-
Bamwi Bantu Cilabayumina Kumuyanda LezaNgazi Yamulindizi—2013 | November 1
-
-
MAKANI AAYEEME AMUTWE UULI ACIVWUMBYO | MAKANI AAKUBEJA AAKUTI LEZA KUNYINA UUKONZYA KUMUYANDA
Bamwi Bantu Cilabayumina Kumuyanda Leza
“‘Weelede kuyanda Jehova Leza wako amoyo wako woonse abuumi bwako boonse amizeezo yako yoonse.’ Ooyu ngomulawo mupati alimwi wakusaanguna.”—Jesu Kristo, 33 C.E.a
Bantu bamwi cilabayumina kumuyanda Leza. Bayeeya kuti tabakonzyi kumumvwisya, kuti uli kulamfwu, alimwi akuti ngusilunya. Amulange-lange nzyobakaamba bamwi:
“Ndakapaila kuli Leza kuti andigwasye, kumwi kandiyeeya kuti uli kulamfwu andime. Kulindime, Leza tanaakali mwini-mwini.”—Ba Marco, baku Italy.
“Nokuba kuti ndakali kuyanda kumubelekela Leza, wakali kuboneka kuba kulamfwu kapati andime. Ndakali kuyeeya kuti ngu Leza silunya uuyanda buyo kutusubula. Tiindakali kusyoma kuti ulijisi luzyalo.”—Ba Rosa, baku Guatemala.
“Nindakacili mwana, ndakali kusyoma kuti Leza wakali kuyandaula bubi mulindiswe kutegwa atupe cisubulo. Mukuya kwaciindi, ndakabona kuti tanaakali kusikilika. Leza wakali mbuli mweendelezi uutababikkili maano bantu mbaendelezya.”—Ba Raymonde, baku Canada.
Ino nywebo muyeeya buti? Sena Leza kunyina uukonzya kumuyanda? Banakristo bali kubuzya mubuzyo ooyu kwamyaka minji. Mubwini kutalikila mumwaka wa 500 C.E. kusikila mu 1500 C.E., bunji bwabasizikombelo zya Bunakristo tiibakali kupaila kuli Leza Singuzuzyoonse. Ino nkaambo nzi? Bantu bakali kumuyoowa Leza. Syaazibwene mumakani aakaindi, Will Durant wakaamba kuti muntu uucita zibi inga taasola buya akupaila kuli Leza ngwabona kuti ulayoosya akuti uli kulamfwu.
Ino bantu bakatalika buti kubona Leza kuti ulayoosya alimwi akuti uli kulamfwu? Ino ncinzi cini Bbaibbele ncoliyiisya kujatikizya Leza? Sena kwiiya kasimpe kajatikizya Leza inga camugwasya kumuyanda?
[Bupanduluzi buyungizidwe]
[Zifwanikiso izili apeeji 3]
[Kulumba]
Top, trinity: Museo Bardini, Florence; middle, hell: © Photononstop/Superstock
-
-
Makani Aakubeja Aakuti Leza Tajisi ZyinaNgazi Yamulindizi—2013 | November 1
-
-
MAKANI AAYEEME AMUTWE UULI ACIVWUMBYO | MAKANI AAKUBEJA AAKUTI LEZA KUNYINA UUKONZYA KUMUYANDA
Makani Aakubeja Aakuti Leza Tajisi Zyina
BANTU BANJI NCOBASYOMA “Tatunazuminana naa Leza ulijisi zyina limugeme, alimwi ikuti naa ulaazyina, nkokuti tatulizyi.”—Syaazibwene mumakani aabukombi, David Cunningham, Theological Studies.
KASIMPE KAJANIKA MU BBAIBBELE Leza wakati: “Ndime Jehova. Ndezina lyangu.” (Isaya 42:8) Jehova ndizyina lya Chihebrayo lyaamba kuti “Upa Kuti Kube.”—Amubone Bbaibbele lyamu Cingisi lya New World Translation, Appendix 1, muncali 1.
Jehova uyanda kuti katulibelesya zyina lyakwe. Bbaibbele lyaamba kuti: “Amwiite zina lyakwe kuti amugwasye! Amwaambile masi woonse zintu nzyaakacita, amwaambilizye kuti zina lyakwe lyeelede kwaambilizyigwa.”—Izaya 12:4, BT.
Jesu wakalibelesya zyina lya Leza, alimwi wakaambila Jehova mumupailo kuti: “Ndabazyibya [basikwiiya ba Jesu] zyina lyako alimwi ndiyoolizyibya.” Nkaambo nzi Jesu ncaakabaambila zyina lya Leza basikwiiya bakwe? Wakaamba kuti: “Ikutegwa luyando ndookali kundiyanda andulo lube muli mbabo alimwi mebo ambabo tukamantane.”—Johane 17:26.
KAAMBO NCOCIYANDIKA KULIZYIBA ZYINA Ba Walter Lowrie, basikwiiya zyabukombi bakalemba kuti: “Muntu uutamuzyi zyina Leza inga taamba kuti ulimuzyi ncobeni, alimwi takonzyi kumuyanda Leza naa kali wakuyeeyela buyo kulinguwe.”
Mwaalumi umwi uujisi zyina lyakuti Victor wakali kuunka kucikombelo mvwiki amvwiki, pele tanaakamuzyiba Leza pe. Wakaamba kuti: “Mpoonya nindakaiya kuti Jehova ndezyina lya Leza, kwakali mbuli kuti nkokusaanguna kumuzyiba. Ndakalimvwa mbuli kuti ndabona muntu ngondali kumvwa kwaciindi cilamfwu. Ndakatalika kumuyanda kapati akumubona kuti mwini-mwini kulindime alimwi wakaba mulongwe wangu.”
Awalo Jehova ulaswena kuli baabo babelesya zyina lyakwe. Aabo ‘ibayeeya izina lyakwe,’ Leza ubasyomezya kuti: “Njoobafwida insoni mbubonya mbuli muntu mbwafwida mwanaakwe uumumanina milimo insoni.” (Malaki 3:16, 17) Leza ulabaleleka aabo baita zyina lyakwe. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Woonse wiita zyina lya Jehova uyoofwutulwa.”—Baloma 10:13.
[Cifwanikiso icili apeeji 4]
Kusisa zyina lya Leza naa kubelesya zyina limbi ncimwi buyo akuligwisyila limwi mu Bbaibbele
-
-
Makani Aakubeja Aakuti Leza Tatukonzyi KumuzyibaNgazi Yamulindizi—2013 | November 1
-
-
MAKANI AAYEEME AMUTWE UULI ACIVWUMBYO | MAKANI AAKUBEJA AAKUTI LEZA KUNYINA UUKONZYA KUMUYANDA
Makani Aakubeja Aakuti Leza Tatukonzyi Kumuzyiba
BANTU BANJI NCOBASYOMA Zikombelo zipati-pati zya Bunakristo “zyotatwe, izya Katolika, Eastern Orthodox, alimwi a Protestanti, ziyiisya kuti kuli Leza omwe mubantu botatwe: Leza Taata, Leza Mwana, alimwi a Leza Muuya Uusalala. Kweelana anjiisyo zya Bunakristo, eeci tacaambi kuti basyoma kuti kuli baleza botatwe, pele basyoma kuti bantu botatwe aaba mbamwi.”—The New Encyclopædia Britannica.
KASIMPE KAJANIKA MU BBAIBBELE Jesu, Mwana wa Leza, kunyina naakalitaminina kuti uleelene a Bausyi naa kuti walo a Leza muntu omwe. Muciindi caboobo, wakaamba kuti: “Nduunka kuli Taata, nkaambo Taata mupati kwiinda ndime.” (Johane 14:28) Alimwi wakaambila umwi wabasikwiiya bakwe kuti: “Ndilatanta kuli Taata alimwi a Bauso, kuli Leza wangu a Leza wanu.”—Johane 20:17.
Muuya uusalala tauli muntu pe. Banakristo bakusaanguna “bakazula muuya uusalala,” mpoonya Jehova wakati: “Ndiyootila muuya wangu kumuntu uuli woonse.” (Milimo 2:1-4, 17) Muuya uusalala tauli cibeela ca Butatu pe. Muciindi caboobo, ninguzu zya Leza zibeleka.
KAAMBO NCOCIYANDIKA KUZYIBA KASIMPE Basyaazibwene baci Katolika, ba Karl Rahner alimwi aba Herbert Vorgrimler bakaamba boobu kujatikizya Butatu: “Tabukonzyi kuzyibwa kakunyina bupanduluzi, alimwi nokuba kuti bwapandululwa tabukonzyi kuzyibwa kabotu.” Sena masimpe inga mwamuyanda muntu ngomutakonzyi kuzyiba naa ngomutakonzyi kumvwisya? Aboobo njiisyo ya Butatu, ipa kuti bantu batamuzyibi Leza alimwi akumuyanda.
Ba Marco, ibaambwa mucibalo cakusaanguna, bakali kubona kuti njiisyo ya Butatu ilakonzya kubapa kutamuzyiba Leza. Bakaamba kuti: “Ndakali kuyeeya kuti Leza ulalisisa kulindime, alimwi akuti uli kulamfwu, tazyibidwe, alimwi tasikiliki.” Pele “Leza tali Leza walupyopyongano pe.” (1 Bakolinto 14:33) Kunyina nalisisa kulindiswe pe. Uyanda kuti tumuzyibe. Jesu wakaamba kuti: “Swebo tukomba nzyotuzyi.”—Johane 4:22.
Ba Marco bakaamba kuti: “Ciindi nindakaiya kuti Leza tali cibeela ca Butatu, ndendilyo nondakatalika kuba acilongwe anguwe.” Ikuti Jehova katumubona kuti ulilibedelede, kutali muntu ngotutakonzyi kuzyiba ciyootuubila kumuyanda. Bbaibbele lyaamba kuti: “Kufwumbwa muntu uutatondezyi luyando tanamuzyiba Leza pe, nkaambo Leza nduyando.”—1 Johane 4:8.
[Cifwanikiso icili apeeji 5]
[Kulumba]
Museo Bardini, Florence
-
-
Makani Aakubeja Aakuti Leza NgusilunyaNgazi Yamulindizi—2013 | November 1
-
-
MAKANI AAYEEME AMUTWE UULI ACIVWUMBYO | MAKANI AAKUBEJA AAKUTI LEZA KUNYINA UUKONZYA KUMUYANDA
Makani Aakubeja Aakuti Leza Ngusilunya
BANTU BANJI NCOBASYOMA “Myuuya yabaabo ibafwa kabali basimucita zibi ilaunka kuhelo mbobafwida buyo, kwalo nkobapenzyegwa kapati ‘mumulilo uutamani.’” (Catechism of the Catholic Church) Basololi bazikombelo bamwi baamba kuti aabo bali kuhelo balizandukide cakumaninina kuli Leza.
KASIMPE KAJANIKA MU BBAIBBELE “Muntu uubisya, ngonguwe uuyoofwa.” (Ezekiele 18:4) “Bafwide tabezi cintu niciba comwe.” (Mukambausi 9:5) Mbuti mbwakonzya kupenzyegwa “mumulilo uutamani” muntu uufwide alimwi uutazyi cili coonse naa kupegwa cisubulo cakuzandulwa kuli Leza kukabe kutamani?
Mu Bbaibbele, mabala aa Chihebrayo alimwi aa Chigiliki kanji-kanji aasandulwidwe kuti “helo” aamba cuumbwe muzikkilwa bantu. Mucikozyanyo, ciindi Jobu naakapenga abulwazi bucisa kapati, wakapaila kuti: “Nicali cibotu kuti kondisisa mucuumbwe.” (Jobu 14:13, BT) Jobu wakali kuyanda kulyookezya mucuumbwe, kutali kuya kubusena nkwaakali kuyoopenzyegwa naa kuzandulwa kuli Leza.
KAAMBO NCOCIYANDIKA KUZYIBA KASIMPE Kuti Leza kali silunya, bantu inga bamutantamuka muciindi cakuswena kulinguwe. Ba Rocío ibakkala ku Mexico baamba kuti: “Kuzwa kubwana ndakayiisyigwa njiisyo yamulilo wahelo. Ndakali kuyoowa kapati cakuti tiindakali kuyeeyela kuti Leza uli kabotu munzila iili yoonse. Ndakali kuyeeya kuti mubi moyo alimwi talekeleli.”
Ba Rocío bakacinca mbobakali kumubona Leza ciindi nibakaiya ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya lubeta lwa Leza alimwi aciimo cabantu bafwide. Alimwi bakaamba kuti: “Ndakaanguluka, nkaambo cintu cakali kundikatazya mumoyo cakagwisyigwa. Ndakatalika kusyoma kuti Leza uyanda kuti zyintu kazitweendela kabotu, ulatuyanda, alimwi akuti andime inga ndamuyanda. Uli mbuli muzyali uujatilila bana bakwe kumaanza alimwi uuyanda kuti kabacitikilwa zyintu zibotu.”—Isaya 41:13.
Bantu banji balamukomba Leza akaambo kakuyoowa mulilo wahelo, pele Leza tayandi kuti kamumubelekela akaambo kakuti mulamuyoowa. Muciindi caboobo, Jesu wakaamba kuti: “Weelede kuyanda Jehova Leza wako.” (Maako 12:29, 30) Kuyungizya waawo, ciindi nitwazyiba kuti Leza tali silunya, tulakonzya kusyoma kuti uyoozyeendelezya kabotu zyintu kumbele. Mbubwenya mbuli Elihu, mulongwe wa Jobu, tulakonzya kwaamba kuti: “Kacili kule a-Leza kuti acite bubi, akuli-Singuzuzyoonse kuti alubizye.”—Jobu 34:10.
[Cifwanikiso icili apeeji 6]
[Kulumba]
© Photononstop/SuperStock
-
-
Kasimpe Kalakonzya KumwaangununaNgazi Yamulindizi—2013 | November 1
-
-
MAKANI AAYEEME AMUTWE UULI ACIVWUMBYO | MAKANI AAKUBEJA AAKUTI LEZA KUNYINA UUKONZYA KUMUYANDA
Kasimpe Kalakonzya Kumwaangununa
Bumwi buzuba mu Jerusalemu, Jesu wakali kubandika makani aajatikizya Usyi, Jehova, alimwi wakali kuyubununa bubeji bwabasololi bazikombelo zyamumazuba aakwe. (Johane 8:12-30) Makani ngaakaamba buzuba oobuya, atuyiisya mbotweelede kulingaula njiisyo zidumide zijatikizya Leza mazuba aano. Jesu wakaamba kuti: “Ikuti mwazumanana mujwi lyangu, muli basikwiiya bangu ncobeni, alimwi mulazyiba kasimpe, eelyo kasimpe kalamwaangununa.”—Johane 8:31, 32.
Kwiinda mukwaamba majwi aakuti ‘amuzumanane mujwi lyangu,’ Jesu wakali kwaamba cikonzya kutugwasya kuzyiba naa njiisyo zyabukombi ‘nzyamasimpe.’ Ciindi nomwamvwa makani aajatikizya Leza, amulibuzye kuti: ‘Sena makani aaya aleendelana amajwi aa Jesu alimwi a Magwalo Aasalala woonse?’ Amubaiye aabo bakamvwa mwaapostolo Paulo kaambaula kumane ‘bakavwuntauzya cakulomya mu Magwalo buzuba abuzuba kutegwa babone naa zyintu eezyo [zyintu nzyobakali kwiiya] mbozyakabede.’—Milimo 17:11.
Ba Marco, ba Rosa, alimwi aba Raymonde, ibaambwa mucibalo cakusaanguna cazibalo eezyi zitobelene, bakavwuntauzya cakulomya zyintu nzyobakali kusyoma kwiinda mukwiiya Bbaibbele a Bakamboni ba Jehova. Ino ncinzi ncobakaiya?
Ba Marco: “Ibakali kutuyiisya Bbaibbele bakali kubelesya Magwalo kwiingula mibuzyo yoonse njotwakajisi. Twakatalika kumuyanda kapati Jehova, alimwi mebo abakaintu bangu twakayumya cilongwe cesu!”
Ba Rosa: “Kumatalikilo ndakali kuyeeya kuti Bbaibbele ndibbuku lipandulula Leza kubelesya busongo bwabantu. Pele mukuya kwaciindi, Bbaibbele lyakaingula mibuzyo njondakajisi. Lino ndamuzyiba kapati Jehova, alimwi ndilakonzya kumusyoma.”
Ba Raymonde: “Ndakapaila kuli Leza kutegwa andigwasye kumuzyiba. Tiilyakalampa, mebo abalumi bangu twakatalika kwiiya Bbaibbele. Aboobo twakakaiya kasimpe kujatikizya Jehova! Twakakkomana kapati kuzyiba mbwabede Leza.”
Bbaibbele taliyubununi buyo makani aakubeja kujatikizya Leza; pele alimwi lilaamba kasimpe kujatikizya bube bwakwe bubotu. Ibbaibbele ndi Jwi lyakwe lyakasololelwa amuuya, alimwi lilatugwasya ‘kuzyiba zyintu Leza nzyaakatupa amaanza obilo.’ (1 Bakolinto 2:12) Eelo kaka inga cabota kuti mwalibonena Bbaibbele mbolikonzya kwiingula mibuzyo iiyandika kapati kujatikizya Leza, makanze aakwe, alimwi azyintu ziyoocitika kumbele. Mulakonzya kubujana bwiinguzi kutwaambo ootu a Web site ya www.pr418.com mucibeela cilembedwe kuti “Njiisyo Zyamu Bbaibbele > Mibuzyo Yamu Bbaibbele Yaingulwa.” Alimwi kwiinda mukubelesya Web site eeyi, mulakonzya kulomba kuba aciiyo ca Bbaibbele naa kulomba umwi wa Bakamboni ba Jehova kuti amuyiisye. Tuli masimpe kuti naa mwacita oobo, ciyoomuubila kumuyanda Leza kwiinda mbomwali kuyeeya.
[Cifwanikiso icili apeeji 7]
-