LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w99 3/1 map. 17-22
  • “Bika Moyo Wako” ku Tempele lya Leza!

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • “Bika Moyo Wako” ku Tempele lya Leza!
  • Ngazi Yamulindizi—1999
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Itempele Lyapilusigwa
  • Ibupaizi Alimwi a Silutwe
  • Inyika
  • Ino Cilengaano Ciyoozuzikizyigwa Lili?
  • Cilengaano Caambisya Zyaciindi Cesu
  • “Kobapandulwida Mbolibede Tempele”
    Bukombi Busalala—Bwabukulusyigwa!
  • “Tempele” a “Silutwe” Sunu
    Ngazi Yamulindizi—1999
  • “Ooyu Ngomulawo Watempele”
    Bukombi Busalala—Bwabukulusyigwa!
  • Twaambo Tupati-Pati Kuzwa Mubbuku lya Ezekieli—II
    Ngazi Yamulindizi—2007
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi—1999
w99 3/1 map. 17-22

“Bika Moyo Wako” ku Tempele lya Leza!

“O mwana amuntu, . . . bika moyo wako kuzintu zyoonse nzensi kutondezye, . . . uleelede kuzilwiida luzubo lwa-Israyeli.”—EZEKIELI 40:4.

1. Muubukkale buli buti mubakalijana bantu ba Leza basalidwe mu 593 B.C.E.?

Mmwakali mumwaka wa 593 B.C.E., imwaka wa 14 wabuzike bwabana Israyeli. Kuli bama Juda ibakali kukkala mu Babuloni, imunzi wabo mubotu weelede kuti wakali kuboneka kuti uli kulamfwu kapati. Iciindi camamanino bunji bwabo nobakamubona Jerusalemu, wakali kuyaka, ibwaanda bwakwe bupati bwakali kolomokede, imaanda aakwe malemu akali matongo. Itempele lya Jehova—ilyakali kuuletela bulemu munzi oyu, ibusena bulikke buyo kwakali bukombi busalala nyika yoonse—lino bwakali bupande-pande. Lino myaka minji yabuzike bwa Israyeli yakacili kumbele. Kwakacisyeede myaka iili 56 kacitanasika cisyomezyo calufwutuko.—Jeremiya 29:10.

2. Nkaambo nzi kuyeeya tempele lya Leza lyaku Jerusalemu ncokweelede kuti kwakamuusisya Ezekiele?

2 Ceelede kuti cakamuusisya kapati musinsimi musyomesi Ezekiele kubona tempele lya Leza kalili tongo kubusena kulampa myaanda-myaanda yamakkilomita, itongo mweendeenda banyama bamusokwe. (Jeremiya 9:11) Bausyi, ba Buzi bakali bapaizi mutempele ndilyonya elyo. (Ezekieli 1:3) Awalo Ezekiele naakabaa coolwe camusyobo oyo, pele wakatolwa buzike kacili muniini antoomwe abantu basumpukide bamu Jerusalemu mu 617 B.C.E. Lino kalaa myaka iitandila ku 50, ambweni Ezekiele wakaziba kuti takamuboni kabili Jerusalemu akuti takatoli lubazu kuyakulula tempele lyakwe. Aboobo amuyeeye mbwaakalimvwa Ezekiele ciindi naakatambula cilengaano catempele lyabulemu!

3. (a) Mulimo nzi cilengaano ca Ezekiele catempele ngocakajisi? (b) Nzibeela nzi zyone zipati zili mucilengaano?

3 Eci cilengaano cilamfwu icizuzya zyaandaano zili fwuka zyabbuku lya Ezekiele cakapa cisyomezyo ciyumya-yumya lusyomo kuba Juda bakali mubuzike. Ibukombi busalala bwakali kuyoopilusigwa! Imyaanda yamyaka yakatobela kuzwa ciindi eco alimwi mane kusikila kuciindi cesu cino, eci cilengaano cali kukulwaizya baabo bamuyanda Jehova. Munzila nzi? Atulange ncocakali kwaamba cilengaano ca Ezekiele eci cabusinsimi kubana Israyeli bakali mubuzike. Cijisi zibeela zipati zyone: Itempele, bupaizi, silutwe alimwi anyika.

Itempele Lyapilusigwa

4. Nkuukuli Ezekiele nkwatolwa mbocatalikila buyo cilengaano cakwe, ncinzi ncabona oko alimwi nguni wamweenzeenzya?

4 Cakusaanguna, Ezekiele waletwa “acilundu cilamfu loko.” Aacilundu nkocili kumusanza kuli itempele pati, lili mbuli munzi uuyakilidwe abwaanda. Imungelo walo uujisi “ciwa cili mbuli mukuba” weenzyeenzya musinsimi oyu kabotu-kabotu abusena obu. (Ezekieli 40:2, 3) Mbociyaabuya cilengaano, Ezekiele wabona mungelo kapima cabulondo milyango iili cisambomwe iikozyenye antoomwe atwaanda twabalindizi, lubuwa lwaanze, lubuwa lwamukati, twaanda twakulida, cipaililo, itempele antoomwe abusena Busalala alimwi a Busalalisya.

5. (a) Ncisyomezyo nzi Jehova ncaamupa Ezekiele? (b) Ino “mitunta yabami babo” yakeelede kugwisigwa mutempele yakali nzi, alimwi ino nkaambo nzi eci ncocakali kuyandika?

5 Mpoonya, Jehova lwakwe walibonya mucilengaano. Wanjila mutempele akusyomezya Ezekiele kuti mwayookkala omo. Pele waamba kuti ŋanda yakwe iyandika kusalazigwa, ategwa: “Basowele kule bwaamu bwabo amitunta yabami babo kuzwa kulindime, lino njookala akati kabo lyoonse mane kukabe kutamani.” (Ezekieli 43:2-4, 7, 9) Kulibonya kuti ‘mitunta eyi yabami babo’ yakali kwaamba mituni. Ibami bamu Jerusalemu babyaabi abantu buyo bamwi bakasofwaazizye tempele lya Leza kwiinda mukukomba mituni, munzila imwi bakaicita kuba bami babo. (Amweezyanisye Amosi 5:26.) Eyi mituni teeyakali baleza naa bami bapona pe, zyakali zintu zifwide, zisofweede mumeso aa Jehova. Zyeelede kugwisigwa.—Levitiko 26:30; Jeremiya 16:18.

6. Ino ncinzi kupimwa kwatempele ncokwakali kwaamba?

6 Ino cakali kwaamba nzi cibeela eci cacilengaano? Cakali kusyomezya baange kuti bukombi busalala buyoopilusigwa cakumaninina kutempele lya Leza. Kunze lyaboobo, ikupimwa kwatempele cakali cisyomezyo ca Leza cakuti cilengaano eco ciyoozuzikizigwa ncobeni. (Amweezyanisye Jeremiya 31:39, 40; Zekariya 2:2-8.) Itukondo-kondo toonse twamituni twakali kuzyoogwisigwa. Jehova wakali kuzooilongezya alimwi ŋanda yakwe.

Ibupaizi Alimwi a Silutwe

7. Mmakani nzi aambwa kujatikizya ba Levi alimwi abapaizi?

7 Abwalo bupaizi bwakeelede kusalazigwa. Iba Levi bakeelede kusinswa akaambo kakukomba mituni kakuli bana ba Zadoki bakeelede kulumbaizigwa akulumbulwa akaambo kakuzumanana kusalala.a Nokuba boobo, ibapaizi aba Levi bakali kuyakubaa zyuuno zyamilimo muŋanda ya Leza iipilusidwe—cakutadooneka eci cakali kuya buyo mbuli kusyomeka kwamuntu omwe-omwe. Kunze lyaboobo, Jehova wakaamba kuti: “Baleelede kwiiyisya bantu bangu kupambukanya zintu zisalalisya azintu zyabuyo akubazibya zintu zisofweede mbozibede azintu zisalala mbozibede.” (Ezekieli 44:10-16, 23) Aboobo ibupaizi bwakeelede kutalisigwa alimwi ikuliyumya kwabo mulusyomo kwakali kuyoolumbulwa.

8. (a) Mbaani bakali basilutwe bamu Israyeli yansiku? (b) Munzila nzi silutwe wamucilengaano ca Ezekiele mwaakali munkutwe kujatikizya bukombi busalala?

8 Alimwi icilengaano caamba muntu wiitwa kuti silutwe. Ikuzwa ciindi ca Musa, icisi cakalijisi basilutwe. Ibbala lyaci Hebrayo lyaamba silutwe, lyakuti na·siʼʹ, lilakonzya kwaamba mutwe waluzubo, wamusyobo naa wacisi. Mucilengaano ca Ezekiele, iciinga cabasololi bana Israyeli basinswa nkaambo kakudyaaminina bantu alimwi bakulwaizigwa kuti zintu bazyeenzye munzila iisalala alimwi iiluzi. Silutwe ulimukubeleka muciimo cilemenede mubukombi busalala nokuba kuti tali waciinga cabapaizi. Wanjila akuzwida kulubuwa lwaanze antoomwe amisyobo iitali yabupaizi, wakkala mukkoce lya Mulyango uuli Kujwe alimwi wapa zipaizyo zimwi kubantu kutegwa batuule. (Ezekieli 44:2, 3; 45:8-12, 17) Aboobo cilengaano eci cakali kusyomezya bantu ba Ezekiele kuti icisi cipilusidwe ciyoolongezyegwaa basololi babotu, baalumi banoogwasya bapaizi mukweendelezya bantu ba Leza alimwi akuba zikozyanyo zibotu kumakani aakumuuya.

Inyika

9. (a) Mbuti nyika mboyakeelede kwaabanisigwa, pele mbaani ibatakeelede kutambula cikono? (b) Ino caabilo cisalala cakali cinzi, alimwi ncinzi cakali mukati?

9 Icamamanino, cilengaano ca Ezekiele cakabikkilizya mbocinoolibonya cisi ca Israyeli. Cakeelede kwaabanizigwa musyobo umwi aumwi wakeelede kupegwa cibeela. Awalo silutwe wakeelede kukona cibeela. Pele bapaizi tiibakeelede kukona nkaambo Jehova wakaamba kuti, “Ndime lukono lwabo.” (Ezekieli 44:10, 28; Myeelwe 18:20) Icilengaano cakatondezya kuti inyika iiyoopegwa basilutwe iyoobeda kumabazu oonse obile aabusena bwaalubazu bwiitwa kuti caabilo cisalala. Eyi yakali nyika yeelene mumbazu zyoonse yakaabanizidwe muzibeela zyotatwe—caatala cakali caba Levi bakeempwa, caakati cakali cabapaizi alimwi cakunselelo cakali camunzi kubikkilizyaa busena boonse bwakulima. Itempele lya Jehova lyakeelede kubikkwa mucibeela canyika yabapaizi, akati kanyika eyi yeelene yacaabilo.—Ezekieli 45:1-7.

10. Ncinzi businsimi bujatikizya kwaabanisigwa kwanyika ncokwakali kwaamba kubaange ba Juda basyomeka?

10 Elo zintu ezi zyoonse zyakabakulwaizya kaka abo baange! Mukwasyi amukwasyi wakasyomezyedwe lukono munyika eyi. (Amweezyanisye Mika 4:4.) Ibukombi busalala bwakeelede kubweza busena busumpukide ooko. Alimwi amubone kuti mucilengaano ca Ezekiele basilutwe mbuli bapaizi bayookkala anyika yakaabwaa bantu. (Ezekieli 45:16) Aboobo munyika iipilusidwe, ibantu bakeelede kugwasya kumilimo yabaabo Jehova mbaakasala kuti basololele, kababagwasya kwiinda mukumvwa alimwi akulibombya. Aboobo eyi nyika cakali cikozyanyo cini-cini caluyanzano, kubelekela antoomwe alimwi akuliiba.

11, 12. (a) Mbuti Jehova mubusinsimi mbwaasyomezya bantu bakwe kuti uyooulongezya munzi wabo uupilusidwe? (b) Ncinzi cakali kwiimininwaa misamu yakali mumbali-mbali aankomwe yamulonga?

11 Sena Jehova wakali kuyooilongezya nyika yabo? Businsimi bulawiingula mubuzyo oyu kwiinda mubupanduluzi bukulwaizya. Ikalonga kalakunka kuzwa kutempele, kakayabukomena mbukayaabuya elyo waba mulonga buya wanjila mu Lwizi Lufwide. Omo wapa buumi kumaanzi aanyina mpindu, aanyina buumi alimwi amulimo wakuzela nswi wakomena mumbali-mbali aalwizi. Kunkomwe aamulonga kuli masamu aazyala micelo mwaka woonse kaapa cakulya alimwi abusilisi.—Ezekieli 47:1-12.

12 Kubaange, eci cisyomezyo cakaindululwa akusinizya businsimi bwakupilusigwa bwakusaanguna bwalo mbubakali kuyandisya. Tacili buyo ciindi comwe ibasinsimi ba Jehova nobakapandulula nyika ya Israyeli iipilusidwe iijisi bantu banji bapona buumi buli mbuli bwamuparadaiso. Makani aakubuka kwamasena aatazyali wakali mutwe wamakani waambwaa basinsimi ciindi aciindi. (Isaya 35:1, 6, 7; 51:3; Ezekieli 36:35; 37:1-14) Aboobo ibantu bakali kukonzya kulangila kuti izilongezyo zya Jehova izipa buumi zyakali kuyookunka mbuli mulonga kuzwa kutempele liyakulwidwe. Mpoonya icisi cakafwide munzila yakumuuya cakali kuyoobuka. Ibantu bapilusidwe bakeelede kulongezyegwa abaalumi basimide munzila yakumuuya—ibaalumi baluleme alimwi bayumu mbubwenya mbuli masamu aali mumbali-mbali aankomwe yamulonga, ibaalumi bakali kuyoosololela mukuyakulula nyika iyakali tongo. Awalo Isaya wakalilembede kujatikizya “mibanga yabululami” yalo yakeelede ku “yakulula matongo aakalekale.”—Isaya 61:3, 4.

Ino Cilengaano Ciyoozuzikizyigwa Lili?

13. (a) Muunzila nzi Jehova mwaakabalongezyaa “mibanga yabululami” bantu bakwe bapilusidwe? (b) Mbuti businsimi bujatikizya Lwizi Lufwide mbobwakazuzikizigwa?

13 Sena abo baange bakajokela bakatyompwa? Peepe! Aaba basyeede bapilusidwe bakajokela kunyika yabo mbotu mu 537 B.C.E. Mpoonya, mubweendelezi bwa “mibanga yabululami” eyi—iili mbuli Ezara mulembi, ibasinsimi ba Hagai alimwi a Zekariya alimwi a Mupaizi Mupati Joshua—imasena aakali matongo akayakululwa. Mucikozyanyo, basilutwe mbuli Nehemiya a Zerubabeli bakalela nyika eyi munzila iiluzi alimwi iiluleme. Itempele lya Jehova lyakayakululwa alimwi zipego zyabuumi—izilongezyo zyakupona kwiinda mucizuminano cakwe—zyakakunka alimwi. (Deuteronomo 30:19; Isaya 48:17-20) Iluzibo cakali cimwi cazilongezyo. Ibupaizi bwakatalika alimwi kubeleka alimwi bapaizi bakalailila bantu makani aa Mulawo. (Malaki 2:7) Akaambo kaboobo, ibantu bakabuka munzila yakumuuya elyo bakaba babelesi ba Jehova babotu alimwi, mbubwenya mbuli mbokutondezyegwaa Lwizi Lufwide lubukulusigwa akukomezya mulimo wakuzela nswi.

14. Nkaambo nzi ncokwakeelede kuba kuzuzikizigwa kwabusinsimi bwa Ezekiele ikwiindaa zintu zyakacitika kabapilukide ba Juda kuzwa mubuzike ku Babuloni?

14 Sena ezi zintu nkokwakali kuzuzikizigwa kulikke kwacilengaano ca Ezekiele? Peepe; nkocili acimbi ciinda waawo citondezyegwa. Amulange: Itempele ndyaakabona Ezekiele teelyakali kukonzyeka kuyakwa mbuli mbulyakapandululwa. Masimpe iba Juda bakacibikkila maanu kapati cilengaano eco cakuti zibeela zyaco zimwi bakazibona kuba zyakacitika ncobeni.b Pele, itempele lyamucilengaano lyakali lipati cakuti nolyatakakkwana naaba a Cilundu ca Moriya aakayakidwe tempele lyakaindi. Kunze lyaboobo, itempele lya Ezekiele teelyakali mumunzi pe, pele lyakali kunyika imbi buyo iili kulaale, kakuli itempele lyabili lyakayakidwe abusena aakaimvwi lyakaindi mumunzi wa Jerusalemu. (Ezara 1:1, 2) Alimwi kunyina mulonga wini-wini wakali kukunka kuzwa mutempele lyamu Jerusalemu. Aboobo Israyeli wansiku wakabona buyo kabeela kakuzuzikizigwa kwabusinsimi bwa Ezekiele. Eci caamba kuti kuli kuzuzikizigwa kwacilengaano eci ikupati munzila yakumuuya.

15. (a) Ndiilili itempele lya Jehova lyakumuuya nolyakatalika kubeleka? (b) Ncinzi citondezya kuti cilengaano ca Ezekiele kwiina nocakazuzikizigwa kuciindi naakali anyika Kristo?

15 Icakutadooneka, ikuzuzikizigwa kwacilengaano ca Ezekiele tweelede kukujatikizyaa tempele lipati lya Jehova lyakumuuya lyalo mwaapostolo Paulo ndyabandika kapati mubbuku lyaba Hebrayo. Elyo tempele lyakatalika kubeleka ciindi Jesu Kristo naakananikwa kuti abe Mupaizi Mupati mu 29 C.E. Pele sena cilengaano ca Ezekiele cakazuzikizigwa kuciindi ca Jesu? Kulibonya kuti tabusi obo pe. Jesu kali Mupaizi Mupati wakazuzikizizya ncobwaamba businsimi kujatikizya Buzuba Bwakumanya Milandu kwiinda mukubbapatizigwa kwakwe, lufwu lwakwe lwacipaizyo alimwi akunjila kwakwe mu Busena Busalalisya, kujulu kwini buya. (Ba-Hebrayo 9:24) Nokuba boobo, cilengaano ca Ezekiele kunyina nocaamba makani aamupaizi mupati naa Buzuba Bwakumanya Milandu. Aboobo kulibonya kuti cilengaano eci kunyina nocakali kwaamba cakacitika mumwaanda wamyaka wakusaanguna C.E. Ino ono nkuciindi cili nkocibeleka?

16. Aakacitikila cilengaano ca Ezekiele atuyeezya businsimi nzi bumbi, alimwi mbuti eci mbocitugwasya kuzyiba ciindi cakuzuzikizigwa kupati kwacilengaano ca Ezekiele?

16 Ikutegwa tujane bwiinguzi, atujokele kucilengaano nciconya. Ezekiele wakalemba kuti: “Muzilengano zya-Leza wakandisisya kunyika ya-Israyeli, wanditula atala lyacilundu cilamfu loko. Mpoonya awo kwakaboneka mayake aali mbuli munzi oko kumusanza.” (Ezekieli 40:2) Aakacitikila cilengaano eci, “acilundu cilamfu loko” atuyeezya bbuku lya Mika 4:1, ilyaamba kuti: “Kumazuba aaciza, cilundu caŋanda ya-Jehova ciyooimikwa atala lyazilundu akusumpulwa kwiinda tulundulundu toonse, nkabela bantu bayookunka kulincico.” Ino obu businsimi buzuzikizigwa lili? Ibbuku lya Mika 4:5 litondezya kuti bulatalika zisi kazicikomba baleza bakubeja. Atwaambe, cizuzikizigwa kuciindi cesu cino, ‘mumazuba aamamanino’ nobwasumpulwa bukombi busalala akupilusigwa kubusena bwambubo bweelede mumaumi aababelesi ba Leza.

17. Mbuti businsimi buli kuli Malaki 3:1-5 mbobutugwasya kuzyiba ciindi tempele lyamucilengaano ca Ezekiele nolyakasalazigwa?

17 Ncinzi cakapa kuti kupilusigwa oku kukonzyeke? Amuyeeye, icintu cipati kapati mucilengaano ca Ezekiele nkuboola kwa Jehova mutempele kaamba kuti ŋanda yakwe isalazigwe, ikukomba mituni kakutaciko. Ino tempele lya Leza lyakumuuya lyakasalazigwa lili? Kuli Malaki 3:1-5, Jehova usinsima ciindi ‘nayooyutukila kutempele lyakwe’ antoomwe ‘amutumwa wakwe wacizuminano’ Jesu Kristo. Ikuyoocita nzi? “Uli mbuli mulilo wamufuzi, ambuli insipa yasikusanzya.” Ikusalazya oku kwakatalikwa ciindi noyakali kulwanwa nkondo yanyika yakusaanguna. Ncinzi cakacitika? Jehova wakkala muŋanda yakwe akulongezya “nyika” yakumuuya yabantu bakwe kuzwa mu 1919 kuyakumbele. (Isaya 66:8) Aboobo tulakonzya kwaamba kuti ibusinsimi bwatempele bwa Ezekiele bwazuzikizigwa kapati mumazuba aamamanino.

18. Ndiilili cilengaano catempele nociyoomaninina kuzuzikizigwa?

18 Mbubwenya mbuli businsimi bumbi bwakupilusigwa, icilengaano ca Ezekiele cilijisi kuzuzikizigwa akumbi kwamamanino mu Paradaiso. Kuciindi eco ibantu babombe myoyo nobayootambula mpindu zini-zini zyabubambe bwatempele lya Leza. Mpoonya Kristo uyooendelezya mpindu yacipaizyo cakwe cacinunuzyo antoomwe abapaizi bakujulu ibali 144,000. Ibalelwa boonse mubulelo bwa Kristo ibamvwa bayoolondolwa. (Ciyubunuzyo 20:5, 6) Nokuba boobo, mu Paradaiso tamukonzyi kuba mwakusaanguna kuti cilengaano ca Ezekiele cizuzikizigwe. Nkaambo nzi?

Cilengaano Caambisya Zyaciindi Cesu

19, 20. Nkaambo nzi kuzuzikizigwa kupati kwacilengaano ncokweelede kucitika sunu kutali mu Paradaiso?

19 Ezekiele wakabona tempele lyakali kuyandika kusalazya akaambo kakukomba mituni alimwi abwaamu bwakumuuya. (Ezekieli 43:7-9) Masimpe, eci teecakali kujatikizya kukomba Jehova mu Paradaiso. Kunze lyaboobo, ibapaizi bamucilengaano baiminina ciinga cabapaizi bananike kabacili anyika ikutali nobabusigwa kujulu naa mumyaka iili Cuulu. Nkaambo nzi? Amubone kuti bapaizi baambwa kuti balabeleka mulubuwa lwamukati. Izibalo zya Ngazi Yamulindizi musyule zyatondezya kuti lubuwa olu lwiiminina ciimo cakumuuya cilibedelede cabapaizi basyoonto ba Kristo kabacili anyika.c Alimwi amubone kuti icilengaano cikankaizya kutalondoka kwabapaizi. Baambilwa kutuula zipaizyo zyazibi zyabo. Balacenjezyegwa kujatikizya bubi bwakusofwaala munzila yakumuuya alimwi amubukkale. Aboobo tabaiminini bananike babusidwe balo mwaapostolo Paulo mbaakaamba kuti: “Mweembo uyoolila, elyo bafu bayoobuka mbuli batafwiki.” (1 Ba-Korinto 15:52; Ezekieli 44:21, 22, 25, 27) Ibapaizi bamucilengaano balaswaangana abantu alimwi balababelekela cakubagama. Tacikabi boobu pe mu Paradaiso ciindi ciinga cabapaizi nocinooli kujulu. Aboobo, icilengaano citupa cikozyanyo cibotu cambuli bananike mbobabeleka calukamantano a “nkamu impati” anyika sunu.—Ciyubunuzyo 7:9; Ezekieli 42:14.

20 Aboobo, icilengaano ca Ezekiele catempele citondezya milimo iiyakucitwaa kusalazya kwakumuuya ikuyaabuzuzikigwa sunu. Pele ino eci caamba nzi kulindinywe? Oku takuli kwiide kulabika buyo kalabi kabukombi. Eci cilengaano cilabujatikizya kapati bukombi bwenu bwabuzubaa buzuba bwa Leza wakasimpe, Jehova. Mucibalo cesu citobela, tulabona naa cicitika buti eci.

Bupanduluzi buyungizidwe

a Eci ceelede kuti cakamunjila kapati Ezekiele nkaambo kwaambwa kuti walo lwakwe wakali wamukwasyi wabapaizi wa Zadoki.

b Mucikozyanyo, Mishnah yansiku yaamba kuti mutempele lyakapilusidwe, cipaililo, imilyango yatempele alimwi acibeela cakujikila zyakayakwa kutegwa zyeendelane acilengaano ca Ezekiele.

c Amubone Ngazi Yamulindizi yamu July 1, 1996, peeji 17; December 1, 1972, peeji 718.

Sena Mulayeeya?

◻ Nkuzuzikizigwaa nzi kwamatalikilo kwacilengaano catempele alimwi abupaizi bwalyo?

◻ Mbuti cilengaano ca Ezekiele cakwaabanya nyika mbokwakazuzikizigwa kumatalikilo?

◻ Mukupilusigwa kwa Israyeli yansiku, mbaani ibakali basilutwe basyomeka, alimwi mbaani ibakali “mibanga yabululami”?

◻ Nkaambo nzi kuzuzikizigwa kupati kwacilengaano ca Ezekiele catempele ncokweelede kucitika kumazuba aakumamanino?

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi