LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w98 3/1 map. 21-26
  • Mapobwe Mapati mu Israyeli Kaindi

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Mapobwe Mapati mu Israyeli Kaindi
  • Ngazi Yamulindizi 1998
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Impindu ya Mapobwe Mapati
  • Kuciindi ca Bami baluzubo lwa Davida
  • Nobwakamana Buzike
  • Mumwaanda Wamyaka Wakusaanguna C.E.
  • “Muyoosekelela Buyo”
    Ngazi Yamulindizi—2007
  • Mapobwe Aajisi Bupanduluzi Kulindiswe
    Buumi Amulimo Wesu wa Bunakriskusikila—Kabbuku Kamuswaangano—2021
Ngazi Yamulindizi 1998
w98 3/1 map. 21-26

Mapobwe Mapati mu Israyeli Kaindi

“Ziindi zyotatwe zyamumwaka baalumi banu boonse baleelede kuboneka kubusyu bwa-Jehova Leza wanu kubusena obo mbwayoosala. . . . Alimwi kuciindi cakuboneka kubusyu bwa-Jehova batabooli acinkwamanza.”—DEUTERONOMO 16:16.

1. Ncinzi cikonzya kwaambwa kujatikizya ziindi zyamapobwe kuciindi ca Bbaibbele?

NCINZI cimuboolela kumizeezo mwayeeya pobwe? Imapobwe amwi aansiku akali yaalya aakali kuciindizya alimwi aabwaamu. Asunu izili boobu zilacitika kumapobwe amwi. Pele imapobwe aakalembedwe mu Mulawo wa Leza kuli Israyeli akalaandeene. Nokuba kuti zyakali ziindi zyakukkomana zyakali kukonzya akwaambwa kuti zyakali “mbungano zisalala.”—Levitiko 23:2.

2. (a) Ino ncinzi ncobakeelede kucita baalumi bana Israyeli iziindi zyotatwe mumwaka? (b) Ino “pobwe” ninzi ikweelanaa mbolibelesyedwe bbala eli kubbuku lya Deuteronomo 16:16?

2 Ibaalumi basyomeka bana Israyeli—kanjikanji bakali kusindikilwa amikwasyi yabo—bakali kukkomana kapati kweenda kuya ku Jerusalemu, ‘kubusena mbwaakasala Jehova,’ alimwi bakali kusanga cabwaabi kumapobwe mapati otatwe. (Deuteronomo 16:16) Ibbuku litegwa Old Testament Word Studies lipandulula bbala lya Cihebrayo lyakasandululwa kuti “pobwe” kubbuku lya Deuteronomo 16:16 kuti “nciindi cakusekelela kupati . . . kwalo ziindi zyakalikulibonya kuti nzyaluzyalo lwa Leza nkozyakali kusekelelwa kwiinda mukutuula akupobola.”a

Impindu ya Mapobwe Mapati

3. Ino nzilongezyo nzi nzyaakali kubayeezya aya mapobwe otatwe aamwakaa mwaka?

3 Mbwaanga cisi cabo cakali cabulimi, ibana Israyeli bakali kulanga buyo kuzilongezyo zya Leza muciimo camvwula. Aya mapobwe mapati otatwe aamu Mulawo wa Musa akali kujanikizyanyaa kutebula kwabbaale kumatalikilo aacilimo, kutebula kwamaila kumamanino aacilimo alimwi akutebula kumbi kumwaka. Ezi zyakali ziindi zyakuselekela kupati alimwi akulumba kuli Sikupa mvwula alimwi Sikulenga nyika mbotu. Pele nzinji azimbi nzyaakali kubikkilizya mapobwe.—Deuteronomo 11:11-14.

4. Ncintu nzi cakali kusekelelwa mupobwe lyakusaanguna?

4 Ipobwe lyakusaanguna lyakali kucitwa mumwezi wakusaanguna akkalenda yansiku ya Bbaibbele, kuzwa mu Nisani 15 kusika mu 21, iciindi ceendelana amamanino aa March sunu naa matalikilo aa April. Lyakali kwiitwa kuti ndi Pobwe Lyazinkwa Zitakwe Bumena, alimwi akaambo kakuti lyakali kucitwa mbulyaindila buyo pobwe lya Kwiindilila mu Nisani 14, lyakali kwiitwaa kuti “Pobwe lya-Pasika.” (Luka 2:41; Levitiko 23:5, 6) Eli pobwe lyakali kuyeezya bana Israyeli makani aalufwutuko lwabo kuzwa kumapenzi mu Egepita, izinkwa zitakwe bumena kaziitwa kuti “zinkwa zyamapenzi.” (Deuteronomo 16:3) Zyakali kubayeezya kuti ikutija kwabo kuzwa mu Egepita kwakali kwakubinda-binda cakuti kwakanyina ciindi cakubikka bumena kubusu bwabo bukandidwe acakulindila kuti bufwutumuke. (Kulonga 12:34) Muciindi eci capobwe teekwakeelede kujanika cinkwa cilaabumena muŋanda yamuna Israyeli. Kufwumbwa muntu uutola lubazu mupobwe kubikkilizya amweenzu wakali kulya cinkwa cilaabumena wakeelede kusubulwa kwiinda mukujaigwa.—Kulonga 12:19.

5. Ncoolwe nzi cikonzya kuti ncocakali kuyeeyegwa mupobwe lyabili, alimwi mbaani bakeelede kubikkilizigwa mukusekelela oku?

5 Ipobwe lyabili lyakali kucitwa kwainda nsondo zili ciloba (mazuba aali 49) kuzwa lya Nisani 16 alimwi lyakali kutalika mubuzuba bwacisambomwi bwamwezi watatu, Siva, iciindi ceendelana akumamanino aa May sunu. (Levitiko 23:15, 16) Lyakali kwiitwa kuti Pobwe lya Pentekoste (mu Cigiliki caamba “buzuba bwamakumi osanwe”) alimwi lyakali kucitwa munsi-munsi aciindi bana Israyeli nobakanjila mucizuminano ca Mulawo ku Cilundu ca Sinai. (Kulonga 19:1, 2) Kuciindi eci capobwe, ibana Israyeli basyomeka balakonzya bakali kuyeeya coolwe cabo cakuzandulwa akuba cisi ca Leza cisalala. Mbubakali bantu ba Leza basale bakali kuyandika kumvwida Mulawo wa Leza mbuli mulawo wakutondezya luyando kubantu bapengede kutegwa abalo bakonzye kulikkomanina pobwe.—Levitiko 23:22; Deuteronomo 16:10-12.

6. Ino pobwe lyatatu lyakali kubayeezya nzi bantu ba Leza?

6 Ipobwe lyamamanino akati kamapobwe mapati otatwe lyakali kwiitwa kuti Pobwe Lyalwiindi naa Pobwe Lyazilawo. Lyakali kucitwa mumwezi waciloba, Tishri, naa Ethanimu kuzwa mubuzuba bwa 15 kusika mubuzuba bwa 21, iciindi ceendelanaa matalikilo aa October. (Levitiko 23:34) Kuciindi eci, ibantu ba Leza bakali kukkala anze aamaandaabo naa aziluli muzivwuka (muzilawo) izyakali kubambizigwaa mitabi alimwi amatu aazisamu. Eci cakali kubayeezya lweendo lwabo lwakatola myaka iili 40 kuzwa ku Egepita kuya Kucisi Cakasyomezyegwa, icisi nocakayiya kuyaama kuli Leza muzintu nzyobakali kuyandika buzubaa buzuba.—Levitiko 23:42, 43; Deuteronomo 8:15, 16.

7. Ino mbuti mbotugwasigwa kwiinda mukulanga-langa mapobwe aakali kusekelelwa mu Israyeli yansiku?

7 Atulange-lange mapobwe amwi mapati aakali kucitwa kaindi akati kabantu ba Leza bansiku. Eci ceelede kutukulwaizya kapati sunu nkaambo aswebo tulatambwa kuti katubungana antoomwe lyoonse nsondo ansondo alimwi iziindi zyotatwe amwaka mumiswaangaano mipati.—Ba-Hebrayo 10:24, 25.

Kuciindi ca Bami baluzubo lwa Davida

8. (a) Nkusekelela nzi kutalubiki kwakacitwa mumazubaa Mwami Solomoni? (b) Ino mamanino nzi mapati aa Pobwe Lyazilawo lyasunu ngotukonzya kulangila?

8 Ikusekelela kutalubiki ikwakaba ciindi ca Pobwe Lyazilawo kwakacitwa mubulelo bubotu bwa Mwami Solomoni mwanaa Davida. “Imbungano impati yabantu banji loko” yakabungana kuzwa kumabazu oonse aa Cisi Cakasyomezyegwa kuti bajanike ku Pobwe Lyazilawo alimwi alyakusalazya tempele. (2 Makani 7:8) Nolyakamana, Mwami Solomoni wakamwaisya bantu balo “bakalumba mwami akuya kumaanda aabo cakukondwa acakusekelela mumyoyo yabo nkaambo kabubotu boonse Jehova mbwaakacitila Davida mulanda wakwe aba-Israyeli bantu bakwe.” (1 Bami 8:66) Masimpe elyo lyakali pobwe lipati. Ibabelesi ba Leza sunu balangila mamanino mapati aa Pobwe Lyazilawo lyasunu kumamanino aa Bulelo bwa Myaka iili Cuulu ya Solomoni Mupati, Jesu Kristo. (Ciyubunuzyo 20:3, 7-10, 14, 15) Kuciindi eco, ibantu bakkala mumabazu oonse aanyika kubikkilizyaa babusidwe alimwi abasikufwutuka Amagedoni bayookamantana mukukomba Jehova Leza calukkomano.—Zekariya 14:16.

9-11. (a) Ncinzi cakapa kuti kube pobwe lipati mumazubaa Mwami Hezekiya? (b) Ncikozyanyo nzi ncobakapa ibunji bwabaabo ibakucisi cakunyika camisyobo iili kkumi, alimwi cituyeezya nzi sunu?

9 Ipobwe limbi lipati lyakaluulwa mu Bbaibbele lyakacitwa kabwiindide bulelo bwa Mwami mubyaabi Ahazi walo wakajalide tempele akusololela cisi ca Juda mululeyo. Iwakalya busena bwa Ahazi wakali Mwami Hezekiya iwakali mubotu. Mumwaka wakwe wakusaanguna mubulelo, kali amyaka iili 25 Hezekiya wakatalika mulimo mupati wakubambulula. Ndilyonya wakalijula tempele akucita bubambe bwakuti libambululwe. Mpoonya mwami wakatuma magwalo kubana Israyeli bakali kukkala mucisi cakunyika camisyobo iili kkumi ya Israyeli ikubatamba kuti bazikusekelele Pasika alimwi a Pobwe Lyazinkwa Zitakwe Bumena. Bunji bwabo bakaboola nokuba kuti bakali kufwubaazigwa abeenzinyina.—2 Makani 30:1, 10, 11, 18.

10 Sena pobwe elyo lyakazwidilila? Ibbaibbele liluula kuti: “Lino bana ba-Israyeli ibakajanwa mu-Jerusalemu bakalya ipobwe lyazinkwa zitakwe bumena mazuba aali musanu aabili. Bakali akukondwa kupati. Ba-Levi abapaizi bakali kutembaula Jehova buzuba bumwi abumwi azibelesyo zyakwiimbila.” (2 Makani 30:21) Ncikozyanyo cibotu kaka eco ibana Israyeli ncobakabikkila bantu ba Leza sunu, balo bunji bwabo baliyumya nobakazigwa alimwi ibeenda nyendo zilamfwu kuya kumiswaangano!

11 Mucikozyanyo, amulange miswaangano yotatwe ya Cooko ya “Kulyaaba Kwabunaleza” yakacitwa mu Poland mu 1989. Akati kabantu ibali 166,518 bakajanika, kwakali nkamu zipati zyakazwa kucisi cakali kwiitwa kuti Soviet Union alimwi amasi aamu Eastern Europe kwalo mulimo wa Bakamboni ba Jehova nkowakalesyedwe kuciindi eco. Ibbuku litegwa Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom,b liluula kuti: “Bamwi bakajanika kumiswaangano eyi cakali ciindi cabo cakusaanguna ikujanika kumuswaangano mupati wabantu ba Jehova ibainda ku 15 naa 20. Imyoyo yabo yakazula kukondwa nobakalanga makumi aazyuulu zyabantu bakali mulubuwa lusobaninwa, bakasangana ambabo mumupailo alimwi bakaimba ambabo inyimbo zitembaula Jehova.”—Peeji 279.

12. Ncinzi cakapa kuti kube pobwe lipati mubulelo bwa Mwami Josiya?

12 Naakafwa Hezekiya, bana Juda bakajokela alimwi mubukombi bwakubeja mubweendelezi bwa Mwami Manase alimwi a Amoni. Mpoonya kwakaboola bulelo bwamwami uumbi mubotu, mwami Josiya walo wakabeleka cabusicamba ikupilusya bukombi bwakasimpe. Kali amyaka iili 25, Josiya wakalailila kuti tempele libambululwe. (2 Makani 34:8) Nolyakali kubambululwa, Mulawo wakalembwaa Musa wakajanika mutempele. Mwami Josiya wakazikkomanina kapati nzyaakabala mu Mulawo wa Leza elyo wakacita bubambe bwakuti zibalwe kubantu boonse. (2 Makani 34:14, 30) Mpoonya ikutobela cakalembedwe, wakalibambila kusekelela pobwe lya Kwiindilila. Alimwi mwami wakapa cikozyanyo cibotu kwiinda mukusanga cabwaabi kupobwe eli. Aboobo Ibbaibbele liluula kuti: “Katakwe ipobwe lya-Pasika lielene alyo ilyakacitwa mucisi ca-Israyeli kuzwa kumazuba aa-Samuele musinsimi.”—2 Makani 35:7, 17, 18.

13. Ino mapobwe aakuciindi ca Hezekiya alimwi a Josiya atuyeezya nzi sunu?

13 Ikubambulula kwa Hezekiya akwa Josiya kuleelene akubambulula kubotu kwabukombi bwakasimpe kwacitika akati ka Banakristo bakasimpe kuzwa ciindi Jesu Kristo naakabikkwa bwami mu 1914. Mbubwenya mbucakabede ikapati kukubambulula kwa Josiya, ikubambulula kwasunu kuyeeme azintu zilembedwe mu Jwi lya Leza. Alimwi kweelanya mazuba aa Hezekiya aa Josiya, mukubambulula kwasunu kuli miswaangano misyoonto amipati kwalo ikupandululwa businsimi bwa Bbaibbele bugambya alimwi akutobela njiisyo zya Bbaibbele zyeelede. Iciyungizya lukkomano kuziindi ezi zyakulaililwa, myeelwe mipati yabaabo babbapatizigwa. Mbubwenya mbuli bana Israyeli bakali kweempwa mumazubaa Hezekiya a Josiya, abo bapya babbapatizigwa bazileka nzila zyabo zibyaabi zyamu Kristendomu anyika yoonse ya Saatani. Mu 1997, ibainda ku 375,000 bakabbapatizigwa ikutondezya kulyaaba kwabo kuli Leza uusalala, Jehova—mweelwe waakati-kati wiinda ku 1,000 abuzuba.

Nobwakamana Buzike

14. Ncinzi cakapa kuti kube pobwe lipati mu 537 B.C.E.?

14 Naakafwa Josiya, icisi cakajokela alimwi mubukombi bwakubeja. Limwi mu 607 B.C.E., Jehova wakasubula bantu bakwe kwiinda mukuleta impi zyabana Babuloni kuti zilwane Jerusalemu. Imunzi atempele lyawo zyakanyonyoonwa alimwi nyika yakaba tongo. Mpoonya kwakatobela myaka yabuzike kuba Juda iili 70 mu Babuloni. Mpoonya Leza wakabapa nguzu bana Juda bakeempwa basyeede balo bakapilukila ku Cisi Cakasyomezyegwa akuyakutalisya bukombi bwakasimpe. Bakasika kutongo lyamunzi wa Jerusalemu mumwezi waciloba mumwaka wa 537 B.C.E. Icintu ncobakasaanguna kucita nkuyaka cipaililo cakutuula zituuzyo abuzuba mbubwenya mbokutondezyedwe mu Mulawo wacizuminano. Eci cakaba ciindi cakusekelela akumbi kupati. “Alimwi bakacita ipobwe lyazilao mbukulembedwe.”—Ezara 3:1-4.

15. Mulimo nzi wakali kulindila baabo basyeede bakapilusigwa mu 537 B.C.E., alimwi bukkale bukozyanya aboobo bwakacitika buti mu 1919?

15 Kwakali mulimo mupati wakali kubalindila aba bazike bakapiluka—ikuyakulula tempele lya Leza alimwi a Jerusalemu abwaanda bwakwe. Kwakali kukazigwa kupati kuzwa kuli basimukobonyina basimunyono. Itempele nolyakali kuyakwa, bwakali “buzuba bwamakani maniini.” (Zekariya 4:10) Eci ciindi cakakozyanyaa ciimo ca Banakristo bananike basyomeka mu 1919. Mumwaka oyo uutalubiki, bakaangululwa kuzwa mubuzike munzila yakumuuya mu Babuloni Mupati, ibwami bwanyika bwabukombi bwakubeja. Bakali buyo zyuulu zisyoonto elyo bakali munyika yalunya. Sena basinkondonyina Leza bakali kukonzya kulesya kuyaambele kwabukombi bwakasimpe? Ikwiingulwa kwamubuzyo oyu kutuyeezya mapobwe obile aamamanino aalembedwe mu Magwalo aa Cihebrayo.

16. Ino pobwe lyakacitwa mu 515 B.C.E. lyakaandeene buti?

16 Itempele lyakayakululwa mumwezi uutegwa Ada mu 515 B.C.E., aciindi cibotu capobwe lya Nisani lyacilimo. Ibbaibbele liluula kuti: “Bakacita ipobwe lyazinkwa zitakwe bumena. Bakalya cakukondwa mazuba aali musanu aabili. Nkaambo Jehova wakabapa lukondo kukubasandwida moyo wamwami wa-Asuri kuti ayumye maanza aabo mumilimo yaŋanda ya-Leza, Leza wa-Israyeli.”—Ezara 6:22.

17, 18. (a) Ndipobwe nzi lipati lyakacitwa mu 455 B.C.E.? (b) Ino mbuti mbotuli muciimo cili boobo sunu?

17 Nokwakainda myaka iili 60, mu 455 B.C.E., alimbi pobwe lipati lyakacitwa. Ipobwe Lyazilawo lyamwaka oyo lyakacitwaa ciindi kuyakulula bwaanda bwa Jerusalemu nokwakamanizigwa. Ibbaibbele liluula kuti: “Imbungano yoonse yabaabo ibakazwide mubuzike, boonse bakayaka zilao akukala mumonya muzilao. Bana ba-Israyeli kabatana kucita obo kuzwa kumazuba aa-Jeshua mwana wa-Nuni kusikila kubuzuba obo. Aboobo kwakaba kusekelela kupati loko.”—Nehemiya 8:17.

18 Takulubiki kaka kupilusigwa oku kwabukombi bwa Leza bwakasimpe nokuba kuti kuli kukazigwa kupati! Ncimwi buyo asunu. Nokuba kuti kuli kupenzyegwa alimwi akukazigwa, imulimo mupati wakukambauka makani mabotu aa Bwami bwa Leza wasika kumagolelo aanyika alimwi milumbe ya Leza yalubeta yaambilizigwa koonse-koonse. (Matayo 24:14) Ikugwalwa kwamamanino kwabasyeede akati kabananike ibali 144,000 kwasikaafwaafwi. Ibeenzinyina ‘bambelele zimwi’ ibainda kutuulunzuma tosanwe babunganizigwa kuzwa kumasi oonse kuya ‘mutanga lyomwe’ abananike basyeede. (Johane 10:16; Ciyubunuzyo 7:3, 9, 10) Elo nkubotu kaka kuzuzikizigwa kwabusinsimi kwa Pobwe Lyazilawo! Elyo oyu mulimo wakubunganya uyoozumanana munyika mpya ciindi zyuulu zyatuulunzuma twabantu babusidwe baakwiitwa kuti basangane mukusekelela Pobwe Lyazilawo lyasunu.—Zekariya 14:16-19.

Mumwaanda Wamyaka Wakusaanguna C.E.

19. Ncinzi cakapa kuti Pobwe Lyazilawo lyamu 32 C.E. lyaandaane?

19 Akati kamapobwe mapati aakasekelelwa aalembedwe mu Bbaibbele kuli yaayo ngaakajanika Mwanaa Leza, Jesu Kristo. Mucikozyanyo, amuyeeye kujanika kwa Jesu ku Pobwe Lyazilawo (naa Lyamatente) mumwaka wa 32 C.E. Wakabelesya ciindi eco ikuyiisya kasimpe kayandika akusindikizya mubandi wakwe kwiinda mukuzubulula kuzwa ku Magwalo aa Cihebrayo. (Johane 7:2, 14, 37-39) Icilengwa cakali kucitwa lyoonse kupobwe eli ncakuyasya malampi mapati one mulubuwa lwatempele lwamukati. Eci cakali kuyungizya kukkomana kumicito yapobwe yakali kuzumanana mane masiku. Kulibonya kuti Jesu wakali kulikozyanisyaa mimuni mipati eyi naakati: “Ndime mumuni wenyika, uundicilila takooyooenda mumudima, pele uyooba amumuni wabuumi.”—Johane 8:12.

20. Nkaambo nzi ncolyakaindene pobwe lya Kwiindilila mu 33 C.E.?

20 Mpoonya kwakazyoosika pobwe lya Kwiindilila alimwi a Pobwe Lyazinkwa Zitakwe Bumena lyamumwaka mupati wa 33 C.E. Mubuzuba obo bwapobwe lya Kwiindilila, Jesu wakajaigwaa basinkondonyina elyo wakaba Mwanaambelele wapobwe lya Kwiindilila, walo wakafwa kutegwa abweze “cibi cenyika.” (Johane 1:29; 1 Ba-Korinto 5:7) Nokwakainda mazuba otatwe, mu Nisani 16, Leza wakamubusya Jesu mumubili wamuuya uutafwiki. Eci cakajanana akutuula kwabutebuzi butaanzi bwabbaale mbubwenya bwaamba Mulawo. Aboobo, Mwami Jesu Kristo wakabusigwa wakaba “kabalwebalwe kabaabo bafwide.”—1 Ba-Korinto 15:20.

21. Ncinzi cakacitika ku Pentekoste mu 33 C.E.?

21 Pobwe lipati ncobeni lyakali lya Pentekoste mu 33 C.E. Mubuzuba obu, bama Juda banji abasandule bakali bungene mu Jerusalemu kubikkilizya abasikwiiya ba Jesu ibatandila ku 120. Nolyakali kuyaambele pobwe, Mwami Jesu Kristo iwakabusigwa wakatila muuya uusalala wa Leza ali basikwiiya bali 120. (Incito 1:15; 2:1-4, 33) Elyo bakananikwa akuba cisi cipya ncasalide Leza kwiinda mucizuminano cipya mwalo Jesu Kristo mwali simwiimaakati. Kupobwe elyo, imupaizi mupati mu Juda wakali kutuula zinkwa zyobile zijisi bumena kuli Leza zibambizidwe aamaila mataanzi kutebulwa. (Levitiko 23:15-17) Ezi zinkwa zijisi bumena ziiminina bantu batalondokede ibali 144,000 balo Jesu ‘mbaakafwutula kuli Leza’ kuti babeleke kabali “bami abapaizi . . . [ba]yooendelezya ansi.” (Ciyubunuzyo 5:9, 10; 14:1, 3) Mbwaanga aba baleli bakujulu bazwa kumitabi yobile yabantu basizibi, iba Juda a Bamasi, balakonzya kuti baimininwaa zinkwa zyobile zijisi bumena.

22. (a) Nkaambo nzi Banakristo ncobatasekeleli mapobwe aamucizuminano ca Mulawo? (b) Ncinzi ncotuyoolanga-langa mucibalo citobela?

22 Icizuminano cipya nocakatalika kubeleka lya Pentekoste 33 C.E., cakaambilizya kuti cizuminano cakaindi ca Mulawo cakaleka kubaa mpindu mumeso aa Leza. (2 Ba-Korinto 3:14; Ba-Hebrayo 9:15; 10:16) Eco tacaambi kuti Banakristo bananike tabajisi mulawo. Beendelezyegwaa mulawo wa Leza uyiisigwaa Jesu Kristo alimwi uulembedwe mumyoyo yabo. (Ba-Galatiya 6:2) Aboobo, mbwaanga mapobwe otatwe aamwakaa mwaka ali mucizuminano ca Mulawo, taaelede kusekelelwaa Banakristo. (Ba-Kolose 2:16, 17) Nokuba boobo, tulakonzya kwiiya zintu zinji kuzwa kuciimo ncobakajisi babelesi ba Leza bakuciindi kabutana Bunakristo kujatikizya mapobwe abo alimwi amiswaangano yabukombi imwi. Mucibalo cesu citobela tuyoolanga-langa zikozyanyo zyalo cakutadooneka iziyootukulwaizya toonse kubona mbokuyandika kujanika lyoonse kumiswaangano ya Bunakristo.

Bupanduluzi buyungizidwe

a Amubone abbuku lya Insight on the Scriptures, lyakamwaigwa aba Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., Volume 1, mapeeji 820, cibeela 1, mincali 1 a 3, amutwe wakuti “Festival.”

b Lyakamwaigwa aba Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

Mibuzyo Yakwiindulula

◻ Ino mapobwe mapati otatwe aa Israyeli akabeleka mulimo nzi?

◻ Ncinzi cakapa kuti mapobwe abe mumazubaa Hezekiya alimwi a Josiya?

◻ Ndipobwe nzi lipati lyakasekelelwa mu 455 B.C.E., alimwi nkaambo nzi ncolitukulwaizya?

◻ Ncinzi cakali ceenzu kupobwe lya Kwiindilila alimwi alya Pentekoste mu 33 C.E.?

[Kabbokesi kali apeeji 26]

Iciiyo Cesu Sunu Kujatikizya Mapobwe

Boonse banga bagwasigwaa cinunuzyo ca Jesu cakumanya milandu beelede kupona mukweendelana azintu ziimininwaa Pobwe Lyazinkwa Zitakwe Bumena. Eli pobwe lyasunu nkusekelela kukkomanisya nkobasekelela Banakristo bananike akaambo kakunununwa kuzwa munyika eyi mbyaabi alimwi akulubulwa kwabo kuzwa kukusinganizigwa kwacibi kwiinda mucinunuzyo ca Jesu. (Ba-Galatiya 1:4; Ba-Kolose 1:13, 14) Ipobwe lini-lini lyakali kutola mazuba aali ciloba—oyu mweelwe mu Bbaibbele wiimininina kuzulila munzila yakumuuya. Eli pobwe lyasunu litola ciindi coonse mbungano ya Banakristo bananike nobali anyika alimwi lyeelede kusekelelwa munzila “yabwinibwini alusinizyo.” Caamba kuti tweelede kuti katupakamene lyoonse kubumena bwacikozyanyo. Mu Bbaibbele bumena bubelesyegwa kwiiminina kuyiisya kusofweede, kuupaupaa meso alimwi abubi. Ibakombi ba Jehova bakasimpe beelede kubusulaika bumena buli boobu ikutabupa kasena kakusofwaazya maumi aabo alimwi akusofwaazya busalali bwambungano ya Bunakristo.—1 Ba-Korinto 5:6-8; Matayo 16:6, 12.

[Cifwanikiso icili apeeji 23]

Imusunta wabbaale mupya wakali kutuulwa mwakaa mwaka mubuzuba bwa Nisani 16, ibuzuba mbwaakabusigwa Jesu

[Cifwanikiso icili apeeji 24]

Jesu ulakonzya wakali kwaamba mimuni yapobwe naakaliita kuti “mumuni wenyika”

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi