-
Jehova Leza Wamufwida Luzyalo UusyeedeIbusinsimi bwa Isaya Mumuni ku Bantu Boonse-Ibbuku 1
-
-
‘Ikusyuuka kwa Jehova’
5, 6. (a) Mbuti mbwacipandulula Isaya ciindi caluumuno iciyooba aakwiinda mapenzi? (b) Ino bbala lyakuti “mutabi” lyaamba nzi alimwi ino eeci caamba nzi kujatikizya cisi ca Juda?
5 Lino Isaya wacinca ŋambawido yakwe, yaba yalubomba nkaambo ulibwene kuti kuyooba luumuno aakwiinda mapenzi. Walemba ategwa: “Mubuzuba obo kuyooba mutabi wa-Jehova uuli abweebesi abulemu, nkabela micelo yanyika iyooba abubotu abweebesi kulibaabo ba-Israyeli ibalobokede.”—Isaya 4:2.
6 Awa Isaya waamba makani aakubukulusyigwa. Icciti lya Chihebrayo ilyakasandululwa kuti “mutabi” lyaamba ‘ceeco cisyuuka, ntembwani.’ Liliswaangene kapati akusumpuka, ikuvwula alimwi azilongezyo zizwa kuli Jehova. Aboobo Isaya wapa bupanduluzi bulimvwisya kabotu bwakuti ikusaalwa ikulangilwa takukazumanani kusikila kutamani. Kwiinda mukulongezyegwa a Jehova, inyika ya Juda yalo yakali mbotu kapati iyooba amicelo iitaambiki alimwi.a—Levitiko 26:3-5.
7. Ino mbuti mutabi wa Jehova mbouyooba ‘wabweebesi alimwi abubotu’?
7 Isaya ulapandulula munzila iimvwugwa kabotu ikwaamba kucinca kupati ikuyoocitika kumbele aamazuba. Imutabi wa Jehova uyooba ‘abweebesi alimwi abulemu.’ Ibbala lyakuti “bweebesi” lituyeezya bubotu bwa Nyika Yakasyomezyegwa Jehova njaakapede bana Israyeli myaanda yamyaka iili mbwiibede musyule. Yakali mbotu kapati cakuti yakali kwaambwa kuti ninyika “imbotu kwiinda nyika zyoonse.” (Ezekieli 20:6) Aboobo majwi aa Isaya asyomezya bantu kuti inyika ya Juda iyoobukulusyigwa kubulemu alimwi abubotu mboyakajisi kaindi. Masimpe iyooba mbuli bbwe liyandika kapati anyika.
8. Mbaani banooliko kutegwa bakkomanine bubotu bwanyika, alimwi ino Isaya upandulula kuti balimvwa buti?
8 Pele ino mbaani banooliko kutegwa bakkomanine bubotu oobu bwanyika eeyi? Isaya wakalemba kuti mbabaabo “ba-Israyeli balobokede.” Inzya bamwi bayoofwutuka lunyonyooko lwamasampu ilwakasinsimwa musyule. (Isaya 3:25, 26) Ibasyeede akati kabasikufwutuka bayoopilukila ku Juda kuti bakatole lubazu mukubukulusya nyika eeyi. Kuli baaba ibayoopilukila nkokuti ‘ibalobokede,’ imicelo yanyika yabo iyooba ‘abubotu abweebesi kulimbabo.’ (Isaya 4:2) Imasampu aakusaalwa kwabo ayoobapa coolwe cakuba alukkomano alimwi.
9. (a) Ncinzi cakacitika mu 537 B.C.E. mukuzuzikizya majwi aa Isaya? (b) Ino nkaambo nzi ncokunga kwaambwa kuti aabo “balobokede” balabikkilizya abaabo ibakazyalilwa mubuzike? (Amubone bupanduluzi buyungizyidwe.)
9 Ikweelana amajwi aakaamba Isaya, imvula yalubeta yakasika ncobeni mu 607 B.C.E. iciindi bana Babuloni nobakanyonyoona Jerusalemu akujaya bana Israyeli banji kapati. Nolwatakali luzyalo lwa Leza nokwakabula naba omwe uufwutuka, pele bamwi bakafwutuka eelyo bakatolwa buzike ku Babuloni. (Nehemiya 9:31) Mukuya kwaciindi Juda wakasyaala kali tongo. (2 Makani 36:17-21) Mpoonya mu 537 B.C.E., Leza siluzyalo wakazumizya “balobokede” kuti bapilukile ku Juda ikutegwa bakabukulusye bukombi bwakasimpe.b (Ezara 1:1-4; 2:1) Ikweempwa kwini-kwini nkobakacita aaba baange kulaambwa munzila iikondelezya kubbuku lya Intembauzyo 137 lyalo lilangilwa kuti lyakalembwa kuciindi cabuzike oobo naa nokwakainda buyo ciindi cisyoonto kuzwa nobwakamana. Nobakapiluka ku Juda bakali kulima alimwi akusyanga zisyango munyika eeyo. Amweezyeezye buyo mbobakalimvwa nobakabona kuti Leza wakulongezya ikusoleka kwabo akupa kuti nyika yabo isyuuke akuba mbuli “muunda wa-Edeni”!—Ezekieli 36:34-36.
10, 11. (a) Ino muunzila nzi Basikwiiya Bbaibbele mobakali mubuzike kuli “BABULONI MUPATI” kumatalikilo kwamwaanda wamyaka wa 20? (b) Ino wakabalongezya buti Jehova ibasyeede akati kaba Israyeli bakumuuya?
10 Ikubukulusyigwa kukozyenye akooku kwacitika akuciindi cesu. Kumatalikilo aamwaanda wamyaka wa 20, Basikwiiya Bbaibbele, ikweelana ambubakali kwiitwa Bakamboni ba Jehova kuciindi eeco, bakaba mubuzike munzila yakumuuya kuli “BABULONI MUPATI” walo uuli mbulelo bwanyika bwabukombi bwakubeja. (Ciyubunuzyo 17:5) Basikwiiya Bbaibbele bakacilisofweede mumizeezo alimwi amumicito imwi yabuna Babuloni nokuba kuti bakalizyikakide njiisyo zinji zyabukombi bwakubeja. Akaambo kakukazyigwa ikwakali kucitwa abasololi bazikombelo, bamwi mane bakaangwa buya. Inyika yabo yakumuuya—iciimo cabo cabukombi naa cakumuuya cakaba tongo.
11 Pele Jehova wakabafwida luzyalo aaba basyeede akati kaba Israyeli bakumuuya kumatalikilo aamupeyo mu 1919. (Ba-Galatiya 6:16) Wakakubona kweempwa kwabo alimwi akuyandisisya kumukomba munzila yakasimpe, aboobo wakacita kuti baangululwe muntolongo alimwi ikapati mubuzike bwakumuuya. Aaba “balobokede” bakapilusyigwa kuciimo cabo cakumuuya ncobakapegwa a Leza, ncaakacita kuti cisyuuke kapati. Eeci ciimo cakumuuya catondezya bube ibukwelelezya, ibubotu bwalo ibwakulwaizya tuulunzuma twabantu ibayoowa Leza kuti basangane basyeede aaba mubukombi bwakasimpe.
12. Muunzila nzi majwi aa Isaya mbwaatondezya mboluli lunji luzyalo ndwajisi Jehova kubantu bakwe?
12 Aawa imajwi aa Isaya atondezya mboluli lunji luzyalo lwa Leza kubantu bakwe. Jehova wakalijisi luzyalo kuli baabo basyeede ibakeempwa nokuba kuti cisi coonse caba Israyeli cakamufwutatila Jehova. Tulakonzya kuumbulizyigwa akaambo kakuzyiba kuti nobaba baabo ibalubizya kapati balakonzya kupilukila kuli Jehova kabasyomede kuti ulakonzya kubalekelela. Aabo ibeempwa tabeelede kulimvwa kuti Jehova takonzyi kubafwida luzyalo nkaambo walo kunyina nakaka moyo uuside. (Intembauzyo 51:17) Ibbaibbele lilatusyomezya kuti: “Jehova ngusibuuya, ngusiluse, ulamuka kukalala, ulizwide luzyalo. Mbuli muntu mbwafwida bana bakwe luzyalo, alakwe Jehova ulabafwida luzyalo abo bamuyoowa.” (Intembauzyo 103:8, 13) Ee, ooyu Leza siluzyalo boobu tuyandika kumutembaula!
-
-
Jehova Leza Wamufwida Luzyalo UusyeedeIbusinsimi bwa Isaya Mumuni ku Bantu Boonse-Ibbuku 1
-
-
a Basikwiiya bamwi baamba kuti ikaambo kakuti “mutabi wa-Jehova” kalabelesyegwa kwaamba Mesiya iwakali kuyooboola Jerusalemu nowakali kuyoozwa akubukulusyigwa. Ibusanduluzi bwaci Aramu kaambo aaka bukaamba kuti: “Mesiya [Kristo] wa Jehova.” Icikkomanisya ncakuti icciti ndilyonya lya Chihebrayo lyakuti (tseʹmach) wakazyoolibelesya Jeremiya kumbele naakali kwaamba Mesiya kuti ‘mmutabi uululeme’ ngwaakabusizya Davida.—Jeremiya 23:5; 33:15.
b “Balobokede” bakali kubikkilizya abamwi ibakazyalilwa mubuzike. Aaba baambwa kuti “balobokede” akaambo kakuti nobatakazyalwa pe ikuti bazyali babo nobatakafwutuka mulunyonyooko.—Ezara 9:13-15; Amweezyanisye Ba-Hebrayo 7:9-10.
-