BAKUBUSI BALABUZYA
Ncinzi Ncondeelede Kuzyiba Kujatikizya Bukoko?
Ibbaibbele talikasyi kunywa bukoko cakutaciindizya ikuti mulawo kauzumizya kucita boobo. Nokuba boobo, lilakasya kukolwa.—Intembauzyo 104:15; 1 Bakorinto 6:10.
Pele ino mbuti kuti kuli bamusinikizya kunywa pele kamuzyi kuti mulawo naa bazyali banu tabazumizyi kucita boobo?
Amuyeeye cikonzya kucitika mwanywa
Beenzinyoko bamwi inga balimvwa kuti bukoko bupa kuti mulimvwe kabotu. Pele ncinzi cikonzya kucitika mwamana kunywa?
Mulandu ngobakonzya kumupa basimilawo. Kufwumbwa naa mukkala kuli, ikuti naa milawo yankomukkala kaitazumizyi kunywa bukoko, balakonzya kumubbadelesya, kumupa mulandu, kumunyanga laisensi yakweenzya moota, kumusubula kwiinda mukumupa ncito, naa kumwaanga buya.—Baroma 13:3.
Kubisya mpuwo njomujisi. Bukoko bupa kunyongana mumizeezo. Mwanywa bukoko mulakonzya kwaamba naa kucita zintu nzyomuyakuusa kumbele. (Tusimpi 23:31-33) Kweelana ambozyasumpuka zintu, micito yanu ilakonzya kumubisyila mpuwo yanu kwaciindi cilamfwu.
Kwaalilwa kulilesya. Bukoko inga bwapa kuti bantu bamucise naa kumutundulula mumakani aakoonana. Kuyungizya waawo, inga bwapa kuti muyungwe abeenzinyoko, calo cikonzya kusololela kumapenzi manji.
Kuba acizibilizi. Kweelana amakani aakajanwa mukuvwuntauzya kumwi, ikuti naa mwatalika kamucili bana kunywa bukoko, nkokuti mbomuyaabukomena muba acizibilizi. Ikunywa akaambo kakuti mwakatala naa kulendelelwa kupa kuti muzyibile akwaalilwa kuleka.
Kufwa. Mumwaka wainda ku United States, ntenda zyamumugwagwa zyakali kucitika kwainda buyo maminiti aali 52 akaambo kakuti sikweenzya wakalinywide. Aciindi cimwi, mumyaka buyo yosanwe, bantu bajisi myaka iitasiki ku 21, ibabalilwa ku 1,500 bakali kufwa amwaka muntenda zyamumugwagwa zicitika akaambo kabukoko. Nokuba kuti nywebo tiimwanya bukoko, mulakonzya kulijana muntenda akaambo kakuzumina kweenzyegwa amuntu iwanywa bukoko.
Amulibikkile milawo
Mulakonzya kweeleba ntenda ziboola akaambo kakutanywa kabotu ikuti naa mwazyibila limwi ncomuyoocita.
Njiisyo Yamu Bbaibbele: “Muntu uucenjede abona mapenzi ulayuba.” (Tusimpi 22:3) Tacili kabotu kunywa bukoko ikuti muyanda kweenzya moota naa kucita zintu zimwi ziyandika kubikkila maano.
Mulawo: ‘Ikuti naa ndiyanda kunywa bukoko, basimilawo beelede kuzumizya alimwi ibukkale bweelede kuti kabuli kabotu.’
Njiisyo Yamu Bbaibbele: “Muli bazike bamuntu ooyo ngomuswiilila.” (Baroma 6:16) Ikuti kamunywa akaambo buyo kakuti beenzinyoko balanywa, nkokuti mulekela bamwi kumweendelezya. Alimwi ikuti kamunywa akaambo kakuti mwalendelewa naa mwakatala, nkokuti lyoonse munikwaalilwa kulwana mapenzi aanu akaambo kakuti tiimwakaiya mwakucita oobo.
Mulawo: ‘Tandinoozumizya beenzuma kundisinikizya kunywa bukoko.’
Njiisyo Yamu Bbaibbele: “Utabi akati kabantu banywa kapati waini.” (Tusimpi 23:20) Kumvwana abantu batali kabotu inga kwamupa kutatobela milawo njomwakalibikkila. Alimwi kuyanzana abantu baciindizya kunywa bukoko nkulibikka muntenda.
Mulawo: ‘Tandinikuyanzani abantu baciindizya kunywa bukoko.’