BAKUBUSI BALABUZYA
Kulenga naa Kusanduka?—Cibeela 2: Nkaambo Nzi Ncomweelede Kwaadooneka Makani Aakusanduka?
Alex wanyongana mumizeezo. Lyoonse wali kusyoma muli Leza alimwi amukulenga. Pele sunu, bayi bakwe ba biology, calusinizyo baamba kuti kusanduka ninjiisyo yamasimpe iiyeeme abuvwuntauzi busyomeka ibwakacitwa abasayaansi. Alex tayandi kubonwa kuti tako maano kwiinda mukukazya nzyobayiisya bayi. Walyaambauzya akuti, ‘alimwi buya, ikuti buvwuntauzi bwabasayaansi butondezya kuti kusanduka ninjiisyo yamasimpe, ino mebo ndime ni kuti ndibakazye?’
Sena andinywe mwakalijana kale mubukkale buli boobu? Ambweni mubuumi bwanu boonse, mwali kusyoma ncolyaamba Bbaibbele noliti: “Leza wakalenga julu anyika.” (Matalikilo 1:1) Pele mazuba aano bantu bali kusoleka kumuzula kuti kulenga ninjiisyo yakubeja akwaamba kuti kusanduka nenjiisyo yamasimpe. Sena mweelede kubasyoma? Nkaambo nzi ncomweelede kwaadooneka makani aakusanduka?
Twaambo tobilo ncomweelede kwaadooneka makani aakusanduka
Basayaansi tabazuminani mumakani aakusanduka. Nokuba kuti basayaansi bali kuvwuntauzya kwamyaka minji, tabanajana bupanduluzi mbobakonzya kuzumina boonse mumakani aakusanduka.
Amuyeeye kujatikizya makani aaya: Ikuti basayaansi tabazuminani mumakani aakusanduka, kwamana mbabasyaazibwene, sena inga kwaba kulubizya kwiidooneka njiisyo eeyi?—Intembauzyo 10:4.
Cilayandika ikuzyiba ncomusyoma. Musankwa uutegwa Zachary wakaamba kuti: “Ikuti buumi bwakabako cakutazyiba, nkokuti buumi bwesu—azintu zyoonse ziliko mububumbo—kunyina ncozyaamba.” Wakaamba kaambo kayandika kapati. Kayi, buumi nobwanyina mpindu ikuti makani aakusanduka naali aamasimpe. (1 Bakorinto 15:32) Kulubazu lumwi, ikuti makani aakulenga ngamasimpe, nkokuti tulakonzya kujana bwiinguzi bukkazika moyo kujatikizya makanze aabuumi akuzyiba mbobuyooba kumbele.—Jeremiya 29:11.
Amuyeeye kujatikizya makani aaya: Mbuti mbokukonzya kumugwasya mubuumi ikuzyiba makani aamasimpe kujatikizya kulenga alimwi akusanduka?—Bahebrayo 11:1.
Mibuzyo yakulanga-langa
NZYOBAAMBA BANTU: ‘Zintu zyoonse izili mububumbo zyakabako akaambo kakubboloka kupati ikwakalicitikila.’
Ino nguni naa ncinzi cakapa kuti kube kubboloka kupati?
Ino ncili camaano—ikwaamba kuti zintu zyoonse taakwe nkozyakazwa naa ikwaamba kuti zyoonse kuli nkozyakazwa naa kwaamba kuti zyakazwa kumuntu uumwi?
NZYOBAAMBA BANTU: ‘Bantu bakazwa kubanyama.’
Ikuti naa bantu bakazwa kubanyama—mucikozyanyo kubapombo—nkaambo nzi ncokuli kwiindana kupati akati kabusongo mbobajisi bantu alimwi abwabapombo?a
Nkaambo nzi zilenge zimwi “zitasumpukide” ncozipangidwe munzila iikatazya kumvwisya?b
NZYOBAAMBA BANTU: ‘Kusanduka makani aamasimpe aajisi bumboni.’
Sena muntu waamba boobu wakavwuntauzya kutegwa ajane bumboni?
Ino bali bongaye bantu ibasyoma makani aakusanduka akaambo kakuti bakaambilwa kuti bantu basongo boonse balakusyoma?
a Bamwi balakonzya kwaamba kuti bantu mbasongo kapati akaambo kakuti bajisi bongo bupati kwiinda bwabapombo. Nokuba boobo, ikutegwa muzyibe ikaambo kuyeeya kuli boobo ncokutaluzi, amubone broshuwa yakuti The Origin of Life—Five Questions Worth Asking, peeji 28.
b Amubone broshuwa yakuti The Origin of Life—Five Questions Worth Asking, peeji 8-12.