mbotubalanganya beenzuma. Ino nkubula luyando kaka kuti twatalika kutongooka milimo yabamwi naa kweezyanisya mulimo wamuntu umwi kuli waumwi! Mukubula coolwe ezi zilacitika, elyo imukaintu umwi Munakristo wakalemba kuti: “Zimwi ziindi bamwi batondezya kuti ulimvwe kuti, ikuti kotali mupainiya nkokuti kwiinaa mbobede, unyinaa mpindu. Swebo tobasikumwaya ibasola kubeleka canguzu mumulimo wa Bwami tweelede kulimvwa kuti tulayandika mbubwena.” Atuyeeye kuti tatuzumizidwe kubikka mbaakani yambwayelede kubeleka Munakristoma kujatikizya mulimo uubelekwa camoyo woonse uumaninide. (Ba-Roma 14:10-12) Jehova ulaukkomanina mulimo uubelekwa camoyo woonse waumwi aumwi wabasikumwaya ba Bwami boonse basyomeka ibabalilwa mutuulunzuma twabantu, aboobo andiswe tweelede kucita mbubwena obo.
20. Ncintu nzi cibotu ncotweelede kuti lyoonse katubayeeyela bakombima?
20 Pele ino mbuti, kuti bamwi balibonya kuti balakonzya kucita kwiinda mbuli mbobalimukucita lino mumulimo wamumuunda pele tabaciti? Ikuyaansi kwamulimo wamumuunda wamusyomima kukonzya kutondezya kabotu kubaalu babikkila maanu kuti kuyandika lugwasyo naa kukulwaizya. Pele, tatweelede kuluba kuti kuli bamwi, imulimo uubelekwa camoyo woonse uumaninide ukozyanya kapati atudibilisi twamukamufwu muciindi cakukozyanyaa mafwutaa Mariya aadulisya. Lyoonse ncintu cibotu kapati ikuyeeyela bakwesu abacizi kuti balamuyanda Jehova alimwi akuti oolu luyando ndobajisi lunikubakulwaizya kubeleka mpobagolela—ikutali asyoonto—pele mbuli mbobakonzya kucita. Mmasipe kwiina mulanda wa Jehova ujisi manjezeezya mabotu uunga wasala kubeleka asyoonto kakuli ujisi ciindi cibotu cakubelekela Leza!—1 Ba-Korinto 13:4, 7.
21. Mmulimo nzi uugwasya ibanji ngobali mukubeleka, alimwi mmibuzyo nzi iinga yabuzigwa?
21 Pele bantu ba Leza banji, balimukubeleka camoyo woonse uumaninide kwiinda mukucita mulimo uugwasya kapati wabupainiya. Nzilongezyo nzi nzyobatambula? Alimwi ino mbuti swebo tobamwi notwatacikonzya kuba bapainiya—mbuti mbotunga twatondezya muuya wabupainiya? Eeyi mibuzyo iyakwiingulwa mucibalo citobela.
Bupanduluzi buyungizidwe
a Mbwaanga Matiya ngowakatola busena bwa Judase bwabwaapostolo, izina lyakwe—ikutali lya Paulo—ndolyakalibonya akati kamazina aakali aamabwe aayo aali 12 aantalisyo yabwaanda. Nokuba kuti Paulo wakali mwaapostolo, tanaakali akati kabaabo ibali 12.
b Ikali kamwi akamwi kakali ka lepton, ikakkobili kaniini loko ikakali kubelesegwaa ba Juda kuciindi eco. Ituma lepta tobile twakali kunjila ziindi zili 64 mumali aakali kuvwolwa mumulimo wabuzuba bomwe. Kweelana a Matayo 10:29, kuzwa kutudibilisi twamali itweelene ama lepta aali lusele twakali kubelesegwaa ba Juda, imuntu wakali kukonzya kuula tuyuni tobile twalo twakali ncecilyo catakali kudula kubacete. Aboobo oyu mukamufwu wakali mucete cini-cini, nkaambo wakajisi buyo cisela camali aayandika kuula kayuni komwe, kalo katakonzyi kukkwana cilyo nociba comwe buyo.
Inga Mulaingula Buti?
◻ Ikubelekela Jehova camoyo woonse uumaninide caamba nzi?
◻ Mbuti cikozyanyo cili ku 1 Ba-Korinto 12:14-26 mbocitondezya kuti Jehova kwiina natukozyanisyaa bantu bambi?
◻ Ncinzi ncotwiiya kujatikizya kupa camoyo woonse uumaninide kumajwi aa Jesu kuli Mariya kumakani aa mafwuta aadulisya alimwi akutudibilisi tobile twamwanakazi mukamufwu?
◻ Ikulanga kwa Jehova kumakani aa mulimo uubelekwa camoyo woonse uumaninide kweelede kutukulwaizya buti mukulanga kwesu kwa umwi aumwi?
[Cifwanikiso icili apeeji 10]
Mariya wakapa ncaakali kukonzya kupa, ikunanika mubili wa Jesu amafwuta “aadulisya”
[Cifwanikiso icili apeeji 12]
Itudibilisi twamwanakazi mukamufwu—itunyinaa mpindu mpati pele itujisi mpindu mpati mumeso aa Jehova