LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w25 September map. 2-7
  • Amulombe Lugwasyo Kubaalu

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Amulombe Lugwasyo Kubaalu
  • Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2025
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • NDILILI NOTWEELEDE KULOMBA LUGWASYO KUBAALU?
  • NKAAMBO NZI NCOTWEELEDE KULOMBA LUGWASYO KUBAALU?
  • MBUTI BAALU MBOBATUGWASYA?
  • MUKULI NGOTUJISI
  • Baalu Mbobatondezya Luyando Aluse Kuli Basizibi
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2024
  • Mboibambidwe Mbungano
    Amupone Kukabe Kutamani!—Lwiiyo Lwamu Bbaibbele
  • Bakwesu​—Sena Muli Mukusolekesya Kusika Azyeelelo Zyakuba Mwaalu?
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2024
  • Beembezi Ibacitila Zintu Zibotu Bantu ba Jehova
    Buumi Amulimo Wesu wa Bunakriskusikila—Kabbuku Kamuswaangano—2023
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2025
w25 September map. 2-7

CIBALO CAKWIIYA 36

LWIIMBO 103 Beembezi Nzipego Mubantu

Amulombe Lugwasyo Kubaalu

“Aite baalu bambungano.”—JAK. 5:14.

ZILAAYIIGWE

Tulaiya mbotukonzya kulomba lugwasyo kubaalu bambungano ciindi nokwayandika kucita boobo.

1. Mbuti Jehova mbwaatondezya kuti mbelele zyakwe ziyandisi kulinguwe?

JEHOVA ulabayanda aabo boonse bamubelekela alimwi ulababikkila maano mbubwenya mweembezi mubotu mbwazibikkila maano mbelele zyakwe. Mucikozyanyo, wakapa Mwanaakwe akaambo kambabo alimwi abaalu bambungano kuti kababalanganya. (Mil. 20:28) Kunze lyaboobo, Leza wakasala Jesu kuba mutwe wambungano. Walo alimwi a Mwanaakwe bayanda kuti baalu bambungano kababeendelezya kabotu bantu. Aboobo baalu batobela busolozi bwa Jesu alimwi akubagwasya bantu kuba acilongwe cibotu a Jehova.—Is. 32:​1, 2.

2. Kweelana alugwalo lwa Ezekieli 34:​15, 16, mbaani Jehova mbagwasya?

2 Nokuba kuti Jehova ulayanda kugwasya bantu boonse, pele ubikkila kapati maano kugwasya baabo bali mumapenzi. Kwiinda mubaalu, ulabagwasya aabo baciswa kumuuya. (Amubale Ezekieli 34:​15, 16.) Nokuba boobo, uyanda kuti katulomba lugwasyo ciindi notuyandika ndulo. Kunze lyaboobo, tayandi buyo kuti katupaila kulinguwe kulomba lugwasyo pele alimwi uyanda kuti katulomba “beembezi abamayi” bamumbungano kutegwa batugwasye.—Ef. 4:​11, 12.

3. Mbuti toonse mbotukonzya kugwasyigwa kwiinda mukulanga-langa mulimo ngobacita baalu?

3 Mucibalo eeci, tulalanga-langa bubambe Jehova mbwaakabikka mumbungano kutegwa katugwasyigwa kwiinda mubaalu. Aboobo, tulaingula mibuzyo eeyi: Ndilili notweelede kulomba lugwasyo kubaalu? Nkaambo nzi ncotweelede kucitila boobo? Alimwi mbuti mbobatugwasya? Nokuba kuti tatujisi penzi lino, bwiinguzi kumibuzyo eeyi buyootugwasya kulumba akaambo kabubambe Jehova mbwaakabikka alimwi akuyoofwutula buumi bwesu.

NDILILI NOTWEELEDE KULOMBA LUGWASYO KUBAALU?

4. Nkaambo nzi ncotukonzya kwaambila kuti lugwalo lwa Jakobo 5:​14-16, 19, 20 lwaamba kuciswa kwakumuuya? (Amubone azifwanikiso.)

4 Sikwiiya Jakobo wakapandulula Jehova mbwabelesya baalu kutugwasya. Wakalemba kuti: “Sena kuli uuciswa akati kanu? Aite baalu bambungano.” (Amubale Jakobo 5:​14-16, 19, 20.) Majwi aayengelede lugwalo oolu atondezya kuti Jakobo waamba kuciswa kwakumuuya. Mucikozyanyo, waambila muntu uucisidwe kumuuya kuti weelede kulomba lugwasyo kubaalu bambungano ikutali kuli dokota. Kunze lyaboobo, Jakobo waamba kuti muntu uuciswa ulakonzya kupona ciindi zibi zyakwe nozyalekelelwa. Kutegwa muntu uuciswa apone, weelede kuunka kuli dokota kumwaambila cilubide alimwi akutobela malailile oonse aadokota. Mbubwenya buyo ikuti katuyanda kubukulusya cilongwe cesu a Jehova, tweelede kubandika abaalu, kubaambila penzi lyesu mpoonya akutobela lulayo ndobatupa kuzwa mu Bbaibbele.

Zifwanikiso: 1. Mwaalumi upandulwida dokota penzi ndyajisi kujatikizya gwezyo lyakwe. 2. Mukwesu upandulwida mwaalu bukkale bwakwe ciindi nobakkede anze.

Ciindi notwaciswa kumubili tulaunka kuli dokota, pele notwaciswa kumuuya, tweelede kuunka kubaalu (Amubone muncali 4)


5. Mbuti mbotukonzya kuzyiba kuti tuli muntenda yakuciswa kumuuya?

5 Bubambe bwaambidwe kulugwalo lwa Jakobo caandaano 5 butukulwaizya kubasikila baalu ciindi notwalimvwa kuti tuli muntenda yakumuuya. Aboobo, cilongwe cesu a Jehova kacitananyongana, inga caba camaano kulomba lugwasyo kubaalu. Nkaambo nzi? Nkaambo Bbaibbele litucenjezya kuti, ikuti tiitwacenjela tulakonzya kuyeeya kuti Jehova ulatukkomanina kakuli mubwini wakaleka kucita oobo. (Jak. 1:22) Eeci ncecakabacitikila Banakristo bamwi mu Sarde, pele Jesu wakabaambila kuti tiibakali kukkomaninwa a Jehova. (Ciy. 3:​1, 2) Mbuti mbotukonzya kuzyiba kuti tulijisi cilongwe cibotu a Jehova? Nzila imwi mbotukonzya kucita boobo nkwiinda mukweezyanisya cilongwe cesu mbocakabede anguwe ciindi notwakabbapatizyigwa alimwi ambocibede lino. (Ciy. 2:​4, 5) Kunze lyaboobo tulakonzya kulibuzya kuti: ‘Sena ndicikukkomanina kubala Bbaibbele alimwi akuzinzibala kuyeeya mbuli mbondakali kucita kaindi? Sena ndilalibambila akujanika kumiswaangano lyoonse? Sena busungu bwangu bwakukambauka bwaunka ansi? Sena ndibikkila kapati maano kucita zintu zimwi naa kubikkila kapati maano kumali kwiinda mbondakali kucita kaindi?’ Ikuti bwiinguzi mbwakuti inzya, nkokuti cilakonzya kuba citondezyo cakuti mwaunka ansi kumuuya. Amana buya ikuti penzi eeli tiilyalanganizyigwa, lilakonzya kukomena. Aboobo, ikuti katutakonzyi kuyumya cilongwe cesu a Jehova munguzu zyesu tobeni naa kuti twakacita kale cintu cimwi citamukkomanisyi, tweelede kulomba lugwasyo kubaalu.

6. Ncinzi ncobeelede kucita aabo ibakacita cibi cipati?

6 Mubwini aabo ibakacita cibi cipati calo cikonzya kupa kuti bagusyigwe mumbungano, beelede kusikila baalu. (1Kor. 5:​11-13) Nkaambo nzi? Nkaambo muntu iwakacita cibi cipati uyandika lugwasyo kutegwa abambulule cilongwe cakwe a Jehova. Aboobo kutegwa Jehova atulekelele kwiinda mucinunuzyo, tweelede kutondezya “milimo yeendelana akweempwa kwesu.” (Mil. 26:20) Milimo eeyo ibikkilizya kubasikila baalu ikuti naa twakacita cibi cipati.

7. Mbaani bambi bakonzya kugwasyigwa abaalu?

7 Baalu alimwi balayanda kugwasya baabo balimvwa kuti tabajisi nguzu zyakulwana kulombozya kutali kabotu. (Mil. 20:35) Cilakonzya kumuyumina kulwana kulombozya kutali kabotu, ikwaambisya ikuti naa kamutanaiya kasimpe mwakali kubelesya misamu iikola, kweebelela zintu ziletela muzeezo wakoonana naa ambweni kupona buumi bwakutalilemeka. Aboobo tamweelede kuyoowa kulomba lugwasyo. Mulakonzya kusala kubandika amwaalu ngomulimvwa kwaanguluka walo uuyoomupa lulayo lugwasya alimwi akumusyomezya kuti mulakonzya kumukkomanisya Jehova akutacita zintu kweelana akulombozya kwanu kutali kabotu. (Muk. 4:12) Ambweni mulityompedwe akaambo kakuti mwazumanana kuba akulombozya kutali kabotu. Pele baalu bayoomuyeezya kuti Jehova ulikkomene akaambo kakuti mwalomba lugwasyo. Aboobo eeci ciyootondezya kuti mulalicesya alimwi muyanda kumukkomanisya Jehova.—1Kor. 10:12.

8. Sena tweelede kubaambila baalu kulubizya kuli koonse nkotwacita? Amupandulule.

8 Tatuyandiki kwaambila baalu kulubizya kuli koonse nkotwacita. Mucikozyanyo, tulakonzya kwaamba cintu cikonzya kumucisa mukombima naa kunyemezyanya buya. Muciindi cakwaambila baalu kujatikizya penzi ndyomujisi, mulakonzya kubelesya lulayo lwa Jesu lwakubamba luumuno akulilekelela. (Mt. 5:​23, 24) Kunze lyaboobo, mulakonzya kuvwuntauzya makani aajatikizya bube mbuli kubomba moyo, kukkazika moyo akulilesya alimwi akubona mbomukonzya kubutondezya. Pele kuti kamuciyandika lugwasyo lwakulwana penzi ndyomujisi, mulakonzya kulomba lugwasyo kubaalu. Mulugwalo ndwaakalembela bana Filipi, mwaapostolo Paulo wakalomba mukwesu umwi uutaambidwe zina kugwasya Yuwodiya a Sintike kumana mazwanga. Mbubwenya buyo, baalu bamumbungano yanu balakonzya kumugwasya munzila njiyonya.—Flp. 4:​2, 3.

NKAAMBO NZI NCOTWEELEDE KULOMBA LUGWASYO KUBAALU?

9. Nkaambo nzi ncotuteelede kufwa nsoni kulomba lugwasyo kubaalu? (Tusimpi 28:13)

9 Tuyandika lusyomo abusicamba kutegwa tulombe lugwasyo kubaalu ciindi notwacita cibi cipati naa ciindi notulimvwa kuti tatukonzyi kukuzunda kulombozya kutali kabotu nkotujisi. Tatweelede kufwa nsoni kulomba lugwasyo kubaalu. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti Jehova wakatupa baalu kutegwa kabatugwasya kuzumanana kuba acilongwe ciyumu anguwe. Aboobo ciindi notubandika abaalu tutondezya kuti tulamusyoma Jehova, tulamumvwida alimwi akuti tuyandika lugwasyo lwakwe kutegwa tuzumanane kucita ciluzi. (Int. 94:18) Alimwi ikuti naa twakacita cibi, Leza ulakonzya kutufwida luse ikuti twalyaambilila akuleka zibi zyesu.—Amubale Tusimpi 28:13.

10. Ncinzi cikonzya kucitika ikuti twasola kusisa zibi zyesu?

10 Mukwiimpana azilongezyo nzyotukonzya kujana ikuti twalomba lugwasyo kubaalu, tulakonzya kupa kuti bukkale bwesu bwiindile kubija ikuti twasola kusisa zibi zyesu. Mucikozyanyo, ciindi Mwami Davida naakasola kusisa zibi zyakwe, wakapenga kumuuya, mumizeezo alimwi akumubili. (Int. 32:​3-5) Mbubwenya bulwazi bwini bwakumubili mbobukonzya kukomena ikuti tiibwalanganizyigwa cakufwambaana, abwalo bulwazi bwakumuuya bulakonzya kukomena ikuti bwalekwa buyo. Jehova tayandi kuti eeci cicitike. Aboobo, utwaambila kuti tweelede kubandika abaalu ikutegwa tube acilongwe anguwe.—Is. 1:​5, 6, 18.

11. Mbuti bamwi mbobakonzya kujatikizyigwa ikuti naa twasola kusisa cibi cipati?

11 Ikuti naa twasola kusisa cibi cipati, bantu bamwi balakonzya kupenga. Tulakonzya kusinkila muuya wa Leza kumbungano akunyonganya luumuno lwabakwesu abacizyi. (Ef. 4:30) Mbubwenya buyo, ikuti twazyiba kuti umwi mumbungano wakacita cibi cipati, tweelede kumukulwaizya kuti akabaambile baalu kujatikizya cibi eeco.a Aboobo, kusola kusisa cibi cipati camuntu umwi cilakonzya kupa kuti andiswe tube amulandu. (Lev. 5:1) Akaambo kakuti tulamuyanda Jehova, tweelede kubaambila baalu ikuti muntu umwi wacita cibi cipati. Kwiinda mukucita boobo, tupa kuti mbungano izumanane kusalala akugwasya baabo ibakacita cibi cipati kuba acilongwe cibotu a Jehova.

MBUTI BAALU MBOBATUGWASYA?

12. Mbuti baalu mbobabagwasya aabo ibayandika kubambulula cilongwe cabo a Jehova?

12 Bbaibbele lyaambila baalu kugwasya baabo bayandika kubambulula cilongwe cabo a Jehova. (1Tes. 5:14) Ikuti naa mwacita cibi, baalu balakonzya kumubuzya mibuzyo cabupampu kutegwa bazyibe mbomuyeeya ambomulimvwa. (Tus. 20:5) Inga tiicaba cuuba-uba kubandika abaalu. Ambweni mulaansoni kubandika kujatikizya cakacitika. Pele mulakonzya kubagwasya baalu kuzyiba mbomuyeeya ambomulimvwa ikuti naa mwabaambila buyumuyumu mbomujisi. Alimwi tamweelede kuyoowa kuti ambweni mulakonzya kutalika “kwaamba caambaambe.” (Job. 6:3) Baalu tabakafwambaani kukosola makani kweelana azintu nzyomwaamba. Muciindi caboobo, bayoomuswiilila cakubikkila maano kutegwa bazyibe makani oonse aamasimpe kabatanamupa lulayo lwamu Bbaibbele. (Tus. 18:13) Balizyi kuti kweembela butanga ciyanda ciindi, aboobo tabakonzyi kumana penzi aciindi comwe.

13. Mbuti baalu mbobakonzya kutugwasya kwiinda mumipailo yabo abusolozi bwamu Magwalo? (Amubone azifwanikiso.)

13 Ciindi nomwalomba lugwasyo kubaalu, bayoosolekesya kutapa kuti zintu ziindile kubija. Muciindi caboobo, bayoopaila andinywe. Jehova uyakwiiswiilila mipailo yabo yalo ‘iilaanguzu.’ Muyoolimvwa kuba anguzu akuumbulizyigwa kwiinda mbomukonzya kuyeeyela. Lugwasyo lwabo lubikkilizya ‘kumunanika mafwuta muzina lya Jehova.’ (Jak. 5:​14-16) “Mafwuta” aaya aamba kasimpe kajanika mu Jwi lya Leza. Aboobo, baalu bayoobandika tupango twamu Bbaibbele andinywe twalo tukonzya kumuumbulizya akumugwasya kuba acilongwe cibotu a Jehova alimwi. (Is. 57:18) Busolozi bwamu Magwalo mbobayoomupa buyoomugwasya kuba amakanze aakuzumanana kucita ciluzi. Kwiinda mukugwasyigwa ambabo, mulakonzya kumvwa jwi lya Jehova kalimwaambila kuti: “Njeeyi nzila. Amweende mulinjiyo.”—Is. 30:21.

Zifwanikiso: 1. Dokota iwatondezyedwe mucifwanikiso cainda ulanga-langa gwezyo lyamwaalumi. Muncini wa X-ray uuli kubwaanda utondezya mbwabede agwezyo. 2. Mukwesu iwatondezyedwe mucifwanikiso cainda amwaalu umbi babelesya Bbaibbele kukulwaizya mukwesu kuŋanda yakwe. Mukwesu ulabaswiilila baalu cakubikkila maano.

Baalu babelesya Bbaibbele kubatontozya akubaumbulizya aabo bacisidwe kumuuya (Amubone muncali 13-14)


14. Kweelana alugwalo lwa Bagalatiya 6:​1, mbuti baalu mbobakonzya kubagwasya aabo ‘ibaleya’? (Amubone azifwanikiso.)

14 Amubale Bagalatiya 6:1. Munakristo ‘iwaleya’ taceendi kweelana azyeelelo zya Jehova zyabululami. Kuleya cilakonzya kwaamba kutasala kabotu naa kucita cibi cipati cakutyola mulawo wa Leza. Akaambo kakuti baalu balamuyanda mukwesu ooyo, ‘balasola kumululamika amoyo uubombede.’ Ibbala lya Chigiriki ilyakasandululwa kuti ‘kululamika,’ lyakali kubelesyegwa kupandulula dokota mbwalulamika cifwuwa catyoka kutegwa mulwazi apone. Mbubwenya dokota uucibwene mbwasola kujola cifwuwa catyoka kakunyina kupa kuti kucisa kwiindile, abalo baalu balakonzya kumusilika muntu kumuuya kakunyina kumuyungizyila macise. Pele Bbaibbele alimwi lyaambila baalu kuti beelede ‘kucenjela.’ Aboobo, ciindi nobagwasya muntu kutobela lulayo lwamu Bbaibbele, baalu beelede kuyeeya kuti abalo tabalondokede alimwi balalubizya. Kunze lyaboobo, beelede kucenjela akutayeeya kuti balayandika kapati kwiinda muntu ngobasola kugwasya. Muciindi caboobo, beelede kuba bantu balicesya alimwi basiluzyalo.—1Pet. 3:8.

15. Ncinzi ncotweelede kucita ikuti katujisi penzi limwi?

15 Tulakonzya kubasyoma baalu bambungano akaambo kakuti bakayiisyigwa kubamba maseseke. Lulayo lwabo lweelede kuyaama a Bbaibbele ikutali amizeezo yabo beni alimwi akutugwasya kunyamuna mikuli yesu iiminya. (Tus. 11:13; Gal. 6:2) Nokuba kuti bube bwabo aluzyibo ziliindene, tulakonzya kwaanguluka kubandika amwaalu uuli woonse kujatikizya penzi ndyotujisi. Pele eeci tacaambi kuti tweelede kuunka kumwaalu umwi aumwi kulomba lugwasyo akulangila kuti tulajana ulaatwaambile ncotuyanda kumvwa. Ikuti twacita oobo, tulakonzya kuba mbuli bantu bayanda buyo kwaambilwa nzyobayanda kumvwa ikutali kutobela nzyatuyiisya Jehova mu Jwi lyakwe. (2Tim. 4:3) Aboobo, ciindi notwasikila mwaalu umwi kuti tumwaambile penzi ndyotujisi, ulakonzya kutubuzya naa kuli baalu mbotwakabandika kale ambabo alimwi alulayo ndobakatupa. Kunze lyaboobo, kulibombya kuyoomukulwaizya mwaalu ooyo kulomba mwaalunyina kuti amubuule maano.—Tus. 13:10.

MUKULI NGOTUJISI

16. Mukuli nzi ngotujisi?

16 Nokuba kuti baalu balatulanganya mbuli mbelele zya Leza, tabakonzyi kutwaambila cakucita. Toonse tweelede kutondezya mbotumuyanda Jehova kwiinda muzintu nzyotwaamba akucita alimwi akuti tuyanda kumukkomanisya. Aboobo tacidoonekwi buya kuti uyootugwasya kusala camaano alimwi akutugwasya kuzumanana kusyomeka kulinguwe. (Rom. 14:12) Muciindi cakutwaambila ncotweelede kucita, baalu babelesya Bbaibbele kutugwasya kumvwisya Jehova mbwayeeya kujatikizya makani aayo akutulekela kuti tulisalile tobeni. Kwiinda mukutobela lulayo lwabo luyeeme aa Bbaibbele, tulakonzya kuyiisya “maano eesu” akusala cabusongo.—Heb. 5:14.

17. Makanze nzi ngotweelede kuba angawo?

17 Eelo kaka ncoolwe kuba mbelele zya Jehova! Masimpe kuti Jehova wakatuma Jesu “mweembezi mubotu,” kubbadela cinunuzyo akaambo kandiswe kutegwa tube acoolwe cakuyoopona mane kukabe kutamani. (Joh. 10:11) Kwiinda mukubelesya baalu, Jehova wacizuzikizya cisyomezyo cakwe cakuti: “Mpoonya ndiyoomupa beembezi beendelana amoyo wangu, eelyo bayoomusanina luzyibo alimwi abupampu.” (Jer. 3:15) Ciindi notwaciswa kumuuya, tatweelede kuwayawaya kulomba lugwasyo kubaalu. Aboobo, aabe makanze eesu aakugwasyigwa cakumaninina a Jehova kwiinda mubaalu mbatupede.

INO INGA MWAINGULA BUTI?

  • Ndilili notweelede kulomba lugwasyo kubaalu?

  • Nkaambo nzi ncotweelede kulomba lugwasyo kubaalu?

  • Mbuti baalu mbobatugwasya?

LWIIMBO 31 Kamweenda a Leza!

a Ikuti muntu iwacita cibi waalilwa kubaambila baalu nomwamana kumupa ciindi cilimbocibede cakucita boobo, kusyomeka kwanu kuli Jehova kuyoomukulwaizya kubaambila baalu kujatikizya ncomuzyi.

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi