CIBALO CAKWIIYA 12
LWIIMBO 119 Tweelede Kuba Alusyomo
Amuzumanane Kweenda Mulusyomo
“Tweenda mulusyomo, ikutali kweelana anzyotubona.”—2KOR. 5:7.
ZILAAYIIGWE
Mbotukonzya kuzumanana kweenda mulusyomo ciindi notupanga zyakusala ziyandika kapati.
1. Nkaambo nzi mwaapostolo Paulo ncaakakkomene kujatikizya buumi mbwaakali kupona?
MWAAPOSTOLO Paulo wakalizyi kuti wakali kuyoojaigwa ino-ino. Pele ayeeya buumi mbwaakali kupona, cakali kumupa kukkomana kapati. Mane wakaamba kuti: “Ndabalika mukusiyana mane kumamanino, ndalubamba lusyomo.” (2Tim. 4:6-8) Paulo wakasala cabusongo kwiinda mukubelesya buumi bwakwe kubelekela Jehova, alimwi wakalisinizyide kuti Jehova wakali kumukkomanina. Andiswe tuyanda kupanga zyakusala zili kabotu kutegwa tukkomaninwe a Leza. Pele mbuti mbotukonzya kucita boobo?
2. Ino kweenda mulusyomo caamba nzi?
2 Kujatikizya nguwe a Banakristo bambi basyomeka, Paulo wakaamba kuti: “Tweenda mulusyomo, ikutali kweelana anzyotubona.” (2Kor. 5:7) Ino wakali kupandulula nzi? Mu Bbaibbele, ibbala lyakuti ‘kweenda’ zimwi ziindi lyaamba buumi muntu mbwasala kupona. Ikuti muntu keenda kweelana anzyabona inga upanga zyakusala iziyeeme buyo azintu nzyabona ameso alimwi akumvwa. Kulubazu lumbi, ikuti muntu keenda mulusyomo, inga upanga zyakusala iziyeeme alusyomo ndwajisi muli Jehova Leza. Alimwi zintu nzyacita zilatondezya kuti ulisinizyide kuti Leza uyoomulumbula, akuti kutobela lulayo lwa Jehova iluli mu Jwi lyakwe kulagwasya.—Int. 119:66; Heb. 11:6.
3. Mbubotu nzi buboola akaambo kakweenda mulusyomo? (2 Bakorinto 4:18)
3 Masimpe kuti, zimwi ziindi toonse tulapanga zyakusala iziyeeme azintu nzyotubona alimwi akumvwa. Pele tulalangilwa kujana mapenzi kuti katubikkila buyo maano kuzintu nzyotubona akumvwa ciindi notupanga zyakusala iziyandika kapati. Nkaambo nzi? Akaambo kakuti zintu nzyotubona akumvwa talili lyoonse noziluzi. Aboobo ikuti katupanga zyakusala iziyeeme buyo azintu eezyi, tulalangilwa kucita cintu ncatakkomanini Jehova. (Muk. 11:9; Mt. 24:37-39) Pele ikuti katweenda mulusyomo, tulalangilwa kupanga zyakusala ‘zitambulika ku Mwami.’ (Ef. 5:10) Kutobela lulayo lwa Leza kuyootupa luumuno lwamumizeezo alimwi akuba alukkomano lwini-lwini. (Int. 16:8, 9; Is. 48:17, 18) Kunze lyaboobo, ikuti twazumanana kweenda mulusyomo tuyoopona mane kukabe kutamani.—Amubale 2 Bakorinto 4:18.
4. Ino muntu inga wazyiba buti kuti weenda mulusyomo naa kweelana azintu zyabona?
4 Ino inga twazyiba buti kuti tweenda mulusyomo naa kweelana azintu nzyotubona? Tulakonzya kuzyiba kwiinda mukulibuzya mibuzyo yakuti: Nzintu nzi izyeendelezya zintu nzyondisala? Sena ndeendelezyegwa buyo azintu nzyondibona ameso? Naa ndeendelezyegwa alusyomo ndondijisi muli Jehova alimwi alulayo ndwatupa? Amuleke tulange-lange mbotukonzya kuzumanana kweenda mulusyomo mumbazu eezyi zyotatwe ziyandika kapati: ciindi notusala mulimo, notusala wakukwatana limwi alimwi aciindi notwapegwa busolozi kuzwa kumbunga yesu. Mumbazu imwi amwi, tulabandika zintu nzyotweelede kulanga-langa kutegwa tusale kabotu.
CIINDI NOTUSALA MULIMO
5. Ncinzi ncotweelede kubikkila maano ciindi notusala mulimo?
5 Toonse tulayanda kuti katucikonzya kulijanina nzyotuyandika alimwi anzyobayandika bamukwasyi wesu. (Muk. 7:12; 1Tim. 5:8) Milimo imwi ivwolwa mali manji. Ilakonzya kupa kuti mubelesi kacikonzya kulanganya nzyouyandika mukwasyi wakwe alimwi akuyobola mali amwi. Pele milimo imwi ivwolwa mali masyoonto kapati cakuti, mubelesi ulakonzya kujanina buyo mukwasyi wakwe zintu ziyandika kapati mbuli cakulya, busena bwakukkala alimwi azyakusama. Masimpe kuti ciindi notutanazumina mulimo umwi, tulabikkila maano kujatikizya mali ngotunoovwola. Nokuba boobo, ikuti naa eeci ncecintu cilikke ncotubikkila kapati maano, nkokuti tweendelezyegwa azintu nzyotubona.
6. Ino inga twatondezya buti kuti tweenda mulusyomo ciindi notusala mulimo? (Bahebrayo 13:5)
6 Ikuti katweenda mulusyomo, tunoobikkila maano kubona mulimo mboukonzya kucijatikizya cilongwe cesu a Jehova. Tulakonzya kulibuzya kuti: ‘Sena mulimo ooyu unoondipa kucita zintu nzyasulide Jehova?’ (Tus. 6:16-19) ‘Sena unoopa kuti kanditajaniki kumiswaangano akutaba aciindi cinji cakukambauka akwiiya Bbaibbele? Sena unoopa kuti kanditajaniki amukwasyi wangu kwaciindi cilamfwu?’ (Flp. 1:10) Ikuti bwiinguzi kumibuzyo eeyi mbwakuti inzya, inga cainda kubota kutauzumina mulimo ooyo nokuba kuti cilakatazya kujana mulimo mazuba aano. Akaambo kakuti tweenda mulusyomo, tunoopanga zyakusala zyalo izitondezya kuti tulamusyoma Jehova kuti unootulanganya.—Mt. 6:33; amubale Bahebrayo 13:5.
7-8. Ino mukwesu Javier wakeenda buti mulusyomo? (Amubone acifwanikiso.)
7 Amumvwe mukwesu Javiera iwaku South America, mbwaakabona mbociyandika kweenda mulusyomo. Wakaamba kuti: “Ndakalembela mulimo wakasumpukide akkampani njomunya iwakali kuvwolwa mali manji kapati aayungizyidwe ziindi zyobilo kwiinda ngondakali kuvwola kale. Alimwi mulimo ooyu wakali kukonzya kundipa kukkomana kapati.” Nokuba boobo, mukwesu Javier wakaliyandide kapati kucita bupainiya. Wakazumanana kwaamba kuti: “Ndakasalwa kuti ndikabuzyigwe-buzyigwe amupati wamulimo. Pele nondatakalinatalika kubuzyigwa-buzyigwa, ndakapaila kuli Jehova kulomba lugwasyo, kandisinizyide kuti wakalizyi zintu zyakali kukonzya kundigwasya. Ndakaliyandide kuubeleka mulimo ooyu akuvwola mali manji, pele tiindakali kukonzya kuuzumina ikuti kautandigwasyi kuzuzikizya mbaakani zyangu zyakumuuya.”
8 Mukwesu Javier wakaamba kuti: “Nondakali kubuzyigwa-buzyigwa, mupati wamulimo wakandaambila kuti lyoonse ndinooyandika kubeleka ovataimu. Cabulemu ndakamupandulwida kuti, tiindakali kukonzya kucita oobo akaambo kabukombi bwangu.” Aboobo mukwesu Javier wakasala kutauzumina mulimo ooyu uusumpukide. Mpoonya nokwakainda nsondo zyobilo, wakatalika bupainiya. Nokwakainda myezi misyoonto, wakajana mulimo uumbi walo uubelekwa mawoola masyoonto. Wakaamba kuti: “Jehova wakaiswiilila mipailo yangu alimwi wakandigwasya kujana mulimo iwakapa kuti ndicikonzye kuzumanana kucita bupainiya. Ndilikkomene kuba amulimo uundipa ciindi cinji cakubelekela Jehova alimwi abakwesu.”
Ikuti naa bamusyomezya kuti balamusumpula kumulimo, sena kusala kwanu kuyootondezya kuti mulamusyoma Jehova? (Amubone muncali 7-8)
9. Ncinzi ncomwaiya kucakuluula caba Trésor?
9 Mbuti kuti twabona kuti mulimo ngotubeleka lino tautupi kweenda mulusyomo? Amubone cakuluula caba Trésor baku Congo. Bakaamba kuti: “Ndakali kubeleka mulimo ngondakali kuyanda kapati mubuumi. Ndakali kuvwola mali uuyungizyidwe ziindi zyotatwe kwiinda mali ngondakali kuvwola kumulimo wakusaanguna. Alimwi bantu bakali kundilemeka kapati.” Nokuba boobo, ba Trésor tiibakali kujanika lyoonse kumiswaangano akaambo kakubeleka ovataimu. Kunze lyaboobo, bakali kusungilizyigwa kucita zintu zyabumpelenge. Aboobo bakali kuyanda kuuleka mulimo ooyu, pele bakali kulibilika kujatikizya mbobakali kunoopona kuti kabatabeleki. Ncinzi cakabagwasya? Bakaamba kuti: “Lugwalo lwa Habakuku 3:17-19 lwakandigwasya kubona kuti nokuba kuti ndamaninwa mulimo, Jehova wakali kuyoondilanganya. Aboobo ndakauleka mulimo ooyu.” Bakamanizya kwiinda mukwaamba kuti: “Basikulemba mulimo banji bayeeya kuti muntu ulakonzya kucita cintu cili coonse, nokuba kwaaba ciindi cakujanika amukwasyi wakwe akuleka kukomba kutegwa azumanane kubeleka mulimo uuvwolwa mali manji. Pele mebo ndilikkomene kuti tiindakacita boobo calo icakapa kuti ndicikwabilile cilongwe cangu a Jehova. Nokwakainda mwaka omwe, wakandigwasya kujana mulimo uundipa kujana nzyondiyandika alimwi aciindi cinji cakucita milimo ya Bunakristo. Ikuti twabikka Jehova mubusena bwakusaanguna, zimwi ziindi tulakonzya kuba apenzi lyakujana mali, pele Jehova unootulanganya.” Masimpe, ikuti twasyoma lulayo lwa Jehova azisyomezyo zyakwe, tuyoozumanana kweenda mulusyomo alimwi buya uyootulongezya akaambo kakucita boobo.
CIINDI NOMUSALA WAKUKWATANA LIMWI
10. Nzintu nzi zikonzya kupa kuti tweende kweelana anzyotubona ciindi notusala wakukwatana limwi?
10 Cikwati ncipego kuzwa kuli Jehova alimwi cili buyo kabotu kuyanda kukwata naa kukwatwa. Ciindi mucizyi nalanga-langa mukwesu wakukwatana limwi, ulakonzya kubikkila maano kubube bwamukwesu, mbwalibonya, mpuwo yakwe, mbwaalanganya mali, mikuli yamumukwasyi alimwi ambwamupa kulimvwa.b Zintu zyoonse eezyi zilayandika kuzibikkila maano. Nokuba boobo, ikuti eezyi kazili nzezintu zilikke zyabikkila maano kapati, cilakonzya kutondezya kuti weenda kweelana azintu nzyabona.
11. Mbuti mbotukonzya kweenda mulusyomo ciindi notusala wakukwatana limwi? (1 Bakorinto 7:39)
11 Eelo kaka Jehova ulakkomana kapati ciindi nabona bakwesu abacizyi ibatobela lulayo lwakwe ciindi nobasala wakukwatana limwi! Mucikozyanyo, balalutobela lulayo lwakuti beelede kulindila kusikila bainda “aciimo cakukubuka,” nobaya batalike kweebana. (1Kor. 7:36) Baba masimpe kuti muntu ngobayanda kukwatana limwi ulibujisi bube bwalo Jehova mbwayanda kuti mulumi naa mukaintu uuli kabotu kabujisi. (Tus. 31:10-13, 26-28; Ef. 5:33; 1Tim. 5:8) Ikuti muntu uutali Kamboni wayanda kuti batalike kweebana anguwe, kunyina nobazumina pe. Muciindi caboobo, balalutobela lulayo lwakukwatana “buyo mu Mwami” ilujanika kulugwalo lwa 1 Bakorinto 7:39. (Amubale.) Balazumanana kweenda mulusyomo, kabasinizyide kuti Jehova ulakonzya kubalanganya kujatikizya mbobalimvwa kwiinda muntu uuli woonse.—Int. 55:22.
12. Ncinzi ncomwiiya kucakuluula camucizyi Rosa?
12 Amumvwe cakuluula camucizyi Rosa, mupainiya umwi waku Colombia. Mulimo ngwaakali kubeleka wakapa kuti bunji bwaziindi kajanika amwaalumi iwatakali Kamboni walo iwakatalika kutondezya kuti ulamuyanda. Mucizyi Rosa awalo wakali kumumenena mate mwaalumi ooyu. Wakaamba kuti: “Wakali kulibonya kuba mwaalumi uuli kabotu kapati. Wakali kubagwasya bantu bamucilawo cakwe alimwi tanaakali kufweba, kubelesya misamu iikola naa kuciindizya kunywa bukoko. Alimwi buya ndakali kukkomana mbwaakali kundeendelezya. Wakalijisi bube boonse mbondakali kuyanda mumuntu iwakali kukonzya kuba mulumaangu, nkuti buyo tanaakali Kamboni.” Mucizyi Rosa wakazumanana kwaamba kuti: “Cakali kukatazya kumukaka akaambo kakuti andime ndakali kumuyanda. Aciindi eeco, ndakalimvwa kulendelelwa nkaambo ndakali kuyanda kukwatwa, pele tiindakalinajana mukwesu wakweebana limwi.” Nokuba boobo, mucizyi Rosa tanaakabikkila buyo maano kuzintu nzyaakali kubona ameso. Pele wakazinzibala kuyeeya kujatikizya cakusala eeci mbocakali kukonzya kucijatikizya cilongwe cakwe a Jehova. Aboobo, wakaleka kumubikkila maano mwaalumi ooyu akutalika kujata bubi mumulimo wa Jehova. Nokwakainda buyo ciindi cisyoonto, wakatambwa ku Cikolo Cabakambausi ba Bwami alimwi lino ulabeleka kali painiya waalubazu. Mucizyi Rosa wakaamba kuti: “Jehova wandilongezya calo icindipa kukkomana kapati.” Masimpe, talili lyoonse nocili cuubauba kucita ncayanda Jehova kwaambisya kuti katuciyandisya cintu cimwi. Pele kucita zintu kweelana ambwayanda Jehova, cilagwasya kapati.
CIINDI NOTWAPEGWA BUSOLOZI KUZWA KUMBUNGA
13. Ncinzi cikonzya kutupa kweenda kweelana anzyotubona ciindi notwatambula busolozi kuzwa kumbunga?
13 Kanji-kanji, tulatambula busolozi kuzwa kubaalu bambungano, kumulangizi wabbazu, kuofesi yamutabi naa ku Kabunga Keendelezya, bwalo ibutusololela mubukombi bwesu. Pele zimwi ziindi tulakonzya kwaalilwa kumvwisya kaambo ncotwapegwa busolozi oobo. Aboobo tulakonzya kutalika kudooneka naa busolozi oobo buli kabotu. Mane buya ambweni tulakonzya kutalika kubikkila maano kukutalondoka kwabakwesu ibakapa busolozi. Pele kucita boobo inga catondezya kuti tweenda kweelana zintu nzyotubona.
14. Ncinzi cikonzya kutugwasya kweenda mulusyomo ciindi notwatambula busolozi? (Bahebrayo 13:17)
14 Ikuti katweenda mulusyomo, tunoosyoma kuti Jehova nguweendelezya mbunga yakwe alimwi akuti ulizyi zintu zikonzya kutugwasya kapati. Akaambo kaceeci, tuyoofwambaana kumvwida alimwi akucita oobo kakunyina kutongooka. (Amubale Bahebrayo 13:17.) Tulizyi kuti ciindi notutobela busolozi, tupa kuti mbungano izumanane kukamantana. (Ef. 4:2, 3) Alimwi tuli masimpe kuti, nokuba kuti bakwesu basololela tabalondokede, Jehova uyootulongezya akaambo kakumvwida. (1Sam. 15:22) Muciindi cakwe ceelede, uyoocibambulula cintu cili coonse iciyandika kubambululwa.—Mik. 7:7.
15-16. Ncinzi cakagwasya mukwesu umwi kweenda mulusyomo nokuba kuti wakali kudooneka kujatikizya busolozi ibwakapegwa? (Amubone acifwanikiso.)
15 Amubone cakuluula icitondezya bubotu buboola akaambo kakweenda mulusyomo. Ku Peru, nokuba kuti mwaambo waci Spanish nguubelesyegwa kapati mucisi, bunji bwamikwasyi ibelesya myaambo yakubusena ooko. Umwi wamyaambo eeyi nci Quechua. Kwamyaka minji, bakwesu abacizyi ibaambaula ci Quechua, bakali kuyandaula bantu baambaula mwaambo ooyu mucilawo. Nokuba boobo, kutegwa batobele mulawo wamfwulumende, kwakaba kucinca kujatikizya nzila zyakusikila bantu. (Rom. 13:1) Akaambo kaceeci, bamwi bakali kulibuzya naa eeci tiicakali kukonzya kunyonganya mulimo mucilawo. Akaambo kakuti bakwesu bakakutobela kucinca ooku, Jehova wakakulongezya kusoleka kwabo kwakuyandaula bantu banji baambaula ci Quechua.
16 Mukwesu Kevin, imwaalu mumbungano iibelesya mwaambo waci Quechua, wakali akati kabaabo ibakalibilikide kujatikizya kucinca ooku. Wakaamba kuti: “Ndakalibuzya kuti, ‘Ino lino tunoobajana buti bantu baambaula ci Quechua?’” Ncinzi cakagwasya mukwesu Kevin? Wakaamba kuti: “Ndakayeeya lugwalo lwa Tusimpi 3:5, alimwi acikozyanyo ca Musa. Jehova wakapa Musa busolozi bwalo ibwakali kulibonya mbuli kuti tabugwasyi. Wakamwaambila kusololela bana Israyeli kuzwa mu Egepita kuunka ku Lwizi Lusalala, kwalo nkocakalibonya mbuli kuti tabakonzyi kufwutuka kuzwa kuli bana Egepita ibakali kubatandaanya. Pele Musa wakamvwida alimwi Jehova wakamulongezya kwiinda mukucita maleele kutegwa abafwutule.” (Kul. 14:1, 2, 9-11, 21, 22) Aboobo mukwesu Kevin wakazumina kutalika kubelesya nzila mpya yakukambauka. Ncinzi cakazwa mpawo? Wakaamba kuti: “Ndakagambwa kapati kubona Jehova mbwaakatulongezya. Kaindi twakali kweenda kapati mubukambausi alimwi zimwi ziindi twakali kujana buyo muntu omwe naa bobilo ibaambaula ci Quechua. Pele lino tubikkila maano kuzilawo izijisi bantu banji baambaula mwaambo ooyu. Akaambo kaceeci, twatalisya mibandi minji, nyendo zyakupilukila alimwi aziiyo zya Bbaibbele. Abalo bantu bajanika kumiswaangano bavwula.” Masimpe, ciindi notweenda mulusyomo, tulalongezyegwa a Jehova.
Bantu banji bakali kubaambila bakwesu kubusena nkobakali kukonzya kujana bantu baambaula ci Quechua (Amubone muncali 15-16)
17. Ncinzi ncomwaiya mucibalo eeci?
17 Twalanga-langa mbotukonzya kuzumanana kweenda mulusyomo mumbazu zyotatwe ziyandika kapati. Pele tweelede kuzumanana kweenda mulusyomo mumbazu zyoonse zyabuumi bwesu, mbuli ciindi notusala zyakulikondelezya, lwiiyo naa kukomezya bana. Kufwumbwa zyakusala nzyotukonzya kupanga, tazyeelede kuyaama buyo azintu nzyotubona ameso pele alimwi acilongwe ncotujisi a Jehova, lulayo lwakwe acisyomezyo cakwe cakuti uyootulanganya. Ikuti twacita oobo, tuyoocikonzya kuzumanana ‘kweenda muzina lya Jehova Leza wesu lyoonse alyoonse mane kukabe kutamani.’—Mik. 4:5.
LWIIMBO 156 Lusyomo Lutupa Kuyuma
a Mazina aamwi acincwa.
b Muncali ooyu waamba mucizyi uuyandaula mukwesu wakukwatana limwi. Pele lulayo oolu lulabeleka akumukwesu uuyandaula mucizyi wakukwata.