LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w99 12/1 map. 26-31
  • Amube Basikubala Babbuku lya Ciyubunuzyo Basicoolwe

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Amube Basikubala Babbuku lya Ciyubunuzyo Basicoolwe
  • Ngazi Yamulindizi—1999
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Imbungano Zyeendelezyegwaa Kristo
  • Ikulibombya Calukkomano ku Bulelo bwa Jehova
  • ‘Uli Acoolwe Uupangika Moyo Kumakani Aya’
  • Ibbuku lya Ciyubunuzyo​—Ino Ncinzi Ncolyaamba?
    Mibuzyo Yamu Bbaibbele Yaingulwa
  • “Makani Mabotu” Aamu Ciyubunuzyo
    Ngazi Yamulindizi—1999
  • Ciyubunuzyo—Ncocaamba Kulindinywe
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2022
Ngazi Yamulindizi—1999
w99 12/1 map. 26-31

Amube Basikubala Babbuku lya Ciyubunuzyo Basicoolwe

“Uli acoolwe uubala, abaabo baswiilila majwi aabusinsimi obuno, akubamba zintu ezyo zilembedwe mulimbubo.”—CIYUBUNUZYO 1:3.

1. Muubukkale buli buti imwaaposotolo Johane mwaakabede naakalemba bbuku lya Ciyubunuzyo, alimwi mmulimo nzi ngozyakalembelwa zilengaano ezi?

“NDIME Johane . . .ndakali mukasuwa kategwa Patmo nkaambo kamakani aa-Leza abumboni bwa-Jesu Kristo.” (Ciyubunuzyo 1:9) Oomo momubukkale mwaakalembela ibbuku lya Ciyubunuzyo mwaapostolo Johane. Kuyeeyelwa kuti wakali Mwaange ku Potmo mubweendelezi bwa Mwami wa Roma Domitian (81-96 C.E.), walo iwakasinikizya kukomba mweendelezi alimwi iwakaba sikupenzya Banakristo. Kali ku Patmo, Johane wakatondezyegwa mulongo wazilengaano ezyo nzyaakalemba. Wakazipandulula kutegwa ayumye Banakristo bakusaanguna, abaumbulizye alimwi akubakulwaizya akaambo kamasukusyo ngobakajisi alimwi ayaayo aakali kumbele, ikutali kuyanda kuti abakonge.—Incito 28:22; Ciyubunuzyo 1:4; 2:3, 9, 10, 13.

2. Nkaambo nzi ibukkale mobakalijana ba Johane a Banakristonyina ncobabubikkila maanu Banakristo ibapona mazubaano?

2 Ibukkale omo mwakalembelwa bbuku lyamu Bbaibbele eli bulabajatikizya kapati Banakristo ibapona sunu. Johane wakali kupenzyegwa akaambo kakuti wakali kamboni wa Jehova awa Mwanaakwe, Kristo Jesu. Walo a Banakristonyina bakali kupenzyegwa akaambo kakuti elyo nobakali kusoleka kuba basicisi bajisi mpuwo mbotu, kunyina nobakajatikizigwa pe mukukomba mweendelezi wacisi. (Luka 4:8) Muzisi zimwi, Banakristo bakasimpe sunu bali mubukkale bukozyenye mwalo Cisi moceendelezya “zintu nzyobasyoma bantu.” Aboobo, alaumbulizya kaka imajwi aamatalikilo aabbuku lya Ciyubunuzyo aakuti: “Uli acoolwe uubala, abaabo baswiilila majwi aabusinsimi obuno, akubamba zintu ezyo zilembedwe mulimbubo, nkaambo ciindi cili afwaafwi.” (Ciyubunuzyo 1:3) Inzya, basikubala babbuku lya Ciyubunuzyo ibaswiilisisya alimwi ibatobela ncolyaamba balakonzya kujana lukkomano lwini-lwini azilongezyo zinji.

3. Nkuulini Ikwakazwa Ciyubunuzyo icakapegwa Johane?

3 Ino nkuulini Nkuuzwa mulumbe uulembedwe mubbuku lya Ciyubunuzyo, alimwi ninzila nzi iibelesyegwa kutegwa makani ayo amwaigwe? Ikapango kamatalikilo katwaambila kuti: “Aya nceciyubunuzyo ca-Jesu Kristo ncaakapegwa kwa-Leza kuti atondezye bazike bakwe zintu zyeelede kufwambaana kuboola kuciindi ciza, nkabela wakatuma kujanza lyaangelo wakwe akuziyubunwida muzike wakwe Johane.” (Ciyubunuzyo 1:1) Munzila nguba-uba, ikwini Ikuzwa mulumbe wabbuku lya Ciyubunuzyo nkuuli Jehova Leza walo iwakaupa Jesu elyo kwiinda mumungelo, awalo Jesu wakaupa Johane. Alimwi ikuyaambele mumakani aya kutondezya kuti Jesu wakabelesya muuya uusalala kuti amwaye milumbe kumbungano alimwi akupa Johane zilengaano.—Ciyubunuzyo 2:7, 11, 17, 29; 3:6, 13, 22; 4:2; 17:3; 21:10; amweezyanisye Incito 2:33.

4. Ninzila nzi Jehova njacibelesya asunu ikusololela bantu bakwe anyika?

4 Jehova ucimubelesya Mwanaakwe, “mutwe wambungano,” kuti ayiisye babelesi bakwe anyika. (Ba-Efeso 5:23; Isaya 54:13; Johane 6:45) Alimwi Jehova ulaubelesya muuya wakwe kuti ayiisye bantu bakwe. (Johane 15:26; 1 Ba-Korinto 2:10) Alimwi mbubwenya Jesu mbwaakabelesya “muzike wakwe Johane” kuti amwaye cakulya cakumuuya icipa buumi kumbungano zyamumwaanda wamyaka wakusaanguna, sunu ubelesya ciinga ca “muzike musyomesi uucenjede,” icibambidwe ‘aabanabokwabo’ bananike anyika, kuti bape basiŋanda bakwe alimwi abeenzinyina ‘icakulya cakumuuya kuciindi ceelede.’ (Matayo 24:45-47; 25:40) Bali acoolwe aabo ibazyiba Ikuzwa “zipego zibotu” nzyotutambula munzila yacakulya cakumuuya alimwi ibaizyi inzila Njabelesya.—Jakobo 1:17.

Imbungano Zyeendelezyegwaa Kristo

5. (a) Ino mbungano zya Banakristo alimwi abalangizi bazyo zikozyanizidwe kunzi? (b) Nokuba kuti tuli bantu ibatalondokede, ncinzi cinga catugwasya kuyungizya lukkomano lwesu?

5 Kuzyaandaano zyamatalikilo zyabbuku lya Ciyubunuzyo, imbungano zya Banakristo zyeezyanisidwe aazibikkilo zyamalampi. Ibeendelezi bazyo bakozyanisidwe aabangelo (batumwa) alimwi anyenyeezi. (Ciyubunuzyo 1:20)a Kalyaamba mwini, Kristo wakaambila Johane kuti alembe kuti: “Ngaaya makani ngaamba oyo uujata inyenyeezi zili musanu azibili mujanza lyakwe lyalulyo, uuenda akati kazibikilo zyamalampi zili musanu azibili zyangolida.” (Ciyubunuzyo 2:1) Imilumbe iili ciloba iyakatumwa kumbungano zyaku Asia itondezya kuti mumwaanda wamyaka wakusaanguna C.E., imbungano alimwi abaalu bamulinzizyo bakajisi mbazu zimwi mobakali kucita kabotu alimwi amobakali kulubizya. Asunu ncimwi buyo. Aboobo tulakonzya kuba bantu bakkomene kapati ikuti twazumanana kuyeeya kaambo kakuti Kristo Mutwe wesu uli akati kambungano. Zyoonse zicitika ulizizyi kabotu-kabotu. Mukwaamba kwamaambilambali, ibeendelezi bali “mujanza lyakwe lyalulyo,” oku nkokwaamba kuti nguubeendelezya alimwi kulinguwe nkobajisi mulandu ikujatikizya mbobeembela imbungano.—Incito 20:28; Ba-Hebrayo 13:17.

6. Ncinzi citondezya kuti tabali beendelezi buyo ibajisi mulandu kuli Kristo?

6 Pele inga katulicenga ikuti twayeeya kuti balikke beendelezi mbabanga bapegwa mulandu kuli Kristo kujatikizya micito yabo. Mumulumbe wakwe umwi, Kristo wakati: “Imbungano zyoonse zikazibe kuti ndime uulingula mucamba amumoyo, nkabela umwi aumwi wanu njoomwaabila mbubonya mbwiibede milimo yakwe.” (Ciyubunuzyo 2:23) Imulumbe nguwenya oyu ngwakucenjezya alimwi akukulwaizya—ulatucenjezya kuti Kristo ulaazyi makanze eesu oonse aamumoyo elyo ngwakukulwaizya akaambo kakuti ulatusyomezya kuti Kristo ulikuzyi kusoleka kwesu alimwi uyootulongezya ikuti twalitakata muzintu nzyotucita.—Marko 14:6-9; Luka 21:3, 4.

7. Muunzila Banakristo baku Filadelfia ‘mobakajatisya ijwi lya Jesu lyalukakatilo’?

7 Imulumbe wa Kristo ngwaakatumina mbungano iya Filadelfia yamumunzi waku Lydia tauli wakusinsa pe, pele ujisi buyo cisyomezyo ncotweelede kubikkila maanu kapati. “Webo wakajatisya ijwi lyangu lyalukakatilo, aboobo mebo njookujatisya kuciindi cakusunkwa citi sikile bantu boonse banyika akubasunka boonse bakala ansi.” (Ciyubunuzyo 3:10) Ikaambo ka Cigiliki ikaamba kuti “wakajatisya ijwi lyangu lyalukakatilo” kalakonzya akwaamba kuti “wakajatisya nceekaamba kujatikizya kuliyumya.” Kapango ka 8 katondezya kuti Ibanakristo ku Filadelfia tiibakaitobede buyo milazyo ya Kristo, pele bakalutobela alulayo lwakwe lwakuti baliyumye ibeni cakusyomeka.—Matayo 10:22; Luka 1:19.

8. (a) Ncisyomezyo nzi Jesu ncaakaambila Banakristo ku Filadelfia? (b) Mbaani sunu ibajatikizidwe ‘aciindi cakusunkwa’?

8 Jesu wakayungizya kuti wakali kuyoobakwabilila “kuciindi cakusunkwa.” Icini ncocakali kwaamba eco ku Banakristo bakuciindi eco tatucizyi pe. Nokuba kuti kwakaba kuyozya-yozya kujatikizya kupenzyegwa kuzwa naakafwa Domitian mu 96 C.E., ikupenzya kupya kwakatalika mubweendelezi bwa Trajan (98-117 C.E.), kwalo cakutadooneka ikwakaleta masukusyo aambi. Pele “ciindi cakusunkwa kupati” cilacitika ‘mubuzuba bwa-Mwami’ “kumamanino aaciindi,” oko nkotukkede ono. (Ciyubunuzyo 1:10; Daniele 12:4) Ibanakristo bananikidwe amuuya bakasunkwa citaambiki ciindi ca Nkondo Yanyika Yakusaanguna alimwi anoyakamana buyo. Nokuba boobo, “ciindi cakusunkwa” nkocicili. Cilabajatikizya “bantu boonse banyika,” kubikkilizyaa tuulunzuma twabantu ibabamba inkamu mpati, aabo ibalangila kuyoofwutuka mapenzi mapati. (Ciyubunuzyo 3:10; 7:9, 14) Tunookkomene ikuti naa ‘tulazijatisya ezyo Jesu nzyaakaamba kujatikizya kuliyumya’ elyo naakati: “Oyo uuliyumya kusikila kumamanino uzoofutuka.”—Matayo 24:13.

Ikulibombya Calukkomano ku Bulelo bwa Jehova

9, 10. (a) Ino muunzila nzi moceelede kutujatikizya cilengaano cacuuno cabwami ca Jehova? (b) Ino ikubala bbuku lya Ciyubunuzyo inga kwayungizya buti lukkomano lwesu?

9 Icilengaano cacuuno ca Jehova cabwami alimwi acankuta yakwe yakujulu icili muzyaandaano 4 a 5 mubbuku lya Ciyubunuzyo ceelede kutuyoosya. Tweelede kwaakkomanina majwi aakutembaula aambwaa zilenge zyanguzu izyakujulu nozilibombya calukkomano kubulelo bwa Jehova ibululeme. (Ciyubunuzyo 4:8-11) Imajwi eesu ayelede kumvwugwa akati kabaabo ibaamba kuti: “Zilongezyo alulemeko abulemu anguzu, azibe kulinguwe uukede acuuno cabwami aku-Mwana[a]mbelele lyoonse lyoonse.”—Ciyubunuzyo 5:13.

10 Eci caamba kuti tweelede kulibombya calukkomano kuluyando lwa Jehova muzintu zyoonse. Imwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Zintu zyoonse nzimucita, nikuba kukwaamba nikuba kuncito, amuzicite zyoonse muzina lya-Mwami Jesu akulumba Leza Taateesu mulinguwe.” (Ba-Kolose 3:17) Ikuti twalibala ibbuku lya Ciyubunuzyo, tuyooba basicoolwe ncobeni ikuti naa twazumanana ikulemeka bulelo bwa Jehova akubikkila maanu kubukkale bwesu boonse mukati kamiyeeyo amyoyo yesu.

11, 12. (a) Mbuti bweende bwa Saatani bwaanyika mbobuzoozungaanizigwa akunyonyoonwa? (b) Kweelana abbuku lya Ciyubunuzyo caandaano 7, mbaani ‘ibayookonzya kwiima’ kuciindi eco?

11 Ikulibombya calukkomano kubulelo bwa Jehova mpaayeeme lukkomano lwamuntu amuntu alimwi alwabantu boonse. Lino-lino imuzuzumo wanyika mupati iwacikozyanyo uyoozungaanya bweende bwa Saatani bwanyika yoonse mane kujatikizya antalisyo ini akubunyonyoona. Takukabi busena bwakufwutukila kubantu ibakaka kulibombya kumfwulumende ya Bwami bwa Kristo yakujulu, iyiiminina bulelo bwa Leza. Ibusinsimi bwaamba kuti: “Bami baansi abeendelezi abasinkondo bapati abavubi abasinguzu abantu boonse nibaba bazike nibaba bazyale bakalisisa mumigodi amumampangala aamumalundu, akwaambila malundu amandomba kuti, Amutuwide, mutusise kubusyu bwayooyo uukede acuuno cabwami akubukali bwa-Mwana[a]mbelele, nkaambo buzuba bupati bwabukali bwakwe bwasika, lino nguni uukonzya kwiima?”—Ciyubunuzyo 6:12, 15-17.

12 Ikujatikizya mubuzyo oyo, mucaandaano citobela imwaapostolo Johane wapandulula baabo ibankamu mpati, ibazwa mumapenzi ayo mapati, kuti “baliimvwi kunembo lyacuuno cabwami akunembo lya-Mwana[a]mbelele.” (Ciyubunuzyo 7:9, 14, 15) Ikwiima kwabo nkobaimvwi kunembo lyacuuno cabwami ca Leza kutondezya kuti balicizyi kabotu cuuno cabwami eco alimwi balalibombya kubulelo bwa Jehova. Aboobo baliimvwi kabazuminidwe.

13. (a) Ino bunji bwabantu baanyika bakomba nzi, alimwi ino bulembo ibuli ankumu zyabo naa kumaanza abo bwiiminina nzi? (b) Aboobo nkaambo nzi ikuliyumya ncokuyooyandikila?

13 Kulubazu lumbi, icaandaano 13 citondezya bantu boonse baanyika kuti bakomba bweende bwa Saatani bwamapolitikisi, ibwiimininwaa cinyama. Balembedwe bulembo “kunkumu” zyabo naa “kumaanza” aabo kutondezya mbobabusyoma ibweende obo amizeezo yabo alimwi anguzu zyabo. (Ciyubunuzyo 13:1-8, 16, 17) Mpoonya caandaano 14 ciyungizya kuti: “Na kuli muntu uukomba cinyama acikozyano caco akutambula bulembo bwaco ankumu yakwe nanka mujanza lyakwe, oyo nguuti kanywe waini wabukali bwa-Leza, iwatuntwa cakutavwelwa amaanzi mucinywido calunyemo lwakwe, . . . Mbuboobo mboluboneka lukakatilo lwabasalali, mbabo babamba milazyo ya-Leza, alusyomo lwa-Jesu.” (Ciyubunuzyo 14:9, 10, 12) Iciindi mbociyaabuya, imubuzyo oyo uyoobuzigwa kuti: Ino nguni ngomugwasilizya? Sena ngu Jehova abulelo bwakwe naa mbweende bwacisi butali bwabunaleza ibwiimininwaa cinyama? Banooli acoolwe aabo ibakaka kulembwa bulembo bwacinyama alimwi ibaliyumya cakusyomeka mukulibombya kubulelo bwa Jehova.

14, 15. Mulumbe nzi uunjilila bupanduluzi bwa Ciyubunuzyo kujatikizya Harmagedoni, alimwi ino ujisi mpindu nzi kulindiswe?

14 Ibeendelezi “boonse baansi” bali mumugwagwa wakuyoopwayana, bagamide kuyoolwana Jehova kujatikizya makani aabulelo. Imamanino anooli Harmagedoni, “nkondo yabuzuba bupati bwa-Leza Singuzuzyoonse.” (Ciyubunuzyo 16:14, 16) Ibupanduluzi bukkomanisya bulalibonya akati-kati aabupanduluzi bwakubungana kwabeendelezi kunkondo a Jehova. Jesu mwini wanjilila mucilengaano kuti aambe kuti: “Amubone, ndaboola mbuli mubbi. Uli acoolwe oyo uulangilila akubamba zyakusama zyakwe, kuti ataendi acinswe akubonwa kuusa kwakwe.” (Ciyubunuzyo 16:15) Eci inga cakozyanyaa balindizi ibaku Tempele iba Levi balo ibakali kusamununwa zyakusama zyabo akuusigwa nsoni caantangalala ikuti bajanwa baloona ciindi nobakali kulonda imasiku.

15 Imulumbe wasalazigwa: Ikuti katuyanda kuyoofwutuka Harmagedoni, tweelede kuzumanana kupakamana munzila yakumuuya akubamba zyakusama zyesu zyacikozyanyo izituzyibya kuti tuli Bakamboni basyomeka ba Jehova Leza. Tunooli acoolwe ikuti tweeleba kukolwa munzila yakumuuya pele kuti tuzumanane kakunyina kuleka, ikutola lubazu cabusungu mukumwaya “Makani Mabotu aateeli” aa Bwami bwa Leza ibukkazikidwe.—Ciyubunuzyo 14:6.

‘Uli Acoolwe Uupangika Moyo Kumakani Aya’

16. Nkaambo nzi zyaandaano zyamamanino zyabbuku lya Ciyubunuzyo ncoziletela lukkomano?

16 Basikubala bbuku lya Ciyubunuzyo basicoolwe balakonzya kuzula buyo lukkomano nobabala zyaandaano zyamamanino izipandulula bulangizi bwesu bwabulemu—ijulu ipya anyika impya, nkokuti imfwulumende ya Bwami bwakujulu iiluleme iyooyendelezya ciinga cipya cabantu basalazidwe, zyoonse kazili zyakutembaula “Mwami Leza Singuzuzyoonse.” (Ciyubunuzyo 21:22) Izibeela zyazilengaano zigambya mbozyakasika kumamanino, imungelo mutumwa wakaambila Johane kuti: “Majwi aya ngalusyomo, alisinizye. Mwami Leza wamyuuya yabasinsimi watuma angelo wakwe kubatondezya bazike bakwe zintu zeelede kuba lino lino. Amubone, ndafwambaana kuboola. Uli acoolwe uupangika moyo wakwe kumajwi aabusinsimi bwamubbuku elino.”—Ciyubunuzyo 22:6, 7.

17. (a) Ncisyomezyo nzi cipedwe ku Ciyubunuzyo 22:6? (b) Ncinzi ncotweelede kucenjelela kweeleba?

17 Basikubala bbuku lya Ciyubunuzyo basicoolwe balayeeya kuti imajwi aakozyenye ayaaya alajanwa akumatalikilo aa “bbuku.” (Ciyubunuzyo 1:1, 3) Imajwi aaya atusinizya kuti “zintu” zyoonse izyakasinsimwa mubbuku lyamu Bbaibbele lyamamanino “zyeelede kufwambaana kuboola.” Tukkede kumamanino kwini aaciindi lyalo izintu zyakasinsimwa mubbuku lya Ciyubunuzyo nozyeelede kucitika ncobeni cakufwambaana mukutobelana. Aboobo ikusitikila kuli koonse ikulibonya mubweende bwa Saatani takweelede kutubutika kuti toone pe. Sikubala uupakamene unooyeeya kucenjezya ikupedwe mumilumbe iyakatumwa kumbungano zili ciloba zyaku Asia alimwi uyooeleba tooye twakuyandisya lubono, kukomba mituni, bwaamu, ikukasaala buyo alimwi atubunga twaluleyo.

18, 19. (a) Nkaambo nzi Jesu ncaciyandikila kuboola, alimwi muubulangizi nzi ibwakaambwaa Johane mbotulangila aswebo? (b) Ino mmakanze nzi ‘ngaciyooboolela’ Jehova?

18 Kwaziindi zinji, Jesu ulaambilizya mubbuku lya Ciyubunuzyo kuti: “Ndafwambaana kuboola.” (Ciyubunuzyo 2:16; 3:11; 22:7, 20a) Uciboola kuzoobeteka Babuloni Mupati, ibweende bwa Saatani bwatwaambo twacisi alimwi abantu boonse ibakaka kulibombya kubulelo bwa Jehova, mbubwenya mbobutondezyegwa lino mu Bwami bwabu Mesiya. Tusanganya majwi esu antoomwe alyamwaapostolo Johane iwakoompolola kwaamba kuti: “Ameni! Koboola ncobeni, Mwami Jesu.”—Ciyubunuzyo 22:20b.

19 Jehova lwakwe waamba kuti: “Amubone, ndafwambaana kuboola, alimwi ndeza abulumbu bwangu bwakulumbula muntu umwi aumwi mbuli milimo yakwe.” (Ciyubunuzyo 22:12) Mbotulindila bulumbu bwabulemu bwabuumi butamani katuli lubazu lwa “julu ipya” naa lwa “nyika impya” iyakasyomezyegwa, atusungwaale mukutamba bantu babombe myoyo boonse mubwiite bwakuti: “Boola. Ayooyo uufwide nyota aboole. Amuntu woonse uuyanda anywe cabuyo maanzi aabuumi.” (Ciyubunuzyo 22:17) Abalo ababe basikubala basicoolwe ibabbuku lya Ciyubunuzyo ilyakakasololelwaa muuya alimwi likondelezya!

Bupanduluzi buyungizidwe

a Amubone bbuku lya Revelation—Its Grand Climax At Hand!, mapeeji 28-9, 136 (kagwalo kakunsi).

Twaambo Twakwiinduluka

◻ Ninzila nzi Jehova njaakabelesya ikupa Ciyubunuzyo, alimwi ncinzi ncotunga twaiya kumakani aya?

◻ Nkaambo nzi ncotweelede kukkomana notubala milumbe iyakatuminwa mbungano zili ciloba ku Asia?

◻ Mbuti mbotunga twakwabililwa “kuciindi cakusunkwa”?

◻ Nzyoolwe nzi nzyotunoolaazyo ikuti twatobela majwi aamubbuku lijisi Ciyubunuzyo?

[Cifwanikiso icili apeeji 27]

Balaacoolwe aabo ibazyiba Nkwaazwa Makani Mabotu

[Cifwanikiso icili apeeji 31]

Ulaacoolwe oyo uulangila

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi