LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w02 3/1 map. 28-32
  • Ino Kasimpe Mukayanda Buti?

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Ino Kasimpe Mukayanda Buti?
  • Ngazi Yamulindizi—2002
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Inyika Mboibubona Bwini
  • Banakristo Alimwi Anyika
  • Jehova Ulatulanganya
  • Kulilanganya Lwesu Munzila Yakumuuya
  • Ikutobela Busolozi bwa Leza Kuletela Lukkomano
  • Banakristo Balakomba Mumuuya Amubwini
    Ngazi Yamulindizi—2002
  • “Mebo Ndinakweenda Mukasimpe Kako”
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2018
  • Ikwiiya Leza Wakasimpe
    Ngazi Yamulindizi—2003
  • “Amuzumanane Kweenda Mukasimpe”
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2022
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi—2002
w02 3/1 map. 28-32

Ino Kasimpe Mukayanda Buti?

“Muyooziba bwini, abwalo bwini buyoomunununa.”—JOHANE 8:32.

1. Ino mbuti mbokulibonya kwiindana Pilato mbwaakabelesya bbala lyakuti “bwini” alimwi ambuli Jesu mbwaakalibelesya?

“INO bwini ninzi?” Ciindi Pilato naakabuzya mubuzyo ooyu, wakali kuyanda buyo kuziba kujatikizya bwini butako aampindu. Kubbazu limwi, Jesu wakazwide aakwaamba kuti: “Ncendakazyalilwa, ncendakasikila ansi ano, kuti nkalungulule bwini.” (Johane 18:37, 38) Kwiindana akuyeeya kwa Pilato, Jesu wakali kwaamba bwini bwa Leza.

Inyika Mboibubona Bwini

2. Ino nkaambo nzi Jesu nkaakaamba katondezya mbuli bwini mbobuyandika?

2 Paulo wakaamba kuti: “Teensi boonse abali alusyomo pe.” (2 Ba-Tesalonika 3:2) Cilakonzya kuba boobo caboola kumakani ajatikizya bwini. Nociba ciindi nobatondezyegwa bwini bwamu Bbaibbele, bantu banji balaunduluzya caali. Pele ino buyandika buti? Jesu wakaaamba kuti: “Muyooziba bwini, abwalo bwini buyoomunununa.”—Johane 8:32.

3. Ino nkucenjezya kuli buti kujatikizya makani aakweena nkotweelede kutobela?

3 Imwaapostolo Paulo wakaamba kuti, ibwini tiibwakali kukonzya kujanika kubusyaabusongo bwabantu alimwi amuzilengwa zyabo pe. (Ba-Kolose 2:8) Masimpe, injiisyo zili boobo nzyalweeno. Paulo wakacenjezya Banakristo baku Efeso kuti, ikuti naa basyoma mubusyaabusongo bwabantu, bakali kuyooba mbuli bana “[ba]pepaulwa . . . amyuuwo yanjiisyo zyamisyobo misyobo iizwa kukweena-ena kwabantu bapyungi bajisi macenjela aakucita bubeji.” (Ba-Efeso 4:14) Sunu, ‘bucenjezu bwabantu’ bulakulwaizyigwa amakani aakubeja abaabo bakazya bwini bwa Leza. Imakani aakubeja aali boobo alabunyonganya bwini akubucita kuti bube bubeji, mpoonya bubeji akubucita kuti bube bwini. Kutegwa tujane bwini mubukkale buli boobu bwakusungilizyigwa buya, tweelede kulomya kuvwuntauzya Magwalo.

Banakristo Alimwi Anyika

4. Ino nkuuli bani bwini nkobujanika, alimwi ino aabo babuzumina bajisi mukuli nzi?

4 Kaamba baabo ibakaba basikwiiya bakwe, Jesu Kristo wakapaila kuli Jehova kuti: “Ubasalazye abwini bwako, ijwi lyako mbobwini.” (Johane 17:17) Ibali boobo bayoosalazyigwa naa kubikkwa ambali kutegwa babelekele Jehova akuzyibya zina alimwi a Bwami bwakwe. (Matayo 6:9, 10; 24:14) Nokuba kuti tabujaniki kubantu boonse, bwini bwa Jehova nkobuli kabuli cipego kubantu boonse babuyandaula kufwumbwa naa mbakucisi nzi, mbamubala nzi alimwi kufwumbwa naa bakakomenena mubukkale buli buti. Mwaapostolo Petro wakaamba kuti: “Ndabona kuti Leza talangi ciimo camuntu, pele mumasi oonse uumuyoowa akucita bululami ulatambulwa kulinguwe.”—Incito 10:34, 35.

5. Ino nkaambo nzi Banakristo ncobapenzyelwa kanjikanji?

5 Banakristo balabaambila bantu bamwi bwini bwamu Bbaibbele, pele tabatambulwi kabotu mumasena oonse pe. Jesu wakacenjezya kuti: “Bazoomwaabila mapenzi akumujaya. Nkabela muzoosulwa kumisyobo yoonse nkaambo kazina lyangu.” (Matayo 24:9) Kaamba kujatikizya kapango aaka, mufwundisi umwi waku Ireland John R. Cotter wakalemba boobu mu 1817: “[Banakristo] babo balasoleka kuncinca buumi bwabantu kwiinda mukukambauka, muciindi cakuti bantu kababalumba akaambo kakucita boobo, balo balatalika kubasula bantu akubapenzya basikwiiya akaambo kakuyubununa kutalulama kwabo.” Basikupenzya bali boobo, “[tabayandi] kutambula lusinizyo lwakubafutula.” Akaambo kaceeci, “Leza wabatumina kucita-cita kwalweeno, kuti basyome kububeji. Mbuboobo mbubazoobetekwa boonse abakaka kusyoma lusinizyo, abalibotezya kumakani aataluleme.”—2 Ba-Tesalonika 2:10-12.

6. Ino nkulombozya kuli buti Munakristo nkwateelede kuyandisya?

6 Mwaapostolo Johane wakacenjezya Banakristo bapona munyika eeyi yalunya kapati kuti: “Mutayandi nyika, neziba zintu zyamunyika, . . . zintu zyoonse zili munyika, niziba zisusi zyanyama niziba zisusi zyameso nikuba kulisumpula kwabuumi, tazili zya-Taata, pe, nzy[a]nyika.” (1 Johane 2:15, 16) Johane naakaamba kuti “zintu zyoonse,” kunyina ncaakasiya pe. Akaambo kaceeci, tatweelede kubaa luyandisisyo lwacintu cili coonse cijanwa munyika calo cikonzya kupa kuti tuleye akuzwa mubwini. Ikutobela lulayo lwa Johane, kuyootugwasya kapati mubuumi bwesu. Munzila nzi?

7. Ino mbuti luzibo lwabwini mbolukulwaizya bantu ibalaa myoyo iili kabotu?

7 Mumwaka wa 2001, Bakamboni ba Jehova nyika yoonse mbwiizulwa bakasololela ziiyo zya Bbaibbele ziinda kutuulunzuma tone acisela amwezi, kabayiisya muntu umwi aumwi alimwi amutubunga Leza nzyayanda mubuumi bwabo. Akaambo kakucita boobu, bantu ibali 263,431 bakabbapatizyigwa. Imumuni wabwini bakauyanda kapati basikwiiya aabo bapya alimwi bakaleka kuyanzana abantu babyaabi amicito yakutalilemeka iitapi bulemu kuli Leza iidumide kapati munyika. Kuzwa ciindi nobakabbapatizyigwa, bazumanana kupona kweelana azyeelelo zya Jehova zibikkilidwe Banakristo. (Ba-Efeso 5:5) Sena bwini oobo bulayandika kapati kulindinywe?

Jehova Ulatulanganya

8. Ino Jehova ukutambula buti kulyaaba kwesu, alimwi nkaambo nzi ncaali maano ‘kuyandaula bwami bwakwe kusaanguna’?

8 Nokuba kuti tuli bantu batalondokede, Jehova caluzyalo ulakutambula kulyaaba kwesu, uloobokela kutegwa atukwelele kulinguwe. Ulatuyiisya kutegwa tusumpule mbaakani zyesu alimwi anzyotulombozya. (Intembauzyo 113:6-8) Muciindi ncicona, Jehova ulatuzumizya kuti tube acilongwe anguwe alimwi ulatusyomezya kuti uyootulanganya ikuti naa ‘twazumanana kuyandaula bwami abululami bwakwe.’ Ikuti naa twacita oobu alimwi akulibamba munzila yakumuuya, usyomezya kuti: “Zintu ezi zyoonse mulaziyungizizigwa azyalo.”—Matayo 6:33.

9. Ino “muzike musyomesi uucenjede” nguni, alimwi kwiinda mukubelesya “muzike” ooyu, mbuti Jehova mbwatulanganya?

9 Jesu Kristo wakasala baapostolo ibali 12 mpoonya akuyaka ntalisyo yambungano ya Banakristo bananike yakazooitwa kuti “ba-Israyeli ba-Leza.” (Ba-Galatiya 6:16; Ciyubunuzyo 21:9, 14) Kumbele yakazoopandululwa kuti “mbungano ya-Leza muumi, ngomusemu, alimwi ncecisiko calusinizyo.” (1 Timoteo 3:15) Jesu wakabaamba bantu ibali mumbungano eeyo kuti “muzike musyomesi uucenjede” alimwi balategwa “mubanzi uuzi uusyomekede.” Jesu wakaamba kuti mubelesi ooyo uusyomeka nguujisi mukuli wakupa Banakristo “zilyo zyabo kuciindi ceelede.” (Matayo 24:3, 45-47; Luka 12:42) Aboobo, ikuti katutalyi cakulya cakumuuya, tulabula nguzu mpoonya akufwa munzila yakumuuya. Aboobo, ikuba “[kwa]muzike musyomesi uucenjede” ncitondezyo acimwi cakuti Jehova ulatulanganya. Aboobo katulumba lyoonse akaambo kacakulya cakumuuya ciyandika kapati ncotujikilwa kwiinda “mumuzike” ooyo.—Matayo 5:3.

10. Ino nkaambo nzi ncociyandika kulindiswe kujanika lyoonse kumiswaangano?

10 Ikulya cakulya cakumuuya cilabikkilizya aciiyo cesu citugemi. Alimwi cibikkilizya kuyanzanaa Banakristo bamwi alimwi akujanika kumiswangano yambungano. Sena muciyeeyede kabotu-kabotu cakulya ncomwakalya myezi ili cisambomwi naa mvwiki zili cisambomwe zyainda? Kulibonya kuti mwakaluba kale. Pele, kufwumbwa ncomwakalya cakapa kuti mujane busani mbomuyanda kutegwa mujane nguzu. Alimwi mulakonzya kuti mwalikulya cakulya cikozyenyi kuzwa ciindi eeco. Ncimwi buyo caboola kumakani aakulya cakulya cakumuuya cijanwa kumiswaangano ya Bunakristo. Ambweni tatukonzyi kuziyeeya zyoonse nzyotwakamvwa kumiswaangano. Makani aakozyenyi alakonzya kukananwa ziindi zinji. Nokuba boobo, ncakulya cakumuuya, iciyandika kapati kutegwa tube kabotu. Miswaangano lyoonse ilapa zyakulya zipa nguzu zinji kapati zipegwa kuciindi ceelede.

11. Ino mmukuli nzi ngotujisi ciindi notujanika kumiswaangano ya Banakristo?

11 Ikujanika kumiswaangano ya Bunakristo kutupa mukuli. Banakristo balaililwa kuti ‘kabakulwaizyanya’ alimwi akubusyanya-busyanya ambobalilimwi mumbungano “mukuyandana akucita milimo mibotu.” Ikulibambila, kujanika alimwi akutola lubazu mumiswaangano ya Bunakristo kulayumya lusyomo lwesu alimwi akukulwaizya bamwi. (Ba-Hebrayo 10:23-25) Mbubwenya mbuli bana basyoonto balo basalaula zyakulya, bamwi balakonzya kuyandika kukulwaizya lyoonse kuti kabajana busani bwakumuuya. (Ba-Efeso 4:13) Nkutondezya luyando ikukulwaizya munzila iili boobo kutegwa bantu ibali boobo bakonzye kukomena kusika aciimo cakuba Banakristo basimide balo mwaapostolo Paulo mbaakalemba kuti: “zilyo ziyumu nzyabantu bakakomena, nkokuti nzyabaabo abali amiyeeyo iyakaiisigwa kusala cibotu ecibi.”—Ba-Hebrayo 5:14.

Kulilanganya Lwesu Munzila Yakumuuya

12. Ino nguni uujisi mukuli mupati ikutegwa tuzumanane katuli mubwini? Amupandulule.

12 Mbotukwetene limwi naa bazyali besu balakonzya kutukulwaizya munzila yabwini. Mbubwenya buyo, ibaalu mumbungano balakonzya kutweembela katuli mutanga ndyobalanganya. (Incito 20:28) Pele ino bajisi mukuli mupati mbaani ikutegwa tuliyumye munzila yesu yabuumi iyeeme mubwini? Masimpe, mukuli mupati uyeeme alindiswe. Oobu mbuceelede kuba mubukkale buli kabotu alimwi aboobo bukatazya. Amulange-lange bukkale butobela.

13, 14. Kweelana ambuli mbokwatondezyegwa kuli cakacitikila kana kambelele, ino mbuti mbotukonzya kujana lugwasyo lwakumuuya ndotuyandika?

13 Ku Scotland, itwana twambelele notwakali kucela, kamwi kakazanduka akuunka kumbali ajeleele lyakalundu, eelyo kakawida mumpisi. Nokuba kuti tiikakalicisa, pele kakayoowa alimwi kakaalilwa kuti kazwe mumpisi. Kakatalika kulila kapati. Nyina wakakamvwa, eelyo awalo wakatalika kulila limwi mweembezi wamvwa akuboola kuzoogusya kana kambelele.

14 Amubone buyo zintu mbozyakeenda aawa. Kana kambelele kakali kuyanda lugwasyo, mpoonya nyina awalo wakayungizya kulila calo cakapa kuti mweembezi amvwe akubweza ntaamo kwiinda mukukagwasya. Ikuti kanyama kacili kana anyina kazikonzya kubona ntenda akuyandaula lugwasyo, sena andiswe tatukonzyi kucita mbubwenya oobo ciindi notwalinontola naa kusikilwa ntenda njitwatali kulangila kuzwa kunyika ya Sataani? (Jakobo 5:14, 15; 1 Petro 5:8) Tuleelede kucita oobo, ikapati ikuti naa katutajisi luzibo antela akaambo kakuti tucili bana naa ikuba bapya mubwini.

Ikutobela Busolozi bwa Leza Kuletela Lukkomano

15. Ino mbuti mukaintu umwi mbwaakalimvwa ciindi naakatalika kuyanzana ambungano ya Banakristo?

15 Amulange-lange mpindu yakumvwisya Bbaibbele alimwi akuliiba mumizeezo kujana baabo babelekela Leza wabwini. Mucembele umwi uujisi myaka yakuzyalwa iili 70 waku England iwakali kuunka kucikombelo iciitwa kuti Church of England kwamyaka minji, wakazumina kubaa ciiyo ca Bbaibbele caaŋanda aumwi wa Bakamboni ba Jehova. Mukaindi kasyoonto buyo wakaiya kuti izina lya Leza ngu Jehova alimwi wakabasangana mukwaamba kuti “Ameni’ kumipailo iizwa mumoyo iyakapailwa mu Ŋanda ya Bwami yakubusena ooko. Kakkomenyi kapati wakaamba kuti: “Muciindi cakubikka Leza mubusena bantu buyo mobatalangilwi kusika, kulibonya kuti mulamuleta afwaafwi kali mulongwe uuyandika kapati. Candibeda ceenzu eeci mebo.” Kulibonya kuti, muntu ooyu uujisi luyandisisyo takabulubi bwini mbwaakamvwa. Mubwenya buyo andiswe, tutalubi mbobwakabede kubota bwini ciindi notwakabutambula kusaanguna.

16. (a) Ino ncinzi cikonzya kucitika ikuti naa kuyanda kujana mali kiili njembaakani yesu mpati? (b) Ino mbuti mbotukonzya kujana lukkomano lwini-lwini?

16 Bantu banji bayeeya kuti, ikuti naa baba amali manji balakonzya kukkomana. Nokuba boobo, ikuti kujana mali kaili njembaakani mpati mubuumi bwesu, tulakonzya kusikilwa ‘mapenzi aataambiki mumizeezo.’ (1 Timoteo 6:10) Amuyeeye buyo kujatikizya bantu mbobaula madikiti aansolo, mbobamana mali muzisobano zyakulikondelezya naa ikuyeeya mbuli mbobasowa mali mumakwebo atalanganyizyigwi kabotu alimwi akuyeeyela kujana mali manji. Mbasyoonto kapati ibaajana mali ngobayandaula. Alimwi kufwumbwa baabo baajana, kanjikanji bajana kuti lubono lwamuvwubaccacca talubaleteli lukkomano. Kwiindana aceeci, lukkomano luzumanana luzwa kukuyanda kwa Jehova, kubelekela antoomwe ambungano ya Banakristo iisololelwa amuuya uusalala wa Jehova alimwi alugwasyo lwabangelo bakwe. (Intembauzyo 1:1-3; 84:4, 5; 89:15) Ikuti twacita oobo, zintu zibotu nzyotutalangili tulakonzya kuzijana. Sena kasimpe kalayandika kapati kulindinywe kutegwa kamuletele zintu zibotu boobo mubuumi bwanu?

17. Ino kukkalaa Simoni musuki wazipaya Petro nkwaakakkala kuyubununa nzi kujatikizya ciimo camwaapostolo?

17 Amulange-lange caacitikila mwaapostolo Petro. Mumwaka wa 36 C.E., wakabweza lweendo lwabumisyinali lwakuya ku Cibanda ca Sarona. Wakakkala ku Luda, ciindi naakamana kuponya Aneya wakalebukide mubili, mpoonya wakazumanana kuya kunkomwe yaku Jopa. Ooku wakaakubusya Dorika kuzwa kulufwu. Incito 9:43 itwaambila kuti: “Wakakala ku-Jopa mazuba manjimanji kuli-Simoni, musuki wamasalu.” Ibuvwuntauzyi oobu busyoonto buyubununa ciimo ca Petro cakutasalaula ciindi naakali kubelekela bantu mumunzi ooyo. Munzila nzi? Sikwiiya Bbaibbele wazina lya Frederic W. Farrar wakalemba kuti: “Kuŋanda yamusuki wazisalu naa zipaya kwiina naba omwe muntu uutobela Mulawo wa [Musa] Wakuluula iwakali kukonzya kuzumina kukkala pe. lkujata zipaya lyoonse alimwi amitumba yabanyama baindene-indene ibakali kuyandika mumakwebo aaya alimwi azintu zyakali kuyandika zyakali kusofwaazya busena oobu alimwi akusesemya mumeso aabaabo ibakali kutobela milawo kabotu-kabotu.” Nokuba kuti ‘iŋanda ya Simoni yakali kumbali alwizi,’ tiiyakali afwaafwi kapati ankwaakali kusukila. Kujatikizya makwebo akali kucita Simoni, Farrar waamba kuti, ‘akali makwebo aakali kulibonya kusesemya, aboobo akali kupa kuti amuntu woonse wakali kwaacita katalemekwi awalo.’—Incito 10:6.

18, 19. (a) Ino nkaambo nzi Petro ncaakakopana acilengano ncaakabona? (b) Ino nzilongezyo nzi zyakasikila Petro katazilangili?

18 Petro uutasalauli wakakuzumina kusamausya kwa Simoni alimwi nkumunya ooko Petro nkwaakatambuda busolozi bwa Leza mbwaatakali kulangila. Wakabona cilengano mwalo mwaakaambilwa kulya banyama batasalali ibaambwa mumulawo waba Juda. Petro wakakaka akwaamba kuti “nsinalide cintu citondwa na cisofweede.” Pele ziindi zyotatwe wakaambilwa kuti: “Ncaasalazya Leza utacaambi kuti cilatondwa.” Masimpe “Petro [wakazyingwa] kuti citinzi eci cilengaano ncaabona.”—Incito 10:5-17; 11:7-10.

19 Petro tanaakazyi kuti buzuba bwakaindide ku Kaisareya kulampa makilomita aali 50 umwi wamasi wazina lya Korneliyo awalo wakabona cilengano. Mungelo wa Jehova wakalailila Korneliyo kuti ayandaule Petro muŋanda ya Simoni musuki wazipaya. Korneliyo wakatuma babelesi kuŋanda ya Simoni, eelyo Petro wakaunka ambabo ku Kaisareya. Okuya wakamukambaukila Korneliyo alimwi abasazinyina kubikkilizya abalongwe bakwe. Akaambo kaceeci, aaba mbabakaba bamasi basyomi bakusaanguna batapaludwe ibakatambula muuya uusalala kabalangila kuya kulela mu Bwami. Nokuba kuti bantu aaba tiibakapaludwe, boonse aabo ibakamvwa majwi aa Petro bakabbapatizyigwa. Eeci cakaangulula bantu boonse bamisyobo iimbi, ibakali kulibonya kuti tabasalali kuba Juda kuti babe akati kambungano ya Banakristo. (Incito 10:1-48; 11:18) Elo kaka Petro wakaba acoolwe cipati—zyoonse eezyi zyakacitika akaambo kakuti bwini cakali cintu ciyandika kapati kulinguwe alimwi akaambo kakuti walo wakatobela busolozi buzwa kuli Jehova akubweza ntaamo yabwini!

20. Ino ndugwasyo nzi luzwa kuli Leza ndotupegwa ciindi notubikka bwini mubusena bwakusaanguna mubuumi bwesu?

20 Paulo wakakulwaizya kuti: “[Kwaamba] lusinizyo cakuyandana, aboobo tulakonzya kukula muziyanza zyoonse akujatana ayooyo uuli mutwe wesu, nkukuti Kristo.” (Ba-Efeso 4:15) Inzya, bwini buyookonzya kutuletela lukkomano lutaambiki lino ikuti twabubikka kumbele mubuumi bwesu alimwi akulekela Jehova kuti asololele ntaamo zyesu kwiinda mumuuya wakwe uusalala. Alimwi amukubikke mumizeezo kukulwaizya kwabangelo mumulimo wakukambauka. (Ciyubunuzyo 14:6, 7; 22:6) Elo kaka tulaacoolwe ikuba alugwasyilizyo mumulimo Jehova ngwaakatutuma kuti tucite! Ikusyomeka kuyootupa kuti tutembaule Jehova Leza wabwini kukabe kutamani. Sena kuli ciinda waawa kuyandika?—Johane 17:3.

Ino Ncinzi Ncotwaiya?

• Ino nkaambo nzi bantu banji ncobatabuzumini bwini?

• Ino mbuti Banakristo mbobazibona zintu izili munyika ya Saatani?

• Ino miswaangano tweelede kwiibona buti, alimwi nkaambo nzi?

• Ino mmukuli nzi ngotujisi wakulilanganya lwesu munzila yakumuuya?

[Cifwanikiso icili apeeji 28]

Jesu wakapa bumboni kubwini

[Cifwanikiso icili apeeji 31]

Mbubwenya mbuli cakulya cakumubili, cakulya cakumuuya cilayandika kutegwa tupone kabotu

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi