Imbelele Zimwi a Cizuminano Cipya
“Bazwakule . . . , boonse balikasya kusofwaazya buzuba bwa-Sabata akujatisya cizuminano cangu, nzoobaleta kucilundu cangu cisalala.”—ISAYA 56:6, 7.
1. (a) Kweelana acilengaano ca Johane, ncinzi cicitika ciindi myuuwo yalubeta lwa Jehova noyajatwa? (b) Ninkamu nzi iigambya njaakabona Johane?
MUCILENGAANO cane mubbuku lya Ciyubunuzyo, imwaapostolo Johane wakabona myuuwo yakubeteka kwa Jehova yajatwa ciindi kugwalwa kwabasinkamu ya “ba-Israyeli ba-Leza” nokwakali kumanizigwa. Aba mbebakasaanguna kulongezyegwa kwiinda muli Jesu, lunyungu lwakusaanguna lwa Abrahamu. (Ba-Galatiya 6:16; Matalikilo 22:18; Ciyubunuzyo 7:1-4) Mucilengaano nciconya eco Johane wakabona “inkamu impati yabantu batabaliki kumuntu naba omwe, bazwa kuzisi zyoonse akumisyobo yoonse akumikowa yoonse akumyaambo yoonse, . . . . bakoongolola ajwi ipati, bati, Lufutuko lulazwa kuli-Leza wesu uukede acuuno cabwami aku-Mwanambelele.” (Ciyubunuzyo 7:9, 10) Nobaamba kuti “Lufutuko lulazwa . . . aku-Mwanambelele” ibankamu mpati batondezya kuti abalo balalongezyegwa kwiinda mu Lunyungu lwa Abrahamu.
2. Ino nkamu mpati yakalibonya lili, alimwi izibwa buti?
2 Eyi nkamu mpati yakazibwa mu 1935, elyo sunu basinkamu eyi balainda kutuulunzuma tosanwe. Akaambo kakuti basalidwe kufwutuka mapenzi mapati, basinkamu eyi bayooandanizilwa kubuumi butamani ciindi Jesu aakwaandaanya “mbelele ampongo.” Banakristo bankamu mpati bali akati ‘kambelele zimwi’ izili mucikozyanyo ca Jesu cazyaanda zyambelele. Balangila kuyookkala kusika kutamani anyika yaparadaiso.—Matayo 25:31-46; Johane 10:16; Ciyubunuzyo 21:3, 4.
3. Ino Banakristo bananike alimwi abambelele zimwi baandeene buti kumakani aacizuminano cipya?
3 Kuli ba 144,000, izilongezyo zyacizuminano ca Abrahamu zileendelezyegwa kwiinda mucizuminano cipya. Mbubatola lubazu mucizuminano eci baba “kunsi kuluzyalo” alimwi a “kunsi ku-Mulao wa-Kristo.” (Ba-Roma 6:15; 1 Ba-Korinto 9:21) Aboobo ibantu bali buyo 144,000 iba Israyeli ba Leza mbebalya zitondezyo munzila yeelede lya Ciibalusyo calufwu lwa Jesu alimwi nkuuli mbabo balikke Jesu nkwaakabamba cizuminano ca Bwami. (Luka 22:19, 20, 29) Ibankamu mpati tabatoli lubazu pe mucizuminano eci cipya. Nokuba boobo, balayanzana aba Israyeli ba Leza akupona ambabo ‘mucisi’ cabo. (Isaya 66:8) Aboobo cili buyo kabotu ikwaamba kuti abalo baba kunsi kuluzyalo lwa Jehova alimwi kunsi kumulawo wa Kristo. Nokuba kuti tabatoli lubazu mucizuminano cipya balagwasigwa ancico.
“Bazwakule” a “ba-Israyeli ba-Leza”
4, 5. (a) Kweelana a Isaya, ninkamu nzi iyoobelekela Jehova? (b) Ino bbuku lya Isaya 56:6, 7 lizuzikizigwa buti kunkamu mpati?
4 Imusinsimi Isaya wakalemba kuti: “Bazwakule baliswa[a]ngaanya a-Jehova kuti bamumanine milimo, kuti bayandisye izina lya-Jehova akuba balanda bakwe, nkukuti boonse balikasya kusofwaazya buzuba bwa-Sabata akujatisya cizuminano cangu, nzoobaleta kucilundu cangu cisalala akubasekelezya muŋanda yangu yakukomba. Zituuzyo zyabo azipaizyo zyabo zyoonse ziyootambulika acipaililo cangu, nkaambo iŋanda yangu iyootegwa niŋanda yakukombela yamisyobo yoonse.” (Isaya 56:6, 7) Mu Israyeli, eci cakali kwaamba kuti “bazwakule” ibatali bana Israyeli bakali kukonzya kukomba Jehova—ikuyanda zina lyakwe, ikumvwa zyaambwa mucizuminano ca Mulawo, ikulemeka Sabata, kutuula zituuzyo kutempele “iŋanda yakukombela” ya Leza.—Matayo 21:13.
5 Sunu, “bazwakule baliswa[a]ngaanya a-Jehova” mbankamu mpati. Aba balamubelekela Jehova mukugwasyanya aba Israyeli ba Leza. (Zekariya 8:23) Balatuula zituuzyo zitambulika mbubwenya mbuli zyaba Israyeli ba Leza. (Ba-Hebrayo 13:15, 16) Balakomba mutempele lya Leza lyakumuuya ‘iŋanda yakwe yakukombela.’ (Amweezyanisye Ciyubunuzyo 7:15.) Sena balabubamba buzuba bwa Sabata bwansondo ansondo? Ibananike alimwi abambelele zimwi tabalailidwe kucita boobo pe. (Ba-Kolose 2:16, 17) Nokuba boobo Paulo wakaambila Banakristo bananike bana Hebrayo kuti: “Kucizida bantu ba-Leza kulyokezya kwa-Sabata. Nkaambo woonse uutambulwa mukulyokezya kwakwe, walyokezya kumilimo yakwe, mbubonya mbwaakalyokezya Leza kumilimo yakwe.” (Ba-Hebrayo 4:9, 10) Abo bana Hebrayo bakanjila “[mu]kulyokezya kwa-Sabata” ciindi nobakalicesya “[ku]bululami bwa-Leza,” akulyookezya kusoleka kulibotezya lwabo beni kwiinda mumilimo ya Mulawo. (Ba-Roma 10:3, 4) Abalo Banakristo bananike Bamasi balalyookezya mbubonya kwiinda mukumvwa bululami bwa Jehova. Ibankamu mpati balabasangana mukulyookezya oko.
6. Ino bambelele zimwi bacitobela buti cizuminano cipya?
6 Kunze lyaboobo, ibambelele zimwi batobela cizuminano cipya mbubwenya bamuzwakule bansiku mbobakali kutobela cizuminano ca Mulawo. Munzila nzi? Nkwiinda mukutobela milawo iijatikizidwe mulincico akugwasigwaa bubambe bwancico ikutali kutola buyo lubazu mulincico. (Amweezyanisye Jeremiya 31:33, 34.) Mbubwenya mbuli bananike, ibambelele zimwi balembedwe mulawo wa Jehova ‘mumyoyo yabo.’ Balaayandisisya alimwi akwaatobela malailile alimwi anjiisyo zya Jehova. (Intembauzyo 37:31; 119:97) Mbuli Banakristo bananike, balimuzi Jehova. (Johane 17:3) Ino mbuti kumakani aakupalulwa? Imyaka iitandila ku 1,500 kacitanabambwa cizuminano cipya, Musa wakaambila bana Israyeli kuti: “Amupalule lulomo lwamyoyo yanu.” (Deuteronomo 10:16; Jeremiya 4:4) Nokuba kuti kupalulwa kwakumubili kwaboonse kwakamaninaamwi a Mulawo, ibananike alimwi abambelele zimwi beelede ‘kupalulwa’ mumyoyo yabo. (Ba-Kolose 2:11) Icamamanino, Jehova ulekelela kubisya kwambelele zimwi kwiinda ‘mubulowa bwamulongo’ butikide ibwa Jesu. (Matayo 26:28; 1 Johane 1:9; 2:2) Leza tababwezi aba kuti babe bana bakwe bakumuuya mbuli mbwacita ba 144,000. Pele waamba bambelele zimwi kuti baliluleme munzila njiyonya Abrahamu njaakaambwa kululama kali mweenzinyinaa Leza.—Matayo 25:46; Ba-Roma 4:2, 3; Jakobo 2:23.
7. Mbulangizi nzi bwajaluka kumbelele zimwi sunu, mbaani baambwa kuti baliluleme mbuli Abrahamu?
7 Kuli ba 144,000 ikwaambwa kuti baliluleme cijula mulyango wakubaa bulangizi bwakulela antoomwe a Jesu mu Bwami bwakujulu. (Ba-Roma 8:16, 17; Ba-Galatiya 2:16) Kumbelele zimwi, ikwaambwa kuti baliluleme mbuli beenzinyinaa Leza cibapa kubaa bulangizi bwabuumi butamani anyika yaparadaiso—kwiinda mukufwutuka Amagedoni kabali bankamu mpati naa kwiinda ‘mukubuka kwabaluleme.’ (Incito 24:15) Tacilikomeneni coolwe cakubaa bulangizi buli boobu akuba mulongwe wa Mwami Mupati wakoonse-koonse ‘ikukonzya kukkala mucilawo cakwe’! (Intembauzyo 15:1, 2) Inzya, ibananike alimwi abambelele zimwi balalongezyegwa munzila mbotu kwiinda muli Jesu, Lunyungu lwa Abrahamu.
Ibuzuba Bupati Bwakumanya Milandu
8. Ncinzi cakali kwiimininwaa zituuzyo zyakali kucitwa mu Buzuba Bwakumanya Mulandu mu Mulawo?
8 Paulo naakali kubandika zyacizuminano cipya, wakayeezya basikubala kujatikizya Buzuba Bwakumanya Milandu bwamwakaa mwaka mucizuminano ca Mulawo. Mubuzuba obo, zituuzyo zyaandeene zyakali kutuulwa—cimwi cakali camusyobo waba Levi wabapaizi elyo cimwi cakali camisyobo imwi iili 12 yatakali yabapaizi. Ikuzwa kaindi eci cipanduludwe kuti cakali kwiiminina cituuzyo cipati ca Jesu calo ciyoogwasya ba 144,000 balo balaa bulangizi bwakujulu alimwi atuulunzuma tuli mbotubede itulaa bulangizi bwaanyika.a Paulo wakatondezya kuti bwaakuzuzikizigwa, impindu zyacinunuzyo ca Jesu ziyooendelezyegwa kwiinda Mubuzuba bupati Bwakumanya Milandu mucizuminano cipya. Mbwali Mupaizi Mupati mubuzuba obu bupati, Jesu wakapa buumi bwakwe bulondokede mbuli cituuzyo cakumanya milandu kutegwa ajane “lununuko lutamani” lwabantu.—Ba-Hebrayo 9:11-24.
9. Banakristo bananikidwe bana Hebrayo mbobakali mucizuminano cipya, ncinzi ncobakeelede kujatisya?
9 Ibunji bwa Banakristo bana Hebrayo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakacili ‘kuujatisisya mulao wa Musa.’ (Incito 21:20) Aboobo mukweelela, Paulo wakabayeezya kuti: “[Jesu] ncaaba Sikwiimaakati wa-Mulongo mupya, kuti abo abakaitwa bakatambule lukono lutamani olo ulwakasyomezegwa, nkaambo lufu mpoluli lubanununa kukusotoka milao kwamumulongo wakusaanguna.” (Ba-Hebrayo 9:15) Icizuminano cipya cakaangulula Banakristo bana Hebrayo kucizuminano cakale calo cakayubununa busizibi bwabo. Akaambo kacizuminano cipya, bakakonzya kujatisya “lukono [lwakujulu] lutamani olo ulwakasyomezegwa.”
10. Nkaambo nzi ncobamulumba Leza ibananike alimwi abambelele zimwi?
10 “Umwi umwi . . . . uusyoma Mwana” uyoogwasigwa acituuzyo cacinunuzyo. (Johane 3:16, 36) Paulo wakati: “Kristo, amana kulituula komwe ukuyumuna zibi zyabanjibanji, ulapompa alimwi lwabili, azibi zitawo, kuzoofutula baabo abamulangila.” (Ba-Hebrayo 9:28) Sunu, aabo bayandaula Jesu cakulitakata babikkilizya Banakristo bananike bacipona iba Israyeli ba Leza alimwi atuulunzuma tuli mbotubede itubamba nkamu mpati yalo iilaabulangizi bwalukono lutamani. Iziinga zyoonse zyobile zilamulumba Leza akaambo kacizuminano cipya alimwi azilongezyo zipa buumi zili mulincico kubikkilizya a Buzuba Bupati Bwakumanya Milandu antoomwe amulimo wa Mupaizi Mupati, Jesu, mu Busena Busalalisya bwakujulu.
Ikujata Bubi Mumulimo Uusalala
11. Manjezyeezya abo mbwaasalazidwe kwiinda mucituuzyo ca Jesu, ncinzi ncobacita calukkomano bananike alimwi abambelele zimwi?
11 Mulugwalo lwakwe kuba Hebrayo, Paulo wakankaizya mbocisumpukide cituuzyo ca Jesu mububambe bwacizuminano cipya twaceelanyaa zituuzyo zyacibi mucizuminano cakale. (Ba-Hebrayo 9:13-15) Icituuzyo ca Jesu icibotu cilakonzya ‘kusalazya meezeezyo eesu akutugwisizya milimo mifu, kuti tumumanine milimo Leza muumi.’ Ku Banakristo ba Hebrayo, “milimo mifu” yakali kubikkilizya “kusotoka milao kwamumulongo wakusaanguna.” Ku Banakristo sunu, ibikkilizya zibi zyakacitwa musyule zyalo nzyobakeempwa cakumaninina alimwi Leza nzyaakalekelela. (1 Ba-Korinto 6:9-11) Mbwaanga bajisi manjezyeezya aasalazidwe, Banakristo bananike ‘balamumanina milimo Leza muumi.’ Abalo bankamu mpati mbobacita. Mbobasalazide manjezyeezya abo kwiinda “mubulowa bwa-Mwanambelele” bali mutempele mpati lyakumuuya lya Leza, “balamumanina milimo isikati amasiku.”—Ciyubunuzyo 7:14, 15.
12. Mbuti mbotutondezya kuti ‘tulaalusyomo lutakwe kampenda’?
12 Kunze lyaboobo, Paulo wakati: “Atuswene afwaafwi amoyo winiwini mukusyoma kutakwe kampenda, ayalo myoyo yesu kiisansailidwe kusalala kwakuziba zibi, ayalo mibili yesu kiisambide amaanzi aanjoloma.” (Ba-Hebrayo 10:22) Ino inga twatondezya buti kuti ‘tulaalusyomo lutakwe kampenda’? Paulo wakakulwaizya Banakristo ba Hebrayo kuti: “Alimwi atujatisye buzumino bwabulangizi bwesu [bwakujulu], kuti kutabi notuzungaana, nkaambo walo oyo uwakasyomezya ulisyomekede. Katunga katuyeeyana, k[a]tubusyanya-busyana mukuyandana akucita milimo mibotu. Tutanoonga katuleka kulibunga-bunga, mbuli bamwi mbubaleka, anu kamucenjezyanya twaambo, kamucita obuya lyoonse mbomukubwene kuti buzuba bwa-Kristo buli afwaafwi.” (Ba-Hebrayo 10:23-25) Ikuti naa lusyomo lwesu nduyumu, aswebo tatweelede ‘kuleka kulibunga-bunga.’ Tuyookkomana kubusya-busya bakwesu alimwi akubusigwa-busigwa mukuyandana akucita milimo mibotu alimwi akuyumayumizigwa kucita mulimo uuyandika wakwaambilizya bulangizi bwesu kubuleya, bube bwaanyika naa mbwakujulu.—Johane 13:35.
“Mulongo Uutamani”
13, 14. Muunzila nzi cizuminano cipya mocili cizuminano citamani?
13 Ino ncinzi ciyoocitika iwamamanino akati kabali 144,000 aakutambula bulangizi bwakwe bwakujulu? Sena cizuminano cipya ciyooleka kubeleka? Kuciindi eco kunoocinyina uusyeede ansi waba Israyeli ba Leza. Basikutola lubazu boonse mucizuminano banooli a Jesu “mu-Bwami bwa[usyi].” (Matayo 26:29) Pele tulaayeeya majwi aa Paulo aali mulugwalo ndwaakalembela ba Hebrayo aakuti: “Leza waluumuno, . . . wakabusya kuzwa kulufu mweembezi mupati wambelele, nguwenya Jesu Mwami wesu, abulowa bwamulongo uutamani.” (Ba-Hebrayo 13:20; Isaya 55:3) Muunzila nzi cizuminano cipya mocili cizuminano citamani?
14 Ikusaanguna, tacikabwezelwi busena mbuli cizuminano ca Mulawo. Cabili, impindu zyakubeleka kwaco ziyookkala kukabe kutamani mbubonya ibuli bulelo bwa Jesu. (Amweezyanisye Luka 1:33 a 1 Ba-Korinto 15:27, 28.) Ibwami bwakujulu bulaa busena mumakanze aa Jehova kukabe kutamani. (Ciyubunuzyo 22:5) Elyo catatu, imbelele zimwi ziyoozumanana kugwasigwa abubambe bwacizuminano cipya. Mubulelo bwa Kristo Bwamyaka iili Cuulu ibantu basyomeka bayoozumanana ‘kumumanina milimo Jehova isikati amasiku mutempele lyakwe’ mbubwenya mbobacita lino. Jehova takazitalisyi alimwi zibi zyabo zyamusyule nzyobakalekelwa kwiinda ‘mubulowa bwa Jesu bwamulongo.’ Bayakuzumanana kuba balulami kabali balongwe ba Jehova alimwi mulawo wakwe unoocilembedwe mumyoyo yabo.
15. Amupandulule kuyanzana kwa Jehova abakombi bakwe munyika mpya.
15 Sena lino Jehova uyookonzya kwaamba babelesi bakwe bantunsi kuti: ‘Ndime Leza wabo, alimwi mbantu bangu’? Inzya. “Uzookala akati kabo. Bazooba bantu bakwe, alakwe Leza mwini uzookala kulimbabo, azoobe Leza wabo.” (Ciyubunuzyo 21:3) Bayooba “inkambe yabasalali,” baiminizi baanyika ba “munzi uuyandika,” nabwiinga wakujulu wa Jesu Kristo. (Ciyubunuzyo 14:1; 20:9; 21:2) Zyoonse ezi ziyookonzyeka akaambo kalusyomo lwabo ‘mubulowa bwa Jesu bwamulongo’ ibutikide alimwi akulicesya kwabo kubami abapaizi bakujulu balo bakali ba Israyeli ba Leza ciindi nobakali anyika.—Ciyubunuzyo 5:10.
16. (a) Nzintu nzi zilangilwa kuli baabo bayoobusilwa anyika? (b) Nzilongezyo nzi ziyoocitika kumamanino aamyaka iili cuulu?
16 Ino mbuti kumakani aabafwide babusilwa anyika? (Johane 5:28, 29) Abalo bayootambwa kuti ‘bajane coolwe’ kwiinda muli Jesu, Lunyungu lwa Abrahamu. (Matalikilo 22:18) Abalo bayooyandika kuyanda zina lya Jehova, kumubelekela, kupa zituuzyo zitambulika alimwi akumumanina milimo muŋanda yakwe yakukombela. Abo bacita boobo bayoonjila mukulyookezya kwa Leza. (Isaya 56:6, 7) Ikuyakusika kumamanino aamyaka iili cuulu, ibantu boonse basyomeka banoolondokede kwiinda mukubeleka kwa Jesu Kristo abapaizinyina iba 144,000. Bayoolulama ikutali kwiide kwaambwa buyo bululami kabali beenzinyinaa Leza. ‘Bayoobuka’ kabaangulukide cakumaninina kuzwa kucibi alufwu lwakakonwa kuzwa kuli Adamu. (Ciyubunuzyo 20:5; 22:2) Elo ciyooba coolwe kaka eco! Kweelana akulanga kwesu sunu, kuboneka mbuli kuti oyo mulimo wabupaizi wa Jesu alimwi aba 144,000 unooli wamanizigwa. Izilongezyo zya Buzuba bupati Bwakumanya Milandu zinooli zyabelesyegwa mubuzwide. Kunze lyaboobo, Jesu ‘uyootambika bwami kumaanza aa-Leza, Wisi.’ (1 Ba-Korinto 15:24) Kuyooba musunko wamamanino kubantu, mpoonya Saatani amadaimonaakwe bayoonyonyweedwa limwi.—Ciyubunuzyo 20:7, 10.
17. Twalanga lukkomano ndotuyoobaandulo, ncinzi umwi aumwi ncayelede kukanza kucita?
17 Ino mulimo nzi uuyoobelekwaa “mulongo uutamani” muciindi eci cibotelezya icinooli catalika? Olo taluli lubazu lwesu pe. Nzyaayubununa Jehova kusika aciindi awa nzinji bwalino. Zyatusiya katukankama. Amuyeeye buyo—buumi butamani ‘kujulu ipya aanyika impya’! (2 Petro 3:13) Kutabi citityompye kulombozya kwesu kwakukona cisyomezyo eco. Cilakonzya kacitali cintu cuuba-uba kwiima nji. Paulo wakaamba kuti: “Muleelede kubosya myoyo, kuti mucite luyando lwa-Leza, nomuti kajane ceeco icakasyomezegwa.” (Ba-Hebrayo 10:36) Pele amuyeeye kuti, kunyina penzi nokuba kupenzegwa kuli buti nzyotweelede kuzunda izinga zyeelanisigwa alukkomano ndotulangila. (2 Ba-Korinto 4:17) Aboobo kutabi naba omwe “uyoopiluka cifuteesule akufwa pe.” Pele atutondezye kuti tuli baabo ‘bajisi kusyoma kuyooofutusya buumi bwesu.’ (Ba-Hebrayo 10:39)Toonse atumusyome cakumaninina Jehova, Leza wazizuminano kusika kuciindi omwe-omwe wesu nayootambula zilongezyo zitamani.
Bupanduluzi buyungizidwe
a Amubone bbuku lya Survival Into a New Earth, cibalo 13, lyakamwaigwa aba Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Sena Mwateelela?
◻ Kunze lya Banakristo bananike, mbaani abambi ibalongezyegwa kwiinda mu Lunyungu lwa Abrahamu?
◻ Kwiinda mukulongezyegwa acizuminano cipya, mbuti bambelele zimwi mbobaba mbuli basandule bamucizuminano cakale?
◻ Ino bambelele zimwi balongezyegwa buti kwiinda mububambe bwa Buzuba bupati Bwakumanya Milandu?
◻ Nkaambo nzi Paulo ncaakaitila cizuminano cipya kuti ‘ncizuminano citamani’?
[Kabbokesi kali apeeji 30]
Mulimo Uusalala mu Tempele
Ibankamu mpati balakomba antoomwe a Banakristo bananike mulubuwa lwatempele pati lya Jehova ilyakumuuya. (Ciyubunuzyo 7:14, 15; 11:2) Kunyina ncokukonzya kwaambilwa kuti bali Mulubuwa lwaandeene lwa Bamasi. Jesu naakali anyika, kwakali Lubuwa lwa Bamasi mutempele. Nokuba boobo, mumakanze aatempele lya Solomoni alimwi alya Ezekiele alo aakeendelezyegwaa Leza, kwakanyina busena Bwalubuwa lwa Bamasi. Mutempele lya Solomoni, kwakali lubuwa lwaanze kwalo nkobakali kukomba antoomwe ibana Israyeli abasandule, baalumi abanakazi. Obu mbusinsimi bwalubuwa lwaanyika lwatempele lyakumuuya kwalo Johane nkwaakabona nkamu mpati kaimana milimo.
Nokuba boobo, ibapaizi alimwi aba Levi balikke mbibakali kukonzya kunjila mulubuwa ikwakali cipaililo cipati; ibapaizi balo mbibakali kunjila mubusena Busalala; alimwi ibapaizi bapati balikke mbibakali kukonzya kunjila mu Busena Busalalisya. Lubuwa lwamukati alimwi abusena Busalala buteelelwa kuti bwakali kwiiminina ciimo cakumuuya cilibedelede ca Banakristo bananike anyika. Elyo Busena Busalalisya bwiiminina kujulu kwini buya kwalo Banakristo bananike nkobatambwida buumi butafwiki antoomwe a Mupaizi wabo Mupati wakujulu.—Ba-Hebrayo 10:19, 20.